پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
موسسات اسلامی به طور فزاینده‌ای در حال استفاده از فناوری بلاکچین هستند. این فناوری برای حل مسائلی چون شرایط مالی پیچیده، تراکنش‌های منطبق با شریعت و همچنین جایگزین‌های شرعی و اسلامی برای بیمه‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از همین رو می‌توان پیش‌بینی کرد که فناوری بلاکچین نقش پررنگی در آینده‌ی اقتصاد اسلامی آینده خواهد داشت. علاوه بر این می‌توان از فناوری بلاکچین در مواردی همچون KYC، اتوماسیون‌های اداری و واریز بیمه‌های کوچک نیز بهره برد.
آینده‌ی اقتصاد اسلامی در دستان بلاکچین
بانک اسلامی امارات (Emirates Islamic) اولین بانکی بود که از فناوری بلاکچین استفاده کرد. این بانک بخشی از گروه بانک‌های NBD در امارات متحده عربی است. از اوایل سال 2017 این بانک فناوری بلاکچین را برای فرآیند پرداخت مبتنی بر چک مورد استفاده قرار داد. درنتیجه با بهره‌مندی از مزایای این فناوری، فرآیند تایید هویت در پرداخت مبتنی بر چک تقویت شده و امکان تقلب در آن به حداقل میزان ممکن رسید. این مورد اولین جرقه‌های استفاده از فناوری‌های نوظهور در آینده اقتصاد اسلامی بود.
بانک الهلال واقع در امارات متحده عربی اولین بانک اسلامی در جهان بود که توانست یک تراکنش صکوک (sukuk) را بر مبنای بلاکچین و در مرکز مالی جهانی ابوظبی به انجام رساند. صکوک یک گواهی مالی اسلامی است. این گواهی، کاربردی معادل اوراق قرضه در اقتصاد غربی داشته و با قوانین شرعی و مذهبی دین اسلام سازگاری دارد. این سیستم برمبنای اتریوم بلاکچین و توسط استارت‌آپ جبرئیل نتورک (Jibrel Network) طراحی شد. جبرئیل نتورک یکی از استارت‌آپ‌های فین‌تک بسیار موفق در دوبی است. این شرکت مواردی همچون ارز، سهام، کالا و دیگر دارایی‌های مالی را براساس استاندارد توکن‌های ERC-20 روی اتریوم بلاکچین ارائه می‌دهد.
الکس کوئلو، مدیرعامل الهلال چنین می‌گوید: «ما مفتخریم که توانسته‌ایم به عنوان اولین بانک، صکوک هوشمند اسلامی بر مبنای بلاکچین را ایجاد کنیم.» وی در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که بلاکچین مزایایی چون صرفه‌جویی در هزینه‌ها، انعطاف‌پذیری و منطبق بودن با مسائل شرعی و همچنین فرصت‌های جدیدی برای آن‌ها به ارمغان آورده است.
پارلمان اسلامی توسعه بخش خصوصی (ICD) نیز نقش بزرگی در آینده‌ی اقتصاد اسلامی ایفا کرده است. این پارلمان برای اولین بار با همکاری استارت‌آپ‌های فعال در حوزه ارزهای رمزنگاری شده، قراردادهای هوشمند و دیگر نوآوری‌های مبتنی بر بلاکچین را در امور مالی اسلامی به کار گرفت. یکی از شرکای تونسی ICD با عنوان استارت‌آپ آی‌فین‌تک سلوشن (iFinTech Solution) مشغول کار برای توسعه محصولات مبتنی بر بلاکچین برای حل چالش‌هایی چون مدیریت نقدینگی و تراکنش‌های مبتنی بر کالا در امور مالی اسلامی است. همچنین این استارت‌آپ مسائلی چون حل چالش‌های مربوط به سازگاری با شرع در روابط بانک‌های اسلامی و قراردادی را در دستور کار خود قرار داده است.
ایمان سجین، مدیرعامل جدید ICD در این باره می‌گوید: «فناوری اطلاعات همیشه نقش مهمی را در نظام مالی ایفا کرده است. ما به طور پیوسته اهداف خود را دنبال کرده و به شرکای خود در جهت ارائه راه‌حل‌های نوآورانه و سازگار با شریعت کمک خواهیم کرد.»
