پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تاکید مدیرعامل ترابرنت بر فرصت‌های فین‌تک‌ها در بازار حمل‌ونقل بار
ترابرنت بازارگاه اینترنتی حمل‌ونقل کالاست که اولین ترابری هوشمند را با مجوز سازمان راهداری راه‌اندازی کرده است و صاحبان کالا، رانندگان و شرکت‌های حمل‌ونقل با کمک آن می‌توانند حمل‌ونقل کالا را راحت‌تر از قبل انجام دهند. ترابرنت حاصل مشارکت استراتژیک چندین شرکت دانش‌بنیان از جمله حصین، نارین و سامیکس و گروه سرمایه‌گذاری عطار است. ترابرنت با چنین پشتوانه‌ای به بازار حمل‌ونقل وارد شده و از زمان شروع به کار خود، با روند خوبی در حال حرکت است.
زمانی که تاکسی‌های اینترنتی شروع به کار کردند، خیلی‌ها تصور نمی‌کردند که بازار آنها تا این اندازه بزرگ شود. ترابری و بازار حمل‌ونقل اینترنتی کالا در ابتدای راه است و هنوز کسب‌وکارها نتوانسته‌اند در مقیاسی بزرگ درصد زیادی از بازار را به خود اختصاص دهند. انتظار می‌رود که در سال‌های آینده این بازار تا حد زیادی تغییر کند. به همین بهانه با مدیرعامل ترابرنت که اولین کسب‌وکار آنلاین ترابری است به گفت‌وگو نشستیم.
با ورود به سایت ترابرنت با اعلام قیمت حمل به صورت آنلاین را مشاهده خواهید کرد. کیوان جعفری در این مورد بیان کرد: «برای اولین بار در دنیا ما دو فناوری را توسعه دادیم. سیستم تشخیص و تخصیص هوشمند ناوگان و اعلام قیمت در لحظه بر اساس حداقل اطلاعات دریافتی شامل مبدأ، مقصد، وزن و نام کالا!
به گفته جعفری، از آنجایی که امنیت اموال تجار و صاحبان کالا اهمیت بسیار بالایی دارد ترابرنت مکانیزم‌های متعدد امنیتی و اعتماد ساز از جمله سیستم احراز هویت را راه‌اندازی کرده است.
شروع به کار و تدوین آیین‌نامه
جعفری با اشاره به اینکه ترابرنت به صورت برخط به سازمان راهداری متصل است، گفت: «آنلاین به این سازمان وصل هستیم و چک می‌کنیم که آیا راننده و کامیون مجوز فعالیت دارد یا نه. از خرداد 95 با سازمان راهداری که متولی این حوزه است، مذاکراتی را جهت راه‌اندازی سیستم های حمل‌ونقل هوشمند شروع کردیم؛ که طی یک همکاری 18 ماهه آیین نامه بازارگاه های الکترونیکی حمل‌ونقل کالا تدوین و ابلاغ گردید.
مدیرعامل ترابرنت ادامه داد: « این کار باعث شد که مسیر برای سایر استارت‌آپ‌های این حوزه نیز باز شود. همانطور که گفتیم این کار را ۱۸ ماه به صورت مستمر پیگیری کردیم و بالاخره آیین‌نامه‌ای با حمایت و پیگیری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ابلاغ شد. متاسفانه اینکار خیلی زمان بر و انرژی بر شد و درنهایت همه آن چیزی که مد نظر ما بود، محقق نشد. چند بند به آیین‌نامه اضافه شده که به شدت کار را برای ما سخت کرد؛ اما در مجموع این اتفاق مثبت بود و این اتفاق را باید به فال نیک گرفت.»
اصلاح بیمه
جعفری با بیان اینکه ترابرنت یک پلتفرم مرکزی است که قرار است سرویس‌های متنوع حوزه حمل‌ونقل را به ذی‌نفعان ارائه کند، توضیح داد: «از راننده و شرکت حمل‌ونقل گرفته تا صاحب کالا و هر بازیگر دیگری می‌تواند با استفاده از این بستر خدمات جدیدی را برای فعالان و نیازمندان حمل‌ونقل کالا ارایه نماید.
