پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در سال ۱۳۹۹ تمرکز اصلی پرداخت نوین آرین روی توسعه تراکنش‌های بدون کارت است
در معرفی سرویس‌های جدید، معمولا یک سال طول می‌کشد تا تمام پی‌اس‌پی‌ها و بازیگران آن حوزه تبلیغ و ترویج کافی برای سرویس‌های جدید را انجام دهند. یک سال هم برای بلوغ و جا انداختن فناوری نیاز خواهیم داشت. در نتیجه، تا سال 1400 سهم تراکنش‌های CNP از کل تراکنش‌ها بیش از 30 درصد می‌شود و بعد از آن به‌دلیل چندین پارامتر، این سرعت شتاب چشم‌گیری می‌گیرد.
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۳۱ و ۳۲ / برای رتبه‌بندی پی‌اس‌پی‌ها شاخص‌های متفاوتی وجود دارد، ولی از لحاظ تعداد دستگاه کارت‌خوان نصب‌شده و سهم بازارش از تراکنش‌های کشور، شرکت پرداخت نوین آرین رتبه نهم را دارد. بیش از 80 تا 85 درصد از بازار پی‌اس‌پی‌ها به سرویس‌های دستگاه کارت‌خوان مربوط می‌شود. پرداخت نوین در حال حاضر بالغ بر 130 هزار کارت‌خوان منصوبه دارد و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 1398 با توجه به قراردادهای جدیدی که دارند، این تعداد به 150 هزار دستگاه برسد، ولی تمرکز ویژه و اصلی آنها برای توسعه تراکنش‌های بدون کارت است.
با هوتن آزموده، معاون توسعه بازار شرکت پرداخت نوین آرین درباره شرایط کنونی شرکت و برنامه‌هایی که برای بازار آینده و به‌خصوص سال 1399 دارد، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.
توجه به دارندگان کارت
مدیران پرداخت نوین هرچند تمرکز اصلی‌شان روی حفظ بازار فعلی از راه افزایش کیفیت است، ولی معتقدند جهت حفظ و توسعه سهم بازار فعلی، توسعه شبکه دستگاه‌های کارت‌خوان را نمی‌توانند به‌کلی کنار بگذارند. برای همین هم هست که پرداخت نوین طی دو ماه پایانی سال 1398 بالغ بر 40 هزار دستگاه کارت‌خوان جدید، در سه مدل رومیزی، جی‌پی‌آراس و اندرویدی به بازار عرضه خواهد کرد.
هوتن آزموده درباره برنامه‌های آتی پرداخت نوین می‌گوید: «کارت‌خوان‌های اندرویدی سرویس‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهند و فرصت مناسبی برای حوزه B2B ما فراهم می‌آورند که باعث می‌شود ما تمرکز ویژه‌ای روی توسعه کارت‌خوان اندرویدی داشته باشیم. در کنار حفظ و توسعه شبکه کارت‌خوان قطعا باید به توسعه سایر خدمات قابل ارائه توسط پی‌اس‌پی نگاه ویژه‌تری بکنیم. تمرکز عمده ما در این حوزه روی تراکنش‌های بدون حضور کارت (CNP) خواهد بود.
تا پایان امسال اپلیکیشن نوین‌پی رونمایی می‌شود که سرویس‌هایی مثل کیف پول، پرداخت با کیوآرکد و سایر خدمات ارزش افزوده را به پذیرندگان، دارندگان کارت و کاربران اپلیکیشن ارائه می‌دهد. همچنین بهطور جدی، در حال راه‌اندازی باشگاه مشتریان با یک رویکرد متفاوت هستیم. نسخه جدید اپلیکیشن نوین‌پی توسعه داده شده و به‌زودی عملیاتی می‌شود؛ این نسخه، هم رابط کاربری و تجربه کاربری متفاوتی دارد و هم سرویس‌های متنوعی روی آن ارائه می‌شود.»
