راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

آیا می‌توان قراردادهای هوشمند را واقعا یک قرارداد هوشمند دانست؟

این روزها قراردادهای هوشمند در دنیای بلاکچین یکه‌تازی می‌کنند. آن‌ها جزو اصلی‌ترین ویژگی‌های اتریوم محسوب شده و در هر زمینه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اما به نظر می‌رسد که مشکلی در این میان وجود دارد. اگر بخواهیم ایرادات قراردادهای هوشمند را در دو بند تعریف کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید: در واقع قراردادهای هوشمند به معنای واقعی کلمه نه قرارداد به شمار می‌روند و نه هوشمند هستند! این قراردادها با مشکلات امنیتی بسیاری مواجه هستند و اصولی که باعث جذابیت و کارایی بلاکچین شده است را نقض می‌کنند. تنها در صورتی‌ می‌توان قراردادهای هوشمند را عالی و پراستفاده خواند که از این ایرادات چشم‌پوشی کنیم!

شاید تاکنون مطالب و تبلیغات بسیاری را در خصوص قراردادهای هوشمند دیده باشید. در واقع این قراردادهای هوشمند یک برنامه نرم‌افزاری هستند که توسط زبان‌های برنامه‌نویسی نسبتا جدید، از جمله سولیدیتی (Solidity) نوشته می‌شوند. یک قرارداد هوشمند در دنیای بلاکچین معادل یک رویه ذخیره‌شده (stored procedure) در دنیای پایگاه‌داده‌ است. این بدان معناست که این قراردادها در شبکه بلاکچین جاسازی شد و به توابع داخلی آن دسترسی دارند.

در نگاه اول قراردادهای هوشمند یک ایده‌ی زیرکانه به نظر می‌رسند که امکانات بی‌پایانی را برای فناوری دفترکل توزیع‌شده‌ی تغییرناپذیر فراهم کرده و انعطاف‌پذیری و کارایی‌های بسیاری را برای آن به ارمغان می‌آورند، اما با بررسی‌های دقیق‌تر می‌توان به نکات ارزشمندتری پی برد.

«برای توضیح با یک مثال شروع می‌کنیم: فرض کنید که من و شما توافقی را انجام داده‌ایم که طی آن در صورتی که من یک تاریخچه از بیت‌کوین برای شما بنویسم، شما در روز تولد من 10 دلار خواهید پرداخت. یک راه برای عقد چنین قراردادی، طی کردن مسیر قانونی از طریق وکیل، شاهد و غیره است. اما به جای همه‌ی این کارهای طولانی و طاقت‌فرسا، می‌توانیم از اتریوم کمک بگیریم. در این روش شما 10 سکه هوشمند از دارایی‌های خود را در این قرارداد سپرده‌گذاری می‌کنید و به محض برآورده شدن شرایط آن، این سکه‌ها به حساب من واریز می‌شود. در صورت برآورده نشدن شرایط نیز سکه‌ها به حساب شما بازخواهند گشت.»

نکته کلیدی این مسئله «برآورده شدن شرایط قرارداد» است. برای مثال اگر تاریخچه‌ی بیت‌کوین ارائه شده از جانب من، کم‌ارزش و غیرقابل استفاده باشد، آیا شما آن را به عنوان محصول نهایی تایید شده خواهید پذیرفت؟ مسلما خیر. درنتیجه برای انجام یک معامله باید این موارد انجام گیرند:

 

ما باید بر روی شرایط قرارداد کاملا توافق کنیم

  • این اتفاق فارغ از مکانیسم‌های موجود در آن، به صورت شفاهی رخ خواهد داد.

ما باید شرایط قرارداد را به صورت صریح و قابل فهم بیان کنیم

  • در دنیای عادی، توافق‌ها یا کلامی هستند، یا به صورت یک ایمیل و یا بر روی یک برگه کاغذ ثبت می‌شوند.
  • در مورد قراردادهای هوشمند، توافق باید توسط یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی مورد پذیرش مانند سولیدیتی، نوشته و ثبت شود. سپس هر دوی ما، باید از میان همه‌ی ارزهای رمزنگاری شده موجود، یکی را انتخاب کرده و در آن حساب و کیف پول داشته باشیم. در قدم بعدی، ما باید توافق دوطرفه خود بر روی سولیدیتی را تایید کنیم. در این بخش، مهارت‌های خواندن و نوشتن شما بر روی این پلتفرم اهمیت بسیاری خواهد داشت. همچنین شما باید حتما حداقل 10 دلار در حساب خود داشته باشید.