ترابرنت یک Market Place است. مجموعه‌های مختلفی از جمله شرکت‌های بیمه‌ای در این بازار می‌توانند نقش‌آفرینی کنند. در ایران ظرفیت بیمه‌ای زیادی داریم ولی متاسفانه بیمه‌ها تا به امروز در اکثر موارد نمی‌توانستند سیستم‌های پویا داشته باشند. به واسطه اطلاعاتی که ما داریم، می‌توانیم مدل‌های بیمه‌ای در حمل‌ونقل را متحول کنیم. می‌توانیم برای هر مورد به صورت پویا و شخصی‌سازی شده بیمه های منحصر به فرد ارائه دهیم.»
او ادامه داد: «بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه و بیمه تکمیلی در حال حاضر برای همه یک قیمت است. ما می‌توانیم به تفکیک هر راننده و یا کامیون بر اساس بالا و پایین بودن ریسک و دیگر پارامترها، برای هر کدام قیمت تعیین کنیم؛ مثلا بعضی از رانندگان پرریسک رانندگی میکنند. می‌توان به وسیله هوش مصنوعی کارهای خلاقانه‌ای در صنعت بیمه انجام داد.»
از نظر مدیرعامل ترابرنت بیمه‌ها باید متحول شوند و این مسئله به صورت قانونی اصلاح شود. جعفری تصریح کرد: «بیمه مرکزی و سازمان راهداری در قوانین خود می‌توانند مدرن عمل کنند و ما هم مانند بسیاری از کشورهای دنیا می‌توانیم بیمه‌های شخصی‌سازی‌شده ارائه بدهیم. جایی مثل ترابرنت می‌تواند با در اختیار قرار دادن اطلاعات خود به بیمه، باعث به وجودآمدن چنین بستری شود. اطلاعاتی در مورد راننده‌ها، کامیون‌ها، فعالیت‌ها و نحوه فعالیت آنها اطلاعات ارزشمندی است.»
او با بیان اینکه رفتارهای پرخطر راننده را می‌توان به صورت محسوس کاهش داد، اضافه کرد: «ترمزهای ناگهانی، سرعت زیاد، سبقت غیرمجاز و چیزهایی که مخاطره حمل‌ونقل را افزایش دهد، برای بیمه‌ها مهم است؛ اما تا به امروز در ایران کسی این اطلاعات را نداشته و یا فناوری های اطلاعاتی ای را که این اطلاعات را ثبت، نگهداری و پردازش نماید نکرده است.»
اعتراضات کامیون داران
جعفری در مورد اعتراضات راننده‌های کامیون تصریح کرد: «امسال رانندگان در سه مرحله در ماه‌های خرداد، مرداد و مهر دست به اعتصاب زدند. به طور میانگین هر نوبت ۱۰ روز طول کشید. همه مردم متأثر شدند. خیلی از کالاها نرسید و قیمت حمل‌ونقل از اول سال تا به حال ۱.۸ تا ۲ برابر شده است. چون اکثر کامیون‌ها خودروهای تجاری هستند که قطعات تجاری آنها وارد می‌شود، قیمت این حوزه به شدت به نرخ ارز وابسته است.»
مدیرعامل ترابرنت با بیان اینکه در ایران سیستم حمل‌ونقل شرکتی نیست و خودمالکی است، گفت: «مثل فضایی که در تاکسی داریم، در حمل‌ونقل با کامیون یک یا چند نفر کامیونی را خریده‌اند و با آن فعالیت میکنند؛ اما برای صدور بارنامه نیاز دارند که به سراغ شرکت‌های حمل‌ونقل بروند. بیش از 90 درصد از این شرکت‌ها خودشان هیچ کامیونی ندارند. حمل‌ونقل را آنها انجام نمی‌دهند. اکثر آنها بنگاه‌هایی هستند که در زمینه بازاریابی بار فعالیت دارند و ابیشتر مدیران و موسسان شرکت های حمل‌ونقل بعد از گرفتن مجوز، امتیاز باربری خود را به چند متصدی یا واسطه اجاره میدهند و آنها غرفه‌ها را اداره میکنند.»
