پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کاسبان دنیای دربسته متاورس در ایران / کارمزد دو هزار دلاری برای حق مشاوره خرید زمین در متاورس
سعید سیاه‌پوش، کارشناس حوزه فناوری: بنده هیچ توصیه‌ای برای خرید یا عدم خرید زمین مجازی ندارم. ولی توصیه می‌کنم برای انجام فرآیند خرید زمین مجازی در دام افراد سودجو و پرداخت دستمزد بالا برای این کار نیفتید. متأسفانه شخصاً شاهد پرداخت ارقامی تا ۲۰۰۰ دلار نیز به عنوان حق مشاور برای خرید زمین در متاورس بوده‌ام.
مرضیه نوری / این روزها واژه «متاورس» زیاد به چشم می‌خورد؛ لابه‌لای اخبار روز از این پدیده می‌شنویم، در شبکه‌های اجتماعی صفحاتی در حال تبلیغ آن هستند و آگهی‌های فروش زمین در متاورس منتشر می‌کنند. در این میان و نگاه بهت‌زده افکار عمومی نسبت به این دنیای ناشناخته، برخی هم پول می‌گیرند و ادعا می‌کنند فقط آنها هستند که متخصص این دنیای جدید هستند و برای فهم متاورس باید به سراغ آنها رفت. برخی هم حق مشاوره می‌گیرند تا در متاورس برای شما خریدوفروش کنند؛ اما واقعیت متاورس چیست و حالا که به ایران رسیده، چه مسیری را طی می‌کند و چه کسانی از ناشناخته‌بودن متاورس در ایران کاسبی می‌کنند؟ راه پرداخت در این گزارش در گفت‌وگو با سعید سیاه‌پوش، کارشناس حوزه فناوری پاسخ به این سؤالات را بررسی کرده است.
همین چند وقت پیش بود که انتشار آگهی‌های فروش زمین در متاورس در برخی سایت‌های درج آگهی، نگاه همه را به سوی این پدیده کشاند و تعداد بیشتری نسبت به این دنیا کنجکاو شدند؛ اینکه اصلاً متاورس چیست و چطور به ایران رسیده است. همان روزها، راه پرداخت نیز در گزارشی همین موضوع را بررسی کرد که محتوای گزارش نشان می‌داد، زودتر از آنکه متاورس در ایران فراگیر شود، صف سوداگران این پدیده شکل گرفته و به سبک معاملات املاک ایرانی، حالا در متاورس دلالان ایرانی ظهور پیدا کردند؛ کسانی که حق مشاوره می‌گیرند و به‌عنوان واسطه برای مشتری در متاورس زمین می‌خرند.
اکنون سعید سیاه‌پوش، کارشناس حوزه فناوری از قیمت این حق مشاوره‌ها به راه پرداخت خبر داده که نشان‌دهنده قیمت‌های نجومی است. به گفته سیاه‌پوش بازار سوداگری ایرانی در متاورس داغ است و از حق مشاوره‌های دو هزار دلاری خبر می‌دهد. در واقع افرادی که آگهی‌های فروش زمین در متاورس را ثبت می‌کنند، عمدتاً نه فروشنده مستقیم، بلکه واسطه و در بهترین حالت مشاور خرید این املاک هستند و کارمزدهای نجومی دریافت می‌کنند.
متاورس پدیده جدیدی نیست و عمر 30 ساله دارد
این کارشناس حوزه فناوری دلیل عمده ظهور سوداگری در متاورس را عدم اطلاع کافی نسبت به این دنیا و در مقابل ترویج باورهای غلط توسط همین سوداگران می‌داند و توضیح می‌دهد: «یک باور رایج که می‌تواند درست هم نباشد، توسط افرادی رواج پیدا می‌کند که اطلاعات چندانی ندارند. سه کلمه متاورس، مارک زاکربرگ و زمین مجازی با هم در ذهن افراد نشسته است. اگر به فردی بگویید با این کلمات جمله بسازد، احتمالاً می‌گوید، مارک زاکربرگ، خالق فیس‌بوک زمین مجازی را در متاورس خلق کرده که قیمت آن هزار دلار بوده و حالا به 10هزار دلار رسیده است. این ذهنیت توسط کسانی به افراد القا می‌شود که سود آنها در ترویج باورهای ساده‌لوحانه و سطحی است؛ اما بسیاری از همین سناریو ساده‌لوحانه فریب خوردند و وارد این حوزه شدند. واقعیت ماجرا نشان می‌دهد، اگر در اینترنت جست‌وجو کنید، می‌بینید این کلمه «متاورس» یک عمر 30ساله دارد. واژه متاورس اولین‌بار در سال ۱۹۹۲ در رمان snow crash نوشته «نیل استفنسون» مطرح شد. اتفاقاً نسخه‌هایی از ترجمه فارسی آن هم در اینترنت موجود است. این رمان حاوی یک فضای تخیلی است که مارک زاکربرگ هم به‌نوعی، تصویر معروف شمشیربازی آن را جلوی چشم ما گذاشت.»
