پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شماره ویژه پایان سال عصر تراکنش منتشر شد / بر فناوری، اقتصاد و فین‌تک ایران در سال 1398 چه گذشت؟
سی‌ویکمین و سی‌ودومین شماره از ماهنامه عصر تراکنش منتشر شد. این دو شماره از ماهنامه، شماره ویژه پایان سال عصر تراکنش هستند. در این ویژه‌نامه سعی کرده‌ایم گزارشی از موضوعات و اتفاقاتی را که در این حوزه در سال 1398 رخ داده، گردآوری کنیم. برگزیت، موضوع رگولاتوری در حوزه لندتک در ایران، شوک «کرونا» و خسارت اقتصادي ناشی از آن، مزیت ماشین خودگردان بانکی (ATMR)، فعالیت شرکت‌ها در بانکداری مدرن و حوزه‌های جدید در صنعت پرداخت، نمونه‌هایی از گزارش‌های این ویژه‌نامه را تشکیل می‌دهند.
رضا قربانی، رئیس هیات‌مدیره موسسه تراکنش، در یادداشتی با عنوان «امیدهای ما برای سال 1399»، ابتدا به بیان تعریفی از فین‌تک پرداخته و گفته است: «ما امیدواریم بتوانیم به کمک فین‌تک دنیای بهتری بسازیم. مشکلات ملی و چالش‌های جهان در مسیر توسعه ما را به این فکر انداخته است که باید راه‌های دیگری را امتحان کنیم. و عجیب سالی بود امسال؛ اگر بخواهیم سال را خلاصه کنیم سه کلمه کفایت می‌کند؛ سال مرگ دیجیتال!»
او همچنین وضعیت رگولاتورها، بانک‌ها، بورس، بیمه و حوزه‌های فناوری مالی را در سال 98 مورد بررسی قرار داده و درخصوص وضعیت رمیتنس، به عنوان یکی از نمونه‌های این قیاس، اینطور تشریح کرده است: «علاوه بر مرگ دیجیتال، سال مرگ رمیتنس هم بود. امسال کسب‌وکارهای کوچک و آنلاین ارزی مورد غضب داخلی و خارجی قرار گرفتند. در روزهای سخت به نظر می‌رسد فرصت مناسبی در استفاده از کسب‌وکارهای ارزی وجود دارد و این کسب‌وکارها می‌توانند کمک خوبی باشند، ولی با بی‌مهری مواجه شدند. تصور دولت این است که کسب‌وکارها زالو هستند و مردم هم ناآگاه.»
در بخش دیگر این ویژه‌نامه، یک نظرسنجی از متخصصان حوزه‌های بانک، بورس، بیمه و پرداخت کشور انجام دادیم و مروری داشتیم بر مهم‌ترین اتفاقاتی که در این چند حوزه در سال گذشته افتاده و چالش‌هایی که آنها در سال آینده با آن روبه‌رو خواهند بود.
به نظر مرتضی ترک تبریزی، معاون فناوری اطلاعات بانک ملت، مهم‌ترین اتفاق سال 1398 رمز دوم پویا بود که با تغییر معاونت فناوری اطلاعات بانک مرکزی به وقوع پیوست و با همه فرازونشیب‌های آن پروژه پیش رفت و دکمه هریم در درگاه‌های پرداخت اضافه شد. به گفته او، این موضوع حرکتی روبه جلو بود تا جلوی فیشینگ که نظام بانکی و پرداخت را دچار چالش کرده بود تا حدی گرفته شود؛ البته راه‌های بهینه‌تر کردن و امن‌سازی بیشتر نیز وجود دارد.
همچنین فرهاد اینالویی، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین، تغییر معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی را اتفاق مهم دانست و عنوان کرد: «رویهای که آقای دکتر محرمیان در تعامل با بانک‌ها پیش گرفته‌اند را بسیار مثبت ارزیابی می‌کنم. هر چقدر بانک مرکزی با بانک‌ها در تصمیم‌گیری‌های مهم مشارکت کند، نتایج بهتر با هزینه‌هایی کمتر خواهیم داشت.»
علاوه بر این در بخش دیگر این ویژه‌نامه، درباره شرکت فناپ‌تک گزارشی آورده شده است. مردادماه سال گذشته، هلدینگ فناپ به بازطراحی ساختار کسب‌وکاری خود دست زد و بخشی از فعالیت‌های سرویس‌محور فناپ‌‌پرداخت را در شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» ادغام کرد. شرکت فناپ پرداخت به شرکت «فناپ‌تک» تغییر نام یافت و تمامی فعالیت‌های حوزه تولید سخت‌افزارهای بانکی و پرداخت الکترونیک در این شرکت متمرکز شد.
