آشنایی با اینترنت اشیاء و برنامه ویزا برای به‌کارگیری اینترنت اشیاء در صنعت پرداخت

لیلا شکاری؛ کارشناس شرکت شاپرک / با توجه به رشد سریع و روزافزون تکنولوژی، هر روزه مفاهیم جدید، ابزارهای پیشرفته و مبتنی بر آن کسب‌وکارهای نوین در صنعت پرداخت ایجاد می‌گردد. یکی از این مفاهیم اینترنت اشیاء یا IOT است.

اینترنت اشیاء به طور مختصر به مفهوم اتصال اشیا پیرامون ما به شبکه اینترنت اطلاق می‌شود که همگی دارای حسگرهایی برای جمع‌آوری دیتا و سپس پردازش آن می‌باشند. ابزارهای اینترنت اشیاء شامل هرگونه وسیله‌ای است که با اتصال به شبکه اینترنت، کاربر را قادر به مونیتورینگ و کنترل فعالیت‌ها از طریق ابزارهای کنترل از راه دور (ریموت‌ها) می‌کند.

در حال حاضر کسب‌وکارها، دولت و مصرف‌کنندگان، کاربران اینترنت اشیاء شناسایی شده‌اند که از طریق ابزارهای اینترنت اشیاء و به وسیله دستگاه‌های کنترل از راه دور (ریموت)، داشبورد، شبکه، درگاه، تحلیلگر، ذخیره کننده اطلاعات و سیستم‌های حفظ امنیت می‌توانند اکوسیستم اینترنت اشیاء را تشکیل دهند.

.

اکوسیستم اینترنت اشیاء

همانطور که در تصویر مشاهده می‌گردد در این اکوسیستم یک موجودیت از یک ریموت مانند گوشی هوشمند، تبلت و … درخواست خود را از طریق شبکه یا ابزار اینترنت اشیاء ارسال می‌کند. ابزار اینترنت اشیاء، درخواست را انجام و از طریق شبکه، دیتا را برای تحلیل و نتیجه اقدام به ریموت ارسال می‌نماید. در این راستا کانال‌های چندگانه‌ایی برای تولید دیتا و ذخیره آن مانند کلود، دیتابیس محلی روی ریموت و یا روی ابزارای پذیرش IOT وجود دارد.

اینترنت اشیاء به سه بخش طبقه‌بندی می‌شود:

• فیزیکی: سخت‌افزارهایی که در ابزارهای اینترنت اشیاء به کار می‌روند و شامل حسگرها و تجهیزات شبکه‌ای می‌شوند.
• شبکه: مسئولیت انتقال دیتای جمع‌آوری شده توسط بخش فیزیکی به ابزارهای مختلف را دارند.
• برنامه‌های کاربردی: شامل پروتکل و اینترفیس‌هایی است که برای شناسایی و ارتباط ابزارها به کار می‌رود.

.

ابزارهای مورد استفاده در اینترنت اشیاء

دستگاه‌های کنترل از راه دور (ریموت‌ها): ریموت‌ها کاربران را قادر می‌سازد که از ابزارهای اینترنت اشیاء برای برقراری ارتباط و اتصال از طریق یک داشبود مانند اپلیکیشن‌های موبایلی استفاده کنند. ریموت‌ها شامل تلفن‌های هوشمند، تبلت، ساعت‌ها و تلویزیون‌های هوشمند، کامپیوترها و سایر می‌شود.

داشبورد: محلی برای نمایش است که کاربران را قادر می‌سازد تا به مدیریت فعالیت‌های خود در این زمینه بپردازند و به طور کلی توسط یک ریموت میزبانی می‌شوند.

تحلیل‌گر: دیتای تولید شده توسط ابزارهای اینترنت اشیاء توسط سیستم‌های نرم افزاری تحلیل می‌شوند. تحلیل‌گرها از طریق اطلاعات دریافتی توسط حسگرها دیتاها را تحلیل می‌کنند.

محل ذخیره اطلاعات: جایی که اطلاعات ابزارهای اینترنت اشیاء ذخیره می‌شود.

