پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
به‌روز نبودن و فاصله زیاد با بازارهای بیمه خارج از کشور، انتقادی است که خیلی‌ها به صنعت بیمه وارد می‌دانند. در دورانی به سر می‌بریم که اینشورتک‌ها در دنیا حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و کشورمان از این نظر ابتدای راه است. در فضایی که شرکت‌های بیمه متعدد هنوز با همان سیستم سنتی کار می‌کنند، بیمه رازی یکی از شرکت‌هایی است که سعی دارد به سمت تکنولوژی‌های روز حرکت کند و در ماه‌های اخیر وارد این مسیر شده است. با معاون برنامه‌ریزی و نوآوری بیمه رازی به گفت‌وگو نشستیم و در مورد وضعیت فناوری بیمه‌ها در ایران، چرایی عقب ماندن از کشورهای پیشرو و پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران صحبت کردیم.
مهدی ملکی که پیش از این مدیر فناوری اطلاعات بانک آینده بوده است، از ابتدای سال ۹۷ در سمت معاونت برنامه‌ریزی و نوآوری بیمه رازی مشغول به کار است. ملکی اعتقاد دارد که ریسک‌پذیری پایین یکی از مهم‌ترین دلایل عدم وقوع اتفاقات فناورانه در بین بیمه‌های ایرانی است.
بانکداری ایران جلوتر از بیمه
ملکی با اشاره به اینکه صنعت بانکداری در مقایسه با صنعت بیمه خیلی جلوتر است، عنوان می‌کند: «به لحاظ استفاده از تکنولوژی‌ها و مفاهیم روز فناوری اطلاعات، بانکداری ما پیشرفت زیادی کرده است. وقتی از نمایشگاه‌های بین‌المللی در دنیا دیدن می‌کنید، متوجه می‌شوید که بانک‌های ایرانی خیلی از روندهای دنیا عقب نبوده و از بسیاری از کشورها نیز جلوتر هستند.»
به گفته معاون برنامه‌ریزی و نوآوری بیمه رازی، سیستم بانکی نسبت به صنعت بیمه یک سیستم زنده‌تر است. او ادامه می‌دهد: «اتفاقاتی که در صنعت بانکداری می‌افتد، خیلی سریع‌تر و آنلاین رخ می‌دهد. شما در سیستم بیمه ممکن است در یک تایم مشخص کاری، سرویس دریافت نمایید ولی در سیستم بانکی ۲۴ ساعته با بانک در تعامل هستید. با توجه به اینکه صنعت بانکی به سمت سرویس‌های اینترنتی، آنلاین و ۲۴ ساعته رفت سیستم بانکی ناگزیر شده که در این سیستم اقدامات جدی‌تری داشته باشد.»
ملکی در ادامه می‌گوید: «حتماً باید موشکافی بشود که چرا این اتفاقات هنوز در صنعت بیمه نیفتاده ولی من فکر می‌کنم اگر بخواهیم یک قضاوت کلی بکنیم، می‌توان گفت که صنعت بیمه محافظه‌کارتر از صنعت بانکداری عمل کرده است و ترجیح داده تا ریسک‌پذیری کمتری در حوزه فناوری اطلاعات داشته باشد. در سیستم بانکی در سال‌های اخیر فضای رقابت در پرداخت الکترونیکی به شدت سنگین شده است. محصولات متنوع و پرکاربرد، سرمایه‌گذاری‌های سنگین و پلتفرم‌های مختلف، بانک‌ها را به سمت پویایی و رونق بیشتر سوق داده است. در صنعت بیمه به دلیل کوچک‌تر بودن مقیاس مالی، ریسک‌پذیری وجود نداشته و سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اطلاعات مناسب نبوده است.»
از نظر ملکی حوزه فناوری اطلاعات فضایی است که باید در آن به صورت مستمر هزینه شود. او اضافه می‌کند: «حجم سرمایه‌گذاری در سیستم بانکی به مراتب بیشتر است. یکی از دلایل مهم پیشرفت صنعت بانکداری همین بوده است. در صنعت بیمه اما هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است. یکی از دلایل عدم پیشرفت صنعت بیمه همین است.»
