پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بررسی تاثیر تحولات بلاکچین در صنایع مختلف / معرفی استارتآپهای برتر
تحولات بلاکچین دنیای اطراف ما را فرا گرفته است. اما چگونه این فناوری به این سرعت توانست به دنیای ما غالب شود؟ برای پاسخ به این سوال کمی به گذشته بازمیگردیم. همه چیز از بیتکوین شروع شد. این ارز رمزنگاری شده در سال 2009 به وجود آمد و از آن زمان تا همین لحظه که در حال خواندن این مقاله هستید، بدون توقف به رشد خود ادامه داده است.
اکنون به مرحلهای رسیدهایم که میتوان گفت شرکتها و سازمانها شروع به پذیرش آن کردهاند. تاثیر این ارز رمزنگاری شده غیرقابل انکار است و صنایع در حال دنبال کردن روند آن هستند. تحولات بلاکچین در دنیای دیجیتال قابل درکتر است.
به واسطه این فناوری گرههای توزیعشده در سرتاسر جهان قادرند تا بدون یک قدرت و نظارت مرکزی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. دفترکلهای دیجیتالی این امکان را به سادگی مهیا کرده و سه مزیت امنیت، یکپارچگی و شفافیت را درکنار یکدیگر فراهم نمودهاند. با این حال در این مقاله تنها به این موضوع نخواهیم پرداخت؛ بلکه قصد داریم تا تمرکز خود را بر روی صنایعی قرار دهیم که تحولات بلاکچین بر روی آنها تاثیر بسیاری را داشته است.
همزمان با بیتکوین اولین نسل فناوری بلاکچین نیز پا به عرصه وجود گذاشت. ظهور بلاکچین امیدهای بسیاری را ایجاد کرد. اما با این حال همانند هر فناوری نسل اولی، این فناوری نیز مشکلات خود را داشت. نباید فراموش کرد که فناوریهای بزرگ و پراستفادهای همچون اینترنت نیز در اوایل دوران وجود خود با مسائل و مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکردند. نسل اول اینترنت بسیار ملایم و ساده بود. این فناوری در ابتدا همانگونه که از آن انتظار میرفت عمل میکرد، اما کاربران آن تنها قادر به یافتن وبسایتهای ایستا بودند.
نسل اول اینترنت چگونه باعث تغییر زندگی مردم جهان شد. با این حال همین فناوری متحول کننده نیز به رشد خود ادامه داده و اکنون شاهد وب 2.0 هستیم. فناوری بلاکچین این پتانسیل را دارد که از آن، به عنوان دومین فناوری متحول کننده زندگی نسل بشر یاد شود. چرا که این فناوری قادر است زندگی دیجیتالی ما را کاملا متحول و دگرگون سازد. به لطف بلاکچین اکنون در حال ایجاد وب 3.0 هستیم که از آن به عنوان آینده اینترنت یاد میشود. این تنها یک نمونه از تغییر و تحولات بلاکچین است که ما در انتظار آن هستیم.
تحولات بلاکچین
فناوری بلاکچین در هر عرصهای حضور دارد و میتوان از آن برای حل مشکلات متنوعی کمک گرفت. برای مثال این فناوری در عرصه بانکداری بسیار مفید ظاهر شده است، چرا که به لطف آن پرداختهای بین مرزی سریعتر و امنتر از گذشته شدهاند. همچنین اگر نگاه کلیتری به عرصه مالی داشته باشیم، این فناوری باعث شده تا شرکتها معاملات خود را به شیوهای امنتر، سریعتر و شفافتر از پیش انجام دهند.
ذخیرهسازی دادهها یکی دیگر از کاربردهای مفید حاصل شده از تحولات بلاکچین است. اکنون ما قادریم تا دادههای خود را به صورت توزیعشده ذخیره کنیم و برای دسترسی به آنها نیاز به یک مجوز متمرکز نخواهیم داشت. علاوه بر اینها مثالهای بسیاری از تحولات بلاکچین و تاثیر آن بر صنایع وجود دارد که در این مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد.
به طور خلاصه، ما شاهد پیشرفتهای جدیدی هستیم که به واسطهی تحولات ایجاد شده در تجربه مشتریان به وجود آمدهاند.
بسیاری از استارتآپهای امروزی این چالش را پذیرفتهاند و در حال تفکر بر روی ایده جدید مبتنی بر بلاکچین هستند. این مسئله میتواند به شیوه بهتری اکوسیستم را دیجیتالسازی کند.
در حال حاضر در حال کار بر روی زیرساختهای عمدهای از صنعت هستیم که به صورت مستقیمی به زندگی روزمره ما متصل هستند. در این مقاله به روند تغییر صنایع نیز خواهیم پرداخت و مثالهایی از این تغییرات را عنوان خواهیم کرد. برای بهرهمندی از تحولات بلاکچین باید با تهدیداتی که مانع از رشد آن میشوند مقابله کنیم. خودکارسازی کلید ایجاد تحول دوم دیجیتال است.
علاوه بر خودکارسازی، باید راهحلی برای مسائل امنیتی نیز بیابیم تا مطمئن شویم که این موارد سد راه رشد این فناوری نخواهند شد. تحولات بلاکچین با ارئه راهحلهای مقیاسپذیر بر اساس مدلهای مختلف، حتی باعث ایجاد تغییراتی در اینترنت نیز خواهد شد. پیش از این که بحث اصلی خود را آغاز کنیم، ابتدا کمی بیشتر تاثیرات بلاکچین در محیط اطرافمان را بررسی میکنیم.
پیش از بلاکچین مسائل خود را چگونه حل میکردیم؟
بلاکچین یک فناوری نسبتا جدید بوده و تنها یک دهه عمر دارد. درنتیجه برای این که مقایسه دقیقتری از دوران قبل و بعد از این فناوری داشته باشیم، باید مدتی صبر کنیم. برای شناخت بهتر این فناوری، باید به این موضوع بپردازیم که پیش از وجود آن، دنیا چگونه پیش میرفت. قبل از معرفی بلاکچین دنیای ما کارآمدیهای خود را داشت، اما از نبود یک شبکه غیرمتمرکز رنج میبرد.
