پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
رضا قربانی در برنامه رادیو اقتصاد مطرح کرد: فرصتهای فناوری زنجیرهبلوک را از دست ندهیم
عنوان برنامه «چالش» رادیو اقتصاد روز گذشته 21 خرداد ماه، بررسی سیستم جایگزین سوئیفت بود. در این برنامه، سوالی مطرح شد مبنی بر اینکه «سیستم جایگزین سوئیفت چقدر میتواند در معاملات کمک کند؟»
سردبیر ماهنامه عصر تراکنش که به عنوان کارشناس در این برنامه حضور داشت، تاکید کرد: «هر یک روز که میگذرد ما فرصتهای فناوری زنجیرهبلوک را از دست میدهیم درحالی که باید به کسبوکارهای فعال در زنجیرهبلوک و ارزهای رمزنگاری شده فرصت فعالیت بدهیم و با آنها برخورد نکنیم.»
رضا قربانی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش، درباره مساله امکان پولشویی با بیتکوین، گفت: «واقعیت این است که برای پولشویی هیچ چیز بهتر از اسکناس نیست. به اعتقاد من، وقتی بحث پولشویی در رابطه با فناوری زنجیرهبلوک مطرح میشود، موضوعیت ندارد. وقتی خیلی بهتر با اسکناس میتوانیم پولشویی کنیم، چرا باید با زنجیرهبلوک این کار را انجام دهیم؟ درواقع یک چاقوی دو لبه است. در رابطه با این سؤال که میگویند آیا میشود در این فناوری تقلب اتفاق بیفتد؟ باید گفت بله؛ اما زنجیرهبلوک مساله اعتماد را در جهانی که در آن اعتماد وجود ندارد، حل کرده است.
کل سیستم به هیچ وجه اجازه نمیدهد که در آن تقلب صورت بگیرد. تکتک افراد میتوانند تقلب انجام دهند و به سمت پولشویی بروند اما زنجیرهبلوک این قابلیت را در اختیار ما قرار میدهد تا جلوی پولشویی و تقلب را بگیریم. ناگفته نماند همانطور که امکان تقلب در اسکناس و پول نقد وجود دارد، در اینجا هم ممکن است وجود داشته باشد.»
نقش سوئیفت در مبادلات بینالمللی
او در رابطه با نقش سوئیفت در مبادلات بینالمللی گفت: «سوئیفت سازمانی است که سال 1973 با حضور 239 بانک از اروپا و آمریکا برای ایجاد زبان مشترک، تشکیل شد. متاسفانه تصور ما این است که سوئیفت سازمان پیشرو و چابکی است، درحالیکه از نظر فنی و تغییرات فناوری در دنیا بسیار ضعیف عمل کرده است. در حال حاضر، برای ارتباط افراد و بانکها با یکدیگر از بستر زنجیرهبلوک استفاده و بانکها پیامهای خود را از این طریق منتقل میکنند. این کار سرعت بالاتر و هزینه کمتری دارد و بسیاری از مسائلی که در سوئیفت میتوانست وجود داشته باشد در این فناوری وجود ندارد.»
قربانی به تشریح مسائل سوئیفت برای ایران اشاره کرد و گفت: «سادهترین آن درباره ما این است که هر وقت این اراده به وجود بیاید، ارتباط ما با سوئیفت قطع میشود. در حالی که در سیستمهای توزیعشده این شرایط، وجود ندارد. هزینههایی که در سوئیفت وجود دارد مانند هزینه صرافیها و هزینههایی که در تبادلات مالی بینالمللی وجود دارد، بالاست اما در زنجیرهبلوک و کسبوکارهای مبتنی بر آن، سرعت بسیار بالا و هزینهها بسیار پایین است.»
سردبیر ماهنامه عصر تراکنش تاکید کرد: «فرصتها در حال گذر است و ما هنوز به فکر این هستیم که آیا این فناوری برای ما کاربرد دارد یا خیر؟ واقعیت این است که در خارج از ایران تصور میکردند ما زودتر از اینها فرصت این فناوری را درک خواهیم کرد. بنابراین پیش دستی کردهاند تا در برابر استفاده ما از این فناوریها بایستند اما ما هر یک روز که میگذرد، فرصت را از دست میدهیم.»
آیا میتوانیم قالب سوئیفت را در بستر زنجیرهبلوک پیادهسازی کنیم؟
سردبیر ماهنامه عصر تراکنش با اشاره به اینکه متاسفانه آنقدر سروصدای بیتکوین زیاد بوده که فناوری زنجیرهبلوک تحتالشعاع آن قرار گرفته، گفت: «بیتکوین همه زنجیرهبلوک نیست. علت اینکه درباره بیتکوین و فناوری زنجیرهبلوک، مساله پولشویی مطرح میشود این است که با پا گرفتن زنجیرهبلوک، کسانی که در فضای خلافکاری بودند این فرصت را تشخیص دادند و پس از آن مبادله مواد مخدر و سایر کارهای خلاف با استفاده از بیتکوین صورت گرفت.