ملکی با بیان اینکه به نظر می‌رسد صنعت بیمه به این درک رسیده که اگر می‌خواهد دوام داشته باشد و کسب‌وکار پررونقی داشته باشد، باید وارد فضای فناورانه شود، بیان می‌کند: «خبر خوب این است که اکثر شرکت‌های بیمه‌ای برنامه‌های مفصل برای ورود به فضای کسب‌وکار دیجیتال دارند و لزوم این تغییر را درک کرده‌اند. نگرانی فقط این است که این حرکت باید خیلی درست و اصولی باشد و صنعت را تخریب نکند. این صنعت تجارب موفقی نداشته و داستان شکست در این صنعت از داستان‌های موفقیت بیشتر بوده است.»
جای خالی اینشورتک‌ها
ملکی معتقد است که باید صنعت بیمه را به دو بخش تقسیم کنیم. او می‌گوید که شرکت‌های بیمه‌ای بخشی از این صنعت هستند و بخش جدیدتر، اکوسیستمی است که حول این شرکت‌ها به وجود آمده است. این بخش دوم کسب‌وکارهایی هستند که در حوزه فناوری اطلاعات بیمه کار می‌کنند و بیلبوردهای آنها را در سطح شهر می‌بینیم.
از نظر ملکی عدم تمایل شرکت‌های بیمه‌ای و عدم وجود سرمایه کافی باعث توقف بیمه در فناوری‌های جدید شده است. او می‌گوید: «این توان در کسب‌وکارهای جدید بیمه‌ای وجود دارد که در نهایت در کل صنعت بیمه شاهد وقوع اتفاقات خوبی باشیم. ما در بیمه رازی فراخوانی دادیم و اعلام کردیم بیمه رازی با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌هایی که ایده‌های خوب در این حوزه دارند، همکاری می‌کند. شرکت‌هایی آمدند و برنامه خود را ارائه دادند. ایده‌ها و برنامه‌های آنها بسیار خوب و روبه‌جلو بود و ما واقعاً شگفت‌زده شدیم که چرا تا امروز این اتفاقات در صنعت بیمه عملیاتی نشده است. در پاسخ همه آنها از این اعتراض داشتند که شرکت‌های بیمه از ما حمایت نمی‌کنند.»
به گفته ملکی، کسب‌وکارهای کوچک که تحت حمایت شرکت‌های بیمه‌ای هم نبوده‌اند، در این زمینه کارهای خوبی کرده‌اند و ایده‌های خوبی دارند. او تصریح می‌کند: «اگر بانک‌ها را یک اکوسیستم در نظر بگیریم و به موازات آن شرکت‌های پرداخت الکترونیکی را هم یک اکوسیستم دیگر بدانیم، می‌توانیم بگوییم این دو خیلی هم‌تراز با هم بالا آمده‌اند و به یکدیگر کمک کرده‌اند. هرکجا نیاز بوده بانک‌ها به کمک کسب‌وکارها آمده‌اند و سرمایه‌گذاری کرده‌اند و از طرف دیگر هرجا نیاز بوده شرکت‌ها، فناوری‌های جدید را وارد بانک کرده‌اند. این اتفاق در صنعت بیمه هنوز رخ نداده است. باید قبول کنیم که در صنعت بیمه یک عدم تراز وجود دارد. شدیداً نیاز داریم که اینشورتک‌های واقعی را وارد این صنعت کنیم و شرکت‌های بیمه‌ای باید با کسب‌وکارهای جدید تعامل بهتری داشته باشند.»
ملکی ادامه می‌دهد: «بیمه‌ها خیلی علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در این حوزه نداشته‌اند. شاید دلیل این بوده که خیلی احساس نکرده‌اند که باید برای به دست آوردن سهم بازار بجنگند و همان سیستم سنتی را ترجیح داده‌اند. در حالی حاضر ولی شرایط کسب‌وکار کمی تغییر کرده، آنها به لزوم تغییر در کسب‌وکار خود پی برده‌اند. این جمع‌بندی که باید وارد فضای جدید شد و در رقابتی جدید شرکت کرد، در بانک‌ها زودتر اتفاق افتاد و شرکت‌های بیمه‌ای تازه دریافته‌اند که زمین بازی کجاست. ایجاد محصول جدید در کسب‌وکار و به‌روز شدن موجب تمایز و در نتیجه فروش بیشتر می‌شود.»
