پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ارز مسافرتی یکی از مواردی است که بانک مرکزی خود را متعهد به تأمین آن می‌داند و بر این اساس به ازای هر سفر خارجی در سال، به متقاضیان بین ۵۰۰ تا هزار یورو یا معادل آن پرداخت می‌شود.
به گزارش هفت صبح، آمارها نشان می‌دهند سالانه حدود ۹ میلیون ایرانی به خارج از کشور سفر می‌کنند که این جمعیت شامل بازرگانان، گردشگران، دانشجویان و زائران عتبات عالیات است و همه آن‌ها در صورت داشتن بیش از ۱۲ سال سن امکان استفاده از ارز مسافرتی برای یک‌بار در سال رادارند. همچنین از ترکیه، عراق، امارات، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، آلمان و عربستان به‌عنوان اولویت‌های سفر ایرانیان در سال‌های اخیر نام‌برده می‌شود.
شرایط جدید پرداخت ارز مسافرتی
تا پیش از اجرای سیاست‌های جدید ارزی به‌ویژه در ماه‌های پایانی پارسال و فروردین امسال، بسیاری از شهروندان به بهانه تهیه ارز مسافرتی مقابل صرافی‌ها صف کشیدند. وضع مقررات سخت‌گیرانه نظیر ارائه گذرنامه ممهور به ویزا، پرداخت عوارض خروج و بلیت مسافرتی نیز مانع از تشکیل این صف‌ها نشد.
بالاخره از شامگاه بیستم فروردین، روش پرداخت ارز مسافرتی تغییر کرد. درروش جدید، بانک‌های ملی، ملت، تجارت سامان و پارسیان در تأمین ارز مسافرتی و زیارتی همکاری دارند، ضمن آنکه بانک‌های تجارت و پارسیان مسئول پرداخت ارز مسافرتی به زائران عتبات عالیات آن‌هم به دینار هستند.
بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی تأمین و پرداخت ارز مسافرتی به‌صورت اسکناس برای مسافران هوایی به مقصد کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بلاروس، استونی، لتونی، لیتوانی، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، اوکراین، ازبکستان، ترکیه، افغانستان، بحرین، قطر، کویت، پاکستان، عمان، امارات متحده عربی و قبرس به مبلغ ۵۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزها است؛ سقف این نوع ارز برای سایر کشورها به‌جز عراق به مبلغ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزهاست.
مخالفان پرداخت ارز مسافرتی چه می‌گویند؟
ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی بارها اعلام کرده یکی از مشکلات بازار ارز، تأمین ارز به شکل نقد است زیرا متصل نبودن سیستم بانکی کشور به‌نظام پرداخت اعتباری در جهان که اغلب سهامداران آمریکایی دارند، سبب شده مسافران نیاز به حمل پول نقد داشته باشند.
از سوی دیگر تحریم‌های اولیه آمریکا به‌ویژه ممنوعیت استفاده از چرخه دلاری برای ایران سبب شده، تهیه اسکناس دلار به‌سختی انجام شود. ازاین‌رو پیشنهاد برخی این است که به مسافران بر اساس مقصد سفرشان ارز رایج همان کشور پرداخت شود. برای نمونه، مسافران ترکیه، لیر و مسافران هند، از بانک روپیه دریافت کنند تا تقاضا برای دلار و فشار بر تأمین آن پایین بیاید.
اصغر سمیعی، رئیس اسبق کانون صرافان دراین‌باره می‌گوید: «اصولاً اینکه بخواهند ارز را به این شکل به مسافر دهند، روش غلطی است و فقط مردم را به انجام سفر خارجی تشویق می‌کند. هزینه یک سفر به ترکیه حدود یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است که فرد می‌تواند با تهیه ارز مسافرتی ۵۰۰ یورویی از اختلاف قیمت آن با بازار سیاه ارز استفاده کرده و بخشی از هزینه‌های سفر خود را پوشش دهد درحالی‌که برای سفر به قشم، کیش و حتی مشهد چنین یارانه‌ای تخصیص پیدا نمی‌کند.»
او اصل تخصیص ارز برای مسافرت را روشی اشتباه توصیف می‌کند: «اگر منابع ارزی کشور محدود است. باید در هزینه کردن آن وسواس داشت نه اینکه با تخصیص ارز مسافرتی، نوعی رانت برای قشر متوسط و مرفه در مقایسه با دیگر اقشار جامعه به وجود بیاوریم. هیچ‌کس با تخصیص ارز موردنیاز صنعتگران و تولیدکنندگان و حتی برای واردات کالاهای اساسی و دارو مخالف نیست اما باید دید تخصیص ارز مسافرتی چه منفعتی برای کشور دارد که در فهرست بانک مرکزی قرارگرفته است.»
یکی از صرافان پایتخت هم می‌گوید: «مردم ترجیح می‌دهند در مسافرت از ارزهای مشهور استفاده کنند زیرا به‌راحتی به پول کشور میزبان تبدیل می‌شود. از طرف دیگر بسیاری از کشورهای مقصد مسافران ایرانی، تمایلی به دریافت پول رایج کشور خود از مسافران ندارند و ترجیح می‌دهند دلار یا یورو بگیرند.»
نظر بانک مرکزی درباره تأمین ارز مسافرتی
یکی از مسئولان بانک مرکزی با توضیح اینکه مشکلی در تأمین اسکناس برای مقاصد مسافرتی هم‌وطنان وجود ندارد، می‌گوید: «این‌گونه نیست که مسافر برای مثال بخواهد ارز مسافرتی خود را به کرون سوئد از بانک تحویل بگیرد زیرا بانک مرکزی بر اساس موجودی اسکناس خود، ارز مسافرتی را تأمین می‌کند.»
او درباره اینکه چرا برای مقصد هند روپیه به مسافر داده نمی‌شود، می‌گوید: «این به نفع مسافر است که ارز مشهوری مثل دلار با یورو را به همراه داشته باشد چون ما در مراودات تجاری مشکلی با هند نداریم که بخواهیم درآمد ارزی خود را به روپیه دریافت کنیم و اسکناس آن را به مسافر بدهیم.»
این مقام مسئول با یادآوری اینکه خرید و حمل اسکناس نقد در جهان توسط بانک‌های مرکزی تنها با بیمه‌نامه امکان‌پذیر است، می‌گوید: «با توجه به هزینه‌های تأمین اسکناس، اولویت با خرید و تأمین ارزهایی چون یورو و دلار است.» این کارشناس در بانک مرکزی، درعین‌حال استفاده از ابزارهایی چون حواله و کارت را در تأمین ارزهای مسافرتی رد نمی‌کند؛ طبق بخشنامه بانک مرکزی در مواردی که امکان استفاده از حواله وجود داشته باشد، با درخواست مسافر ارز موردنظر حواله می‌شود و مشکلی از این بابت نداریم.