پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شبکه اتریوم چند ماهی است که خود را برای فورک جدیدی به نام قسطنطنیه آماده می‌کند که قرار است این هفته اتفاق بیفتد. فورکی که ساختار استخراج را در شبکه اتریوم تغییر خواهد داد. این اتفاق آنقدر کلیدی است که اخبار آن بر ارزش اتر به صورت مستقیم تاثیر دارد. با ما همراه باشید تا آخرین وضعیت فورک قسطنطنیه و تاثیر آن بر استخراج اتریوم را بررسی کنیم.
فورک چیست؟
فورک، نوعی تغییر در پروتکل یک شبکه بلاکچین است. بر خلاف سیستم‌های متمرکز که یک نفر می‌تواند ورژن جدیدی از یک نرم‌افزار ارائه دهد، در شبکه بلاکچین هر تغییری باید به تایید ماینرهای شبکه برسد. گاهی این تغیییر بسیار وسیع است و کل شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد که به آن هارد فورک (Hard Fork) و گاهی یک تغییر جزئی و مختصر است که به آن سافت فورک (Soft Fork) می‌گویند.
شبکه اتریوم چه ویژگی‌هایی دارد؟
به زبان ساده اتریوم یک نرم‌افزار متن باز (Open Source) بر بستر بلاکچین است که توسعه‌دهندگان را قادر به ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز می‌کند و این مهم‌ترین ویژگی شبکه اتریوم است. به کمک این اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مفهوم جدیدی از قرارداد به وجود آمده‌است که به قراردادهای هوشمند شهرت دارد. قراردادهایی که به صورت برنامه‌ریزی شده و با پروتکل اتریوم انجام می‌شود و نیاز به شخص سومی برای تایید ندارد. در حال حاضر ساختار تایید در شبکه اتریوم به روش اثبات انجام کار (Proof of Work) اجرا می‌شود. اثبات انجام کار نوعی الگوریتم تایید تراکنش است که تمام گره‌های شبکه باید آن را تایید کنند. به عبارت دیگر وقتی یک تراکنش در شبکه بلاکچین ایجاد می‌شود، قبل از انجام باید توسط ماینرها تایید شود. در ازای تایید یک بلاک جدید به ماینرها سه اتر پاداش داده می‌شود و به طور معمول هر 15 ثانیه یک بلاک جدید ساخته و تایید می‌شود. بنابراین روزانه بیش از 5000 اتر به شبکه اضافه می‌شود. این افزایش عرضه به مرور زمان باعث کاهش ارزش اتر می‌شود. این مشکل برای کوین‌های دیگر هم وجود دارد. برای جلوگیری از این تورم به صورت برنامه ریزی شده مقدار پاداش به ماینرها نصف می‌شود که به آن halving می‌گویند.
معضل اصلی این مکانیزم وقوع یک عصر یخبندان در شبکه است. به عبارت دیگر به مرور زمان سختی شبکه افزایش یافته و پاداش ماینرها آنقدر کم می‌شود که عملا بلاک جدیدی تایید نمی‌شود. به این پدیده عصر یخبندان گفته می‌گویند.
اثبات کار و اثبات سهام
علاوه بر مشکلاتی که برای روش اثبات کار گفته شد، مصرف انرژی و نیاز به پردازنده‌های قوی نیز ایراد بزرگی است. همان طور که گفته شد در روش اثبات انجام کار (PoW )، تراکنش‌ها در یک بلاک تجمیع می‌شوند. ماینرها برای تایید این بلاک می‌بایست یک پازل ریاضیاتی را حل کنند. حل پازل‌های ریاضی به شدت پیچیده بوده و به پردازنده‌های قوی نیاز دارد. در نتیجه برای اثبات انجام کار انرژی زیادی جهت پردازش شبکه مصرف می‌شود و روز به روز نیاز به پردازنده‌های قوی‌تری احساس می‌شود.
اما الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) فقط به سهام‌داران شبکه اجازه استخراج می‌دهد. سهام‌دار شبکه هر عضوی از شبکه است به شرطی که مقداری اتر را در حساب خود به عنوان تضمین، گرو بگذارد. هر چه مقدار این تضمین بیشتر باشد، احتمال انتخاب آن گره به عنوان تاییدکننده بیشتر است. در اثبات سهام به مراتب انرژی کمتری برای تایید بلاک‌های شبکه مصرف شده و همچنین نیازی به ابرپردازنده‌ها برای تایید بلاک‌ها نیست. علاوه بر این، معضل عصر یخبندان نیز حل می‌شود.
