پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بسیاری از امور روزمره‌ای که امروزه عادی به شمار می‌آیند در ابتدا در قالب نوآوری معرفی و ارائه‌شده‌اند. تاکنون تعاریف متعددی برای نوآوری ارائه‌شده است اما آنچه در بین همگان نوآوری نامیده می‌شود، درواقع تبدیل و ارائه یک ایده در قالب محصول، فرآیند یا خدمت جدید و یا بهبود هر یک از آن‌ها است.
.
انواع نوآوری
انواع نوآوری از مناظر گوناگونی موردبررسی قرارگرفته است. فارغ از اینکه نوآوری‌ها تغییرات تدریجی و یا رادیکال در محصولات، خدمات و یا فرآیندها ایجاد نمایند و یا اینکه تغییرات ایجادشده توسط نوآوری در سطح اجزا باقی بماند و یا کل سیستم‌ها را دستخوش تغییر نماید، مطالعات نشان‌دهنده تأثیر نوآوری‌ها بر روی محصولات و خدمات، فرآیند توسعه و ارائه آن‌ها، زمینه‌های ایجاد محصول یا خدمت و یا در مدل‌های ذهنی حاکم بر سازمان‌ها یا صنایع و تغییر پاردایم بوده است. همچنین برای نوآوری دو رویکرد متفاوت ازنظر تعامل با خارج سازمان می‌توان در نظر گرفت. یکی رویکرد سنتیِ بسته که خلق و ارائه نوآوری را درون سازمان‌ها خصوصاً واحدهای تحقیق و توسعه محصور می‌نماید و دیگری رویکرد نوآوری باز که اشاره به مفهوم ارائه‌شده توسط «هنری چسبرو» (Henry Chesbrough)، دارد. نگاه وی بر چگونگی بهره‌برداری از ظرفیت‌های محیط کسب‌وکار در راستای خلق ایده‌های جدید و تحقق بخشیدن به آن‌ها تمرکز دارد. این پارادایم جدید، برای خلق و پردازش ایده‌های نو منابع مختلفی همچون مشتریان، رقبا و مؤسسات دانشگاهی را برمی‌شمارد.
.
پذیرش نوآوری
تمامی جامعه هدف به‌صورت همزمان آمادگی پذیرش یک نوآوری را ندارد، لذا جامعه هدف معمولاً بر اساس الگوی زیر پذیرای نوآوری می‌گردد:
2.5 درصد نوجویان
13.5 درصد زود پذیرندگان
34 درصد اکثریت اولیه
34 درصد اکثریت ثانویه
16 درصد متأخرین
.
عوامل متعددی بر فرایند پذیرش نوآوری که شامل دانش، انگیزش، تصمیم، آزمایش و استقرار می‌گردد تأثیرگذار است. عواملی همچون مزیت نسبی، سازگاری، پیچیدگی، آزمون‌پذیری و مشاهده‌پذیری، می‌تواند بر پذیرش نوآوری مؤثر باشد.
.
نوآوری در بانکداری و صنعت پرداخت
در طول زمان و خصوصاً با پیشرفت فناوری‌های گوناگون، نوآوری با دو رویکرد مختلف بر بانکداری و پرداخت تأثیر گذاشته است:
ایجاد تغییرات در فرایندهای سنتی کسب‌وکار بانکی در راستای افزایش بهره‌وری، افزایش حجم و سرعت تراکنش‌ها و افزایش کیفیت خدمات که نوآوری‌های تدریجی تا زمان ظهور و شیوع اینترنت این رویکرد را تقویت نموده است. ایجاد تحول در بانکداری از منظر کسب‌وکار، همانند خارج نمودن خدمات سنتی بانک‌ها از شعبه و حتی بانک، دگرگونی مفهوم شعبه، کارمزد محور نمودن بانک‌ها به‌جای واسطه‌گری مالی که گسترش اینترنت و موبایل به تقویت این رویکرد رادیکال کمک نموده است. ظهور خدمات «کراود فاندینگ» (Crowd funding) یا «تأمین مالی انبوه» و «وام‌دهی فردبه‌فرد» (Peer to Peer lending) ازاین‌دست نوآوری‌های رادیکال به شمار می‌روند.