ضریب نفوذ بیمه در ایران
ملکی با اشاره به پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران می‌گوید: «کلی پتانسیل وجود دارد که ما این ضریب نفوذ را به خصوص در زمینه بیمه‌های عمر افزایش دهیم. ما به شدت بازار پرپتاسنیلی داریم و هنوز با ضریب نفوذ دنیا و حتی منطقه خاورمیانه فاصله زیادی داریم. این احتیاج به فرهنگ‌سازی دارد. مردم به هر حال به سمت سرویس خوب گرایش پیدا می‌کنند. گاهی اوقات مردم حس می‌کنند بیمه چیزی است که به اجبار باید آن را دنبال کرد. مثلاً چون بیمه شخص ثالث برای خودروها اجباری است، بسیاری از مردم حس منفی به کل صنعت بیمه دارند.»
به گفته ملکی، مردم با میل و رغبت بیمه را دنبال نمی‌کنند و عدم سرویس‌دهی مناسب یکی از دلایل کاهش ضریب نفوذ بیمه است. او ادامه می‌دهد: «ما در سیستم بانکی به مباحثی مانند تجربه مشتری رسیده‌ایم و چند قدم جلوتر از بیمه حرکت کرده‌ایم. فارغ از اینکه یک سرویس چه کم و کیفی داشته باشد، باید حس خوبی به مشتری منتقل شود. افراد صنعت‌ها را با هم مقایسه می‌کنند. مشتری به راحتی متوجه می‌شود که صنعت بیمه ما هنوز خیلی جای کار دارد. طبیعی است که وقتی شما نتوانید جذابیت ایجاد کنید، ضریب نفوذ پایین می‌آید.»
یکی دیگر از موضوعاتی که در صنعت بیمه ایران از نظر ملکی مغفول مانده، عدم چشاندن لذت گرفتن سرویس خوب به مشتری است. او در این مورد می‌گوید: «مردم در مشکلات و مسائل سخت یاد بیمه می‌افتند که این خیلی بد است. نباید همیشه در حالت‌هایی که شما در حس بد به سر می‌برید، بیمه کنارتان باشد. بیمه باید در شرایط خوب و شرایط عادی هم کنار شما باشد. موضوعاتی مانند بیمه عمر و سرویس‌های سطح بالا می‌توانند تجربه خوبی را برای مشتری به همراه داشته باشند. برای اینکه مردم حس خوبی از بیمه بگیرند، هم کار فرهنگی لازم است و هم باید سرویس‌های بهتری ارائه شود. همچنین زیرساخت‌های فناوری هم باید مهیا باشد که کل صنعت را به سطح بالاتری برساند.»
معاون برنامه‌ریزی و نوآوری بیمه رازی می‌گوید: «با وجود رشد تقریباً 22 درصدی این صنعت و افزایش ضریب نفوذ آن از 0.4 به 2.1 باز هم از روند بیمه در دنیا خیلی عقب هستیم. با رشد حق بیمه 5 درصدی تا پایان سال 2016 در آسیا و خاورمیانه هم در دسته بهترین‌ها نیستیم. در دسته ضعیف‌ترین‌ها هم نیستیم ولی به شدت جا دارد که خود را بالا بکشیم.»
ملکی ادامه می‌دهد: «در دنیا شرکت‌های بیمه معمولاً بانک تأسیس می‌کنند ولی این موضوع در ایران برعکس است. بانک‌ها شرکت بیمه‌ای تأسیس می‌کنند. شرکت‌های بیمه‌ای معتبر در دنیا سرمایه‌گذاری می‌کنند و جریان نقدی آنها بر اساس میزان سرمایه‌گذاری تقویت می‌شود. آنها کار اقتصادی انجام می‌دهند و سود را به صنعت بیمه برمی‌گردانند. در واقع بیمه دارد بانک را به دنبال خود می‌کشاند. ببینید در همین‌جا چقدر ما با دنیا اختلاف داریم.»