علاوه بر این، موسسه تحقیقاتی و آموزشی IDB همکاری‌هایی را با شرکت‌های فین‌تک نظیر آتئون (Ateon) واقع در شهر ریاض و ستلمینت (SettleMint) واقع در دوبی آغاز کرده است. هدف از این همکاری، فعالیت در حوزه قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین به منظور ایجاد محصولاتی سازگار با دین و شریعت است. به نظر می‌رسد که این ایده هدف بزرگی همچون خودکارسازی کل فرآیند‌های قراردادی در موسسات مالی اسلامی را دنبال می‌کند.
امروزه استارت‌آپ‌های بسیاری قصد دارند تا با استفاده از مزایای بلاکچین، نقشی در تحولات آینده‌ی اقتصاد اسلامی داشته باشند. استارت‌آپ‌هایی نظیر وان‌گرام (OneGram) در دوبی، هلوگلد (HelloGold) در مالزی و همچنین موسسه مالی اسلامی بلاسوم (Blossom) در اندونزی، جزو پیشگامان این حوزه هستند. این استارت‌آپ‌‌ها در تلاشند تا محصولات مالی جدید و منطبق با دستورات دینی و شرعی را وارد دنیای اقتصاد اسلامی کنند.
گواهی‌نامه‌های بلاکچین قابلیت این را دارد که روند گواهی‌نامه‌های حلال را ساده‌تر کند. پی‌اوسرتیفای (POCertify) یک برنامه جدید بر روی بلاکچین است. این برنامه از قراردادهای هوشمند برای صدور گواهی‌نامه‌های حلال استفاده می‌کند. همانطور که اطلاع دارید، حلال یک کلمه با ریشه عربی و به معنی مجاز بوده که اغلب در مورد مواد غذایی به کار می‌رود. مواد غذایی حلال اغلب باید از دیدگاه دستورالعمل‌های شرعی مورد تایید واقع شوند.
شیخ عبدالرحمان که از متخصصان در حوزه فین‌تک اسلامی است، در این باره می‌گوید: «با ادغام فناوری بلاکچین و اصول اسلامی، گواهی‌های حلال دیجیتالی جدیدی در فرمت PDF رمزنگاری خواهند شد. این گواهی‌های حلال از طریق بلاکچین قابل اعتبارسنجی خواهند بود. اگر نتیجه این اعتبارسنجی مثبت باشد، آن محصول قابل استفاده است. درغیر این صورت تولیدکننده و یا تامین کننده از دریافت گواهی‌نامه محروم خواهند شد.»
در آینده‌ی اقتصاد اسلامی، بلاکچین چگونه مورد استفاده قرار خواهد گرفت؟
در کنار گواهی‌های مرتبط با مواد غذایی، موسسات مالی اسلامی می‌توانند به شیوه‌های زیر از بلاکچین استفاده نمایند:
- استفاده از قراردادهای هوشمند به منظور مدیریت توافق‌نامه‌های مربوط به تقسیم سود، تنظیم آژانس‌ها و همکاری‌ها
- تایید تراکنش‌های مالی اسلامی برای بانک‌ها و مشتریان به منظور جلوگیری از بروز تنش، تسهیل ارتباطات مشتریان و همچنین افزایش شفافیت
- ادغام با فناوری‌های تلفن‌همراه، به خصوص در کشورهایی که فاقد زیرساخت‌های مرسوم بانکی هستند
علاوه بر موارد فوق، بلاکچین می‌تواند از طریق گوشی‌های همراه در اموری مانند بانکداری و تراکنش‌ها نیز مورد استفاده قرار بگیرد. این مسئله می‌تواند قابلیت ردیابی و شفافیت در معاملات بانکی را برای مشتریان خرد به همراه داشته باشد.
به نظر شما آیا فناوری بلاکچین می‌تواند نقش موثری در آینده‌ی اقتصاد اسلامی ایفا کند؟
منبع: Bitcoinist