جعفری با اشاره به این که یکی از اعتراضات راننده‌ها در اعتصابات اخیر این بوده که آنها معتقدند که دخل و خرج آنها با هم نمیخواند که یکی از دلایل عدم افزایش کرایه ها متناسب با افزایش هزینه ها بوده و دلیل دیگر حق کمیسیون های بالای بازاریابی باری است که شرکت ها و متصدیان حمل‌ونقل از رانندگان میگیرند.
به گفته جعفری، راننده‌ها معتقدند که خودشان هزینه‌های متعدد کامیون مانند استهلاک را می‌پردازند و شرکت‌های حمل‌ونقل هزینه خاصی ندارند. او ادامه داد: «حرف راننده‌ها این است که سرمایه‌گذاری اصلی را آنها انجام داده اند و نقش واسطه‌ها باید کم‌رنگ‌تر شود. برای فاکتورها کمیسیون قانونی ۱۰ تا 15 درصد است و بعضاً متصدیان و دلالان تا ۴۰ درصد از راننده میگیرند.»
جعفری با اشاره به اینکه در بسیاری از موارد هنوز بار جابه‌جا نشده است و متصدیان از راننده‌ها پول میگیرند، تصریح کرد: «راننده هنوز بار را دریافت نکرده و به او می‌گویند که هزینه کمیسیون را پرداخت کند؛ یعنی هنوز پولی دریافت نکرده ولی باید کمیسیون شرکت حمل‌ونقل را بپردازد. اگر راننده این پول را بپردازد، فقط یک برگه صادر می‌شود که در آن مبدأ، مقصد و جزئیات بیشتر مشخص شده است. وقتی بارگیری انجام شد و بار به مقصد رسید، تازه پول راننده پرداخت می‌شود. در مواقعی پیش آمده که راننده می‌گوید می‌خواهم وارد جاده شوم و پول گازوئیل و هزینه‌های دیگر را ندارم. این روند منجر به ایجاد فرایندهای غیرحرفه‌ای می‌شود که رانندگان حتی پول ناهار و چای خود را از صاحب کالا طلب میکنند.»
در دنیا چه میکنند؟
به گفته جعفری، در کشورهای توسعه یافته در تعامل با بازارگاه‌های الکترونیکی فین‌تک‌ها سرویسی را با عنوان freight factoring طراحی و اجرا کرده اند او در مورد آنها توضیح داد: «کاری که کسب‌وکارهای freight Factoring انجام میدهند، در واقع خرید دیون انجام میدهند. در خیلی از جاهای دنیا هم مشکل مشابه ما وجود داشته است که در نهایت با توسعه این سرویس رضایت بیشتری برای فعالان این حوزه به وجود آمده است.
راننده اول بار را می‌گرفته و بعد از تحویل بار، پول را دریافت می‌کرده است. تازه خیلی‌ها به مقصد هم که می‌رسند، پولی دریافت نمی‌کنند. بعضی‌ها به راننده می‌گویند که ۷ تا 45 روز دیگر پول را به او میدهند. تعدادی از شرکت‌های حمل‌ونقل و یا صاحب کالا به صورت مدت‌دار با راننده تسویه میکنند.»
جعفری با بیان اینکه حمل‌ونقل مسافر در دنیا سال ۲۰۰۹ با پیشتازی uber شروع شد، گفت: «حمل‌ونقل مسافر به ترند اول استارت‌آپ‌ها تبدیل شد و اکنون پیش‌بینی می‌شود که حمل‌ونقل کامیونی و جاده‌ای ظرف چند سال آینده به روند های مطرح دنیا تبدیل شود. Uber freight و convoy پیشتازان این حوزه در دنیا هستند. الان آنها هم مسائل را به طور کامل حل نکرده‌اند. می‌توانیم بگوییم که اوبر در حوزه تاکسی خیلی خوب کار میکند ولی در حوزه کامیون هنوز در حال درک این کسب و کار و توسعه فناوری هایی است که بتواند مسایل مرتبط را هوشمند، ساده و ارزان کند.»