به گفته هوتن آزموده، افزایش نرخ دلار و سه‌برابر شدن قیمت دستگاه‌های کارت‌خوان در شرایطی که کارمزدهای شاپرک ثابت مانده و همزمان رقابت شدید بین پی‌اس‌پی‌ها، به‌تدریج توسعه شبکه دستگاه کارت‌خوان را از صرفه و صلاح انداخته است.
او می‌گوید: «از طرفی، فناوری و نیاز بازار به ما تحمیل می‌کند که کارت‌خوان‌هایی با فناوری جدیدتر، مثل کارت‌خوان‌های اندرویدی بیاوریم که هزینه هر کدام از آنها بیش از دو برابر یک کارت‌خوان جی‌پی‌آراس(GPRS) می‌شود. در نتیجه ناگزیریم به سمت شیوه‌های جدید پرداخت برویم که عمدتا معطوف به حوزه CNP خواهند بود. فعلا به توسعه اپلیکیشن موبایلی بیش از خدمات جدید در خودپرداز تمرکز کرده‌ایم.»
معاون توسعه بازار پرداخت نوین درباره باشگاه مشتریان جدید این شرکت توضیح می‌دهد: «تا امروز پی‌اس‌پی‌ها مشتریان خود را پذیرندگان دستگاه‌های کارت‌خوان می‌دانستند و منبع اصلی درآمدشان بود؛ در حالی که سرویس ویژه‌ای برای پرداخت‌کنندگان و دارندگان کارت نداشتند. تمام جشنواره‌ها و مشوق‌ها نیز برای پذیرندگان تعریف می‌شد.
ما تصمیم گرفته‌ایم دارندگان کارت را نیز راغب به استفاده از خدمات پی‌اس‌پی خود کنیم. اکنون دو زیرسوئیچ ارزش افزوده برای شرکت پرداخت نوین فراهم آورده‌ایم که دو دسته مختلف مشتریان را هدف قرار می‌دهد. هدف اصلی، ارائه خدمات ارزش افزوده روی دستگاه‌های کارت‌خوان و درگاه‌های پرداخت موبایلی و اینترنتی است. این خدمات شامل تخفیف، تسهیم، کیف پول، سرویس‌های وفاداری، قرعه‌کشی و غیره می‌شود.»
این متخصص فناوری اطلاعات، تحلیل رفتارهای خرید مصرف‌کنندگان را راهکار ارائه گزینه‌های بهتر ذکر می‌کند و می‌گوید: «هرچه مشتریان، خدمات بیشتری از ما دریافت می‌کنند، سرویس‌های ارائه‌شده به آنها بهتر، هدفمندتر و ارزان‌تر می‌شود. اکنون ذی‌نفعان ما شامل دارندگان کارت، پذیرندگان و صاحبان کسب‌وکارها هستند. صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ هم که می‌خواهند باشگاه‌های خاص خود را داشته باشند، می‌توانند پذیرندگان و دارندگان کارت خودشان را به ما معرفی کنند تا یک باشگاه اختصاصی برایشان تشکیل دهیم.
سرویس‌های ما محدود به بانک خاصی نیست. پرداخت نوین پی‌اس‌پی صد درصدی بانک اقتصاد نوین به‌شمار می‌رود، ولی سرویس‌هایمان قابل ارائه به تمام بانک‌ها خواهد بود. توسعه پایانه‌های فروش و دستگاه‌های کارت‌خوان را بااحتیاط دنبال می‌کنیم؛ زیرا سرمایه‌گذاری حجیمی می‌طلبد. سرویس‌های پرداخت CNP و باشگاه مشتریان با هدف ارتقای وفاداری و بهبود عملکرد سیستم‌هایمان در سال آینده از اصلی‌ترین برنامه‌هایمان خواهند بود.»
مزیت رقابتی پرداخت نوین
آزموده، قابلیت‌های زیرساخت سوئیچ پرداخت نوین را یکی از مزیت‌های رقابتی شرکت نسبت به رقبا برمی‌شمارد و می‌افزاید: «معتقدیم در پرداخت نوین کامل‌ترین سبد خدمات ارزش افزوده را فراهم کرده‌ایم. اگر روی سوئیچ محدودیتی داشته باشیم، می‌توانیم سوئیچ دو را نیز فعال کنیم که بهطور خاص برای مشتریان کلان مهیا شده است. مشتریان کلان که هر یک تراکنش آنها بالای یکصد میلیون تومان است، می‌توانند از سوئیچ دو بهره بگیرند. با توجه به محدودیت‌هایی که شاپرک اعمال کرده، باید زیرساخت‌ها و راهکارهای تازه‌ای را روی سوئیچ دو پیش‌بینی کنیم.»
هوتن آزموده، مدل کسب‌و‌کاری پرداخت نوین را از دیگر مزایای رقابتی برمی‌شمارد و تصریح می‌کند: «ما کسب‌وکار خود را بر پایه اقتصاد اشتراکی بنیان گذاشته‌ایم. اگر یک باشگاه 10 هزار نفره با 500 پذیرنده اختصاصی خودش بیاید، این امکان در اختیارش خواهد بود که هم دارندگان کارت و هم پذیرندگان خود را با باشگاه‌های دیگر به اشتراک بگذارد و برعکس! ارزش افزوده اصلی که به دارندگان باشگاه‌های مشتریان می‌دهیم، هم‌افزایی خواهد بود.
فرضا یک باشگاه 10هزار تایی، 500 پذیرنده و باشگاه 20هزار تایی، 700 پذیرنده دارند. اگر اینها مشتریان‌شان را، با رعایت مالکیت مادی و معنوی دارایی‌ها و حفظ برندشان، به اشتراک بگذارند، با اجازه خودشان سرویس‌هایی را برایشان به اشتراک خواهیم گذاشت. فرضا کسی که تا دیروز 500 پذیرنده داشته و باید سرویس خود را صرفا در پرداخت نوین ارائه می‌کرد، امروز پذیرنده‌اش به هزار تا می‌رسد، پس کیفیت و تنوع سرویس‌هایش بالا می‌رود.
از طرف دیگر، برای پذیرندگانی که از قبل داشته، تعداد بیشتری مشتری می‌فرستد و قدرت چانه‌زنی خود را بالا می‌برد تا ارزش افزوده دوطرفه نصیب دارنده باشگاه و پذیرنده شود. برای چند بانکی‌کردن این خدمات نیز برنامه داریم، ولی امروز محدودیت‌هایی داریم که احتمالا در سال آینده با هماهنگی بین چند پی‌اس‌پی اصلی برطرف خواهد شد. بهطور کلی در سال آینده، کیفیت سرویسی که بین پی‌اس‌پی‌ها ارائه می‌دهند، تعیین می‌کند که چه کسی پرچم‌دار بازار باشد.»
رشد تراکنش بدون کارت و نقش رگولاتور
معاون توسعه بازار پرداخت نوین با پیش‌بینی رشد بازار تراکنش‌های بدون کارت در سال 1399 اشاره می‌کند: «قوانینی که رگولاتور می‌گذارد، یکی از عوامل تعیین‌کننده رشد خواهد بود. فعال‌شدن رمز دوم پویا که امسال اتفاق افتاد، تاثیر زیادی بر بازار می‌گذارد. فیشینگ و کلاهبرداری‌های اینترنتی نیز مردم را از پرداخت‌های بدون کارت می‌ترساند. ارائه‌دهندگان سرویس، رگولاتور، پذیرندگان و مردم باید روش‌های پرداخت بدون کارت را جدی‌تر بگیرند. مباحث فرهنگی و امنیتی نیز مزید بر علت خواهد بود.
رگولاتور باید در کنار نقش نظارتی، مشورت و حمایت‌هایی ارائه دهد که شبکه روزبه‌روز امن‌تر شود و کیفیت سرویس‌ها بالا برود. کیفیت سرویسی که ما به کمک پذیرندگان ارائه می‌دهیم و سهولتی که در پرداخت‌های موبایلی به وجود می‌آوریم، طبیعتا عده بیشتری را ترغیب به استفاده از آن خدمات می‌کند. تا چند سال پیش، اگر بدون کارت بانکی از خانه بیرون می‌آمدیم، همیشه در جیب‌مان اسکناس هم داشتیم و اتفاق خاصی نمی‌افتاد، ولی امروز می‌بینیم که دیگر اسکناس تقریبا از جیب مردم حذف شده و فقط کارت بانکی همراه‌شان است و حالا می‌خواهیم با توسعه و سهولت تراکنش‌های CNP، کارت را نیز از جیب مردم حذف کنیم.
امروز صرفا با داشتن موبایل مطمئن هستیم که نیازهای ما برآورده می‌شوند؛ هم پول تاکسی را می‌دهیم، هم میوه می‌خریم. نیاز و کشش بازار به قدر کافی است، ولی ما ارائه‌دهندگان خدمت باید کیفیت سرویس‌هایمان را بهبود بخشیم تا مردم واقعا کارت را هم کنار بگذارند.»
آزموده بعضی زیرساخت‌ها را خارج از حوزه پی‌اس‌پی‌ها می‌داند و ذکر می‌کند: «در حال حاضر انواع شرکت‌های تجارت الکترونیک دارند کیف پول‌ها را توسعه می‌دهند. قبلا هر کس که کیفش را باز می‌کرد، 10 کارت بانکی داخلش بود؛ ولی اکنون شاپرک و شبکه شتاب اجازه می‌دهند سرویس‌های مورد نیاز خود را از هر کارت و هر دستگاهی دریافت کنید. اگر امروز به حوزه کیف پول فکر نکنیم، تا چند سال دیگر دچار مشکل خواهیم شد.
قانون‌گذار باید از حالا به این بیندیشد که هر کیف پول و هر اپلیکیشنی به‌راحتی به بازار نیاید و نهادی روی کیف پول‌ها نظارت کند. در آینده سهم زیادی از پرداخت‌ها با کیف پول انجام می‌شود و کارمزدهای شاپرکی و دغدغه‌های اعتماد و امنیت در مورد آنها جدی خواهد شد. اشخاص می‌خواهند خریدهای روزانه و پول خردشان را در کیف پول بگذارند و کارت را با خود نبرند. طی یکی، دو سال آینده قطعا بحث رومینگ کیف پول‌ها نیز به میان می‌آید. اگر کسی بخواهد با کیف پولش پرداخت موبایلی انجام دهد، نمی‌خواهد که 20 تا اپلیکیشن موبایلی را بگردد تا بفهمد که کدام یک موجودی دارد.»
چالش توسعه بازار در سال 1399
هوتن آزموده با اشاره به آماده‌شدن اپلیکیشن نوین‌پی، جهش قابل توجه سهم بازار پرداخت نوین در زمینه پرداخت بدون کارت را در سال 1399 پیش‌بینی می‌کند: «در سال آینده سرویس‌های جدیدی را معرفی خواهیم کرد و معمولا یک سال طول می‌کشد تا تمام پی‌اس‌پی‌ها و بازیگران آن حوزه تبلیغ و ترویج کافی برای سرویس‌های جدید را انجام دهند. یک سال هم برای بلوغ و جا انداختن فناوری نیاز خواهیم داشت. در نتیجه، به نظر من تا سال 1400 سهم تراکنش‌های CNP از کل تراکنش‌ها بیش از 30 درصد می‌شود و بعد از آن به‌دلیل چندین پارامتر، این سرعت شتاب چشم‌گیری می‌گیرد؛ از جمله اینکه پختگی و ترویج محصولات صورت گرفته، دوم اینکه دهه هشتادی‌ها که مخاطب مهمی در این محصولات هستند به سن قانونی می‌رسند.