همکاری با ارتباط فردا و آدانیک
به گفته ملکی، بیمه رازی با بانک آینده و شرکت ارتباط فردا روابط نزدیک دارند و به همین دلیل بیمه رازی از زیرساخت‌های مناسبی برخوردار است. او تصریح می‌کند: «از فینووا و فینوتک کمک‌های خوبی دریافت می‌کنیم. ما یک پلتفرم شتاب‌دهندگی داریم. پلتفرمی داریم که می‌توانیم زیرساخت‌های خوبی را در اختیار اینشورتک‌ها قرار دهیم. دیگر شرکت‌های بیمه باید کلی تلاش کنند تا به سرویس‌های بانکی دسترسی داشته باشند. این موضوع همین الان برای بیمه رازی فراهم است.»
او ادامه می‌دهد: «ما می‌توانیم از پلتفرم‌های ارتباط فردا استفاده کنیم. با این شرکت در همایش‌هایی حضور مشترک داشته‌ایم و برنامه‌های مشترک با هم داریم. این موضوع را به اطلاع صنعت بیمه هم رسانده‌ایم. شعبه‌ای ایجاد کرده‌ایم که این شعبه مخصوص کسب‌وکارهای دیجیتال است. هر کسی که در این زمینه ایده‌ای داشته باشد، می‌تواند ایده‌اش را به آن شعبه بدهد و ما او را به فینوتک وصل می‌کنیم. اگر محصول جذابی را به ما ارائه دهد، حتماً در مرکز شتاب‌دهنده‌ای که با همکاری دانشگاه علامه و شرکت ارتباط فردا فراهم شده، به آنها فضا و وام می‌دهیم. اگر آنها ایده‌های خوب خود را عملیاتی کنند، هم برای خودشان و هم برای بیمه رازی نتایج خوبی به همراه خواهد داشت.»
ملکی در مورد تجربه خود در بانک آینده می‌گوید: «صورت مسئله‌ای که در شرکت خدمات انفورماتیک داشتیم، همانند موقعیت کنونی صنعت بیمه بود. آنجا شرکت بزرگی به نام خدمات وجود داشت که سرویس‌دهی آن به بانک‌ها به کندی انجام می‌شد. این باعث می‌شد که بانک‌ها در فضای رقابتی از رقیبان خود عقب بیفتند. چابک نبودن آن شرکت عملاً اجازه نمی‌داد تا بانک‌ها قادر به ارائه خدمات طولانی باشند. مثل شرایطی که الان در صنعت بیمه‌ای وجود دارد و شرکت فناوران به ۲۲ شرکت بیمه‌ای سرویس می‌دهد و همه از کندی این سرویس‌دهی ناراضی هستند.»
او ادامه می‌دهد: «اتفاقی که در بانک آینده رخ داد و اولین بار بود که خدمات انفورماتیک این کار را می‌کرد، باز کردن یک Channel روی Core بود و ما توانستیم تراکنش‌ها را مستقیم و از طریق این Channel بزنیم. خوشبختانه دوستان خدمات انفورماتیک هم به این نتیجه رسیدند که اگر بخواهند در این بازار بمانند، باید این کار را بکنند. این Channel علی‌رغم اینکه موفقیت بزرگی به حساب می‌آید، مسئولیت بزرگی هم به همراه خود دارد. به خاطر اینکه بدون هیچ کنترلی شما می‌توانستید روی Core بانکی تراکنش بزنید.»
ملکی در مورد همکاری با شرکت آدانیک بیان می‌کند: «آدانیک یکی از شرکت‌های خوش‌فکر در این حوزه است. آنها اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده‌اند. ما مفهوم مدیریت کانال بانک آینده را با این شرکت شروع کردیم. تجربه موفقی بود و سرویس‌دهی به اکوسیستم اطراف شرکت خدمات انفورماتیک و اطراف بانک آینده را از این درگاه شروع کردیم. گاهی اوقات پشت این مدیریت کانال سرویس‌های Core می‌دادیم و گاهی اوقات سرویس‌های ارزش افزوده دیگری که اطلاعات بانک به هر شرکتی می‌توانست بدهد، ما ارائه می‌دادیم.»
او ادامه می‌دهد: «توانستیم محصولات و کسب‌وکارهای مختلف را روی این Channel سوار کنیم. محصول پیشخوان مجازی ما آنلاین شد و اپلیکیشن‌های دیگر ما مانند «کیلید» به وجود آمد. ما این مفهوم را به صنعت بیمه نیز وارد کردیم. بیمه رازی اولین شرکتی است که مفهوم مدیریت کانال را وارد این سیستم کرده و در همین لحظه خوشبختانه با ارتباطات خوبی که توانستیم با شرکت فناوران بگیریم، از آنها وب سرویس گرفته‌ایم و با استفاده از سیستم مدیریت کانال شرکت آدانیک، بعضی از نمایندگان ما در حال حاضر به صورت آنلاین بیمه صادر می‌کنند.»