در آن دوران برای انجام هر عملیاتی نیازمند یک سیستم مرکزی بودیم و بدون یک چنین سیستمی عملا هیچ کاری امکانپذیر نبود. از این رو فرآیندهای خودکارسازی نیز با محدودیتهای بسیاری مواجه بودند و نمیتوانستند شکوفاتر شوند. چرا که همواره برای پاسخگویی به درخواستهای یک شبکه، نیاز به یک قدرت مرکزی برای پاسخگویی بود.
پیش از به وجود آمدن بلاکچین، ما برای انجام معاملات و تجارتهای خود نیز وابستگی کاملی به بانکها داشتیم. در یک چنین سیستمی، کل چشمانداز اقتصادی توسط یک قدرت مرکزی کنترل و اداره میشد.
حال چه تغییراتی ایجاد شده است؟
اولین مورد از تحولات بلاکچین که به سرعت قابل مشاهده است، عدم وجود یک قدرت مرکزی است. این موضوع باعث شده تا نحوه تعامل ما با یکدیگر تغییر یابد. شرکتها و سازمانها نیز با بهینهسازی شبکههای خود، بدون نیاز به دخالتهای انسانی از این سیستم غیرمتمرکز بهره میبرند. در حالت کلی میتوان گفت که تحولات بلاکچین بر روی تمامی صنایع از جمله صنعت بانکداری تاثیرات مثبت و غیرقابل انکاری داشته است.
9 بخش عمده از تحولات بلاکچین
۱) فناوری
بلاکچین به طور کامل نحوه عملکرد فناوری را در بخشهای مختلف تغییر داده است. برای درک بهتر این موضوع، این بخشها را به صورت زیر طبقه بندی کردهایم:
- ذخیرهسازی ابری
- اینترنت اشیا
- مدیریت انرژی
- امنیت سایبری
ذخیرهسازی ابری
تا پیش از ظهور بلاکچین، فناوری ذخیرهسازی ابری در یک محیط متمرکز و بسته قابلیت پیادهسازی داشت. هرچند که این نوع پیادهسازی در نوع خود موثر بود، اما در برابر تهدیدات احتمالی از جانب هکرها بسیار آسیبپذیر مینمود. به لطف فناوری بلاکچین، مصرفکنندگان میتوانند اعتماد بیشتری به فضای ابری داشته باشند.
چرا که اکنون فناوری ابری به صورت غیرمتمرکز اداره شده و احتمال سوءاستفاده و از دست رفتن دادهها در آن پایین است. استورجی (Storj) یکی از اولین نمونههای ذخیرهسازی ابری و غیرمتمرکز است. این نمونه با بهرهمندی از تحولات بلاکچین درحال تغییر آینده ذخیرهسازی ابری است که در آن کاربران قدرت بیشتری برای کنترل دادههای خود خواهند داشت.
این فناوری هماکنون در حال توسعه است و به زودی نسخهی آلفای آن منتشر خواهد شد. ایدهی اصلی استورجی به این صورت است که با استفاده از پهنای باند مصرفی در سراسر جهان به ایجاد یک دیتا سنتر بپردازد. عملکرد، قابلیت اطمینان و شفافیت سه رکن اصلی رشد این فناوری خواهند بود. ذخیرهسازیهای مبتنی بر بلاکچین همیشه بهتر از گزینههای سنتی عمل میکنند.
چرا که در این متدهای مدرن، بسیاری از چالشهایی که ذخیرهسازی سنتی با آنها درگیر بود حل شده است. پروژههای دیگری همچون سیاکوین (Siacoin)، فایلکوین (Filecoin) و میدسیف (MaidSafe) نیز در این زمینه فعالیت میکنند. ذخیرهسازی ابری یک نمونه عالی از نتایج تحولات بلاکچین است.
اینترنت اشیا
اینترنت اشیا (یا همان IoT) یک فناوری بسیار پیشرفته است. به لطف دفترکلهای توزیع شده، فناوری اینترنت اشیا کاملا تغییر یافته و به چنان درجهای از شفافیت، امنیت و فرصتآفرینی خواهد رسید که پیش از بلاکچین به هیچ عنوان قابل تصور نبود. نقش کلیدی بلاکچین در این مورد، حصول اطمینان از عملکرد دستگاهها و برقراری ارتباط بین آنها بدون وجود هیچگونه مشکلی است.
علاوه بر این بلاکچین قادر خواهد بود تا اطلاعات بیشتری در مورد دستگاهها، نحوه عملکرد آنها و ایجاد یک شبکه قابل اطمینان در میان آنها را ذخیره کند.
به طور خلاصه بلاکچین به عنوان مبنایی برای تعاملات و تراکنشهایی که در شبکه نقش دارند، عمل خواهد کرد. قراردادهای هوشمند به مهندسین این امکان را خواهد داد تا کل شبکه را به سادگی خودکار کنند. مزیتهای کلیدی بلاکچین در مبحث اینترنت اشیا شامل ایجاد اعتماد، پیادهسازی کمهزینهتر و انجام سریعتر تراکنشها است.
کاربردهای بسیاری از بلاکچین در اینترنت اشیا قابل تعریف و پیادهسازی است. پروژهای از جانب IBM که به کمک آن کسبوکارها میتوانند از مزایای فناوری اینترنت اشیا مبتنی بر بلاکچین بهرهمند شوند، نمونهای از فعالیتهای این زمینه است. یک مثال دیگر در این حوزه ارز دارایی دیجیتالی هیوندا (HDAC) است.
این پروژه شامل یک شبکه اینترنت اشیا مبتنی بر بلاکچین است که در حال حاضر به ساخت بلاکچینهای خصوصی برای IoT میپردازد. همچنین استارتآپ فیلامنت (Filament) به سختی در تلاش است تا از ثمرات تحولات بلاکچین در صنعت بینصیب نماند. این استارتآپ نیز در حال ساختن تراشهای است که قرار است از مزایای بلاکچین بهره ببرد.
مدیریت نیرو و انرژی
مدیریت انرژی یک نیاز ضروری برای داشتن آیندهای بهتر است. ما در دنیایی زندگی میکنیم که برای استفاده از هرچیزی، نیاز به انرژی و نیرو داریم. علاوه بر این روشهای تولید انرژی برای آینده روز به روز در حال کاهش هستند. اینجاست که تحولات بلاکچین بار دیگر به داد ما خواهد رسید. بلاکچین در وهله اول نحوه ذخیرهسازی، توزیع و تولید انرژی را تغییر خواهد داد.
در حال حاضر در زمینه تامین انرژی واسطههای بسیاری وجود دارد. این شرکتها برای تضمین ارائه خدمات خود، سود بسیاری را دریافت میکنند. با حذف این واسطهها، انرژی ارزانتر خواهد شد. برای عملی و صنعتی شدن این ایده، استارتآپهای بسیاری تلاشهای خود را به سمت حوزه مدیریت انرژی معطوف ساختهاند.
استارتآپهای مرتبط با انرژی بلاکچین در سال گذشته چیزی حدود 324 میلیوندلار سرمایه جذب کردند. تا به حال بیش از 100 استارتآپ در حوزه مدیریت انرژی به وجود آمده که به صورت مستقیم از نتایج تحولات بلاکچین بهره میبرند.
از میان این استارتآپها میتوان به کنژول (Conjoule) و دریفت (Drift) اشاره کرد. کنژول در حال ساخت یک شبکه همتا به همتا است که در آن صاحبان انرژی، خریداران شرکتها و همچنین بخشهای عمومی در کنار یکدیگر جمع شدهاند. در سمت دیگر استارتآپ دریفت با بهرهمندی از DLT، تجارت و یادگیری ماشین، به یک تامین کنندهی خرد جدید تبدیل خواهد شد.
امنیت سایبری
امنیت سایبری یکی از اساسیترین جنبههای فناوریهای امروزی است. شرکتها منابع بسیاری را صرف حفاظت از دادههای محرمانه خود میکنند. همچنین شرکتها و سازمانها در تلاشند تا با حفاظت از زیرساختهای خود، مانع از سوءاستفاده از تجهیزاتی مانند روترها و سایر دستگاههای مهم شوند.
علاوه بر اینها زیرساختهای حیاتی دیگر از جمله سامانههای حمل و نقل، نیروگاهها و غیره نیز نیازمند محافظت در برابر هکرها هستند. در وهله اول، بلاکچین به طور کامل چگونگی اجرای امنیت سایبری را تغییر میدهد. اولا این فناوری چگونگی سازماندهی دادهها به صورت غیرمتمرکز را دستخوش تغییر میسازد.
درنتیجه امکان آسیب در برابر هکرهایی که بر روی یک نقطه تمرکز دارند، کاهش خواهد یافت. همچنین بلاکچین با ارائه یک شبکه همتا به همتا، امنیت شبکهها را بهبود میبخشد. به لطف این نتایج حاصل از تحولات بلاکچین، سرقت دادهها و امکان تقلب و دستکاری در آنها برای همیشه به تاریخ خواهد پیوست.
این فناوری همچنین در برابر حملات محرومسازی از سرویس (یا همان DDoS) نیز مقاومت بینظیری از خود نشان میدهد. تحولات بلاکچین زمانی میتواند مورد استفاده قرار بگیرد که ما محیط امنی داشته باشیم. برخی شرکتها و استارتآپها مانند سیویک (Civic)، کمبریج بلاکچین (Cambridge Blockchain)، گلادیوس (Gladius) و لجر (Ledger) در حوزه امنیت سایبری مبتنی بر بلاکچین فعالیت دارند.
از میان این موارد، کاری که گلادیوس انجام میدهد را شرح میدهیم. در حال حاضر استارتآپ گلادیوس از فناوری بلاکچین برای مقابله با حملات DDoS و کاهش بار پهنای باند استفاده میکند. این موضوع به کسبوکارهایی که در زمینه ارائه خدمات آنلاین فعالیت دارند، کمک میکند تا در برابر حملات محرومسازی از سرویس از خود محافظت کنند.
۲) رسانه
رسانه یک صنعت پولساز بوده که سال به سال در حال کاملتر شدن است. امروزه دیگر روشهای سنتی که در آن واسطهها کل مزایای رسانه را در دست گرفته و از طریق آن کسب درآمد میکردند، مشتریپسند نیستند. با استفاده از فناوری بلاکچین، کل فضای رسانه دگرگون خواهد شد و دسترسی بیشتری برای مشتریان و تولیدکنندگان محتوای آن به وجود خواهد آمد. این فناوری به خصوص تاثیر بسزایی را در سه صنعت زیر خواهد داشت:
- تبلیغات
- ارزیابی بازار
- بازیها
تبلیغات
برای بسیاری از شرکتهای بزرگ، تبلیغات هسته اصلی مدل کسبوکار به شمار میروند. به عنوان مثال گوگل و فیسبوک با کسب درآمدهای فراوان از طریق تبلیغات، خدمات خود را به صورت رایگان ارائه میکنند. اینترنت جایی است که تبلیغ کنندگان میتوانند تبلیغات خود را در آن قرار داده و میلیونها دلار درآمدزایی کنند.
علاوه بر این در اکوسیستم موبایلی نیز شاهد استفاده از تبلیغات درونبرنامهای هستیم که به نحوی با همین مباحث در ارتباط است. حال سوال اینجاست که تحولات بلاکچین چگونه بر این حوزه تاثیرگذار خواهد بود؟ پاسخ این سوال را میتوان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد. دیدگاه اول به چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن کاربران مربوط میشود.
با استفاده از مرورگرهای جدیدی که از قدرت بلاکچین بهره میبرند، کاربران قادر خواهند بود تا تبلیغات نمایش داده شده در وبسایتها را خاموش کرده و همزمان با آن از حریم خصوصی خود حفاظت کنند. دیدگاه دوم، مربوط به حذف واسطهها است. استارتآپ بریو (Brave) توکنی موسوم به توکن توجه پایه (BAT) را ارائه میکند که قادر است نحوه تعامل مستقیم بین کاربران و تبلیغکنندگان را تغییر دهد؛ درنتیجه شاهد حدف واسطههایی از جمله گوگل و فیسبوک و غیره خواهیم بود.
به این ترتیب هر دو طرف مصرفکننده و تبلیغکننده از مزایای تحولات بلاکچین سود خواهند برد. یکی دیگر از استارتآپهای قابل توجه در حوزه بهکارگیری بلاکچین در تبلیغات، استارتآپ اداکس (AdEx) است. این استارتآپ بستری برای یک شبکه غیرمتمرکز فراهم کرده که در آن تبلیغات به وسیله بلاکچین و قراردادهای هوشمند ارائه میشوند.
پیشبینی و ارزیابی بازار
پیشبینی به معنی در دست داشتن آینده است. با پیچیدهتر شدن مسائل مختلف در طول زمان، پیشبینی و اتخاذ تصمیم برای انسانها تبدیل به کار دشوارتری شده است. اما با در اختیار داشتن ابزار پیشبینی و ارزیابی بازار، این امر برای بازاریابان و مدیران آسانتر خواهد شد. تحولات بلاکچین در این مورد نیز نفوذ داشته و میتواند پیشبینی را به سطح کاملا جدیدی ارتقا دهد. این رویکرد کلان میتواند بر روی مواردی چون تحلیل، تحقیق و دیگر بخشهای بازار تاثیرگذار باشد.
با توجه به این نکته که بلاکچین قادر به ذخیرهسازی حجم بزرگی از دادهها است، میتوان از آن در کنار فناوریهای دیگری چون هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استفاده کرد. به عنوان مثال استارتآپ اوگر (Augur) این کار را انجام میدهد. آنها با استفاده از اتریوم بلاکچین به پروتکلهای پیشبینی خود قدرت میبخشند.
این پروتکلها به جای تحت کنترل یک سازمان مرکزی بودن، توسط مردم اداره شده و متعلق به آنها هستند. در این پروتکل به اشخاصی که پیشبینیهای صحیحی داشته باشند، جوایزی تعلق میگیرد. در حال حاضر این استارتآپ در نسخه بتای خود به سر برده و به آرامی به سمت انتشار نسخه اصلی خود در حرکت است.
یکی دیگر از نمونههای شگفتانگیز و قابل توجه در این زمینه، استارتآپ جنوسیس (Gnosis) است. این استارتآپ، از طریق پلتفرم پیشبینی بازار و منابع توزیعشده، آینده را بازتوزیع میکند.
بازی
ممکن است در نگاه اول از شنیدن این که صنعت بازی نیز تحت تاثیر تحولات بلاکچین قرار گرفته متعجب شوید! تا به امروز صنعت بازی توسط شرکتهای سازنده بازیها کنترل میشد.
این شرکتها با صرف میلیونها دلار هزینه، بازیهایی را منتشر میکنند. همچنین اقتصاد آیتمهای درون بازیها نیز توسط این شرکتها کنترل میشد. اما امروزه به لطف غیرمتمرکز شدن پلتفرم بازیها، این مسئله تغییر یافته است. این مسئله به توسعهدهندگان مستقل این امکان را میدهد که بدون نگرانی از بابت مسائلی چون هزینه و مجوزها، بازیهای ساخته شده توسط خود را به جهان عرضه کنند.
همچنین با وجود تاثیر تحولات بلاکچین در این حوزه، صنعت ورزشهای رایانهای (Esports) نیز مجال شکوفایی بیشتری خواهد یافت. غیرمتمرکزسازی صنعت بازی همچنین برای بازیکنها و شرکتهایی که در این حوزه فعالیت میکنند نیز قابل توجه قرار خواهد گرفت. بونتی (Bountie) نام یک ورزش رایانهای سنگاپوری است که در آن مشکلات مربوط به ورزشهای رایانهای با کمک ارزهای رمزنگاری شده و فناوری بلاکچین حل شده است.
آنها مسائل مربوط به تراکنشها را سادهسازی کرده و آنها را بسیار سریعتر و شفافتر از گذشته ساختهاند. دریمتیم (Dreamteam) مثال دیگری در این حوزه است که در راستای مسائل مربوط به ورزشهای رایانهای، اقدام به حل مشکلات مربوط به سازمانها، روشهای پرداخت و اسپانسرینگ در این حوزه کرده است.
۳) قانون و جرایم
جامعه ما همواره نیازمند یک راهحل برای مقابله با جرایم است. در همین راستا قوانینی تصویب میشود تا با دستورالعملهای سختگیرانه خود، در جهت کاهش آمار جرم و جنایت برآیند. حال ممکن است از شنیدن این که تحولات بلاکچین در حوزه قانون و جرایم نیز تاثیرگذار بوده، شگفتزده شوید! در این قسمت به دستهبندی کلی میپردازیم:
- پلیس و قانون
- ایمنی در مسائل مربوط به سلاحها
پلیس و قانون
همانطور که اشاره کردیم، یکی از ویژگیهای بارز بلاکچین حفظ یکپارچگی دادهها است. این ویژگی باعث ایجاد محیطی شده تا همه شواهد بدون دستکاری در آن ذخیره و نگهداری شوند.
همچنین به لطف این ویژگی میتوان دادهها را بدون هیچگونه نگرانی از احتمال تغییر دادن به صورت توزیعشده ذخیره نمود و لایههای امنیتی اختصاصی را به آنها افزود. در این جا به بررسی دو استارتآپ که تمرکز خود را بر روی این بخش قرار دادهاند، میپردازیم. این دو استارتآپ کرونیکلد (Chronicled) و الیپتیک (Elliptic) نام دارند.
کرونیکلد تمرکز خود را بر روی ارائه یک زنجیره تامین هوشمند قرار داده است. این استارتآپ در حال طراحی یک تراشه NFC و یک صندوق ضد جعل است که میتوان در آن محتوایی را ثبت و ذخیره کرد. این موارد برای سازمانهایی که با اجرای قانون سر و کار دارند بسیار ایدهآل است. در سمت دیگر الیپتیک همه تلاش خود را بر روی جلوگیری از جرایم مربوط به ارزهای رمزنگاری شده گذاشته است.
الیپتیک در تلاش است تا با پیادهسازی مکانیزم درک الگوهای شبکه هرگونه فعالیت مشکوکی را شناسایی کند. به غیر از این دو مورد، استارتآپ نیوترینو (Neutrino) نیز در این زمینه فعالیت دارد. هدف نیوترینو ارائه یک راهحل برای قانون و یک ابزار جهت ردیابی و تجزیه و تحلیل بهتر در میان چندین شبکه بلاکچین است.
ردیابی اسلحه
خرید و فروش و استفاده غیرقانونی از سلاحها در بسیاری از کشورهای جهان آمار رو به افزایشی دارد. با استفاده از بلاکچین میتوان سیستمی را راهاندازی کرد که تمامی سلاحها در آن ثبت شده و سرنوشت مشخصی داشته باشند. به کمک این سیستم میتوان هر سلاح را از لحظه ترک کارخانه ردیابی نموده و جلوی خرید و فروش غیرقانونی آن را گرفت.
اطلاعات ثبت شده مربوط به سلاحها نیز در مواقع مورد نیاز قابل بازخوانی شدن خواهند بود. بدین معنی که اگر اسلحهای در یک جنایت مورد استفاده قرار بگیرد، میتوان با اطلاعات ثبت شده مالک آن را به سرعت شناسایی نمود.
۴) حمل و نقل
حمل و نقل قسمت مهمی از زندگی روزمره همه ماست. درنتیجه توجه به عملکرد موثر این بخش و تامین زنجیره ارزش آن از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه با تحولات بلاکچین صنعت حمل و نقل نیز تغییراتی را به خود دیده است.
از جمله مزایای بلاکچین برای حمل و نقل کاهش هزینههای اداری و پردازش، مشاجرههای کمتر، افزایش سرعت عمومی حمل و نقل و بسیاری از موارد دیگر است.
برای داشتن یک نگاه اجمالی به تاثیر تحولات بلاکچین در صنعت حمل و نقل، به سه حوزه زیر میپردازیم: 1- حمل و نقل تجاری 2- خودروها 3- حمل و نقل عمومی
حمل و نقل تجاری
بلاکچین باعث امنتر و بهصرفهتر شدن حمل و نقلهای تجاری شده و به شرکتهای لاجستیک کمکهای شایانی را عرضه کرده است. این امر به وسیله ایجاد ارتباط و هماهنگی دادهها با استفاده از DLT محقق گردیده است.
علاوه بر این ایجاد قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی خطوط بیشتری از حمل و نقل و یا اختصاص یک راه مخصوص برای حمل و نقلهایی با بار حساس و شکننده ازجمله دیگر مزایای فناوری بلاکچین در این صنعت محسوب میشوند.
بخش حمل و نقل تجاری همچنین از ویژگی اعتبارسنجی بلاکچین نیز برای افزایش امنیت خود سود میبرد. لازم به توضیح نیست که کل این شبکه میتواند در مقیاسهای خیلی بزرگ نیز پیادهسازی شود. اسکایسل (SkyCell) یکی از نمونههایی است که در این زمینه فعالیت دارد. این استارتآپ یک یخچال مخصوص حمل و نقل طراحی کرده که با استفاده از بلاکچین عمل میکند.
این یخچال تضمین میکند که دمای محصولات در حال حمل و نقل به صورت پایدار باقی بماند. همچنین BiTA (بلاکچین در اتحادیه حمل و نقل) در تلاش است تا استانداردهایی تنظیم کند. این استانداردها شامل شرکتهای حمل و نقل که علاقهمند به بهرهمندی از مزایای بلاکچین در کسبوکار خود و همکاری با دیگر شرکتها هستند، خواهد شد.
خودرو
صنعت خودرو در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است. اکنون با وجود خودروهای خودران و بدون سرنشین که در حال حاضر به بازار راه یافتهاند، زمان آن رسیده که صنعت خودرو از فناوری بلاکچین استفاده کند.
این انقلاب هماکنون نیز آغاز شده است. چرا که در روزهای اخیر خبر استفاده از فناوری IOTA به صورت اثبات مفهومی در خودروهای فولکس واگن در رسانهها منتشر شد.
این فناوری میتواند برای به کارگیری در خودروهای بدون سرنشین بسیار موفق و کاربردی ظاهر شود. کمپانیهای نام آشنای دیگری از جمله BMW نیز نیمنگاهی به استفاده اختصاصی از فناوری بلاکچین بر روی خودروهای نسل آینده خود دارند. همچنین کمپانی پورشه نیز اپلیکیشن بلاکچین خود را دارد.
حمل و نقل عمومی
آخرین جنبه از تاثیر تحولات بلاکچین در حمل و نقل که به آن خواهیم پرداخت، بخش حمل و نقل عمومی است. حمل و نقل عمومی بخشی است که همواره مردم و شهروندان، در حال تقاضا برای بهبود آن بوده و دولتها نیز تلاشهای بسیاری را در این راستا انجام دادهاند.
با تاثیر تحولات بلاکچین در حمل و نقل عمومی، همه چیز تغییر خواهد کرد. هماکنون وزیر حمل و نقل عمومی جزیره مالت با استارتآپ اومنیتود (Omnitude) همکاریهایی را آغاز کرده است. این استارتآپ در زمینه استفاده از بلاکچین به عنوان میانافزار فعالیت دارد.
۵) خدمات دولتی
هرچند که دولتها علاقه چندانی به بیتکوین از خود نشان نمیدهند؛ اما در عین حال به شدت علاقهمند به مزایای بلاکچین هستند. دلیل این امر کاملا واضح است. ایده کلیدی بیتکوین بر مبنای ایجاد بستری است که در آن هرکسی بدون نظارت و دخالت بانکها و دولتها توانایی انجام تراکنشهایی را خواهد داشت. اما بلاکچین باعث ایجاد تغییراتی مثبت در نحوه حکومت شده که همین موضوع نظر دولتها را جلب کرده است.
در حال حاضر دولتها در تلاشند تا جنبههای مختلف حکومتی خود را بهبود بخشیده و درنتیجه خدمات بهتری را به مردم خود ارائه کنند. درنتیجه نادیده گرفتن تحولات بلاکچین برای دولتها بسیار دشوار است. برای درک بهتر تاثیر تحولات بلاکچین در این زمینه، به بررسی چهار بخش زیر میپردازیم:
- حکومت
- مسافرت
- حوزه بهداشت و سلامت
- حوزه آموزش
حکومت
هدف اول هر دولتی رسیدن به حقوق حکومتی خود است. این حقوق شامل داشتن یک سیستم رای دهی شفاف، ارائه حقوق شهروندان و به حداقل رساندن تقلب در سیستم حکومتی میشود. حکومتداری همچنین شامل فرآیند تصمیمگیری و اطمینان یافتن از این مسئله است که قوانین و نظم عمومی به هر ترتیبی انجام خواهد شد.
با وجود بلاکچین، دولتها توانایی خودکارسازی بالایی را به واسطه قراردادهای هوشمند کسب خواهند کرد و تغییرات بسیاری را در شبکهها، پروژهها و بودجههای حکومتی خود ایجاد خواهند کرد.