نسل قبل‌تر از ما هنوز هم برای پرداخت موبایلی مشکل دارد؛ شاید نهایتا شارژ سیم‌کارت یا بلیت را از طریق موبایل بخرد، ولی جرات اینکه خرید سوپرمارکت یا مایحتاج خانه‌اش را از اینترنت انجام دهد، ندارد. از وقتی هم که رمز دوم پویا آمد، نسل قدیم، همان خرید شارژ را هم کنار گذاشته، چون برایش سخت است که برای خریدهای کوچک، دو اپلیکیشن را همزمان باز کند که از آن یکی رمز دوم را بگیرد و در این یکی وارد کند. نسل ما این کارها را به‌راحتی انجام می‌دهد.
خود من تمام خریدهای سوپرمارکتی را از اپلیکیشن انجام می‌دهم و مدت‌هاست که سوپرمارکت محل را ندیده‌ام. در عین حال، من به‌عنوان نماینده‌ای از هم‌نسلانم همچنان در مورد پرداخت مبتنی بر کیوآرکد مقاومت نشان می‌دهم و اگر به فروشگاهی بروم که یک کد کیوآر جلویم بگذارد، می‌گویم پرداخت با کارت راحت‌تر است. در صورتی که نسل بعد از ما، با استقبال از فناوری‌های نوین باعث جهش در روش‌های پرداخت بدون کارت می‌شوند.
قوانین و مقررات رگولاتوری نیز به سمت شفافیت بیشتر می‌رود. کشش و نیاز بازار نیز مزید بر علت خواهد بود. اگر اکنون سهم پرداخت‌های بدون کارت و با کارت را 10 به 90 بدانیم، تا پنج سال بعد برعکس و 90 به 10 می‌شود. بخش عمده این جابه‌جایی مربوط به حذف پرداخت‌های کارتی و جایگزینی با پرداخت بدون کارت است. سرویس‌های جدیدی هم در عرصه موبایل و اینترنت می‌آیند که از طریق کارت اصلا قابل ارائه نیستند.»
آزموده چالش سال 1399 پرداخت نوین را در حوزه توسعه بازار مربوط به «تحول دیجیتال» می‌داند که تمام اصناف کشور از جمله صنعت پرداخت را دربر می‌گیرد: «امروز وزارت اقتصاد بانک‌ها را هدف گرفته و از آنها نقشه راه می‌خواهد. هر بانک از یک منظر به تحول دیجیتال می‌نگرد. امروز تحول دیجیتال در ایران مصداق همان فیل مولاناست. بنابراین ابتدا باید به کمک مشاوران و متخصصان، تعریف تحول شفاف‌تر شود و وزارت اقتصاد نیز سند خود را تفصیل و تشریح کند.
پی‌اس‌پی‌ها بازوهای اجرایی تحولات بانکی هستند و باید همگام با نظام بانکی به‌روز شوند. فناوری‌های نوین نیز هر روز ظهور می‌کنند و اگر پی‌اس‌پی‌ها از فناوری عقب بمانند، دچار چالش می‌شوند. همه می‌دانند که پشت هر کدام از پی‌اس‌پی‌های موفق ایران، یک بانک بزرگ بوده است. در سال‌های آینده، به‌خصوص سال 1399 تنوع بازیگران بیشتر می‌شود. ما اکنون از فین‌تک‌ها غفلت کرده‌ایم و هنوز آن‌قدر چابک نیستیم که مرتب خود را به‌روز کنیم و تغییر دهیم.
هزینه ایجاد زیرساخت‌های ما زیاد است. بیش از 90 درصد منابع و انرژی فعلی پی‌اس‌پی‌ها معطوف به مسائل روزمره و جاری شده است. یک پی‌اس‌پی موفق علاوه بر همراهی با یک یا چند بانک خوب، باید بازوهای استارت‌آپی و فین‌تکی را نیز به زیرساخت‌های چابک خود متصل کند و پرداخت باز را در کنار بانکداری باز فراهم آورد، به گونه‌ای که بازیگران بیرونی با API بتوانند سرویس‌هایی ارائه دهند.»