 

سپس من تاریخچه را نوشته و به شما ارسال خواهم کرد

  • در زندگی عادی، این کار از طریق ایمیل و یا یک نوشته بر روی کاغذ صورت می‌پذیرد.
  • اما در قراردادهای هوشمند، مناسب نیست که از آدرس ایمیل استفاده شود، زیرا در صورتی که یک آدرس ایمیل را در قرارداد وارد کنید، آن قرارداد برای همه دردسترس خواهد بود و این مسئله در نوع خود یک اشکال برای قراردادهای هوشمند به شمار می‌رود. بنابراین من ناچار خواهم بود تا دست به دامان شیوه‌های قدیمی شده و تاریخچه‌ی بیت‌کوین خود را از طریق روش‌های مورد استفاده در زندگی عادی، برای شما ارسال کنم.

 

در این مقطع شما باید تصمیم بگیرید که آیا تاریخچه‌ی بیت‌کوین ارسالی از جانب من به اندازه کافی راضی‌کننده است یا خیر

  • در زندگی عادی این تصمیم با خواندن تاریخچه و قضاوت در مورد آن گرفته خواهد شد.
  • در دنیای قراردادهای هوشمند، راهکار مشخصی برای این مرحله مهم و حیاتی اندیشیده نشده است؛ مگر این که بتوانید با استفاده از مزایای هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی، ویژگی خارق‌العاده‌ای را برای قضاوت تاریخچه به این قرارداد هوشمند بیافزایید.

 

در صورت برآورده شدن شرایط قرارداد، پول مقرر شده شما در قرارداد به حساب من واریز خواهد شد

  • در زندگی عادی شما می‌توانید این 10 دلار ذکر شده در قرارداد را به وسیله پست و یا روش‌های الکترونیکی برای من ارسال کنید.
  • اما در یک قرارداد هوشمند، شما 10 دلار خود را از پیش در این قرارداد گذاشته‌اید. درنتیجه در صورت رسیدن به توافق نهایی این پول که به صورت ارز رمزنگاری شده است، برای من ارسال خواهد شد و من می‌توانم با از دست دادن مقدار کمی از آن به عنوان کارمزد، این ارز رمزنگاری شده را به پول رایج کشورم تبدیل کنم.

حال یک سول بسیار مهم پیش می‌آید: با همه‌ی این اوصاف، آیا قراردادهای هوشمند مزیتی نسبت به قراردادهای معمولی و سنتی دارند؟

علاوه بر ایرادات ذکر شده، برخی از ایرادات قراردادهای هوشمند نیز نمایان می‌شوند:

  • در صورتی که تاریخچه‌ی بیت‌کوین نوشته شده توسط من، مورد پسند شما واقع شود، اما به هر دلیلی قصد تقلب و عدم پرداخت هزینه آن را داشته باشید، قراردادهای هوشمند چه کمکی می‌توانند به من بکنند؟
  • اگر من نگران عدم پرداخت هزینه از جانب شما بوده و تقاضای یک قرارداد لازم‌الاجرا داشته باشم، قراردادهای هوشمند چه قابلیتی را ارائه خواهد کرد؟
  • در صورتی که ما یک توافق‌نامه مکتوب (برای مثال به صورت یک ایمیل) بین خود داشته باشیم، مفاد آن برای هردو نفر ما کاملا قابل درک خواهد بود، اما در مورد قراردادهای هوشمند تسلط هر یک از ما بر سولیدیتی متفاوت خواهد بود که این مورد قطعا بر روی کیفیت قرارداد تاثیرگذار است.
  • تصور کنید که ما بر روی یک زبان برنامه‌نویسی توافق کرده و کدنویسی‌های قرارداد هوشمند خود را بر روی آن انجام داده‌ایم. در صورتی که اشکالی در کدهای ما وجود داشته باشد چه پیش خواهد آمد؟ اگر توجه داشته باشید در ابتدای این مطلب به این موضوع اشاره کردیم که مفاد و محتوای ذخیره شده در بلاکچین غیرقابل تغییر است. درنتیجه کدهای نوشته شده از جانب شما حتی در صورتی که ایراد داشته باشند، غیرقابل تغییر خواهند بود!
  • یک بخش مهم در چنین توافق‌هایی (برای مثال همین مثال نوشتن همین تاریخچه)، نوع توصیفی است که شما از تاریخچه‌ی بیت‌کوین مذکور انتظار دارید. چنین موارد کیفی را چگونه می‌توان در داخل خطوطی از کدها نوشت و جاسازی کرد؟

در حالت کلی قراردادهای هوشمند یک ایده‌ی جذاب برای توافق بین دو طرف هستند، اما استفاده از آن‌ها بیشتر برای افراد بسیار هوشمند و البته بیکاری مناسب است که قصد دارند با تکیه بر مهارت‌های خود از مشکلات و چالش‌های موجود در قراردادهای زندگی واقعی بگریزند. همانطور که مشخص است، ایرادات قراردادهای هوشمند استفاده از آن را برای مردم عادی دشوار می‌کند.

منبع: Fortune

1 دیدگاه
  1. رضا می‌گوید

    دروود فراوان بر شما
    نوشته شما کمک شایانی به بنده کرد و ابهامات رو برام روشن کرد.
    بسیار بسنده بود برای بنده، سپاسگذارم

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.