به عقیده بسیاری، یکی از ایرادهای الگوریتم اثبات سهام (PoS) این است که در این مکانیزم پولدار، پولدارتر و فقیر، فقیرتر می‌شود. کسی که پول هنگفتی را به اتر تبدیل کند و در شبکه سرمایه‌گذاری کند شانس بیشتری برای دریافت پاداش خواهد داشت. باید گفت که این مسئله موضوعیت دارد اما باید توجه داشت که در الگوریتم اثبات کار هم این اتفاق به شکل دیگر می‌افتد. سرمایه‌دار با هزینه زیاد تجهیزات ماینینگ می‌خرد و شانس دریافت پاداش بیشتری دارد با این تفاوت که در اثبات انجام کار فقط افراد با تجهیزات قوی می‌توانند در شبکه فعالیت کنند اما در فورک جدید هر کسی با هر مقدار دارایی می‌تواند فعالیت داشته باشد. از طرف دیگر در فورک جدید مکانیزم‌های تنبیهی وجود دارد که یکی از موارد تنبیه افزایش سهام بدون فعالیت در شبکه است.
موضوع دیگر حمله 51 درصد به شبکه اتریوم با الگوریتم اثبات سهام است. در واقع مسئله این است که آیا یک نفر یا یک کارتل می‌تواند با خرید 51 درصد از اترهای شبکه بیشترین سهام را داشته باشد و تراکنش‌های شبکه را انحصاری کند؟ از لحاظ تئوری این کار امکان‌پذیر است. اما از لحاظ عملی حجم پول مورد نیاز برای این کار فقط از عهده یک حکومت بر می‌آید. یک حکومت که برای این کار حجم بالایی از پول فیات را چاپ کند، با آن اتر بخرد و صاحب 51 درصد از سهام شبکه بشود. که البته این کار باعث افزایش تقاضا در شبکه و افزایش ناگهانی ارزش اتر می‌شود. از سوی دیگر چاپ پول با این حجم بالا، تورم شدیدی ایجاد کرده و ارزش پول آن حکومت به مراتب کاهش می‌یابد. پس می‌توان گفت حمله 51 درصد در عمل غیرممکن است.
فورک قسطنطنیه چیست؟
فورک قسطنطنیه (Constantinople)، نام فورک جدید شبکه اتریوم است که بعد از چندین ماه تاخیر، این هفته اجرایی می‌شود. پروتکلی که در این فورک به کار می‌رود کسپر (Casper) نام دارد که به وسیله آن تایید تراکنش از اثبات کار به اثبات سهام تغییر خواهد کرد. هدف از این تغییر، کاهش هزینه تایید در شبکه و افزایش سرعت عنوان می‌شود. همان طور که گفته شد، هزینه بسیار زیادی در روش اثبات کار مصرف می‌شود. طبق آمارها برای تایید یک تراکنش در شبکه بیت‌کوین انرژی معادل 1.57 برابر انرژی مصرفی یک خانوار آمریکایی استفاده می‌شود. اما فورک قسطنطنیه چه تغییری در استخراج اتریوم ایجاد می‌کند؟ آیا ماینرها با همان کارت گرافیک‌های خود می‌توانند اتریوم استخراج کنند؟
استخراج اتریوم پس از هارد فورک قسطنطنیه
طبق آنچه در منابع ذکر شده، پس از اینکه فورک جدید در شبکه اتریوم به کار گرفته شود، دو نسخه از شبکه موجود خواهد بود. اختیار با ماینرها است که از شبکه اصلی (بدون آپدیت) استفاده کنند یا از فورک قسطنطنیه پشتیبانی کنند. اما واحد جدیدی در شبکه تولید نمی‌شود و اتر همچنان واحد شبکه اتریوم خواهد بود.
