مزایا و معایب خودپردازهای شخصی چیست؟

خودپردازهای شخصی، چگونگی دریافت و سودهای ناشی از آن، حدود دو سال است که مطرح می‌شود. برای اینکه به این سوالات و مسائل مشابه پاسخ دهیم، سلسله گزارش‌هایی را پیرامون این موضوع تهیه کردیم. گزارش قبلی درباره خودپردازهای شخصی و چگونگی دریافت آن بود. همچنین به این موضوع پرداختیم که خودپردازهای شخصی از چه سالی ارائه شدند، نحوه دریافت و ارتباط آن با بانک چگونه است.

ببینید: خودپرداز شخصی چیست و نحوه دریافت آن چگونه است؟

در گزارش پیش رو می‌خواهیم این موضوع را بررسی کنیم که مزایا و معایب خودپردازهای شخصی چیست و برای افراد چه منافع و در عین حال چه ریسک‌هایی پی دارد. در این میان به نظر می‌رسد که خودپردازهای شخصی همان مزیتی را دارند که خودپردازهای غیرشخصی دارند، بنابراین در این گزارش به هر دو می‌پردازیم.

مزایای خودپرداز

1. براساس گزارش بانک مرکزی یک خودپرداز موجب افزایش تجارت در موسساتی که در آن نصب شده می‌شود. مشتریان دارای کارت‌های ماشین‌های خودپرداز معمولا ۲۰ تا ۲۵ درصد بیش از مشتریان فاقد کارت، خرید می‌کنند. بدین ترتیب خودپردازها موجب رونق کسب‌وکار می‌شوند.
2. اعتبار بخشی به مکان و محلی که دستگاه در آن نصب می‌شود. دستگاه خودپرداز یک وسیله الکترونیکی پیشرفته است که بدون تایید و زیرساخت‌های معتبر بانکی قادر به ارائه خدمات نیست. بر همین اساس هر جا که دستگاهی مشغول به کار است یعنی حداقل یک بانک و دو شرکت مهندسی معتبر در حال خدمت‌رسانی هستند. فروشگاه، شرکت و مغازه دارای دستگاه خودپرداز از وجه اجتماعی و اعتبار بالاتری نسبت به سایر رقبای خود برخوردار است. این مزیت یک ارزش پنهان برای کسب‌وکارها و همچنین فروشگاه‌های تازه تاسیس است. به شکلی که بسیاری از مجمتع‌های تجاری تازه تاسیس و فروشگاه‌های جدید در بدو کار اقدام به خرید دستگاه خودپرداز می‌کنند.
3. استفاده از خودپردازها موجب ایجاد تجارت‌های جدید می‌شود؛ زیرا عموما مردم مایل به استفاده از مکان‌های دارای خودپرداز هستند که این به نوبه خود موجب ایجاد و گسترش زمینه‌های جدید تجارت می‌شود. مثلا با تبلیغاتی که در صفحه نمایش خودپرداز قرار داده می‌شوند توجه عمومی به کالاها و خدمات جدیدتر جلب می‌شود، بنابراین تجارت‌های جدید رونق می‌گیرد.
4. استفاده از خودپردازها ریسک ناشی از چک‌های برگشتی را کاهش می‌دهد زیرا امکان پرداخت به سرعت برای خریدار در لحظه خرید وجود دارد.
5. استفاده از خودپردازها دارنده آن را از حمل فیزیکی پول بی‌نیاز می‌کند. بنابراین امنیت سرمایه را از جهت سرقت آن به حداقل می‌رساند. این امر ضمن کاستن از حمل‌ونقل غیرضروری شهروندان، موجب کاهش ترافیک و آلودگی هوا نیز می‌شود، زیرا امکان اخذ پول از شعبات دیگر و بانک‌های دیگر را ممکن می‌سازد.
6. افزایش اقبال عمومی به استفاده از خودپردازها امکان ایجاد صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ اسکناس را به‌دنبال خواهد داشت، زیرا استفاده از پول کاغذی را کاهش می‌دهد. 10 سال پیش شاید خدمات دستگاه‌های خودپرداز فقط محدود به پرداخت نقدینگی و نهایتا اعلام مانده حساب بود اما امروز یک دستگاه خودپرداز خدمات یک باجه بانک را به طور خودکار انجام می‌دهد. استفاده بیشتر مردم از خودپرداز و حذف اسکناس یعنی توسعه فرهنگ تجارت الکترونیک و فرهنگ تجارت الکترونیک یعنی امنیت، شفافیت، دقت، سهولت و سرعت بالاتر. به لطف دستگاه‌های خودپرداز تقریبا در اکثر بانک‌ها خبری از صف مشتری نیست مگر برای خدمات اداری بانکی.

