پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مرکز فناوری‌های نوین مالی بانک انصار افتتاح شد / توسعه فعالیت‌های بانک انصار در حوزه بانکداری باز و فین‌تک
عصر دوشنبه نوزدهم شهریورماه 97، مرکز فناوری‌های نوین مالی بانک انصار با حضور فعالان حوزه فین‌تک، اعضای هیئت مدیره بانک انصار و چند بانک دیگر از جمله بانک ملت و فعالان شرکت‌های فناوری اطلاعات بانکی و پرداخت افتتاح شد. در افتتاحیه این مرکز ابتدا مصطفی ثابتی، مدیر مرکز توسعه فناوری‌های مالی بانک انصار و سپس دکتر سید ولی الله فاطمی اردکانی، بنیان‌گذار گروه توسن سخنرانی کوتاهی برای مهمانان انجام دادند.
مصطفی ثابتی، مدیر مرکز توسعه فناوری‌های نوین مالی بانک انصار در ابتدای این مراسم، به 17 سال پیش اشاره کرد که نام بانک انصار، صندوق پس‌انداز و قرض‌الحسنه انصار المجاهدین بود و اینکه در آن زمان، هنوز خیلی از بانک‌های بزرگ کشور به کربنکینگ فکر نمی‌کردند، اما آن‌ها در بانک انصار در حال پیاده‌سازی سیستم کربنکینگ بودند. او صحبت‌هایش را دراین‌باره ادامه داد و گفت: «چند سال بعد که می‌خواستیم تبدیل به بانک شویم، یکی از مواردی که به ما کمک کرد و مزیت رقابتی ما با دیگران شد، همان سیستم کربنکینگی بود که سال‌های قبل روی آن سرمایه‌گذاری کرده بودیم و توانسته بودیم آن را با کمک همکارانمان پیاده‌سازی کنیم.
امروز هم دو سالی است شاهد آن هستیم که خیلی از بانک‌ها درباره بانکداری باز صحبت می‌کنند و برخی از شرکت‌ها نیز در حال ارائه زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های بانکداری باز هستند. بانک انصار بیش از 8 سال است که زیرساخت یاقوت را از شرکت توسن دریافت کرده است و از آن استفاده می‌کند اما با توانایی‌هایی که این بانک داشت، APIهایشان را در اختیار مشتریان بیرونی خود برای ارائه سرویس‌هایشان قرار دادند و می‌توان گفت بیش از 8 سال است که بانک انصار سرویس بانکداری باز ارائه می‌دهد.»
حمایت بانک انصار از استارت‌آپ‌ها
مدیر مرکز توسعه فناوری‌های مالی بانک انصار همچنین درباره حمایت بانک انصار از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای فعال در حوزه فین‌تک صحبت کرد و گفت: «چند سالی است که بانک انصار در حوزه حمایت از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای فعال در حوزه فین‌تک ورود پیدا کرده است و در چند سال گذشته بانک انصار از چند هکاتون و استارت‌آپ ویکند حمایت کرده است و در حد توان کمک کرده تا سرویس‌های بانکی را در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار دهد و استارت‌آپ پولیتو نمونه موفقی است که می‌توان به آن اشاره کرد. این استارت‌آپ دو سال پیش در هکاتون بوم هک، به‌عنوان تیم اول، برگزیده شد و یکی از تیم‌هایی است که بانک روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده و در حال حاضر نیز در مرکز فین‌تک بانک انصار در حال فعالیت هستند.
توسعه فعالیت‌های بانک انصار در حوزه بانکداری باز و فین‌تک
مصطفی ثابتی درباره اینکه چرا بانک انصار تصمیم گرفته حوزه فعالیت خود را در حوزه بانکداری باز و فین‌تک توسعه دهد، گفت: «آن‌قدر طیف مشتریان وسیع و متفاوت شده و مدل بازار نیز فرق کرده و نیروهای برهم زننده وارد بازار بانکداری شده‌اند که بانک انصار به‌عنوان یک بانک نمی‌تواند مانند قدیم و با روال‌های گذشته نیازهای مشتریان را برطرف کند و این موضوعی بود که آن را احساس کردیم و برای اینکه به آن پاسخ دهیم و بتوانیم این موضوع را برطرف کنیم، به سمت بانکداری دیجیتال حرکت کردیم و به‌نوعی تحول دیجیتال در بانک انصار در حال اجرا است.»
