پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل شرکت نگاه پرداخت از فعالیت‌های زیرساختی این شرکت در حوزه بانکداری خرد می‌گوید / منافع ما و بانک کارآفرین همسو هستند
ریحانه هاشمی / شرکت نگاه پرداخت، حدود دو سال پیش در زیرمجموعه هلدینگ توسعه فناوری نگاه فردای کارآفرین تأسیس شد و مأموریت آن، آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای ورود بانک کارآفرین به حوزه بانکداری خرد (Retail Banking) تعریف شد. حالا و پس از گذشت دو سال از آغاز به کار این شرکت، فعالیت‌های جدیدی پیش رویش قرار گرفته است.
مأموریت اولیه شرکت نگاه پرداخت، مقابله با یک چالش بانکی بود. هادی ابراهیمی، مدیرعامل این شرکت توضیح می‌دهد: «مأموریت بانک کارآفرین و زمینه فعالیت آن، بانکداری شرکتی (Corporate Banking) بود، اما این علاقه وجود داشت که بانک به حوزه بانکداری خرد هم وارد شود و بتواند در فروشگاه‌ها، اصناف و کسب‌وکارهای کوچک هم حضور داشته باشد.»
به گفته ابراهیمی توسعه این فضا نیازمند توسعه زیرساخت بود؛ هم زیرساخت بانکی و هم زیرساخت پرداختی. بنابراین مأموریت شرکت نگاه پرداخت به این تخصیص داده شد که ریتیل را در حوزه پرداخت در بانک کارآفرین توسعه داده و تعداد مشتریان بانک را افزایش دهد.
تغییر فرهنگ 22ساله بانک کارآفرین
زیرساخت‌های بانک کارآفرین در ۲۲ سالی که از آغاز به کارش گذشته، روی بانکداری شرکتی متمرکز بوده و چالش شرکت نگاه پرداخت هم تغییر همین فرهنگ غالب چندساله در بانک بود. مدیرعامل نگاه پرداخت می‌گوید: «در این دو سال توانستیم در معاونت‌های مربوطه بانک، زیرساخت‌ها را به سمت و سوی بانکداری خرد سوق بدهیم و عملکرد مؤثری داشته باشیم.»
دلیل اینکه مدیران بانک کارآفرین تصمیم گرفتند از سمت بانکداری شرکتی به سمت بانکداری خرد بروند، تنوع‌بخشی به مشتریان و خدمات بود؛ با وجودی که در حوزه اول هم این بانک موفق بود.
ابراهیمی دلیل به وجود آمدن این دغدغه را این‌طور بیان می‌کند: «همان‌طور که مشتریان بزرگ وارد بانک می‌شوند و منابع بزرگی را به بانک می‌آورند، با به وجود آمدن تغییرات و داشتن انتظارات محقق‌نشده، منابع مالی‌شان را به سمت موقعیت‌ها و پیشنهادهای دیگر می‌برند. بسیاری از این مشتریان به حوزه‌های فین‌تک علاقه‌مند شده‌اند و هر بانکی که در این حوزه جلوتر باشد، می‌تواند منابع بیشتری را جذب خودش کند.»
او ادامه می‌دهد: «مشتریان بزرگ، سنگ‌های بزرگ ولی لغزنده روی هم هستند و ما فکر کردیم مشتریان کوچک با منابع کوچک ولی تعداد بالا می‌توانند همانند مشتریان بزرگی که تعدادشان کم است، عمل کنند. اگر درصدی از مشتریان کوچک هم بخواهند به سمت بانک دیگری جذب شوند، آسیب خروج‌شان بسیار کمتر از آسیب خروج یک مشتری بزرگ از بانک است. به خاطر همین، هدف ما این بود که بتوانیم فضای بانکداری خرد را ایجاد کنیم.»
هادی ابراهیمی در مورد زمینه دیگر همکاری شرکت نگاه پرداخت با بانک کارآفرین هم توضیح می‌دهد: «بنای همکاری ما با بانک متشکل از دو رویکرد است که در مورد رویکرد اول صحبت شد. رویکرد دوم هم بازاریابی برای خدمات شعب بانک شامل ارائه خدمات به مشتریان VIP است. در این زمینه ما چهار خدمت را ارائه می‌دهیم؛ خدمات فین‌تکی، خدمات پرداخت، ارائه ماشین‌های بانکی و سرویس‌های مبتنی بر کارت. ما این خدمات را برای مشتریان VIP سفارشی‌سازی کرده و در خدمت آنها قرار می‌دهیم.»
منافع همسو و مسیر مشترک با بانک
ابراهیمی معتقد است چالش شرکت‌های پرداختی عموماً این است که هیچ بانکی را در کنار خودشان ندارند: «این پیشنهاد وجود داشت که بانک بتواند یک شرکت متمرکز در حوزه پرداخت با مأموریت توسعه منابع و مشتریان بانکی خرد داشته باشد و سرویس‌های سفارشی‌سازی‌شده را برای این اکوسیستم ارائه دهد.»