به عقیده جعفری حمل‌ونقل کالا در دنیا در حال توسعه است و کشورهای پیشرو دریافته‌اند که این حوزه سود زیادی دارد. او بیان کرد: «این کسب‌وکارها می‌توانند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشند. کانووی تا الان در چندین مرحله و مجموعا بیش از ۲۶۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده و یونیکورن شده است. اتفاقا نیروهای ایرانی هم در آن مشغولند و خیلی خوب در حال فعالیت هستند.»
نیاز به کمک فین‌تک
جعفری اعتقاد دارد که کسب‌وکارهای فین‌تک به تنهایی اگر وارد این بازار شوند، نمی‌توانند کاری انجام دهند. او در این‌باره بیان کرد: «بعضی از موسسه‌های پولی و بانکی کارهایی در این زمینه کرده‌اند و هنوز خیلی از آنها به صورت جدی عملیاتی نشده‌اند. بعضی از بانک‌ها کارهای مقدماتی انجام داده‌اند. می‌شود کارهای جامع‌تری انجام داد. ما پلتفرمی مهیا کرده‌ایم که این فضای کسب‌وکاری را برای همه ذی‌نفعان بهبود ببخشیم. اطلاعات دسته‌بندی‌شده خوبی از راننده‌ها داریم. احراز هویت خوبی از آنها صورت گرفته است. از طرف دیگر اطلاعات خوبی از صاحبان کالا داریم. اشخاص حقیقی و حقوقی با شناسه‌های منحصر به فرد عضو سیستم ما می‌شوند. کد ملی و شناسه ملی شرکت‌ها مشخص است و احراز هویت با کارشناسی دقیق صورت گرفته است. برگ برنده ما نسبت به سایر استارت‌آپ‌های این حوزه احراز هویت و اطلاعات مفید در مورد کاربرانمان است.»
او ادامه داد: «از طریق سرویس‌هایی که فین‌تک‌ها یا مؤسسات پولی و بانکی ارائه میکنند، می‌توانیم کاربران را اعتبارسنجی کنیم. می‌توانیم در مورد هر راننده یا صاحب کالا بگوییم چه مقداری اعتبار دارد. مثلاً می‌گوییم فلان راننده بر اساس عملکرد گذشته‌اش چقدر معتبر است. به غیر از این خود مؤسسات پولی و بانکی می‌توانند از طریق سیستم اعتبارسنجی بانک مرکزی متوجه شوند که کاربر قسط عقب‌افتاده دارد یا خیر. ضمن اینکه سند بارنامه یک اوراق بهادار است که در کل دنیا به آن به چشم یک سند دیون نگاه می‌شود و اعتبار دارد.»
روش‌های نوین پرداخت
جعفری اضافه کرد: «در دنیا کسب‌وکارهای freight Factoring سرویس ارزشمندی را طراحی کرده اند؛ که بوسیله آن راننده پول خود را نقد دریافت کنند. شرکت‌های حمل‌ونقل صاحب کالا که حوصله و وقت تعامل با راننده را نداشتند، در دوره های زمانی با این شرکت های تسویه حساب را انجام میدهند، در واقع اینجا نقش فایننسور معنا پیدا میکند.»
مدیرعامل ترابرنت در ادامه گفت: «مؤسسات مالی و اعتباری فایننس میکنند و زودتر پول می‌پردازند. اصطلاحاً پرداخت سریع انجام میدهند. می‌گویند ما به نیابت از شما به راننده پرداخت می‌کنیم و سر موعدهای مشخص که با هم توافق میکنند، برای شما صورت می‌فرستند. شما این صورت حساب‌ها را برای ما تسویه کنید.»
ترابرنت هم‌اکنون به صورت پس‌کرایه‌ای کار میکند. جعفری در این باره توضیح داد: «باری که در هر نقطه از ایران است، نزدیک‌ترین کامیون به صاحب کالا را به آن اختصاص می‌دهیم. به صاحب کالا می‌گوییم پول را یا از طریق آنلاین به حساب ما بریزد و یا در مقصد تحویل راننده بدهد. جا افتادن این فرهنگ، به زمان نیاز دارد. در نهایت مثل تاکسی‌های آنلاین خواهد شد. صاحب کالا هم می‌تواند به راننده پول نقد بدهد و بعد رانندگان به ما پول بدهند که اعتبار آنها بالا و پایین می‌شود، هم اینکه صاحب کالا می‌تواند اینترنتی پرداخت کند و ما پول را به راننده بدهیم.»
