پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
کارمزد و کارت اعتباری؛ مهمترین مهمترینهای ۹۵
سال ۹۴ به راستی سالِ فناوریهای مالی (Fintech) بود. ما در راه پرداخت، برای نشریه عصر ارتباط ماهنامهای منتشر میکردیم که آخرین شماره آن قبل از سال ۹۴ منتشر شد و گفتوگوهایی با دهها چهره صنعت پرداخت و بانکداری داشتیم و درباره مهمترین روندهای پیشِ رو پرسیده بودیم. نتیجه آن شد که رسیدیم به Fintech یا فناوری مالی. این مفهوم نه فقط در انگلستان و آمریکا، بلکه در نقاط مختلف دنیا مثلا در مالزی، مدعیان خودش را یافته است. سال گذشته سه بازیگر اصلی صنعت نرمافزارهای بانکی ایران، یعنی خدمات، توسن و فناپ نیز با برگزاری رویداد توجه خود به فناوریهای مالی را نشان دادند. توسن با هکاتون، خدمات با اینبانک و فناپ هم با تریگآپ خواستند از موج جدیدی که راه افتاده بینصیب نمانند. فناوریهای مالی در ایران همزمان با دنیا در حال رشد است و استعدادهای جوانی در حال ورود به بازاری هستند که پتانسیلهای بالقوه زیادی دارد. سال ۹۴ به جز سه شرکت اصلی، بازیگران دیگر نرمافزارهای بانکی نیز حضورشان جدیتر شد. به نظر میرسد در سالهای آتی نیز کماکان مانند چند سال اخیر بازار در درست چند شرکت خواهد بود اما بازارهای خاص (نیچمارکتها) توسط شرکتهای خاص تامین میشود و این شرکتهای جدید (البته برخی از آنها خیلی هم جدید نیستند) را باید جدیتر گرفت.
فناوریهای مالی برای رشد نیازمند جا افتادن یکی از مهمترین روشهای درآمدی بانک و پرداخت در جهان یعنی «کارمزد» است. تا زمانی که کارمزد به یک روش درآمدی اصلی تبدیل نشود، نمیتوان شاهد توسعه مطلوب استارتاپهای فینتک بود. یکی از مهمترین روشهای کسب درآمد استارتاپهای فینتک، کاهش هزینههای کارمزد است و زمانی که چنین هزینهای وجود خارجی ندارد، چیزی به نام کاهش هزینه بیمعنا است. پس اگر یک چیز در سال ۹۵ موضوع اصلی صنعت بانکداری و پرداخت باشد آن چیزی نیست بهغیر از کارمزد. سال گذشته چند حرکت درست انجام شد. به نظرم شروعکننده بانک ملی بود که شجاعانه شروع به کارمزد گرفتن برای ارسال پیامکهای اطلاعرسانی کرد و نتیجهاش شد حجم سنگین انتقادهای شیشهفروشان جلوهفروش. کسانی که از بانکها پول میگیرند برای آنها کار روابط عمومی کنند از این فرصت نهایت استفاده را کردند که بانکها را تخریب کنند. امیدوارم سال ۹۵ عرصه بر افراد فاسدی که در رسانهها نفوذ کردهاند و از آن برای مقاصد و منافع کوتاه مدت خود سواستفاده میکنند تنگ شود.
اما کارمزد با حرف و فرهنگسازی و همایش درست نمیشود و یادمان نرود که نان بسیاری از جلوهفروشان در همین بیسروسامان بودن صنعت پرداخت است. کسانی که دم از برجامهای بانکی میزنند، خودشان جیرهخوار همین سیستم غلط هستند و ماننده زاهد جلوهفروش در پنهانی آن کار دیگر میکنند. بگذریم. بانک ملی حرکت درستی را شروع کرد و دلیل درست بودن آن هم چیزی نیست جز این که الباقی بانکها شروع کردند به ادامه همین حرکت بانک ملی. بانک مرکزی هم با تغییراتی که در ساختار کارمزد کارتخوانها ایجاد کرد تکان دیگری به این صنعت داد که شاید در سال ۹۵ به سرانجام مطلوبی برسد و ما شاهد جا افتادن این مفهوم ظاهرا ظالمانه و در عمل به سود عدالت اقتصادی باشیم. شاید دیگر زمان آن رسیده که اقتصاددانهای ما درباره ماهیت و اهمیت کارمزد در سیستم بانکی صحبت کنند. صحبتهای تبلیغاتی فایده ندارد و لازم است اندیشمندان در این زمینه به تولید اندیشه بپردازند و مهمتر از آن زمان عمل رسیده است.
سال ۹۵ سال سختی خواهد بود، اگر واقعا بخواهیم این جراحی سخت را در صنعت بانک و پرداخت انجام دهیم. یکی از مهمترین چیزهای دیگری که لازم است در سال ۹۵ شروع جدی داشته باشد، نه بهگونهای که به درد بیلان دادن بخورد، بلکه به صورت واقعی و عملیاتی با یک بیزینس مدل مناسب با همین شرایط اقتصادی موجود، چیزی نیست جز کارت اعتباری. اگر هر سال بنا را بر این بگذاریم که حداقل یک چیز به سرانجام برسد، مطمئنا سالبهسال بهتر خواهیم شد.
سال ۹۵ لازم است اقدامهای مهمی در زمینه کارمزد انجام دهیم. فکرها شده. صحبتها را کردهایم. همایشها را برگزار کردهایم. رویدادها را هم. حالا وقت انجام است. برجام بانکی و این صحبتها هم فقط وقت تلف کردن است و بس. اگر در فضای بینالملل برجام معنا دارد به دلیل ماهیت حقوقی آن است. در برجام ۲ و بانکی و داخلی قرار است چه قراردادی با هم ببندیم؟ حالا وقت انجام است. برجام را کش ندهیم. اگر همین تکلیف کارمزد را مشخص کنیم و در ادامه با بیزینس مدلهای مناسب کارت اعتباری را راه بیندازیم، کارمان را کردهایم و برای سال ۹۵ همین ما را بس است.