پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ممکن است تهران هزاران مایل از Silicon Valley دور باشد، درهای که بزرگ‌ترین و نوآورانه‌ترین شرکت‌های تک را در خود جای داده است، بااین‌حال اگر تکنولوژیکی نگاه کنیم کارآفرینان جوان ایرانی حتی با وجود خصومت‌های سیاسی میان دو کشور و تحریم‌های بین‌المللی اعمال‌شده علیه ایران به سیلیکون ولی نزدیک‌تر می‌شوند و مشتاقانه به کار خود ادامه می‌دهند. چندی پیش صدها ایرانی جوان به همراه سرمایه‌گذارانی از گوشه جهان در بزرگ‌ترین گردهمایی در نوع خود در شهر برلین و پایتخت استارتاپ‌های اروپا اجلاس پل را برگزار کردند.
اجلاس پل در برلین، هدفش به چالش کشیدن و ایجاد فرصت کارآفرینی در ایران است به‌خصوص زمانی که تلاش‌های دیپلماتیک برای حل مناقشه‌ی هسته‌ای تهران در حال افزایش است، همه امیدوارند مشکلات ناشی از تحریم‌های غرب علیه ایران برداشته‌شده و درهای ایران به روی سرمایه‌گذاران مشتاق خارجی باز شود.
استارتاپ‌های بزرگ و نوپای ایرانی نیز در اجلاس پل ۲۰۱۵ حضور داشتند، دیجی کالا، پلت فرم تجارت الکترونیک آنلاین و بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی خاورمیانه با حدود 750000 بازدیدکننده منحصربه‌فرد روزانه که ارزشش نزدیک به ۱۵۰ میلیون دلار برآورد شده است و آپارات که نسخه ایرانی یوتیوب است، گروه وب‌سایت‌های تخفیفات و سایت‌های کوچک‌تری مثل مامان پز در برلین حضور داشتند.
سرمایه‌دار برجسته Silicon Valley، دیو مک کلور که برپاکننده ۵۰۰ استارتاپ و مدیر سرمایه‌گذاری سابق صندوق سرمایه فیس‌بوک نیز در این همایش حضور داشت. حضور مک کلور حضور تأثیرگذاری در iBridge داشت. او می‌گوید: «ایران، مانند بسیاری از اقتصادهای نوظهور، با دارا بودن جمعیت زیاد که اغلب هم تحصیل‌کرده هستند پتانسیل بالایی در کارآفرینی دارد.» مک کلور معتقد است: «درصورتی‌که روابط آزاد ایران با ایالات‌متحده و سایر کشورهای جهان بهبود پیدا کند رشد اقتصادی زیادی رخ خواهد داد و قطعاً موقعیت‌های جالب‌توجه فراوانی برای استارتاپ های مربوط به تکنولوژی خواهد داشت فراهم می‌شود.»
مککلور می‌گوید: «مشکل این است که قوانین فعلی امکان سرمایه‌گذاری در بخش تکنولوژی ایران را نمی‌دهد. بر اساس نحوه برنامه‌ریزی قوانین سرمایه‌گذاری ایالات‌متحده در حال حاضر برای سرمایه‌گذارانی مانند من امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران وجود ندارد، اما نسبت به تغییرات و عادی شدن روابط در آینده‌ای نزدیک خوش‌بین هستیم.»
نفوذ اینترنت و گوشی‌های هوشمند در ایران بسیار زیاد است، در این کشور ۷۰ درصد از جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران زیر ۳۵ سال سن دارند. طبق گزارش مقامات رسمی دست‌کم نیمی از ایرانیان به گوشی‌های هوشمند دسترسی دارند. در مورد کاربران اینترنتی گزارش‌های ضدونقیضی وجود دارد اما بر مبنای گزارش آمار جهانی اینترنت، ایران بیش از ۴۶ میلیون (۵۷ درصد جمعیت) کاربر اینترنتی دارد که تقریباً نیمی از کاربران اینترنت در خاورمیانه را شامل می‌شود.
