پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
علیرضا شیخ‌حسنی، کارشناس فناوری اطلاعات / «به دستور وزارت بهداشت، از دریافت وجه نقد معذوریم»! این جمله یا عباراتی نظیر آن، ماه‌هاست در پیشخوان فروشگاه‌ها، پمپ بنزین‌ها، سوپرمارکت‌ها و سایر مراکز تجاری خودنمایی می‌کند. در کنار آن، از ابتدای دوران شیوع ویروس کرونا، تمهیدات، تبلیغات و مشوق‌های متعددی نیز برای توسعه و گسترش خرید به صورت آنلاین و اینترنتی تهیه و پخش شده و می‌شوند. علاوه بر آن، مطالعات و پیش‌بینی‌های متعددی نیز در سطح جهان در خصوص توسعه و گسترش پرداخت الکترونیکی تدوین و منتشر شده که بعضاً حتی از تحول یا انقلاب صنعت پرداخت در دوران شیوع ویروس کرونا سخن گفته شده است.
تبعا فعالان صنعت پرداخت در ایران نیز به دنبال نقش‌آفرینی ویژه برای جلوگیری از گسترش شیوع بیماری و همچنین رشد صنعت پرداخت بوده و هستند. با یک نگاه به آمارهای منتشر شده شاپرک، چنین برمی‌آید که شاخص تعداد تراکنش در شبکه شاپرک به ازای هر ایرانی بالای 18 سال از 30.62 تراکنش در فروردین سال گذشته با رشدی در حدود 56 درصدی به 47.72 تراکنش در مردادماه امسال رسیده است؛ رشدی که بیانگر پایبندی تقریبی مردم به توصیه‌ها مبنی بر خودداری از دریافت و پرداخت وجه به صورت نقد و اسکناس است.
بانگاهی دقیق‌تر اما مشخص می‌شود سهم تعداد تراکنش‌های دستگاه‌های کارتخوان در این مدت با رشد قابل توجه 59 درصدی از 26.9 تراکنش در فروردین ماه 1398 به 42.73 در مرداد ماه 1399 رسیده است در حالی‌که سهم تعداد تراکنش‌های غیرحضوری (اینترنت و تلفن همراه) از 3.73 صرفاً در حدود یک واحد افزایش یافته و به 4.99 تراکنش در ماه رسیده است. این میزان افزایش نشانگر عدم استقبال و استفاده مردم از روش‌های پرداخت اینترنتی و غیرحضوری حتی در دوران همه‌گیری کرونا است.
به عبارت دیگر ایرانیان بالای 18 سال خطر خروج از منزل و انجام خریدهای معمول را به دلایلی به جان خریده و ترجیح داده‌اند یا مجبور بوده‌اند، خریدهای خود را حضوری انجام دهند و صرفاً برای کاهش احتمال ابتلا به ویروس یا به اجبار وزارت بهداشت، به جای پول نقد و اسکناس از کارت و دستگاه کارتخوان برای پرداخت وجه استفاده کنند.
پرسش مهمی که با این مقایسه آماری پا می‌گیرد این است که اگر در شرایط حادی مانند همه‌گیری یک بیماری خطرناک و با این همه تبلیغ، آگاهی‌بخشی، اطلاع‌رسانی و… در مورد خطر انتقال ویروس از طریق کارت‌های بانکی، خروج از خانه و تعامل نزدیک با دیگران، همچنان ترجیح یا راه ممکن برای مردم، استفاده از روش‌های پرداخت غیرحضوری نیست چه عامل و انگیزه دیگری باید بوجود بیاید که جامعه نسبت به استفاده از این شیوه تمایل پیدا کند؟ آیا این عدم استقبال از پرداخت‌های غیر حضوری تنها از بی‌علاقگی جامعه نشئت گرفته یا موانع و مشکلاتی نیز بر سر راه همه‌گیری استفاده از این روش در دوران همه‌گیری کووید 19 وجود داشته و دارد؟
فارغ از اینکه پاسخ این پرسش‌ها چه باشد، دغدغه اصلی‌تر این است که آیا در این شرایط می‌توان صنعت پرداخت ایران را به عنوان یکی از بازیگران و نقش‌آفرینان مؤثر در مواقع لازم دانست؟ به اعتقاد نگارنده، این نقش‌آفرینی زمانی تحقق خواهد یافت که در کنار افزایش سرانه تراکنش دستگاه کارتخوان، سرانه تراکنش‌های غیرحضوری هم افزایش یافته باشد؛ این روشن‌ترین نشانه برای ارتقای جایگاه و نقش پرداخت‌های غیرحضوری در شبکه تبادلات پولی یک کشور است.
عدم افزایش سرانه تراکنش در درگاه‌های غیرحضوری را می‌توان زنگ خطری برای موفقیت و اثربخشی طرح‌ها و پروژه‌های بانک مرکزی و فعالان صنعت پرداخت، فین‌تک‌ها و صاحبان کسب‌وکارهای نوین دانست و باید علل، دلایل و ریشه‌های آن مورد بررسی دقیق کارشناسان این صنعت قرار گیرد.