بیمه‌نامه‌های مسافرتی بیمه رازی که در دفتر افغانستان ثبت می‌شود، به صورت مستقیم روی سیستم عملیاتی بیمه‌گری این شرکت به صورت آنلاین بیمه‌نامه صادر کرده و در همان محل به مشتری تحویل داده می‌شود. موبایل اپلیکیشن بیمه رازی نیز در مراحل انتهایی توسعه است و به زودی رونمایی می‌شود. به گفته ملکی، این اپلیکیشن هم سرویس عمده را از مدیریت کانال می‌گیرد و بخش عمده آن آنلاین است.
به سمت نوآوری
به گفته ملکی، بانک آینده از اولین بانک‌هایی بوده که به نوآوری و بانکداری باز روی آورده و فینوتک و فیننووا که محصولات ارتباط فردا هستند، در این حوزه پیشرو محسوب می‌شوند. او ادامه می‌دهد: «در بیمه رازی با رویدادهایی که برگزار می‌کنیم و با فضاها و پلتفرم‌هایی که ایجاد می‌کنیم، در تلاش هستیم تا زمین بازی را برای استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های اطراف فراهم کنیم. استارت‌آپ‌ها می‌توانند خودشان کسب‌وکارشان را تعریف کنند. اینقدر این اکوسیستم فعال است و برای همه فضا فراهم هست که هر شرکتی که این زمین بازی را زودتر از رقبا در اختیار تیم‌های متنوع قرار دهد، برنده این بازی خواهد بود.»
ملکی در ادامه تصریح می‌کند: «خبر خوب این است که دوستان شرکت فناوران هم مانند خدمات انفورماتیک متوجه شده‌اند که نباید از روندهای تکنولوژی عقب بیفتند. انگار همه داستان‌هایی که در سیستم بانکی اتفاق افتاده بود، در صنعت بیمه در حال تکرار شدن است. این شرکت به این نتیجه رسیده که اگر می‌خواهد بقا داشته باشد، باید با این روند حرکت کند و API و وب سرویس بدهد و مانع این شود که شرکت‌ها دنبال جایگزینی Core و سیستم جامع بیمه‌گری باشند. این شرکت برنامه‌های مفصلی هم در همین راستا دارد و به زودی این وب سرویس‌ها را در اختیار شرکت‌های زیادی قرار خواهد داد. این شرکت‌ها هستند که باید توانمند باشند و از این امکانات استفاده بهینه کنند.»
آینده بیمه
ملکی معتقد است که با استفاده از داده‌کاوی و بیگ‌دیتا می‌توان شخصی‌سازی محصولات را بر مبنای تحلیل‌های اطلاعاتی انجام بدهیم. او در این باره می‌گوید: «در صنعت بیمه ما اگر بخواهیم موفق باشیم، باید سریع باشیم. در بانک همان طور که گفتم، این اتفاقات به خاطر سرعت ذاتی آن صنعت به وقوع پیوست؛ یعنی اینکه سرعت باعث شد که ما ناچار بشویم که سریع‌تر وارد فضای رقابتی شویم. در صنعت بیمه اگر بخواهیم خودمان را ارتقا دهیم، حتماً باید سریع‌تر در بازار وارد شویم و مفاهیم جدید را بتوانیم پیاده‌سازی کنیم.»
ملکی با بیان اینکه صحبت کردن شرکت‌های بیمه‌ای در مورد اینترنت اشیا، کلان داده‌ها، وب سرویس، فروش اینترنتی و فروش اپلیکیشنی کافی نیست، تصریح کرد: «مهم این است که شرکت‌ها در این حوزه سریع‌تر خود را به بازار معرفی کنند. قطعاً در این فضا هر شرکتی که سریع‌تر پروژه‌های خود را ارائه دهد و از حرف به عمل برسد، جایگاه بهتری در صنعت بیمه خواهد داشت.»