حتی دولت اعتدال‌گرای حسن روحانی به اهمیت اجلاس iBridge اشاره کرده است. پرویز کرمی، یکی از مقامات ارشد دولت نیز در این مورد در وب‌سایت خبری رسمی دولت گفت: «این رویداد پلی میان کارآفرینان ایرانی در سراسر جهان ایجاد خواهد نمود.»
اهمیت این امر به دلیل کاهش شدید قیمت جهانی نفت و سود حاصل فروش آن که احتمال ادامه روند آن در سال‌های آتی وجود دارد بسیار مهم است. از طرف دیگر می‌تواند موجب کاهش فرار مغزها از ایران شده و حتی مشوق برخی ایرانیان برای بازگشت باشد.
این اظهار تمایل از طرف بسیاری از کارآفرینان ایرانی ازجمله نازنین دانشور، بنیان‌گذار سایت تخفیفان که خود از ایرانیان بازگشته به میهن است شنیده می‌شود. او که در میان تیم رهبری ایرانیان حاضر در اجلاس حضور داشت iBridge را به‌عنوان «نقطه بازگشت » برای تکنولوژی ایران توصیف کرد.
رشد قارچی در موج استارتاپ‌های ایرانی برای شرکت‌ها و وب‌سایت‌های مختلف که در دوساله اخیر در شهرهای مختلف در سراسر کشور برگزارشده، دیده می‌شود. انزوا و تحریم، کارآفرینان ایرانی را از برنامه‌های بلندپروازانه باز نداشته است.
فرهاد هدایتی بنیان‌گذار تسکولو (Taskulu)، از پلتفرم‌های مدیریت کار می‌گوید که استارتاپ او در ابتدا برای استفاده در انگلستان برنامه‌ریزی‌شده بود. این پروژه که با کمک شرکت تسریع‌کننده آواتک توسعه یافت اکنون بیش از ۸۰۰۰ کاربر در ۱۲۰ کشور مختلف دارد. اگرچه تسکولو به دلیل عدم صدور روادید از سفارت آلمان در تهران در iBridge حضور نداشت. تحریم‌ها همچنان مانع بزرگی است زیرا بانک‌های ایرانی ارتباط با بازار جهانی ندارند و روش متداول برای انتقال پول از ایران یا به داخل وجود ندارد.
بنابراین تسکولو مجبور شده به دلیل عدم وجود روش پرداخت به شرکت، خدمات رایگان به کاربران خارجی ارائه دهد. هدایتی معتقد است: «ایران در حال حاضر کشور خوب و مناسبی برای فعالیت و دارای سرعت رو به رشد است اما رابطه در گرو تحریم‌هاست. از بسیاری خدمات در ایران نمی‌توان استفاده کرد چون یا توسط ایران فیلتر شده یا بسیاری خدمات بین‌المللی توسط شرکت‌های خارجی به علت تحریم ایران در اختیار کاربران ایرانی قرار نمی‌گیرد.»
علی‌رغم این مشکلات، محمد نورسی ۲۸ ساله که مؤسس پلتفرم سرمایه‌گذاری اجتماعی «حامی جو » است، خوش‌بین است: «iBridges نخستین حضور خارج از کشور برای من است و امیدوارم در یافتن سرمایه و اعتبار مالی به ما کمک کند.»
نیما اکبرپور، مجری برنامه «کلیک» از شبکه بی‌بی‌سی پارسی معتقد است که برداشتن تحریم‌ها برای استارتاپ های ایرانی علاوه‌بر یک فرصت یک تهدید هم به شمار می‌رود.
بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند کافه بازار (بزرگ‌ترین فروشگاه اپلیکیشن موبایل برای سیستم‌عامل آندروید) در صورت ورود مستقیم گوگل به بازار ایران به‌احتمال‌زیاد دچار مشکل خواهد شد. وی همچنین می‌افزاید: «این در حالی است که شرکتی مانند دیجی کالا از برداشتن تحریم‌ها منفعت می‌برد زیرا به سرمایه‌گذاران خارجی دسترسی پیدا خواهد کرد.»