در فورک جدید به جای ماینرها، ولیدیتورها (Validator) تایید را انجام می‌دهند. استخرهای تایید به وجود می‌آید که هر کسی با هر سیستم پردازنده‌ای می‌تواند به این استخرها بپیوندد به شرطی که در حساب خود اتر داشته باشد. در واقع به محض اینکه یک نود (گره) به یک استخر بپیوندد کل موجودی آن نود مسدود می‌شود. به میزان این دارایی شانس استخراج دارد. در صورتی که یک نود از قوانین شبکه تابعیت نکند و بخواهد به هر طریقی شبکه را دور بزند، جریمه شده و یک مقدار مشخص از مسدود‌شده آن کسر می‌کند.
ویتالیک بوترین در صفحه ردیت خود از میزان پاداش احتمالی گفته است. میزان پاداش چیزی بین 2 تا 15 درصد از موجودی حساب ولیدیتور است. این درصد بستگی به تعداد ولیدیتور‌های فعال در یک زمان در یک استخر دارد. هرچه تعداد ولیدیتورها کمتر باشد این درصد بیشتر خواهد‌شد.
به موجودی حساب ولیدیتور سود هم تعلق می‌گیرد. طبق سپیدنامه منتشر شده برای پروتکل کسپر، به ازای سرمایه مسدود شده بسته به مقدار اتر و مدت مسدود سازی سودی بین 2.5 تا 10 درصد تعلق می‌گیرد. برای مثال اگر 10 میلیون اتر به مدت 2 سال مسدود شود، 5 درصد سود خواهد‌داشت هرچه مقدار کمتر و مدت مسدودسازی بیشتر باشد، مشمول سود بیشتری می‌شود. این کار برای کمک به غیرمتمرکز شدن شبکه است.
نکته ای که قابل توجه است، پس از این فورک برای استخراج اتریوم دیگر نیاز به پردازنده‌های قوی نیست و با CPU هم می‌توان فرآیند تایید را انجام داد. در واقع ولیدیتورها برای افزایش قدرت خود در شبکه دیگر نیاز به سرمایه‌گذاری کلان برای خرید کارت گرافیک ندارند بلکه باید اتر بیشتر داشته باشند.
از طرف دیگر با اجرایی شدن این پروتکل قدرت پردازش بسیار زیادی که پیش از این در شبکه اتریوم استفاده می‌شده، به سمت کوین‌های دیگر می‌رود. باید دید که این هشینگ پاور به سمت کدام کوین می‌رود و بهترین کوین برای استخراج چه خواهد بود؟
آخرین وضعیت فورک اتریوم
ابتدا قرار بود هارک فورک اتریوم در اکتبر 2018 اتفاق بیفتد که به دلیل عدم توافق بین توسعه‌دهندگان این کار انجام نشد. دو ماه بر سر این مسئله بحث بود تا اینکه در جلسه آنلاینی که بین توسعه‌دهندگان اتریوم برگزار شد، زمان آن برای اواسط ژانویه 2019 تعیین شد. اما چند روز مانده به این برنامه، شرکتی فعال در زمینه قراردادهای هوشمند یک پتانسیل نفوذ در نسخه جدید اتریوم کشف کرد و منجر به تعویق افتادن دوباره هارد فورک شد.
پیش‌بینی این شرکت این بود که به دلیل کاهش کارمزد شبکه، احتمال ایجاد درخواست‌های متوالی برای ورود به برخی از قراردادهای هوشمند افزایش می‌یابد و این خود پتانسیل نفوذ به شبکه و یا دست کم احتمال اختلال در شبکه را بالا می‌برد.
برای حل این مشکل توسعه‌دهندگان شبکه اتریوم به این توافق رسیدند که دو فورک را در یک بلاک انجام دهند. فورک قسطنطنیه که از پیش طراحی شده‌بود اجرا شود و برای حل مشکل امنیتی، یک فورک دیگر با نام پترزبورگ در شبکه تعریف شود که مسئول پایش درخواست‌های متوالی در شبکه و جلوگیری از نفوذ احتمالی خواهد بود.
طبق آخرین اطلاعیه، هارد فورک اتریوم در بلاک 7,280,000 حدودا در تاریخ 28 فوریه یعنی کمتر از 2 روز دیگر اجرایی می‌شود. به دلیل ماهیت این هارد فورک پیش‌بینی می‌شود ارزش اتر روند صعودی پیش بگیرد.
منابع:
