پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
معاون توسعه و نوآوری شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا در افتتاحیه رویداد هفته دیجیتال ایران در مورد مفهوم Open API و تاثیرات آن در تحول دیجیتال به صحبت پرداخت.
نشست تحول دیجیتال و صنعت مخابرات ایران شنبه 17 آذرماه در سالن شهید قندی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز به کار کرد. در این نشست سخنرانی‌های متعددی در حوزه صنعت دیجیتال انجام شد. از سخنرانان و پنلیست‌های این نشست می‌توان به وزیر ارتباطات، محمدجواد آذری جهرمی، مدیرعامل بانک پاسارگارد؛ مجید قاسمی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی؛ حسین فلاح جوشقانی و مدیرعامل رایتل؛ محمدمهدی عطوفی اشاره کرد.
در مراسم افتتاحیه این رویداد با عنوان تحول دیجیتال و صنعت مخابرات ایران، معاون توسعه و نوآوری ارتباط فردا عنوان کرد: «Open API به‌عنوان مهم‌ترین جزء سازنده تحول دیجیتال در دنیا نقش کلیدی در رشد انفجاری این صنعت در دنیا خواهد داشت»
او برای اثبات این مدعا با ارائه مثال‌های تاریخی توضیح داد که چرا در برخی صنایع مانند صنعت برق و صنعت خودرو رشد سریع وجود داشته اما در صنایعی نظیر کشاورزی یا صنعت هسته‌ای رشد به‌صورت تدریجی و کند انجام می‌شود. نامداری اظهار داشت: «رشد سریع در یک صنعت زمانی به وقوع می‌پیوندد که دو اتفاق به‌صورت هم‌زمان رخ دهد.»
او افزود: «اتفاق اول اینکه زنجیره ارزش آن صنعت به اجزای سازنده آن تفکیک شود. مثلا در صنعت خودروسازی تولید خودرو به تولید قطعات منفصل تفکیک شود. اتفاق دوم استانداردسازی است یعنی این اجزای سازنده دارای استانداردهای جهان‌شمول باشند به نحوی که اگر مجزا از هم تولید شدند بتوانند با یکدیگر متصل و یکپارچه شوند. در حال حاضر کسی که لامپ تولید می‌کند، کاری ندارد که چه کسی پریز تولید می‌کند و یا شرکت انتقال برق چه سازوکاری برای انتقال دارد. این اجزای صنعت طبق یک استاندارد کار خود را انجام می‌دهد و می‌دانند که با بقیه اجزا هماهنگی وجود دارد.»
او معتقد است اگر این دو شرط در یک صنعت محقق شوند در آن صنعت رشد انفجاری رخ می‌دهد.
اهمیت Open API
به گفته نامداری Open API ها اجزای سازنده زنجیره ارزش صنعت دیجیتال هستند و به همین دلیل زمینه را برای رشد انقلابی این صنعت فراهم می‌کنند. نامداری ابتدا در مورد مفهوم Open API توضیحاتی ارائه داد.
او سپس بیان کرد: «در نرم‌افزارهای تحت وب در دنیا این امکان به وجود آمده که خود نرم‌افزارها بتوانند با هم حرف بزنند و به هم سرویس بدهند. همان‌طور که وقتی ولتاژ، مقاومت و سخت‌افزار همه مشخص و استاندارد است، اگر شما خواستید به برق متصل شوید، به سراغ وزیر نیرو نمی‌روید و فقط دو شاخ را به پریز می‌زنید با استفاده از Open API شما اگر در یک نرم‌افزار به سرویس یک نرم‌افزار دیگر احتیاج داشته باشید لازم نیست سراغ صاحب آن بروید و مذاکره کنید فقط کافی است آن API را فراخوان کنید. خیلی‌ها به کنایه می‌گویند این روزها دیگر کسی کد نمی‌زند بلکه API فراخوان می‌کند»
به گفته وی هم‌اکنون بیش از 20 هزار Open API روی وب وجود دارد.
نامداری با اشاره به اینکه در حال حاضر بخش مهمی از درآمد شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در دنیا به‌واسطه Open API به دست آمده است، اضافه کرد: «در سال 2017 درآمد آمازون 178 میلیارد دلار، گوگل 110 میلیارد دلار، فیسبوک 40 میلیارد دلار و اکسپدیا 10 میلیارد دلار بوده است. برای درک بزرگی این اعداد باید بدانیم درآمد ایران از فروش نفت در سال ۲۰۱۷ کمی کمتر از 50 میلیارد دلار بوده است. جالب اینکه 28 درصد درآمد از درامد آمازون، 35 درصد از درآمد گوگل، 90 درصد درآمد اکسپدیا و 80 درصد درآمد فیسبوک به صورت مستقیم و غیرمستقیم از راه Open API به دست آمده است.»