در حال حاضر IBM در حال کار بر روی این موضوع است. هدف IBM فراهم آوری مزایای تحولات بلاکچین برای دولتها است. عمدهی فعالیت آنها بر روی راهحلهایی چون تراکنشهای بین مرزی، به اشتراکگذاری دادهها و مسائلی از این قبیل متمرکز است.
یکی دیگر از نمونههای تعامل دولتها با بلاکچین، همکاری دولت گرجستان با بیتفیوری گروپ (BitFury Group) است. این همکاری به منظور کمک به دولت برای بهبود ردیابی و امنیت سوابق دولتی شکل گرفته است.
مسافرت
صنعت گردشگری همه ساله در حال رشد کردن است. درنتیجه دولتها برای شناسایی بهتر مسافران، ذخیره بهتر اطلاعات سفر و خودکارسازی بیشتر فرآیند بررسی اطلاعات پاسپورتها، نیاز به اصلاح سیستمهای خود خواهند داشت. در حال حاضر اغلب دولتها در حال راهاندازی روشهای خود جهت خودکارسازی بیشتر فرآیندهای مربوط به مسافران هستند.
به عنوان مثال، روند شناسایی مسافران به لطف ایجاد هویت دیجیتالی اختصاصی برای افراد توسط بلاکچین، به صورت خودکار انجام میگیرد. علاوه بر این دادههای مسافران نیز میتواند در شبکههای بلاکچین ذخیره شود تا ردیابی و مدیریت آنها به طریق سادهتری انجام گیرد.
حوزه سلامت و بهداشت
یکی از مهمترین اهداف دولتها ارائه خدمات بهداشتی و درمانی پایدار، مقیاسپذیر و امن است. امروزه به لطف تحولات بلاکچین همه این موارد قابل انجام است. بیمارستانها و پزشکان حرفهای قادرند تا با یکدیگر ارتباط بهتری برقرار کرده و در نهایت درمان موثرتری را ارائه دهند.
همچنین دولتها قادر خواهند بود تا سوابق بیماران را به شیوهای امن نگهداری کنند. در این صورت در هنگام نیاز، ارائه خدمات درمانی بهتر و دقیقتر امکانپذیر خواهد بود.
تعداد اندکی از استارتآپهای نوپا همچون جم (Gem)، داک دات ایآی (Doc.AI) و نبولا ژنومیکس (Nebula Genomics) در حیطه درمانی بلاکچین فعالیت دارند. به عنوان مثال استارتآپ جم با ارائه یک شبکه اختصاصی با عنوان شبکه سلامت جم امکان ذخیرهسازی و به اشتراکگذاری ایمن اطلاعات مربوط به سلامتی افراد را برای پزشکان و متخصصان این حوزه فراهم میکند.
حوزه آموزش
حوزه آموزش نیز از تحولات بلاکچین بینصیب نمانده است. نه تنها سازمانهای دولتی، بلکه سازمانها و نهادهای خصوصی نیز به دنبال اپلیکیشنهای آموزشی بر مبنای بلاکچین هستند.
اولین گام برای به کارگیری بلاکچین در این حوزه، ایجاد امکان قابلیت بررسی مدارک تحصیلی است. این روش باعث شفافیت و آزادی عمل در هنگام بررسی و بازبینی مدارک تحصیلی هر شخصی خواهد شد.
بسیاری از استارتآپها در حوزه استفاده از بلاکچین در آموزش فعالیت دارند. به عنوان مثال استارتآپ اودم (Odem) یک بازار آموزشی تقاضا محور راهاندازی کرده است که باعث تسهیل تعامل مستقیم بین دانشآموزان و اساتید و همچنین حذف همه واسطهها از سیستم میشود. دولتها میتوانند از یک اپلیکیشن مشابه استفاده کرده و در مواقع مورد نیاز، افراد نیازمند آموزش را از راه دور آموزش دهند.
اجکوین (Edgecoin) مثالی دیگر در این حوزه است. این استارتآپ با استفاده از اتریوم بلاکچین اولین توکن یادگیری الکترونیکی را ایجاد کرده است. این توکن از بلاکچین به عنوان خدماتی برای بخش آموزش استفاده میکند.
۶) حقوق بشر و کمکهای انسان دوستانه
پیشرفت سریع علم و تکنولوژی باعث نمیشود که نیازهای اساسی انسانها را فراموش کنیم. ما انسانها به عنوان موجودی اجتماعی نیازمند روشهای برای کمکرسانی به جامعه و همنوعان خود هستیم. فناوری بلاکچین در این مورد نیز یاری رساننده ما خواهد شد.
برای آشکارتر شدن تاثیرات دیجیتالی تحولات بلاکچین در این حوزه، مسئله را در سه بخش زیر بررسی میکنیم:
- کمکها و مشارکتهای اجتماعی
- سازمانهای داوطلبانه
- حق کسب اطلاعات
کمکها و مشارکتهای اجتماعی
بخشی از تاثیر تحولات بلاکچین به مشارکتها میرسد. بلاکچین باعث شفافتر شدن کمکهای خیریه و افزایش رغبت مردم به کمک میشود. همچنین کمکهای اهدائی از جانب مردم به سادگی قابل ردیابی شده و موارد استفادهی این کمکها به سادگی شناسایی میشود.
آلیس (Alice) یکی از پلتفرمهای بلاکچین است که در حوزه شفافیت کمکهای مالی اجتماعی فعالیت دارد. این پلتفرم باعث افزایش اعتماد عمومی شده و به مردم تضمین میدهد که کمکهای پرداختی از طرف آنها هدر نمیشود.
گیونث (Giventh) یکی دیگر از اپلیکیشنهای ساخته شده بر مبنای اتریوم بلاکچین است. این اپلیکیشن یک پلتفرم متنباز و در خدمت کمکهای خیریه است.
سازمانهای داوطلبانه
استفاده از بلاکچین در حیطه سازمانهای داوطلبانه شباهتهای بسیاری را با حوزه مشارکتهای مردمی دارد. در این مورد نیز فناوری بلاکچین باعث افزایش اعتماد و فراهم کردن بستری برای ردیابی کمکهای مالی جمعآوری شده توسط این سازمانها میشود.