او صحبت‌هایش را درباره تحول دیجیتال بانک انصار ادامه داد و گفت: «برای این کار اقدامات مختلفی را انجام داده‌ایم که یکی از آن‌ها بحث آموزش و فرهنگ‌سازی است و مدت‌هاست در بانک در حال پیگیری این موضوع هستیم و برای همکارانمان در بانک دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنیم تا بتوانیم به یک سطح بلوغی در بحث بانکداری دیجیتال برسیم. همچنین در حال ایجاد زیرساخت‌های بانکداری هوشمند داده محور هستیم تا بتوانیم با کمک آن خیلی بهتر و هوشمندتر نسبت به گذشته تصمیم بگیریم.»
هدف از ایجاد مرکز فین‌تک انصار
او درباره هدف از ایجاد مرکز فین‌تک انصار گفت که سعی دارند ارتباطشان را با استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک عمیق‌تر و بهتر از قبل کنند؛ درواقع هدف از راه‌اندازی آن، ایجاد یک هم‌افزایی بین بانک و فین‌تک بوده است.
ثابتی درباره حرکت به سمت بانکداری دیجیتال گفت: «وقتی می‌خواهیم از مدل بانکداری دیجیتال صحبت کنیم و یا آن را اجرایی کنیم، متوجه می‌شویم که باید بتوانیم بین دو موضوع متضاد یعنی اطمینان و پایداری که در بانک وجود دارد و از طرف دیگر چابکی و نوآوری که در استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک وجود دارد هم، یک همخوانی ایجاد کنیم و این دو را به یکدیگر نزدیک کنیم. این فرایند، کار ساده‌ای نیست و در همه‌ی دنیا نیز درباره آن چالش وجود دارد. شاید کار مرکز فین‌تک شبیه VCها و یا شتاب‌دهنده‌ها نباشد اما ما در این مرکز سعی داریم بتوانیم ورود و همکاری بانک را برای اجرای بانکداری دیجیتال تا حد ممکن واقعی‌تر کنیم.»
فعالیت‌های انجام شده در مرکز فین‌تک انصار
به عقیده مدیر مرکز توسعه فناوری‌های مالی بانک انصار، اگر یک بانک دقیقاً بداند که وظیفه‌اش در اکوسیستم فین‌تک چیست، مسلما خیلی بهتر می‌تواند در این حوزه فعالیت کند یا حداقل می‌تواند به توسعه این اکوسیستم کمک کند. او در این باره گفت: «اولین کاری که در مرکز فین‌تک انصار انجام دادیم، شناخت اکوسیستم فین‌تک کشور و ارتباط با بازیگران آن بود تا بتوانیم جایگاه درستمان را به‌عنوان یک بانک در اکوسیستم فین‌تک کشور بشناسیم.»
به گفته ثابتی، معمولاً همه‌ی سازمان‌ها و بانک‌های بزرگ، کارهایشان مطابق روال‌ها و فرایندهای مشخصی انجام می‌شود و نمی‌توان انتظار داشت که یک سازمان بزرگ مانند یک استارت‌آپ عمل کند؛ به همین خاطر نیز سعی کردند روال‌های داخلی برای خود طراحی کنند تا بتوانند فرایندهای بانک و استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک را به یکدیگر نزدیک کنند و در این راستا نیز زیرساخت‌های فنی و APIهایشان را آماده کردند تا امکان ارائه آن‌ها را به استارت‌آپ‌های این حوزه داشته باشند.
همچنین بانک انصار جزو معدود بانک‌هایی است که سعی کرده است با تمامی ارائه‌دهندگان سرویس بانکداری باز همکاری داشته باشد و در این راستا نیز سرویس‌های بانکداری باز این بانک هم از طریق توسن بوم ارائه می‌شود و به‌تازگی نیز از طریق فینوتک ارائه خواهند شد.
اجرایی کردن استانداردهای مانیتورینگ برای استارت‌آپ‌ها
یکی از موضوع‌های مهمی که درباره استارت‌آپ‌های فعال در حوزه فین‌تک وجود دارد، بحث رگولاتوری و اطمینان مردم و مشتریان به آن‌ها است. همه ما میدانیم که مشتریان به بانک‌ها بیشتر از استارت‌آپ‌ها اطمینان دارند چراکه می‌دانند در بانک‌ها فرایندهای و استاندارهای مانیتورینگ وجود دارد که روال‌های اجرایی را کنترل می‌کند اما به گفته ثابتی، آن‌ها سعی کرده‌اند استانداردهای مانیتورینگ را با کمک همکارانشان در معاونت نظارت بانک انصار برای استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک نیز اجرایی کنند.