مطالعه‌ای که بر روی 122 نوآوری حوزه پرداخت در سال 2012 توسط کمیته «سی پی اس اس» (CPSS) صورت پذیرفت نشان داد، 83% از نوآوری‌ها به افزایش راحتی کاربر نهایی، 57% آن‌ها، به کاهش استفاده از پول نقد، 47% آن‌ها، به افزایش سرعت پردازش تراکنش، 24% آن‌ها، به کاهش هزینه‌های پردازش تراکنش و 21% از آن‌ها به افزایش دسترسی به امکانات بانکی توجه داشته‌اند. همچنین طی مطالعه‌ای که در سال 1394 بر روی 69 نوآوریِ رویداد بین‌المللی «فینوویت لندن 2015» (Finovate London 2015) انجام پذیرفت، مشخص گردید که از مجموع 178 قابلیت ارائه‌شده طی نوآوری‌های مختلف، تمرکز نوآوران بر موارد زیر بوده است:
.
بهبود تجربه کاربری (46% نوآوری‌ها): از طریق ارائه گزارش‌ها نموداری، ساده‌سازی و خودکار سازی فرآیند کاربری (به کمک امکان پرداخت با بارکد، QR و شماره موبایل، استفاده از فرامین صوتی، یکپارچگی با شبکه‌های اجتماعی جهت تکمیل اطلاعات)، شخصی‌سازی و ساده‌سازی رابط کاربری، کاهش حداکثری محاسبات، یکپارچه‌سازی حساب‌ها (ورود به حساب‌های مختلف از یک سایت / اتصال حساب‌ها به یک کارت) و نیز مدیریت تکمیل فرایند کاربری از طریق کانال‌های مختلف.
کمک به توسعه و بهبود کسب‌وکار (26% نوآوری‌ها): از طریق فراهم آوردن امکان پیشنهاد محصول به مشتریان (به کمک داده‌کاوی بر روی رفتار مشتریان و یکپارچگی با شبکه‌های اجتماعی) و نیز بهبود درگاه‌های ارتباطی با مشتریان.
ارتقاء امنیت (18% نوآوری‌ها): از طریق استفاده از ابزارهای بیومتریک و نیز یکپارچگی با شبکه‌های اجتماعی برای تأیید هویت، رصد رفتار گذشته کاربران جهت جلوگیری از تقلب، تأیید هویت دو عاملی و نیز مدیریت سطح دسترسی به انواع کارت.
سایر (10% نوآوری‌ها): سایر قابلیت‌های ارائه‌شده در نوآوری‌های مذکور شامل مواردی همچون مدیریت داده‌ها (2% نوآوری‌ها)، امکان پرداخت، مبادله و محافظت در مقابل نوسانات نرخ ارزهای دیجیتالی (2% نوآوری‌ها)، یکپارچه‌سازی اطلاعات بازار سرمایه و مدیریت آن‌ها (2% نوآوری‌ها)، آموزش مالی به کمک «گیمیفیکیشن» (Gamification) (1% نوآوری‌ها)، اجتماعی سازی جذب سرمایه (1% نوآوری‌ها)، دعوت به کمپین و کسب نظرات دوستان (2% نوآوری‌ها).
.
علاوه بر نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات فوق بررسی نوآوری‌های مختلفی که در صنعت مالی ارائه‌شده است تمرکز نوآوران را بر موارد زیر به نمایش می‌گذارد:
.
- بانکداری مبتنی بر شبکه اجتماعی
- نرم‌افزارهای پرداخت مبتنی بر شبکه اجتماعی و تسهیم پول یا هزینه
- یکپارچگی خدمات مرسوم بانکی با «مدیریت مالی کسب‌وکار» ((Business Financial Management (BFM)، «مدیریت مالی شخصی» ((Personal Financial Management (PFM) و شبکه‌های اجتماعی
- خلق مشترک محصول و خدمت به کمک مشتریان و توسعه‌دهندگان خارج سازمانی
- «گیمیفیکیشن» یا بازی کاری در جهت آموزش مالی و یا توسعه بازار از طریق امتیازدهی
مجید فیروزی کارشناس تحقیقات بازار شرکت توسن
منبع: توسن بوم