به گفته این کارشناس، کلمه متاورس متد جدیدی نیست که امروز اختراع شده باشد؛ ایده‌ای بوده که سال‌ها پیش مطرح شده و امروز به مدد فناوری به اجرا نزدیک شده است. متاورس یعنی فراجهانی. این واژه با یک رویکرد تجاری و تبلیغاتی توسط مارک زاکربرگ مطرح و به‌اصطلاح هایپ شد.
سیاه‌پوش ادامه می‌دهد: «تا دیروز اگر یک تصویر را روی گوشی‌مان در فضای مجازی می‌دیدیم، اکنون در متاورس با عینک‌های سه‌بعدی یا هدست‌ها می‌توانیم در آن فضا زندگی کنیم؛ یعنی ترکیبی از تلویزیون و سینماهای سه‌بعدی که در بچگی‌مان تجربه کردیم. در دو سال اخیر با توجه به شیوع کرونا و دورکاری، ایده‌پردازان در جهان به این نتیجه رسیدند که کسب‌وکارها را در همین فضاها ایجاد کنند، یعنی در یک فضای آواتارگونه و با استفاده از ابزارهای موجود بتوان کارکرد. حالا اینکه چقدر این ایده قابلیت اجرا داشته باشد، چقدر همه می‌توانند به آن ابزارها دسترسی داشته باشند و… اینها هنوز پاسخ روشنی ندارد و در جهان در حد ایده تجاری مطرح هستند. در چنین شرایطی توجه داشته باشیم که در ایران این مسیر چه‌بسا دشوارتر باشد؛ یعنی اگر شرکت‌های داخل ایران تصمیم بگیرند که وارد بستر متاورس شوند، باید دید چند شرکت توانایی واردات عینک‌ها و هدست‌های مربوط به آن را دارند، چه پهنای باندی برای اینترنت لازم است، رگولاتور چه نگاهی دارد و چه برخوردی می‌کند؟ بنابراین از ایده تا اجرا فاصله زیادی وجود دارد.»
قلاب سوداگران ایرانی برای متاورس
به گفته سیاه‌پوش این ایده‌ای است که در دنیا شکل گرفته و ناگهان به یک روند جهانی تبدیل شده؛ اما مسئله اینجاست که همیشه عده‌ای به‌دنبال گرفتن ماهی از آب گل‌آلود هستند.
او با مثال‌آوردن از وضعیت متاورس در ایران توضیح می‌دهد: «از آنجا که کلمه متاورس مدت زیادی نیست در فضای فارسی‌زبان مطرح شده و برای خیلی‌ها ناشناخته است، عده‌ای به‌عنوان متخصص خود را معرفی کرده و به‌راحتی از کنجکاوی و میل به کسب درآمد افراد سوءاستفاده می‌کنند. در صورتی که واقعیت این است که اساساً متاورس و زیستن در این دنیا به تخصص عجیب‌وغریبی نیاز ندارد که بخواهیم بابت آن پول پرداخت کنیم. خرید زمین و آیتم‌های بازی در پلتفرم‌هایی نظیر دسنترالند و… به همان سادگی خرید آیتم‌های بازی در گیم‌ها و بازی‌هایی نظیر ماین‌کرفت، کرش و فورت‌نایت است که از سال‌ها پیش کاربران این بازی‌ها به‌راحتی از آن استفاده می‌کردند؛ کاری که فرزند هفت‌ساله من هرروزه توسط کنسول بازی خود انجام می‌دهد. تنها مبحث جدیدی که افراد باید فرابگیرند، ترکیب این ایده با مفاهیمی مانند توکن‌های ان‌اف‌تی و نحوه خرید این توانایی و اتصال کیف پول خود به پلتفرم‌های بازی است که برای آموزش آن منابع متعددی در اینترنت موجود است.»
