پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
برندگان و بازندگان بزرگ هوش مصنوعی چه کسانی هستند؟ / شغلهایی که خلق و شغلهایی که منقرض میشوند
آنمور فرانگول؛ دنیای اقتصاد / در سالهای اخیر همزمان با افزایش اخبار و گزارشهایی که درباره گسترش هوش مصنوعی منتشرشده نگرانیهایی درباره از بین رفتن مشاغل در اثر استفاده از هوش مصنوعی پدید آمده است. درباره این موضوع دیدگاههای گوناگونی از سوی کارشناسان و پیشگامان هوش مصنوعی مطرحشده است.
تحقیقات جدید که از سوی موسسه پی دبلیو سی انجامشده نشان میدهد هوش مصنوعی و فناوریهای مرتبط با آن میتوانند در بریتانیا طی ۲۰ سال آینده تقریباً به همان میزان که سبب از میان رفتن مشاغل میشوند، شغل ایجاد کنند.
در این تحقیق آمده است باآنکه هوش مصنوعی به از میان رفتن ۷ میلیون شغل منجر خواهد شد، اما 7/2 میلیون شغل ایجاد میکند درنتیجه عملاً ۲۰۰ هزار شغل بر تعداد فرصتهای شغلی کنونی افزوده خواهد شد. البته نوع شغلهایی که پدید میآید متفاوت خواهد بود. تأثیر هوش مصنوعی بر بخش صنعت متفاوت است.
در بخشی از تحقیق یادشده آمده است، در بخشهای درمان و خدمات اجتماعی یکمیلیون شغل جدید ایجاد میشود اما در بخش تولید کارخانهای ۲۵ درصد شغلهای کنونی از میان میرود که معادل حدود ۷۰۰ هزار شغل است.
فناوریهای جدید از ماشین بخار گرفته تا رایانهها سبب تغییر ساختار مشاغل در جوامع میشود، اما بر بهرهوری نیروی کار و اقتصاد میافزاید. درنتیجه قیمتها کاهش مییابد و درآمد واقعی بالا میرود و بر میزان مصرف شهروندان افزوده میشود.
تحلیلها ثابت میکند این گفته درباره هوش مصنوعی، روباتها و فناوریهای مرتبط صادق است؛ اما توزیع مشاغل در بخشهای مختلف اقتصاد به میزان قابلملاحظهای دگرگون خواهد شد. موضوع هوش مصنوعی و تأثیر بالقوه آن بر جامعه بحثهای گسترده را موجب شده است.
برای مثال در سال ۲۰۱۴ استفان هاوکینگ در مصاحبه با خبرگزاری بیبیسی گفت: «استقرار گسترده هوش مصنوعی به از میان رفتن نسل بشر منجر میشود.» اما دیگر صاحبنظران این اندازه بدبین نیستند. برای مثال جفبزوس، مدیرعامل شرکت آمازون گفته است ما در آستانه یک رنسانس و عصر طلایی هستیم. منظور او گسترش فناوریهای پیشرفته یعنی هوش مصنوعی و ساخت ماشینهای یادگیرنده است.
او گفته است: «ما اکنون در حال حل مسائل از طریق فناوریهای یادشده هستیم. تا چند دهه پیش این توانایی تنها در داستانهای علمی- تخیلی مطرح میشد و کسی باور نمیکرد چنین امکانی به وجود آید. ماشینها در آینده تواناییهایی بسیاری شبیه انسان و بالاتر از انسان پیدا خواهند کرد.»
در تحقیق موسسه پی دبلیوسی همچنین آمده است، فرصتهای شغلی در بخشهای تخصصی، علمی و خدمات فنی ۱۶ درصد و در بخش آموزش ۶ درصد افزایش خواهد یافت اما در بخش حملونقل و امور اداری فرصتهای شغلی به ترتیب ۲۲ درصد و ۱۸ درصد کاهش مییابد.
کاهش تأثیر تغییر ساختار مشاغل همواره یکی از دغدغههای دستاندرکاران هوش مصنوعی بوده است. پیشنهادشده برای کاهش این تأثیر هوش مصنوعی، دولتها سرمایهگذاری بیشتری در حوزه مهارتها، علوم، فناوری، مهندسی، هنر و طراحی انجام دهند و ترتیبی داده شود که نیروی کار تشویق شود دانش و مهارت خود را پیوسته بالا ببرد و بهروز کند تا میزان سازگاری با تحولات بیشتر شود و نیروی کار در آینده بتواند مکمل ماشینها باشد.