به گفته ابراهیمی غالباً منافع شرکت‌های پرداخت با منافع بانک‌ها در تضاد است. او توضیح می‌دهد: «سود شرکت‌های پرداخت در تعداد تراکنش و سود بانک‌ها در رسوب منابع است و افزایش تراکنش که به افزایش سود شرکت‌های پرداخت منجر می‌شود، لزوماً به حفظ یا افزایش منابع مالی بانک نمی‌انجامد. در حقیقت درآمد شرکت‌های پرداخت، برای بانک معادل با هزینه است.»
ابراهیمی اضافه می‌کند: «این در حالی است که شرکت پرداختی تحت مالکیت بانک منافع همسویی را با بانک خواهد داشت. در این حالت آورندگی منابع با ما و ماندگار کردن منابع با بانک است و درآمد ما از محل کارمزد تراکنش‌ها نیست؛ بنابراین خود من توصیه نمی‌کنم که بانک کارآفرین یک شرکت پی‌اس‌پی در کنار خودش داشته باشد، چون خدماتی را که شرکت‌های پرداختی می‌توانند به بانک ارائه بدهند، با هزینه کمتر عرضه می‌کنیم. مگر اینکه استراتژی خود بانک این باشد که یک پی‌اس‌پی در کنار خودش داشته باشد. اما حتی در این صورت هم، بانک به یک شرکت واسط مثل نگاه پرداخت نیازمند است تا بتواند خلأهای موجود در پی‌اس‌پی‌ها را پر کند.»
مدیرعامل نگاه پرداخت با ابراز امیدواری نسبت به اینکه شاید در آینده، شرکت نگاه پرداخت به پی‌اس‌پی بانک کارآفرین تبدیل بشود، می‌گوید: «هدف اولیه این بوده که شرکت نگاه پرداخت تأسیس شود و مجوز پی‌اس‌پی بگیرد. نگاه این نبود که پول مستقیم وارد شرکت شود، بلکه تصمیم بر این بود که نگاه پرداخت بزرگ شده و یک دارایی ایجاد کنیم.»
حوزه‌های اصلی فعالیت نگاه پرداخت
هادی ابراهیمی در مورد حوزه تخصصی فعالیت شرکت نگاه پرداخت می‌گوید: «تمرکز ما بر اساس خطوط کسب‌وکاری که بانک در سال جاری برای ما مشخص کرده، حوزه کالاهای اساسی و حوزه سلامت است. حوزه سلامت حوزه تخصصی ماست و چند راهکار کسب‌وکاری هم برای این حوزه طراحی کرده‌ایم. این راهکار‌ها بیشتر راهکار‌های سلف‌سرویسی هستند که می‌توانند در خدمات پزشکی مورد استفاده قرار بگیرند. به این معنا که یک داشبورد مجازی طراحی شده تا بتواند خدمات حوزه سلامت را مطابق نیاز بیمار، ارائه بدهد و پس از مشخص‌شدن هزینه نهایی، پرداخت را با دستگاه کارت‌خوان انجام دهد.»
مدیرعامل نگاه پرداخت درباره توسعه زیرساخت‌های فنی نیز می‌گوید: «نگاه پرداخت می‌خواهد از خدماتی که شرکت‌های دیگر ایجاد کرده‌اند، در بانک کارآفرین استفاده کند. در بحث بانکداری الکترونیک، ما در فضای دیجیتال بانک، اپلیکیشنی را آماده کرده‌ایم که تقریباً همه APIهایی که در حوزه سوئیچ و کربنکینگ داریم، روی آن پیاده شده است. این اپلیکیشن در حال گذراندن مراحل آزمایشی است و قصد داریم در بازار هم از آن استفاده کنیم.»
او در مورد خدمات این اپ نیز توضیح می‌دهد: «بخشی از این اپلیکیشن مثل یک موبایل‌بانک عمل می‌کند و خدمات بانکی را به‌صورت مجازی ارائه می‌دهد و بخش دیگر، خدمات پرداخت شامل خرید شارژ، پرداخت قبض و خلافی و خدمات معمول دیگر در حوزه پرداخت را شامل می‌شود.»