این مساله ربطی به ماهیت بیتکوین ندارد اما این بدنامی در تاریخ کوتاه 10 ساله آن مانده است. حقیقت این است که بیتکوین و زنجیرهبلوک ابزار کار خلاف نیست بلکه زنجیرهبلوک آمده تا شفافیت ایجاد کند. هیچکس از فضاهای قانونی به صورت غیرشفاف نمیتواند استفاده کند. فضاهای خلافکاری در هر حوزهای وجود دارد.»
او اضافه کرد: «چندی پیش، مصوبه شورای عالی مبارزه با پولشویی منتشر شد، بانک مرکزی هم ابلاغ کرد و این موضوع مطرح شد که بیتکوین معادل با پولشویی است. این رفتارها باعث میشود تا آنچه که میتواند شفاف باشد، زیرزمینی شود. اتفاقاً این فناوری میتوانست در وضعیت امروز کشور، به ما بسیار کمک کند و اگر قرار بود به هر کشوری یک واحد کمک کند به ما 10 واحد میتوانست کمک کند.»
قربانی با یک مثال گفتههای خود را ادامه داد و گفت: «برای مثال عدهای میخواستند مقداری پول را که در خارج از کشور به دست آورده بودند، وارد ایران کنند، سوئیفت برای آنها مشکل بوده و از آنجایی که ما به کارتهای اعتباری بینالمللی دسترسی نداریم، آنها پول را به بیتکوین و بعد در ایران به ریال تبدیل میکردند. درواقع با استفاده از این فناوری، تراکنش بینالمللی به راحتی رخ میداد. اینها ابزارهایی است که خلق شده و کسانی آن را خلق کردهاند که از وضعیت متمرکز سوئیفت ناراضی بودند.»
در حال از دست دادن فرصتها هستیم
قربانی تصریح کرد: «ما قبل از برجام، این مسائل را برای سوئیفت داشتیم و پس از برجام هم این مساله حل نشد. سوئیفت یک جای متمرکز است و کنترل بیشتری دارد، در زنجیرهبلوک کسی نمیتواند هر کاری که میخواهد انجام بدهد. تحریمها سر جای خودش است. ما نمیتوانیم با کسبوکارهای آمریکایی و یا آنها که با آمریکا در ارتباط هستند، تعامل داشته باشیم اما با این رویه، مسیر برای کسانی که میخواهند با ما در ارتباط باشند هم سخت شده است. درواقع مسیرهایی شکل گرفته تا این فرصت فراهم شود اما ما با استفاده از مصوبه جدید شورای عالی مبارزه با پولشویی در حال از دست دادن فرصتها هستیم.»
او درباره عرضه اولیه تلگرام گفت: «تلگرام یک سیستم متمرکز است که در کشور شکل گرفته و سیستمهای توزیع شده را زیر سؤال میبرد. تلگرام هر کاری بخواهد انجام دهد، خطرناک است. این شبکه اجتماعی حدود 40 میلیون کاربر دارد. این سؤال پیش میآید که کدام اپلیکیشن یا پیامرسان ایرانی این تعداد کاربر را دارد؟ ما بر روی آن کنترلی نداریم و سرورهای آن نیز خارج از کشور است. باید بپرسیم که این تمرکز چگونه در کشور به وجود آمده است؟ متاسفانه کسانی که آمدند در این زمینه فعالیت کنند با ممانعت و محدودیت مواجه شدند و به اعتقاد من برای تلگرام فرش قرمز پهن کردیم. حالا این موضوع مطرح شده است که ایرانیها نمیتوانند در عرضه اولیه تلگرام شرکت کنند اما برخورد با این مساله راهحل نیست.»
سردبیر ماهنامه عصر تراکنش تاکید کرد: «ما برای ادامه مسیر میتوانیم به کسبوکارهای فعال در زنجیرهبلوک و ارزهای رمزنگاری شده فرصت فعالیت بدهیم و با آنها برخورد نکنیم. همچنین سندباکس یا محیطهای ایزولهای را فراهم کنیم تا آنها فعالیت کنند. تلگرام به دلیل تمرکز شدید در ایران برای ما یک تهدید است و تفاوت آن با سایر بسترها هم همین است. حتی بیتکوین هم این تمرکز را ندارد.»