مزایای خودپردازهای شخصی

1. نخستین مزیتی که شاید بتوان درباره خودپردازهای شخصی گفت این است که با استفاده از آنها می‌توان کسب‌وکاری داشت. با توجه به تراکنش‌ها و سهمی که نصیب دارنده دستگاه می‌شود، می‌توان ماهیانه درآمدی از 3 تا 7 میلیون تومان به دست آورد. البته تهیه این دستگاه هزینه‌ای بین 35 تا 70 میلیون تومان دارد و باید مبلغی برای گردش مالی در دستگاه گذاشت که این مبلغ از 150 میلیون تومان تا 600 میلیون تومان متغیر است.
2. سوددهی دستگاه خودپرداز شما آمارهای ارزشمندی به دنبال خود دارد. مثلا در هر ماه چه تعداد کارت شارژ خریده‌اند، چه مقدار پول نقد برداشت شده است و چه تعداد بابت کارت به کارت برای شما سودآوری کرده‌اند. این آمار رفتارهای مالی مردم و بعضا مشتریان محل نصب دستگاه را نشان می‌دهد، مثلا در جایی که مردم بیشتر کارت شارژ می‌خرند با جایی که بیشتر پول نقد دریافت می‌کنند می‌توان کسب‌وکارهای متفاوتی راه‌اندازی کرد.
3. دستگاه خودپرداز نیاز به سرویس، اینترنت، خدمات پس از فروش و بروزرسانی‌های دوره‌ای دارد، بنابراین فعالیت یک دستگاه خودپرداز یعنی اشتغال‌زایی تخصصی برای بسیاری از جوانان و شرکت‌های فعال حوزه تجارت الکترونیک. یک دستگاه خودپرداز فعال تنها برای صاحب آن سودآوری ندارد، بلکه برای مجموعه‌ای سیستم‌ها و افراد ارزش خلق می‌کند و این یعنی توسعه اقتصادی. البته در این میان باید به این نکته اشاره کرد که تراکنش‌های خرد و کارهایی مانند خرید شارژ برای سیستم بانکی مشکل‌زاست و در ابعاد کلان هزینه‌هایی را به بانک‌ها و به همین نسبت به اقتصاد کشور وارد می‌کند.
4. شاید بتوان دستگاه خودپرداز یکی از نمادهای به‌روز بودن است. بخشی قابل توجهی از جمعیت جوان کشورمان ایران با فناوری اطلاعات عجین شده‌اند. وقتی دستگاه خودپرداز دارید ناخواسته با مشتریان جوان و بروز جامعه ارتباط بیشتر و هدفمندتری برقرار خواهید کرد.
5. نکته دیگر برای دریافت خودپردازهای شخصی این است که حتی اگر متقاضی، محلی جهت استقرار دستگاه ATM ندارد اما از سرمایه کافی برخوردار است می‌تواند با یک اجاره‌نامه جداگانه قسمتی از یک مغازه، فروشگاه و یا مکان شخص دیگری را جهت استقرار اجاره کند. در این صورت متقاضی بابت استفاده از فضای تجاری که در اختیار دارد ماهیانه اجاره بهائی را پرداخت می‌کند.

خطرات و ریسک‌های دستگاه خودپرداز شخصی

چندی پیش اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه تعدادی از سارقان دستگاه‌های خودپرداز را که در محیط فیزیکی نامناسبی قرار داشتند، به سرقت بردند. هرچند این سارقان خیلی زود پیدا شدند و اقدامات آنها نتیجه مطلوب را نداشت. بنابراین دستگاه‌های خودپرداز شخصی هم نیازمند تامین امنیت هستند.

برای این منظور شرکت‌هایی که ارائه‌دهنده خودپرداز هستند، همراه با فروش دستگاه، آن را بیمه می‌کنند. این بیمه شامل بیمه بدنه، بیمه پول داخل دستگاه، آسیب رسانی و سرقت آن است. حتی پولی که صاحب خودپرداز از بانک می‌آورد تا آن را در دستگاه جاگذاری کند هم بیمه می‌شود. برای امنیت بیشتر، دارنده دستگاه می‌تواند از دوربین مداربسته هم استفاده کند که برای این کار هم شرکت‌ها می‌توانند اقدام کنند.