علاوه بر این ویژگی یکپارچگی دادهها در بلاکچین تضمین میکند که هیچ دادهای پس از پرداخت کمک خیریه قابل تغییر نخواهد بود. در نهایت سطح پیچیدگی سازمانهای داوطلبانه به کمک بلاکچین کاهش بسیاری خواهد داشت.
حق کسب اطلاعات
حق کسب اطلاعات یکی از ابتداییترین حقوق بشر است. در حال حاضر اگر کسی خواهان اطلاع یافتن از چیزی باشد، باید فرآیندهای پیچیدهای را سپری کرده و فرمهای بسیاری را پر کند. تازه پس از آن نوبت به انتظار چندین روزه برای رسیدن پاسخ میرسد. روند متفاوت برای کسب اطلاعات در کشورهای مختلف، این مسئله را پیچیدهتر نیز میکند.
اطلاعاتی از قبیل تاریخچه کارکنان، تایید هویت، پردازش پرداخت و بسیاری از موارد دیگر در زیردستهبندی اطلاعات قرار میگیرد. تحولات بلاکچین باعث شده تا یک روند مناسب برای مدیریت دادهها و تسهیل دسترسی به آنها ایجاد شود.
۷) فینتک
فینتک جایی است که ایدههای جدید در آن رشد مییابند. با استفاده از بلاکچین، فینتک نیز تغییراتی را در الگوهای خود خواهد دید. درحال حاضر بسیاری از استارتآپهای فینتک در حال تلاش برای بهرهمندی از قابلیتهای بلاکچین در این حوزه هستند که هدف آنها ارائه راهکارهای بهتر و موثرتر است. تاثیر تحولات بلاکچین در صنعت فینتک در سه حوزه زیر قابل لمس است:
- امور مالی
- حفاظت مالی
- رابط بانکی
با توجه به نزدیک بودن این سه حوزه به یکدیگر، هر یک از آنها را به صورت مجزا شرح نمیدهیم. با این حال قصد داریم تا به معرفی برخی از استارتآپهای شگفتانگیزی که در حوزه فینتک فعالیت دارند بپردازیم.
یوبیکوکوین اکوسیستم (Ubiquicoin ecosystem) انتخاب اول ما از میان این استارتآپها است. این استارتآپ یک سیستم منحصر به فرد تحت شبکه بلاکچین را برای سرمایهگذاران به منظور پیشبینی وضعیت بازار ارائه میدهد. این سرویس از سیستم دو سکه (two-coin) استفاده کرده تا میزان ریسک را به صورت بهینه، پیشبینی کند.
همچنین در این استارتآپ از یک مکانیسم اجماع جدید با عنوان اثبات اکثریت (Proof of Majority) استفاده میشود. لندویت (Lendoit) نیز یک پلتفرم قرضدهی است که به صورت غیرمتمرکز و همتا به همتا عمل میکند. در انتها، به کایبر نتورک (Kyber Network) اشاره میکنیم که یک پلتفرم غیر متمرکز را برای نقد کردن دارائیهای رمزنگاریشده، عرضه کرده است.
۸) قراردادها
حوزه مربوط به قراردادها نیز از تاثیر تحولات بلاکچین بیبهره نمانده است. همانطور که میدانید، قراردادها برای تنظیم شرایط لازم جهت اخذ کار، پرداخت و سایر مواردی که نیاز به توافق دو طرف دارد، مورد استفاده قرار میگیرند.
این قرارداد میتواند در بسیاری از مشاغل اعم از حوزههای هنری، قانونی و حتی در مسائلی مربوط به املاک یا اموال به کار گرفته شوند. برای سادهسازی و فهم بیشتر آن، قراردادها را میتوان به سه زیر دسته تقسیم کرد: وراثت قراردادهای حقوقی املاک و زمین
وراثت
وراثت از جمله مواردی است که کشمکشهای زیادی را در پی دارد و برای حل و فصل کردن آن باید پروسهای طولانی را طی کرد. اما با ورود بلاکچین دگرگونی عظیمی در حوزه وراثت رخ داد. چرا که به آسانی و به صورت دیجیتال داراییهای فرد فوت شده به شخص دیگری انتقال مییابد. استارتاپ دیجیپالس (Digipulse) یک استارتاپ لتونیایی است که در آن، کارهای مربوط به داراییهای دیجیتال و انتقال آنها انجام میشود.
قراردادهای حقوقی
صنعت حقوقی نیز با کمک بلاکچین تغییر خواهد کرد. این تغییر شامل ایجاد قراردادهای قانونی جدید با به کارگیری قراردادهای هوشمند میشود. با استفاده از این روش، مالکیت معنوی بدون هیچگونه احتمال تقلب و دزدی به صاحب آن خواهد رسید. قراردادهای قانونی موظف خواهند شد تا از قوانین بلاکچین تبعیت کنند. از این رو هیچگونه امکان گریز از قانون وجود نخواهد داشت.
دارایی و املاک
قرادادهای قانونی در حیطه دارایی و املاک نیز ورود خواهند کرد. در حال حاضر همه امور مربوط به تصاحب دارایی و و زمین نیاز به کارهای اداری و کاغذی دارد.
اما دیر یا زود این فرآیند به صورت دیجیتال صورت خواهد گرفت و اینجاست که فناوری بلاکچین میتواند به عنوان یک بستر مناسب برای ثبت اسناد، اطلاعات مالکیت و غیره وارد میدان شود.
استفاده از فناوری بلاکچین باعث خواهد شد تا هرگونه احتمال کلاهبرداری و یا تغییر دادهها بدون اطلاع از صاحب آن به صفر رسیده و اطلاعات با شفافیت و امنیت کامل ثبت و ذخیره شوند.
استارتآپهای بسیاری بر روی پروژه دیجیتالی کردن فرآیند ثبت دارایی و املاک کار میکنند. هاربور (Harbor)، شلترزوم (ShelterZoom) و یوبیتکیوتی (Ubitquity) جزو شاخصترین این موارد هستند که هر یک راهحل منحصربهفردی را برای شما ارائه میدهند.