شبکه: بسترهای ارتباطاتی از طریق اینترنت است که کاربران را قادر می‌سازد تا با ابزارها ارتباط برقرار کنند.

.

کاربردهای اینترنت اشیا

Smart home: خانه هوشمند به مکانی اطلاق می‌گردد که با وسایل الکترونیکی مجهز و از طریق ابزارهای هوشمند مانند گوشی تلفن همراه و کامپیوتر به صورت ریموت کنترل می‌شود. امروزه خانه هوشمند یکی از بارزترین استفاده‌های حال حاضر اینترنت اشیاء بدلیل ویژگی‌های کاربردی و قابل دسترس بودن برای مصرف‌کننده است.

Wearable: ساعت‌ها در مدت زمان طولانی فقط نشان دهنده زمان بودند؛ اما اپل واچ و ساعت‌های هوشمند در بازار امروزه دارای قابلیت‌های دیگری همچون ارسال پیام، تماس تلفنی و سایر موارد هستند. همچنین ساعت‌های هوشمند ورزشی مثل Fitbit, Jawbone نمونه دیگری از کاربردهای این روزه ساعت‌ها می‌باشند.

Smart Cities: اینترنت اشیا قابلیت این را دارد که وارد ناوگان حمل‌ونقل شهری شود و مشکلات زیادی را که هر روزه مردم در این خصوص با آن سروکار دارند رفع کند. با استفاده از اینترنت مسائل ترافیک، صدا، آلودگی نیز کاهش خواهد یافت.

ماشین‌های متصل به اینترنت: وسایل نقلیه با قابلیت دسترسی به اینترنت و اشتراک این دسترسی با سایرین از طریق اتصال به شبکه بی‌سیم در خانه و محل کار می‌باشند.

.

روند رشد اینترنت اشیاء

به گزارش BI، انتظار می‌رود تا سال 2020 بیش از 24 میلیارد ابزار اینترنت اشیاء وجود داشته باشد. به طور تخمینی یعنی 4 ابزار برای یک نفر. همچنین پیش‌بینی می‌شود گردش مالی حاصل از راهکارهای مبتنی بر اینترنت اشیاء مانند توسعه برنامه کاربردی، سخت افزاری، برنامه‌های یکپارچه‌سازی، ذخیره اطلاعات و موارد امنیتی حدود 6 میلیارد شود که با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده در سال 2025 به 13 میلیارد دلار خواهد رسید.

در این میان با توجه به اکوسیستم اینترنت اشیاء که پیشتر مصرف‌کننده، دولت و کسب‌وکارها اعلام شد، کارخانجات، شبکه‌های زیرساخت، صنایع نفت، گاز و معدن، خدمات رفاهی، حمل‌ونقل، خرده‌فروشان، بیمه، گردشگری، صنایع دفاعی، صنایع لجستیکی، وسایل منزل متصل به اینترنت، خدمات سلامت، خدمات کشاورزی، بانک‌ها، صنایع غذایی و ساختمان‌های هوشمند، قطعاً از حضور تکنولوژی اینترنت اشیاء منتفع خواهند شد.

آن‌طورکه پیش‌بینی‌شده، موجودیت‌های مطرح شده در اکوسیستم اینترنت اشیاء تا سال 2020 در حوزه‌های نصب ابزار، ارائه خدمات از طریق ابزارهای اینترنت اشیاء و کسب درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری، فعالیت خواهند کرد.

.

شبکه ویزا و اینترنت اشیاء

اینترنت اشیاء راه‌های کسب‌وکار و نحوه رفتاری مشتریان در حوزه پرداخت را نیز تغییر داده است، بطوری‌که با ظهور تکنولوژی اینترنت اشیاء کلیه خدمات شهری از آن تأثیر می‌پذیرند. در آمارها نیز روند رو به رشد آن ملموس است. با توجه به رشد فزاینده اینترنت اشیاء و تأثیر گسترده آن به‌ویژه در سالیان آتی، شرکت‌های تکنولوژی بنیان و تولیدکنندگان ابزارهای اینترنت اشیاء درصدد ارائه راه‌کارهای پرداخت امن از طریق اینترنت اشیاء می‌باشند. ویزا نیز در این راستا طرح Visa ready را برای شفاف شدن بحث امنیتی پرداخت با اینترنت اشیاء ارائه کرده است که در گام اول ساعت‌های هوشمند و ماشین‌ها را در بر می‌گیرد.