همچنین پنلی با حضور سه مدیرعامل پی‌اس‌پی کشور در دفتر راه پرداخت تشکیل دادیم و از آنها خواستیم از موضوعات و مسائلی بگویند که در این یک سال بر صنعت پرداخت ایران گذشته که گزارش آن بخش دیگر ماهنامه را تشکیل می‌دهد. شهریار خلیلی، مدیرعامل به‌پرداخت ملت؛ وحید حجتی، مدیرعامل پرداخ تنوین آرین و محمدمهدی صادق، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد میهمانان ما در این میزگرد بودند. آنها از جدیدترین اتفاق در صنعت پرداخت ایران یعنی اجباری شدن استفاده از رمز دوم پویا گفتند تا چگونگی تعاملشان با استارت‌آپ‌ها و سالی که پیش روی صنعت پرداخت ایران است.
در این پنل حجتی اظهار کرد: من اعتقاد دارم 50 درصد یا بیشتر از آن برعهده پی‌اس‌پی هاست و البته رگولاتور هم خیلی موثر است. ما بسیاری اوقات سرویس‌هایی را ایجاد کردیم و بعد به دنبال کسب مجوز برای آن رفتیم. نمونه بارز آن کدهای یواس‌اس‌دی هستند که ابتدا در مجموعه سامان تست شد، بعد این سرویس را به بانک مرکزی بردیم و تایید آن را گرفتیم. در اینجا صادرکننده الزاما رگولاتور نیست، بسیاری اوقات خود ما هستیم که باید آن را متقاعد کنیم و راه‌های جدید برای خدمات بهتر ارائه بدهیم.
به اعتقاد محمدمهدی صادق، در خصوص موضوع احراز هویت دو بحث داریم؛ یکی ضرورت و دیگری امکان پذیری آن است. هنوز به اندازه کافی ضرورت احراز هویت، احساس نمی‌شود. بخشی از این ضرورت به حوزه رگولاتوری و بخشی دیگر به حوزه کسب‌وکار برمی‌گردد. علاوه بر این، خلیلی عنوان کرد که برای جلوگیری از کلاهبرداری فیشینگ از سرویس شاهکار استفاده کردیم و فیشینگ به صفر رسید و دیگر کسی تراکنش مشکوکی نزد. بعد از آن هم ما از سمت پلیس فتا هیچ شکایتی نداشتیم.
بخش دیگر ویژه‌نامه، گزارشی درباره رابطه رگولاتوری با حوزه لندتک در ایران است. در راه پرداخت میزگردی تشکیل دادیم، اعضای پنل به مساله رگولاتوری در لندتک پاسخ دادند و همچنین درباره این موضوع صحبت کردند که بر خلاف تصور رگولاتوری و بانک‌ها، کسب‌وکارهای غیربانکی فعال در حوزه لندتک علاقه چندانی به جذب سپرده ندارند.
در این گزارش آمده: «نبود KYC و احراز هویت مشتری، امنیت منابع مالی، نحوه تخصیص و فرایندهای بازپرداخت از جمله چالش‌هایی است که سد راه کسب‌وکارهای لندتک قرار دارد و تا زمانی که مشکلات قانونی و پس از آن زیرساختی لندتک حل نشود، نمی‌توان به توسعه این صنعت امیدوار بود.»
پیش‌تر که برویم، به بهانه انتشار تازهترین گزارش فصلی کافه بازار در پاییز 1398، نگاهی داشتیم به اینکه انتشار چنین گزارش‌های دوره‌ای چگونه می‌توانند از سوی نهادهای مالی از جمله بانک‌ها، بیمه‌ها و کارگزاری‌ها برای فرصت‌آفرینی و ارزش‌آفرینی مورد بهره‌برداری قرار گیرند.
در آخرین گزارش فصلی کافه بازار وضعیت بازار محصولات دیجیتال از نظر سه شاخص مهم نمایش داده شده است؛ میزان تقاضا (تعداد خریدار)، میزان عرضه (تعداد فروشنده) و تمرکز رقابت. نتایج این نمودار در کنار ارزش طول عمر مشتری هر دسته به کارآفرینان و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا در مورد ورود یا خروج از یک بازار تصمیم‌گیری کنند.