به گفته سیاه‌پوش افراد سودجو به نام متخصص، اول افراد را خلع سلاح کرده که شما هیچ‌چیزی راجع به متاورس نمی‌دانید و افراد به‌تنهایی نمی‌توانند از آن اطلاعی پیدا کنند، بعد هم ژست مشاور گرفته و برای حق مشاوره خود هر قیمتی را که مایل باشند، می‌گذارند.
او با اشاره به خریدوفروش زمین در متاورس می‌گوید: «زمین در متاورس در ایران، با اخباری مربوط به سودهای بالای این زمین‌ها در جهان مطرح شد، اینکه یک زمین 10 هزار دلاری به صد هزار دلار رسیده است. بعد عده‌ای پیدا شدند که ادعا می‌کنند با مشاوره‌دادن صحیح می‌توانند خرید امن‌تر و پرسود‌تری را تضمین کنند. بنده هیچ توصیه‌ای برای خرید یا عدم خرید زمین مجازی ندارم، ولی توصیه می‌کنم برای انجام فرایند خرید زمین مجازی در دام افراد سودجو و پرداخت دستمزد بالا برای این کار نیفتید. متأسفانه شخصاً شاهد پرداخت ارقامی تا ۲۰۰۰ دلار نیز به‌عنوان حق مشاور برای خرید زمین در متاورس بوده‌ام.»
به گفته سیاه‌پوش، واقعیت این است که برای خرید زمین در متاورس اساساً به تخصص ویژه‌ای نیاز نیست که لازم باشد چنین هزینه‌های گزافی برای آن پرداخت شود؛ یعنی خود افراد همان‌طور که قبلاً برای بازی‌هایی نظیر ماین‌کرفت، کرش و فورت‌نایت آیتم خریداری می‌کردند، حالا هم با اتصال کیف پول خود می‌توانند در متاورس خریدوفروش کنند. به گفته او کاربران این فضا بیشتر از آنکه به مشاور و پرداخت پول به مشاوران نیاز داشته باشند، به مطالعه نیاز دارند و خوشبختانه تمامی منابع مطالعاتی در این‌باره در اینترنت به‌صورت رایگان موجود است.
او ادامه می‌دهد: «در این مسیر باید به چند نکته توجه کرد. این روزها بسیار از کریپتوکارنسی می‌شنویم و برای خیلی‌ها محبوب شده است. یک تخمین غیردقیق از ورود حدود یک تا دو درصد مردم دنیا به حوزه ارزهای دیجیتال حکایت دارد، یعنی حدود ۲۰۰ میلیون نفر، اما در مقابل جمعیتی که به دنیای گیمینگ پیوسته‌اند بسیار بیشتر است؛ بنابراین قطعاً دنیای گیمینگ با حدود سه میلیارد متقاضی در سراسر دنیا، دنیای جذاب و سودآوری در آینده نزدیک است، ولی این به معنای ورود بدون مطالعه به این فضا نیست. اگر یک زمین مجازی در طول یک سال گذشته چندبرابر رشد داشته، به معنای رشد همین مقدار در سال آینده نیست.»
این کارشناس حوزه فناوری تأکید می‌کند: «به کاربرانی که به حضور فعالانه در متاورس علاقه دارند، توصیه می‌کنم به جای مرعوب تبلیغات و ژست‌های تخصص‌نمای افراد سودجو شدن، به سمت خودآموزی رفته که هم منابع آن رایگان موجود است و هم وقت و هزینه کمتری نیاز دارد. در ادامه هم با پیگیری اخبار این حوزه مدام در حال فربه‌کردن اطلاعات و دانش خود باشید. تأکید می‌کنم، بهترین راه آموزش در حوزه پدیده‌های جدید این دنیا مطالعه مستمر و دنبال‌کردن محتواهای موجود در یوتیوب و آپارات و توییتر است و اتفاقاً عمدتاً کسانی که این روزها با راه‌اندازی یک صفحه اینستاگرامی به‌دنبال جذب دانش‌آموز هستند، منبع اطلاعات‌‌شان همین محتوای موجود در یوتیوب و توییتر است. پس به جای دورزدن و گرفتن اطلاعات از واسطه‌ها می‌توان به‌طور مستقیم و دست‌اول به منابع دسترسی داشت و شرایط ارتزاق سوداگران کاسب‌کار را نیز فراهم نکرد.»