به منظور تضمین امنیت این تکنولوژی از سرویس‌های Token ویزا استفاده می‌شود.Token منجر می‌شود، امنیت پرداخت‌های موبایلی و دیجیتالی در لحظه ارتباط با اینترنت تضمین شود. با ارائه راهکارهای ساده و ایجاد طراحی‌های مورد قبول در حوزه پرداخت، تولیدکنندگان ابزار اینترنت اشیاء می‌توانند راهکارهای امن را با سرعت و به‌راحتی به بازار عرضه کنند.

آن‌ها قادر خواهند بود بازار را توسعه و پشتیبانی نموده، به شبکه صادرکنندگی ویزا در قالب طرح‌های دیجیتالی ویزا مرتبط شده و درنهایت به شبکه امن ویزا و ویزانت متصل شوند.

همانطور که گفته شد، خدمات مبتنی بر اینترنت اشیاء با استفاده از سرویس‌های توکن ویزا و طرحی موسوم به VisaReady قابل ارائه است. طرح VisaReady طرحی برای ارائه مجوز به راهکارهای مبتنی بر سخت افزار و نرم افزارهای ابزارهای هوشمند مانند تبلت، موبایل و ابزارهای بی‌سیم، Mpos  و… است که به منظور تأمین امنیت و شناسایی استانداردها به نسل جدید ارائه‌دهنده راهکارهای پرداختی یا همان شرکت‌های ثالث ایجاد شده است. همانطور که ذکر شد از سرویس‌های زیر برای راه‌اندازی طرح اینترنت اشیاء ویزا استفاده شده است:

1. سرویس ارائه توکن ویزا (Visa Token service)

• به منظور جایگزینی اطلاعات حساب کارت با یک توکن
• دارای دامنه محدود برای تولید توکن) درخواست‌کننده توکن اجازه دارد فقط برای مشارکت‌کنندگان در طرح، درخواست تولید توکن نماید. این موضوع منجر به افزایش امنیت شده و پذیرنده‌هایی که در طرح مشارکت ندارند نمی‌توانند از این خدمت استفاده نمایند و یا از طریق هر ابزار غیر ثبت شده‌ای اقدام کنند.
• مهیا شدن زمینه اتصال ابزارهای پذیرش اینترنت اشیاء به صادرکنندگان ویزا

2. طرح Visa ready

• تضمین امنیت توکن برای پرداخت
• ایجاد روندهایی برای ارائه مجوزهای ساده
• رشد در بازار

در این طرح شرکای استراتژیک ویزا نقش کلیدی برای ورود اینترنت اشیاء به بازار را دارند.

همانطور که ذکر شد از طریق سرویس توکن ویزا، ابزارهای موبایلی بسیاری، قابلیت پرداخت امن را پیدا می‌کنند. ویزا از طریق طرح‌های توسعه‌ای ابزارهای متصل به اینترنت مبتنی بر توکن، منجر به ایجاد اطمینان برای مشتریان نسبت به شرکای ویزا می‌شود. در حال حاضر شرکای ویزا در طرح اینترنت اشیاء شرکت‌هایی مثل سامسونگ، فیت‌پی، کوین، اکسنچر و … می‌باشند.

شکل زیر اینفوگرافی پرداخت در طرح Visa ready برای تکنولوژی اینترنت اشیاء را از طریق تولید توکن نمایش می‌دهد:

• توکن
• شماره کارت

لازم به ذکر است خریدهایی که در حال حاضر از طریق طرح Visa ready مبتنی بر اینترنت اشیاء متصور می‌باشد، شامل عملیات انجام خریدهای خرد از فروشگاه از طریق ساعت‌های هوشمند، پرداخت در پمپ بنزین با ماشین‌های مجهز به ابزار متصل به اینترنت، خریدهای مبتنی بر اینترنت اشیاء بدون محاسبه در صندوق‌های فروشگاه می‌باشند.

.