ایجاد بسته‌های ارزشی مشترکی با همکاری بانک و فین‌تک
نهایتاً این مرکز، فضای کار اشتراکی‌ای را راه‌اندازی کرده است تا بانک بتواند در این فضای کاری، ارتباط نزدیک‌تری با استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک داشته باشد و استارت‌آپ‌ها در کنار کارشناسان متخصص بانکی که سال‌هاست در سیستم بانکی کشور فعالیت می‌کنند و در این حوزه تجربه دارند و کسب‌وکار بانکی را می‌شناسند، قرار گیرند چراکه تا این دو در کنار یکدیگر قرار نگیرند، نمی‌توانند هم‌افزایی ایجاد کنند. ثابتی در این باره توضیح می‌دهد: «در این راستا، بخشی از همکارانمان در بانک و یکسری از استارت‌آپ‌ها راه‌اندازی کرده‌ایم تا بتوانیم محصولات و بسته‌های ارزشی مشترکی را با همکاری بانک و فین‌تک طراحی کنیم؛ یعنی بخشی از سرویس توسط بانک و بخشی از آن توسط استارت‌آپ ارائه شود که این کار می‌تواند تسهیلگر ورود فین‌تک‌ها به بازار واقعی کسب‌وکار شود.»
خدمات مرکز فین‌تک انصار به استارت‌آپ‌ها
مصطفی ثابتی درباره خدماتی که مرکز فین‌تک انصار به استارت‌آپ‌ها ارائه می‌دهد، گفت: «حدود 8 ماه است که مرکز فین‌تک انصار راه‌اندازی شده است و باارزش‌ترین خدمتی که این مرکز به استارت‌آپ‌ها ارائه می‌دهد، می‌تواند دسترسی به بازار مشتریان و جلب اعتماد مشتریان باشد. اگر استارت‌آپ‌ها به سرمایه نیاز داشته باشند، امکان سرمایه‌گذاری هم به‌صورت نقدی و هم به‌صورت غیرنقدی نیز وجود دارد. همچنین سعی می‌کنیم فرایند مشاوره و انتقال تجربه را به استارت‌آپ داشته باشیم و در بحث رگولاتوری نیز به آن‌ها کمک کنیم؛ در این راستا نیز در حال تشکیل تیمی از متخصصین حوزه‌های مختلف رگولاتوری داخل بانک هستیم تا به استارت‌آپ‌ها فین‌تک در بحث رگولاتوری کمک کنند.»
او صحبت‌هایش را ادامه داد و گفت: «همچنین سعی می‌کنیم دوره‌های آموزشی را برای آن دسته از افرادی که به‌تازگی می‌خواهند وارد فین‌تک شوند و یا آن دسته که در این حوزه در حال فعالیت هستند، برگزار کنیم و احتمالاً از 19 مهرماه مدرسه فین‌تک را شروع کنیم که در این مدرسه با کمک از کارشناسان بانکی سعی می‌کنیم دوره‌های آموزشی را برای افرادی که علاقه‌مند به حوزه فین‌تک هستند، برگزار کنیم. علاوه بر مدرسه فین‌تک، در ماه‌های آینده یک رویداد خواهیم داشت و یک جشنواره در حوزه فین‌تک برگزار خواهیم کرد که این جشنواره به ایجاد اطمینان برای استارت‌آپ‌ها، تسهیل رگولاتوری و دسترسی آن‌ها به بازار کمک می‌کند.»
ثابتی در پایان صحبت‌هایش به آمادگی بانک انصار برای همکاری با تمامی استارت‌آپ‌های فین‌تک خبر داد و گفت: «این همکاری می‌تواند از بحث سرمایه‌گذاری تا برگزاری دوره‌های آموزشی و رویدادها باشد.»