آیا بانک کارآفرین یک نئوبانک خواهد داشت؟
ابراهیمی در مورد اینکه آیا بانک کارآفرین به‌دنبال تأسیس نئوبانک است یا خیر، توضیح می‌دهد: «نئوبانک در کشور ما یک تعریف متفاوت با تعریف جهانی‌اش پیدا کرده است. از نظر من نئوبانک یک شرکت مستقل از بانک است که سرویس بانکی می‌گیرد و در فضای کسب‌وکار خودش به‌صورت مستقل کار می‌کند. من بعید می‌دانم با وجود رگولاتوری در ایران، شرکتی بتواند مستقلاً نئوبانک شود. کار نئوبانک از نظر من، جذب منابع و مصرف آن در قالب تسهیلات است. ما در ایران با این تعریف فاصله زیادی داریم و من ادعا نمی‌کنم که ما می‌خواهیم نئوبانکی مطابق با تعریف جهانی آن داشته باشیم، هرچند با این دیدگاه ما حتماً بخشی از بازار را از دست خواهیم داد.»
او ادامه می‌دهد: «موبایل‌بانک و یک دیجیتال‌بانک کامل مطابق با فضای رگولاتوری در ایران، حتماً در چشم‌انداز کاری شرکت نگاه پرداخت وجود دارد که احتمالاً تا پایان ۱۴۰۲ عملیاتی خواهد شد.»
مدیرعامل نگاه پرداخت در مورد عملکرد رقبای بانک کارآفرین معتقد است: «حتماً رقبای ما روی کمیت کار می‌کنند و تعداد کاربران فعال اپلیکیشن‌ها برایشان مهم است. در مورد ما این‌طور نیست. تعداد کاربران فعال ما شاید به هزار کاربر برسد، اما ممکن است بتوانیم با همین تعداد به هدف مورد نظرمان برسیم.»
هادی ابراهیمی در مورد تفاوت نگاه شرکت نگاه پرداخت با پی‌اس‌پی‌ها می‌گوید: «ما فرهنگ بانکداری را به سمت اصنافی می‌بریم که رفتاری همانند رفتار شرکت‌های بانکی دارند، مثل طلافروش‌ها و نمایشگاه‌های اتومبیل. این کسب‌وکارها، تراکنش زیادی ندارند و به همین دلیل زیاد مورد علاقه پی‌اس‌پی‌ها نیستند. ولی ما به این کسب‌وکارها توجه می‌کنیم، چون حتی یک تراکنش با رقم بالا از سوی این کسب‌وکارها برای ما مهم است.»
فعالیت در حوزه لند‌تک
در حوزه لند‌تک، بانک کارآفرین با توجه به رسالت و مأموریتش، وام‌های کلان به مشتریان ویژه پرداخت می‌کند و شرکت نگاه پرداخت در این حوزه ورود نکرده است، اما ابراهیمی توضیح می‌دهد: «در حوزه تسهیلات مربوط به کسب‌وکارهای کوچک، این برنامه را داریم که حتماً فعالیت داشته باشیم، به این صورت که در مورد مدل‌های خاصی از جذب منابع مالی برای بانک، پیشنهادهای جذابی برای تسهیلات ارائه دهیم. این تسهیلات در یک مسیر کاملاً دیجیتال ارائه خواهد شد و فرایندهای آن توسط بانک در مسیر توسعه است.»
ابراهیمی در مورد توسعه‌های فنی شرکت نگاه پرداخت نیز می‌گوید: «تلاش ما بر این است که هیچ چرخی را از ابتدا اختراع نکنیم و در مسیرهایی که دیگران قبل از ما پیموده‌اند، قرار گیریم. آنچه ما هم‌اکنون در حال توسعه آن هستیم، فرایند بانکی است.»
بخش‌های لند‌تک بانک‌ها، معمولاً حسابداری جداگانه‌ای از حسابداری بانک دارند. منابعی را از بانک می‌گیرند و آنها را تخصیص می‌دهند و ریسکش را هم خودشان می‌پذیرند، اما بانک کارآفرین، تسهیلات را روی هسته بانک ارائه می‌دهد و شرکت نگاه پرداخت آن را کارپردازی می‌کند. خروجی این فرایند برای بانک این است که بانک، تسهیلاتی در اختیار یک کسب‌وکار قرار می‌دهد و حوزه پذیرندگی (Merchant) آن را هم خودش در اختیار او قرار می‌دهد. این باعث می‌شود که دریافت‌کننده وام، تسهیلات را به سمت پذیرنده‌ای ببرد که حسابش در بانک است؛ بنابراین عملاً منابع از بانک خارج نمی‌شود. مأموریت نگاه پرداخت در حقیقت، جذب منابع حداکثری و حفظ منابع حداکثری در بانک سرمایه است.
هادی ابراهیمی در این‌باره تأکید می‌کند: «ما بسیار علاقه‌مندیم که بتوانیم اهدافی را که در حوزه سلامت داریم، تا پایان سال ۱۴۰۱ محقق کنیم و در حوزه توریسم سلامت هم قدم‌هایی برداریم. علاوه بر آن، این هدف را داریم که توسعه پذیرندگی و توسعه اپلیکیشن‌مان را هم نهایی کرده و به بازار عرضه کنیم.»