حفظ امنیت

بحث امنیت در تکنولوژی‌های پرداخت مبحث جدیدی نیست. در این میان ویژگی‌های تکنولوژی اینترنت اشیاء به خودی خود چالش‌های امنیتی و منحصربه‌فرد خود را ایجاد می‌کند لذا تأمین امنیت اینترنت اشیاء و محصولات و خدمات مبتنی بر آن باید از الویت بسیار بالایی برخوردار شود. کاربران نیاز دارند تا از امنیت اینترنت اشیاء اطمینان حاصل کنند، به‌ویژه اینکه این تکنولوژی به زندگی روزمره افراد نفوذ می‌کند.

متاسفانه بحث تأمین امنیت اینترنت اشیاء بدلیل اینکه به‌راحتی دارای پتانسیل حملات سایبری و سرقت اطلاعات می‌باشد هنوز محل مناقشه است. ماهیت ابزارهای اینترنت اشیاء در حال حاضر به گونه‌ایی است که هر ابزار فاقد و یا دارای امنیت ضعیف به آن مرتبط شده و به طور آنلاین بر روی امنیت اینترنت جهانی تأثیر می‌گذارد.

موقعی به اهمیت بالای تأمین امنیت این تکنولوژی پی می‌بریم که حجم زیادی از ابزارهای همگن با ابزارهای اینترنت اشیاء با قابلیت اتصال اتوماتیکی ابزارها به یکدیگر در محیط‌های ناامن به آن اضافه می‌شود. موضوعی که باید نسبت به بهبود آن توسط تولیدکنندگان و کاربران مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر ویزا کارت، تولید توکن را جهت حفظ امنیت پرداخت در طرح پرداخت مبتنی بر اینترنت اشیاء پیشنهاد داده است.

.

حفظ حریم خصوصی

تمام پتانسیل استفاده از اینترنت اشیاء بستگی به استراتژی احترام به کاربران و تأمین انتظارات آنان دارد. درست است که با ورود این تکنولوژی اتفاقات غیرقابل‌باوری برای کاربران میافتد اما توجه به حفظ حریم کاربران با در نظر داشتن پتانسیل این تکنولوژی مجازی برای آسیب رساندن به مشتری باید مورد توجه قرار گیرد. این بدین معناست که حفظ حریم و احترام به کاربران منجر می‌شود تا کاربر با اطمینان خاطر بیشتری از اینترنت، ابزارهای مرتبط و سرویس‌های مبتنی بر آن استفاده کنند.

ایجاد استاندارهای مناسب، مدل‌های قابل ارجاع و بهترین درس آموخته کمک می‌کنند تا ابزارهایی که ممکن است به امنیت و حفظ حریم کاربران در نتیجه اتصال به اینترنت لطمه وارد کند، تحت کنترل درآید.

.

قوانین و مقررات

استفاده از ابزار اینترنت اشیاء سؤالات زیادی را در خصوص لزوم وضع قواعد و مقررات فراتر از الزاماتی که هم‌اکنون در حوزه اینترنت وجود دارد مطرح می‌سازد.

لذا ظهور تکنولوژی‌های جدید الزامات و استانداردهای خاص خود را می‌طلبند، ایجاد و ارائه قوانین در حوزه‌های گردش و تبادل اطلاعات، نگهداری از دیتا، مسولیت‌های قانونی، حفظ امنیت، حفظ حریم خصوصی، رفع مغایرت‌ها و … ضروری است، اما تا زمانی که چالش‌هایی در خصوص قوانین و مقررات این حوزه وجود دارد، سازگاری با قواعد و مقررات موجود در زمینه پرداخت‌های اینترنتی ضروری بوده و بهره‌برداری از این تکنولوژی‌ها را برای کاربران در برقراری ارتباط، به اشتراک گذاشتن اطلاعات و حوزه پرداخت از طریق ابزارهای اینترنت اشیاء را امکان‌پذیر می‌سازد.

منابع:

• http://www.businessinsider.com/what-is-the-internet-of-things-definition-2016-8?IR=T
• https://www.internetsociety.org/doc/iot-overview
• https://usa/visa.com/visa-everywhere/innovation/visa-brings-secur-payments-to-internet-of-things.html.