چرا بانک انصار به‌یک‌باره یاد فین‌تک افتاده است؟
سپس دکتر سید ولی‌الله فاطمی اردکانی، بنیان‌گذار گروه توسن در این مراسم صحبت کرد و به این سوال‌ها پرداخت که چرا بانک انصار به‌یک‌باره یاد فین‌تک افتاده است؟ و آیا بانک انصار به این الزام رسیده است که آینده‌اش در گرو حمایت، رشد و کسب سهم بازارش از طریق استارت‌آپ‌های فین‌تک است؟
فاطمی در ابتدای صحبت‌هایش این سؤال‌ها را مطرح کرد که اگر امروز صورت‌های مالی بانک را نگاه کنیم، چند درصد از منابع بانک همچنان از طریق شعب سنتی، مدیران شعبه و معاونین اعتبارات و … تأمین می‌شود؟ و آیا فردا بانک انصار همچنان روال سنتی خودش را طی خواهد کرد؟ چه زمانی می‌توان واقعاً دید که این ایده به‌صورت عملیاتی در ذهن هیئت‌مدیره نیز جا افتاده است؟ او سپس گفت: «ما خیلی خوشحال هستیم که بانک انصار از یک بانک کاملاً سنتی و بدون فرایند و بدون سیستم، امروز به بانکی رسیده است که نماد خودش را تمام الکترونیک گذاشته و امروز حاضر است و ادعا می‌کند که توسعه خود را از مسیر حمایت و مشارکت مجموعه‌های فین‌تک دنبال می‌کند اما سوال‌هایی که مطرح کردم سوال‌های استراتژیکی هستند.»
فاطمی صحبت‌هایش را ادامه داد و گفت: «قبول می‌کنیم که سپرده‌های بانکی در نقدینگی کشور، سهم اصلی دارند؛ از یک طرف این سهم سپرده‌هایی کهبانک‌ها دارند ضربدر مارجین حق‌الوکاله آن‌ها و از طرف دیگر استارت‌آپ‌های فین‌تک که GDP ضربدر نرخ دیسکانت را به بازار می‌دهند، نسبت آن‌ها به یکدیگر که می‌شود GDP ضربدر دیسکانت با نقدینگی ضربدر حق‌الوکاله، عددش چقدر با هم فرق می‌کند؟»
فین‌تک ازنظر فاطمی مجموعه‌ای است که مدعی است GDP کشور ضربدر نرخ دیسکانت، منبع درآمدش است. او گفت: «قطعاً هیئت‌مدیره بانک انصار نیز به این نکته رسیده است که دیگر قرار نیست نظام بانکی ما از محل حق‌الوکاله هزینه‌هایش را تأمین کند یعنی اینکه با حق‌الوکاله دیگر نمی‌شود هزینه‌های بانک را تأمین کرد مخصوصاً اینکه متأسفانه خیلی‌ها منابع وصول نشده یا دارایی‌های فریز شده دارند و این موضوع که امروز یک بانکی خودش مدعی است و می‌آید و توان می‌گذارد، انتظار این است که در صورت‌های مالی‌اش بتواند آن را کم‌کم نشان دهد و همه میدانیم که بالاخره فین‌تک ابزاری است که قرار است بیاید و پولی که بانک می‌خواهد تسهیلات مستقیم با هدایت ثابت بانک مرکزی به بازار و درنهایت به مصرف‌کننده نهایی بدهد، آن را به استارت‌آپ‌های فین‌تک بدهد تا از طریق روش‌های مختلف برای توسعه کسب‌وکار، تأمین مالی کنند و این نکته‌ی اصلی است که خود بانک انصار نیز قطعاً برنامه خود را در این مسیر دارد و چقدر خوب است که همه‌ی بانک‌ها نیز به این نکته برسند.»
افراد بالای 50 سال، سهمشان از GDP کشور در حال کم شدن است
ولی‌الله فاطمی به نوسان‌هایی که صنعت بانکی کشور در 20 سال گذشته طی کرده است اشاره کرد و گفت: «ما چندین نوسان را در 20 سال گذشته طی کردیم و مردم برای دریافت نرخ بیشتر سود، به سراغ مؤسسات رفتند و ریسک کردند ولی متأسفانه جوابی نگرفتند؛ بنابراین در آینده قرار نیست که باز هم نظام بانکی ما معتبرترین و یا جذاب‌ترین روش سرمایه‌گذاری را داشته باشد. باید قبول کنیم که آن مردم سنتی که به بانک اعتماد می‌کردند و پولشان را جز در بانک در هیچ جای دیگری نمی‌گذاشتند، سهمشان از GDP کشور در حال کم شدن است و اگر GDP کشور را ازنظر سنی تقسیم کنیم، قطعاً افراد بالای 50 سال، سهمشان در آن GDP، به نسبت سال‌های گذشته در حال کاهش است.»