ارزش کافه بازار که توسط حسام آرمان دهی ۲۸ ساله راه‌اندازی شده حدود ۲۰ میلیون دلار تخمین زده شده و بیش از ۲۵۰۰۰ اپلیکیشن ایرانی و بین‌المللی را عرضه می‌کند.
تهدید بزرگ دیگری که متوجه استارتاپ ایران است فرار مغزهاست. محمدجواد شکوری مقدم، مؤسس آپارات می‌گوید: «در شرکت ما، حداقل دو نفر از افراد با مناصب کلیدی، ایران را به مقصد کانادا و ایالات‌متحده ترک کردند. این پدیده برای شرکت نوپایی مانند ما یک تله است.»
اگرچه حمید محمدی، از دیگر مؤسسان دیجی کالا امیدوار است چشم‌انداز تکنولوژی رو به رشد در ایران می‌تواند موجب بازگشت ایرانیان به داخل شود. موقعیت در ایران کاملاً استثنایی است و بازار بزرگی برای شرکت‌های نوپا وجود دارد و این چیزی است که در کشورهای دیگر به سادگی نمی‌توان یافت و به همین دلیل بسیاری از ایرانیان پراکنده در جهان در حال بازگشت هستند.
تحریم‌ها موجب توقف کامل سرمایه‌گذاری خارجی نشده است. شرکت‌هایی که از تجارت نکردن با ایالات‌متحده هراسی ندارند به این ریسک تمایل دارند. برای مثال، سرمایه‌گذاری مشترک بین شرکت ارتباطی MTN آفریقای جنوبی و شرکت آلمانی راکت اینترنت (Rocket Internet) شروعی تازه در ایران بود، همچنین نسخه‌های ایرانی سایت ایبی (موزاندو)، آمازون (بامیلو) و اوبر (تاکسی یاب یا اسنپ) راه‌اندازی شدند.
روحانی در سخنرانی‌هایش مکررا علیه سانسور فراگیر (سانسور سایت‌هایی مانند فیس‌بوک، توییتر و یوتیوب) در کشور صحبت نموده و از دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران دفاع کرده است اما وی تنها مرجع تصمیم‌گیرنده در ایران نیست. نورسی در سخنانش گفت: «فیلترینگ در ایران مثل خاری در پاست که فراموش شده باشد.»
روحانی از کارآفرینان در عرصه فناوری حمایت کرده و همچنین خواهان سرعت و پهنای باند بیشتر اینترنت در کشور است. وی در کنفرانسی در سال ۲۰۱۴ گفت: «دوران کنترل یک‌طرفه به پایان رسیده است. ما باید فضای سایبری را به‌عنوان یک فرصت ببینیم. چرا باید نسبت به این مسئله هراسان باشیم؟ ما باید به جوانانمان اعتماد داشته باشیم.»
وزیر ارتباطات، محمود واعظی در ابتدای سال جاری بیان داشته که پهنای باند اینترنت در ایران بعد از وقفه‌ای پنج‌ساله رشد چهار برابری داشته و کاربران اپراتورهای تلفن همراه از نسل سوم و چهارم شبکه داده موبایل استفاده می‌کنند، بهبود ارتباطات مانند استفاده از اسکایپ را گزارش کرده‌اند اما سرعت اینترنت همچنان مطلوب نیست. این وزارتخانه درصدد است تعداد ساختمان‌های عمومی با وای-فای رایگان را از ابتدای امسال افزایش دهد.
بی‌شک برگزاری رویدادهای مهمی چون iBridge می‌تواند به توسعه هرچه بیشتر فناوری‌های سطح بالا در ایران کمک کند و همان‌طور که هدف‌گذاری شده است پلی باشد میان استارتاپ‌های ایرانی و سرمایه‌گذارانی که بیرون از مرزهای ایران در انتظار گشایش درهای اقتصاد و اجتماع ایران به روی خود نشسته‌اند.
منبع: ایکامیت / The Gaurdian