نامداری با اشاره به این موضوع که اتحادیه اروپا با ضابطه PSD2 تمام بانک‌ها موسسات مالی اتحادیه اروپا را مکلف کرده تا از ابتدای سال 2018 سرویس‌های بانکی و پرداخت خود را به صورت Open API ارائه دهند، گفت: «در صنعت تلکام هم Open API رایج شده است. TM Forum که نهاد وابسته به اتحادیه جهانی مخابرات است و وظیفه تدوین استاندارد دارد همه اعضای خود را یعنی چیزی در حدود 200 شرکت ارتباطی در 180 کشور دنیا را مکلف کرده که Open API ارائه دهند. برآوردها نشان می‌دهد درآمد این سرویس‌ها تا سال 2023 در دنیا بالغ بر 368 میلیارد دلار خواهد شد که بخش مهمی از آن ناشی از API هایی است که اپراتورهای ارتباطی در حوزه اینترنت اشیا ارائه خواهند داد.»
مصائب API در ایران
نامداری معتقد است در ایران چون بانکداری نسبتا جلوتر حرکت کرده است بحث بانکداری باز دست کم در سطح مفهومی رایج شده اما در صنعت تلکام هنوز خیلی چیزی از Open API نشنیده‌ایم. او افزود: «مدتی پیش در خارج از ایران با معاون شرکت MTN صحبت کردم و قرار شد تا ما از ایرانسل API بگیریم و برای این کار پیگیری‌های خوبی هم شد اما تا این لحظه هنوز نتوانسته‌ایم پیشرفت فنی و عملیاتی داشته باشیم.»
او به‌عنوان‌مثال اشاره کرد: «مهم‌ترین شناسه مردم الان در دنیا شماره موبایل آنهاست نه کد ملی. برای احراز هویت در حال حاضر هیچ چیزی بهتر از شماره موبایل نیست. بانک مرکزی ایران اخیرا بخشنامه‌ای منتشر کرده و به کسب‌وکارها گفته که اگر می‌خواهید سرویس پرداخت موبایلی ارائه دهید، شماره موبایلی که بر روی اپراتور ثبت‌شده را با کد ملی افراد تطبیق دهید. این یعنی بخشی از KYC که ما در صنعت بانکی می‌خواهیم انجام دهیم، در تلکام اتفاق می‌افتد و API های احراز هویت خیلی کاربرد دارند اما اپراتورهای ایران در این زمینه تقریبا هیچ کاری نکرده‌اند.»
نامداری ادامه داد: «پلتفرم فینوتک مثال موفق موجود در ایران است که به واسطه Open API دارد کار تجاری می‌کند. ما در ارتباط فردا احساس کردیم که ارتباط‌مان با استارت‌آپ‌هایی که در فینووا هستند، به خوبی انجام نمی‌شود و وقتی می‌خواهیم به استارت‌آپ‌ها سرویس بدهیم، به مشکل می‌خوریم. پلتفرم فینوتک را خلق کردیم که API های خودمان را سامان بدهیم. یک گام جلوتر رفتیم و دیدیم بانک‌ها هم علاقه‌مندند از این سرویس استفاده کنند. بانک‌های مختلفی پشت این پلتفرم آمدند و از آن زمان برای کسب‌وکارهای بیرون از بانک می‌توانند به‌راحتی API بدهند. بعد از آن به این فکر افتادیم که می‌توانیم API حوزه‌های دیگر مثل دولت و شهرداری‌ها و بازار سرمایه و بیمه بدهیم و هم‌اکنون سرویس‌های مختلفی در این حوزه‌ها روی فینوتک وجود دارد.»
او اضافه کرد: «فینوتک رشد محسوسی داشته است. هم‌اکنون 120 شخص حقوقی به‌عنوان مشتری از API های باز فینوتک استفاده می‌کنند. کسب‌وکارهای مختلف از کسب‌وکارهای دیجیتال مثل زرین پال و کافه بازار گرفته تا شرکت‌های بیمه و شرکت‌های حمل‌ونقل در ماه چیزی در حدود 5 میلیون تراکنش بر روی فینوتک انجام می‌دهند. بانک‌های ایران زمین، اقتصاد نوین، دی، آینده و انصار بانک‌هایی هستند که به فینوتک متصل هستند و بانک‌های دیگری هم تا انتهای سال افزوده خواهند شد همچنین شهرداری‌ها هم در حال اتصال به فینوتک هستند.»
نامداری اعتقاد دارد که دسترسی به دیتاهای بخش‌های مختلف می‌تواند به رشد کسب‌وکارها کمک کند. او در این مورد تصریح کرد: «چرا سازمان‌های مهمی مانند ثبت احوال، سازمان مالیاتی و مرکز آمار API خود را در اختیار کسب‌وکارها قرار نمی‌دهند؟ چرا سرویس شاهکار که بسیار برای احراز هویت مفید است به‌صورت API باز عرضه نمی‌شود؟ ما تلاش می‌کنیم تا این سرویس‌ها را روی فینوتک عرضه کنیم و ملاحظات دستگاه‌های حاکمیتی را روی آنها اعمال کنیم اما محافظه‌کاری زیادی در این حوزه وجود دارد.»
به گفته معاون ارتباط فردا فینوتک در کار خود تا جایی موفق بوده که خارج از ایران هم دیده شده است. او به گزارش شرکت مکنزی در سال 2017 در مورد open banking اشاره کرد که در آن به فینوتک به‌عنوان تنها پلتفورم Open API در خاورمیانه اشاره شده بود.