از نظر جعفری، ترابرنت به شدت متقاضی این است که کسب‌وکارهای پرداختی و فین‌تک به این حوزه وارد شوند. او اضافه کرد: «با بانک‌ها صحبت هم کرده‌ایم و اتفاقاً آنها استقبال کرده‌اند. البته به نظر می‌رسد که بانک‌ها چابکی لازم را ندارند. بزرگی این بازار در سال گذشته ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است. الان پیش‌بینی ما این است که در سال ۹۸ این بازار ارزشی بیش از 30 هزار میلیارد تومان خواهد داشت. این برای فین‌تک‌ها و مؤسسات پولی و بانکی یک بازار بزرگ است و می‌توانند به آن وارد شوند. چنین بازاری در هر کسب‌وکاری وجود ندارد. با توجه به تغییرات و تحولات شگرفی که توسط استارت‌آپ‌ها و مجموعه‌هایی مانند ما دارد اتفاق می‌افتد، فضا را مساعد میکند که آنها هم بتوانند کسب‌وکارهای خود را بهتر راه بیندازند. در حال حاضر که بسترهایی مانند استارتآپ ما وجود دارد، کسب‌وکارها می‌توانند با همکاری و تعامل با چنین بسترهایی به سرعت در مسیر موفقیت قرار بگیرند. ما داریم یک اکوسیستم جدید را در این حوزه شکل می‌دهیم و خیلی‌ها می‌توانند به این اکوسیستم وارد شده و نقشی در آن ایفا کنند. قطعاً ما هم با آنها کامل‌تر می‌شویم و خدمات بهتری را ارائه می‌کنیم.»
همکاری مشترک
جعفری با اشاره به اینکه فین‌تک‌ها بیشتر به دنبال موارد آزموده شده هستند و بسیاری از آنها نوآوری نمی‌کنند، بیان کرد: «در بسیاری از موارد فین‌تک‌ها به دنبال ریسک و یا ورود به بازارهای جدید نیستند. در همین حوزه باربری و حمل‌ونقل می‌شود کار نوآورانه انجام داد و به موفقی رسید. مدل‌هایی در دنیا اجرا شده‌اند و هنوز کسی در ایران آنها را پیاده‌سازی نکرده است. ما آمادگی همکاری مشترک داریم. در کسب‌وکار ما حضور بیمه‌ای‌ها و بانکی‌ها هم بسیار مفید خواهد بود.»
مدیرعامل ترابرنت ادامه داد: «بانک‌ها و PSPها به یک سری از سیستم‌های اطلاعاتی دسترسی دارند. یک سری از سیستم‌های اطلاعاتی هم ما ارائه خواهیم داد. سرویس‌های اطلاعاتی توسط دولت الکترونیک و وزارت ارتباطات در اختیار ما قرار خواهد گرفت. بازار امن و شفاف می‌تواند امنیت را برای طرفین معامله ایجاد کند. مهم‌ترین رسالت یک مارکت‌پلیس در کل دنیا ایجاد اعتماد است. رانندگان و صاحب کالاهای در بازارگاه ما، قابل اعتماد هستند. آنها می‌خواهند کار قانونی داشته باشند و افراد قابل اعتمادی هستند. ما بر روی تمام افرادمان نظارت داریم. احراز هویت، تأیید صلاحت و تمام کارهای اعتبارسنجی بر روی آنها انجام می‌شود.»
جعفری با بیان اینکه استارت‌آپ‌ها می‌توانند بر روی این حوزه مطالعه کنند، بیان کرد: «کسب‌وکارها با شناخت این بازار می‌توانند دریابند که چه سرویس‌های پرداخت و دریافتی را طراحی کنند. آنها در این مسیر می‌توانند با بانک‌ها و PSPها تعامل کنند و وارد فضای باربری شوند.»