البته همواره عدهای هستند که نمیتوانند با پیشرفتهای فناوری و تغییرات ساختاری مشاغل سازگار شوند. برای این گروه ضروری است سیستمهای حمایتی در نظر گرفته شود.این تحقیق نشان میدهد گسترش هوش مصنوعی و استفاده از ماشینهای یادگیرنده، برندهها و بازندههایی دارد. احتمال آنکه انقلاب دیجیتال بعدی به سود افراد با مهارتهای دیجیتال، دارای ظرفیت خلاقیت و کار تیمی باشد یعنی حوزههایی که ماشینها توانایی کمتری در آن دارند، زیاد است.
البته هوش مصنوعی به بهبود و تغییر اساسی سیستمهای آموزشی کمک خواهد کرد. درواقع این فناوری دسترسی یکسان به آموزش و برابری آموزشی را فراهم میکند درنتیجه افراد، فارغ از شرایط زندگی خود قادر خواهند بود به دورههای آموزشی مختلف دسترسی داشته باشند و این سیستمهای کارآمد مستلزم وجود مدیریت نیروی انسانی و ایجاد شغلهای جدید است.
بهاینترتیب نهتنها گستردگی امکانات آموزشی برای اقشار مختلف جامعه بیشتر میشود، بلکه ارزیابی مهارتها و دانش نیروی انسانی با شفافیت بیشتری امکانپذیر است و نتیجه آن بهبود ارزیابیها، عملکرد بهتر و کار آیی بالاتر است. نکته مهم دیگر این است که آموزشهای کنونی در دانشگاهها و کالجها هزینه بالایی دارد که بخش بزرگی از آن بر دوش نسل جوان دانشجو است.
گسترش هوش مصنوعی در بخش آموزش از هزینهها میکاهد و در وقت نسل جوان صرفهجویی میکند. ارائه خدمات آموزشی آنلاین، ارزیابی مهارتها، تهیه متون و برنامههای آموزشی و تولید نرمافزارها و اپلیکیشنهای مرتبط، همگی فرصتهای شغلی به وجود میآورند و نیز بر کیفیت آموزش و بهرهوری دانشجویان و کارمندان آینده میافزایند.
کارشناسانی که نگران از بین رفتن مشاغل تحت تأثیر گسترش هوش مصنوعی هستند، درواقع به فرصتهای شغلی که تحت تأثیر این فناوری پیشرفته و انقلاب گونه پدید خواهد آمد توجه نمیکنند.
درست است که گسترش هوش مصنوعی و بهرهگیری از ماشینهای یادگیرنده تعداد زیادی از فرصتهای شغلی را از میان میبرد، اما تعداد بیشتری شغل در حوزههای دیگر به وجود میآورد و نکته مهم این است که حرکت به سمت هوش مصنوعی یک ضرورت است. در این میان ضروری است دولتها و سازمانها بهتدریج خود را برای تغییر ساختار مشاغل آماده کنند.
ازآنجاکه در اقتصادهای توسعهیافته به هوش مصنوعی در حوزههای مختلف اقتصاد توجه زیاد شده است دیگر کشورها نیز مجبور خواهند بود به آن توجه کنند البته هر فناوری عظیم و تأثیرگذار نقاط ضعفی هم دارد که نباید به خاطر این نقاط ضعف آن را کنار گذاشت.
دولتها میتوانند در برنامههای آموزش نیروی کار تغییراتی ایجاد کنند تا آنها در آینده آمادگی بیشتری برای حاکمیت هوش مصنوعی داشته باشند. تغییر شیوههای آموزش باید از اولین سالهای ورود دانشآموزان به مدارس آغاز شود.
درواقع باآنکه حرکت به سمت بهرهگیری از هوش مصنوعی تدریجی است؛ اما نباید تصور کرد جهان این فناوری را کنار خواهد گذاشت درنتیجه کشورهایی که زودتر از بقیه خود را برای آن آماده میکنند از جنبههای مختلف نسبت به دیگران برتری پیدا خواهند کرد.