در جهان اقتصاد فناوری
در بخش «جهان» این ویژه‌نامه، پس از معرفی چهار چهره مطرح در جهان در حوزه فناوری و پرداخت، گزارشی با عنوان «برگزیت معکوس» آورده و این سوال مطرح شده که آیا جامعه فین‌تک بریتانیا از آمادگی لازم برای دوران پسابرگزیت برخوردار است یا خیر. طبق این گزارش در این دوره، قانون اتحادیه اروپا برای شرکت‌ها و صندوق‌های مالی همچنان حاکم خواهد بود تا حقوق مصرف‌کنندگان حفظ شود. اما این امر در طولانی مدت قطعیت زیادی را برای بخش خدمات مالی به همراه نخواهد آورد. در حقیقت، در این باره که این خروج چه تبعاتی برای اقتصاد و بخش خدمات مالی در پی دارد، بحث‌های زیادی وجود دارد.
در این گزارش آمده است: «در سال 2019 رکورد سرمایه‌گذاری در فین‌تک بریتانیا شکسته شد و به 4.9 میلیارد دلار رسید که این رقم در مقایسه با سال 2018، 3.6 میلیارد دلار، افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. به این ترتیب، بریتانیا در سال 2019 مقام دوم بزرگترین سرمایه‌گذار خطرپذیر را از آن خود کرد.»
گفت‌وگو با محمد یونس، بخش دیگر ویژه‌نامه را تشکیل می‌دهد. محمد یونس، کارآفرین اجتماعی، بانکدار، اقتصاددان و فعال مدنی بنگلادشی است که به خاطر تاسیس بانک گرامین و کارهای ابتکاری در اعتباردهی و سرمایه‌گذاری خرد موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
او در پاسخ به این سوال که محدودیت‌های فراروی کسب‌وکارهای اجتماعی در اقتصاد جهانی کجاست، می‌گوید: «ممکن است حجم کسب‌وکارهای اجتماعی، پنج درصد یا حتی 20 درصد از اقتصاد جهانی باشد. هرچه بخش کسب‌وکارهای اجتماعی بیشتر رشد پیدا کند، مشکلات بیشتری از سر راه برداشته می‌شوند. در مورد کسب‌وکارهای متعارف نباید نگران بود؛ زیرا کسب‌وکارهای اجتماعی جای آنها را نمی‌گیرند. کسب‌وکارهای متعارف به رشد و گسترش خود ادامه می‌دهند. در عین حال، کسب‌وکارهای اجتماعی نیز رشد و گسترش می‌یابند. اما این بدان معنا نیست که شرکت‌های سودآور تضعیف می‌شوند. شرکت‌های سودآور نیز از مزایای آن منتفع خواهند شد و آنها نیز وارد چرخه بازار می‌شوند و به خریدار محصولات شما بدل می‌شوند.» به گفته او هرچه حجم اقتصاد کسب‌وکارهای اجتماعی بیشتر شود، مزایای آن به سایر کسب‌وکارها سرایت خواهد کرد.»
علاوه بر این‌ها، ارائه گزارشی از اجلاس مدیران در داووس 2020، بخش دیگر این ویژه‌نامه را تشکیل داده است. مدیران ارشد صنعت خدمات مالی در اجلاس داووس امسال برای قرار دادن فناوری‌های نوین مالی در چارچوب اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۳۰؛ یعنی پایان دهه جاری گفت‌وگو کردند.
در این اجلاس «میشا رائو »، بنیان‌گذار موسسه «هاوس آو فین‌تک» معتقد است ایجاد کارگروه اقدام مالی دیجیتال توسط دبیرکل سازمان ملل متحد در کنار تاکید بر نیاز برای تامین مالی اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد که در حال حاضر سالانه بیش از ۲۵۰۰ میلیارد دلار کسری مالی دارد، از اقدام‌های جدی است که در طول دهه دوم قرن بیست‌ویکم در حوزه رونق بین‌المللی فناوری‌های دیجیتال مالی انجام شده است.
آنچه که خوانیدید، چکیده‌ای از گزارش‌های این ماهنامه در حوزه صنعت پرداخت و فناوری مالی است. این ویژه‌نامه را می‌توانید از فروشگاه اینترنتی راه پرداخت خریداری کنید. این ماهنامه از روز یکشنبه، 11 اسفندماه، توزیع خواهد شد.