۹) سرگرمی
آخرین بخش مورد بررسی ما برای تاثیر تحولات بلاکچین در صنعت دیجیتال مربوط به سرگرمیها میشود. درست است! تحولات بلاکچین بر روی سرگرمیها نیز تاثیر داشته است. در این مقاله دو زیردسته بندی این صنعت را بررسی خواهیم کرد. این زیردستهبندیها عبارتند از:
- صنعت سرگرمی
- صنعت موسیقی
صنعت سرگرمی
آینده صنعت سرگرمی در دستان بلاکچین خواهد بود و این فناوری روشهای ایجاد و استفاده از سرگرمیها را دگرگون خواهد ساخت. در حال حاضر، صنعت سرگرمی توسط نهادهای متمرکزی مانند تویچ (Twitch)، اسپاتیفای (Spotify) و حتی اپل میوزیک (Apple Music) کنترل میشود. برای مثال تویچ تمرکز خود را بر روی استریمرهای محبوب قرار داده و به سختی برای تولید استریمرهای جدید در پلتفرم آینده خود تلاش میکند.
به نظر میرسد اپل میوزیک و اسپاتیفای نیز تنها در زمینه کاهش هزینهها تلاش کرده و به تولیدکنندگان محتوا کمک میکنند. آونتوس (Aventus) یکی از پروژههای متنبازی است که هدف خود را بر روی رفع مشکلات خرید بلیط قرار داده است.
راهحلهای ارائه شده توسط این پروژه مشکلات تهیه بلیطهای بسیار گرانقیمت را حل کرده و بلیطهای جعلی را به طور کلی از میان خواهد برداشت. علاوه بر آونتوس، استارتآپهای دیگری از جمله مووی کوین (MovieCoin)، فیلمچین (FlimChain)، بیگ کوچ (Big Couch) و استریماسپیس (StreamSpace) نیز پتانسیل تغییر آینده صنعت سرگرمی را دارند.
صنعت موسیقی
صنعت موسیقی یکی از مهمترین صنایع جهان است. راهحلهای به وجود آمده در سایه تحولات بلاکچین میتواند بر روی این صنعت مهم نیز تاثیر گذار باشد. برای مثال با استفاده از فناوری بلاکچین محتوای به اشتراک گذاشته شده بیشتر دردسترس خواهد بود و قراردادهای هوشمند وارد این عرصه خواهند شد.
قراردادهای هوشمند ضمانت خواهند کرد که درآمد حاصل از محتوا براساس توافقنامه بین طرفین توزیع خواهد شد. این تغییر اساسی باعث خواهد شد که تولیدکنندگان محتوا بهره بیشتری را از کار خود ببرند.
همچنین به لطف این روش واسطها نیز حذف خواهند گردید. برخی استارتآپهای شایان توجه ازجمله اپوس (Opus) در این حوزه فعالیت دارند. این استارتآپ در اصل یک پروژه متنباز مبتنی بر شبکه اترویم است که از فناوری همتا به همتای IPFS بهره میبرد.
هدف این پروژه رساندن درآمد مستقیم به هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا و حذف واسطهها است. وویس (Voise) نیز یک پلتفرم موسیقی غیرمتمرکز است که از مزایای شبکه اتریوم بهره میبرد. به غیر از این دو مورد، استارتآپ یوجومیوزیک (UjoMusic) نیز فعالیتهای قابل توجهی در این حیطه انجام داده است. هدف این پروژه این است که فرآیند کسب و ثبت حقوقی اثر برای تولیدکنندگان آن آسانتر شده و با استفاده از قراردادهای هوشمند، روند انجام این کار خودکار شود.
نتیجهگیری
تحولات بلاکچین تنها در آغاز راه خود است. همانطور که مشاهده کردید این تحولات میتواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حوزههایی نظیر آموزش، بهداشت و درمان، ثبت اموال و دارایی و بسیاری از حوزههای ذکر شده در این مقاله، تاثیر داشته باشد. در این مقاله ما به بررسی 9 حوزه اصلی پرداخته و برای ارائه درک بهتری از آنها، هر یک از حوزهها را به چند زیردستهبندی تقسیم کردیم. این فناوری در ادامه چگونه پیش خواهد رفت؟
بدون شک آیندهای روشن در انتظار فناوری بلاکچین است. با وجود شرکتها و استارتآپهایی که به صورت موازی در حال تلاش برای ایجاد راهحلهای جدید و بهبود راهحلهای کنونی هستند، به نظر میرسد که اکنون بهترین زمان برای پیروی از این تحول و انقلاب عظیم دیجیتالی است.
به نظر ما استفاده از بلاکچین در زمینههای بیشتر بین 5 تا 8 سال طول خواهد کشید. نظر شما چیست؟ نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.
منبع: 101blockchains
با درود به جناب آقای ارفعی بابت مطالب ارزنده ای که ارائه نمودند، برخی از نقطه نظرات خود را به عنوان فردی که بیرون از گودانقلاب بلاکچین ایستاده است، ارائه می نماید.
بلاکچین مفهوم گسترده ای است که کاربردهای بیشتر آن با گذشت زمان و تحول در سبک زندگی بشر، بیش از پیش خود را نمایان می سازد.
بخواهم در این خصوص مثالی ارائه کنم می توانم آن را به اکتشاف تکنولوژی شکاف هسته ای توسط “رابرت اوپنهایمر” تشبیه نمایم. درست است که در حال حاضر، این تکنولوژی کاربردهای بسیاری در حوزه پزشکی دارد و جان بسیاری از افراد را نجات می دهد، لکن در ابتدا مرگ بسیاری از انسان ها را رقم زد.
بر این اساس با علم به این موضوع که بلاکچین بی برو و برگرد، آینده بشر را متاثر خواهد نمود، توجه ویژه به تیغ دو لبه بودن این تکنولوژی، حائز اهمیت است و چه بسا سالیان آتی، عدم استفاده از این تکنولوژی از سوی کشوری، مزیت رقابتی محسوب گردد.
لذا حرکت شتابزده جهت ورود به این تکنولوژی، بدون انجام مطالعات اولیه مبنی بر سنجش تمامی ابعاد آن، آسیب زننده خواهد بود. همچنین ریسک شکست در کسب و کارهایی که آفرینندگان آنها جز پیش قراولان نبوده اند، بسیار کمتر بوده است.
در ادامه آنچه می تواند به عنوان گام نخست استفاده از این تکنولوژی از سوی نظام ها یا سازمان ها اجرایی شود، استفاده از آن در بازارهای تبادلی و تهاتری است که امنیت انجام تراکنش چه مالی و چه غیرمالی، حائز اهمیت بسیاری است.