بنابراین به گفته فاطمی، نکته‌ی مهم این است که دیگر نباید مطمئن باشیم که فقط سرمایه‌گذاری در بانک‌ها پربازده‌ترین راه است چراکه اکنون با کمک استارت‌آپ‌های فین‌تک و با ابزارهایی که فین‌تک‌ها ایجاد می‌کنند، قرار است پرتفوی سرمایه‌گذاری مردم را مطمئن‌تر و با بازده بالاتر ارائه داد و این نکته‌ای است که خوشبختانه بانک انصار به آن رسیده است.
او گفت: «توجه داشته باشیم که امروزه برای مردم و سپرده‌گذارها، روش‌های دیگر سودسازی یا سودآوری مشخص است و به آن ورود می‌کنند و به نظر من مدیریت سرمایه‌ای که توسط استارت‌آپ‌های فین‌تک برای مردم در حال شکل‌گیری است، اگر اعتمادسازی خوبی نیز داشته باشد، قطعاً مردم نیز سرمایه‌گذاری‌هایشان را از مسیر استارت‌آپ‌های فین‌تک که نظام بانکی نیز پشت آن است، انجام می‌دهند.»
فاطمی افزود: «مهم‌ترین بحثی که نباید آن را فراموش کنیم این است که مدیریت ریسک را اگر بخواهیم به‌صورت فردی نگاه کنیم، در نظام بانکداری سنتی ما آخرش بالاخره تجربه مدیر بانک بود که حرف آخر را میزد و درست است که گزارش‌ها و تحلیل‌های مالی نیز بودند اما همه‌ی این گزارش‌ها و تحلیل‌ها به‌هیچ‌وجه نمی‌توانستند ریسک یک سرمایه‌گذاری را در ابعاد بزرگ‌تری تشخیص دهند.» او در ادامه صحبت‌هایش از افراد جوان خواهش کرد تا برای اعتمادسازی در این حوزه هم برای بانک و هم برای مردم، ابزارهای جدید را در برنامه‌های خود جدی بگیرند تا اعتمادسازی که کم‌کم دارد در این بخش بیشتر می‌شود، بتواند با سرعت بهتری جلو برود و دوباره مانند ماجرای مؤسسات اعتباری، اعتماد مردم کم نشود؛ بنابراین به گفته فاطمی، باید بتوانیم با استفاده از ابزارهای جدید، مدیریت را در تصمیم‌گیری‌هایمان وارد کنیم و از آن‌ها کمک بگیریم.
درنتیجه هرچقدر پلتفرم‌ها و استارت‌آپ‌ها به تسهیلگری، محیط ساده‌تر و تصمیم‌گیری‌ها کمک کنند، می‌توان تمام داده‌های خامی که در این سال‌ها داریم را به اطلاعات دقیق تبدیل کرد. فاطمی درباره خرد نیز صحبت کرد و گفت: «بحث آخر نیز بحث خرد است و چیزی که همه‌ی ما می‌خواهیم در اقتصاد دیجیتال به آن برسیم این است که آن خرد، در جایی، ارزش ایجاد کند و درواقع خرد است که مسیر بازار را تغییر می‌دهد.»
او در ادامه به تعداد زیاد سایت‌های فروش بلیت اشاره کرد و گفت: «ایجاد پلتفرم برای کاربر نهایی، تفکرش خیلی متفاوت از یک نرم‌افزار کاربردی است و نکته‌ی اصلی که وجود دارد این است که اگر سرویسی که عرضه می‌کنید، آن تفاوت را برای کاربر نهایی ایجاد کند، مطمئن باشید که شما نفوذ خواهید کرد و حتماً به سهم بازار موردنظرتان خواهید رسید.»
استارت‌آپ‌های فین‌تک را رها کنید
او صحبت‌هایش را ادامه داد و گفت: «خطاب به دوستان فین‌تکی می‌گویم که فکر نکنید نظام بانکی کشور می‌تواند به شما کمک کند و خواهش من به دوستان بانکی نیز این است که در این موارد حتی اظهارنظر نیز نکنند و اجازه دهند دوستانی که در این حوزه با مردم ارتباط دارند و سلیقه‌ی مردم را می‌شناسند، نظر دهند؛ بنابراین من از نظام بانکی و بانک انصار نیز خواهش می‌کنم که استارت‌آپ‌های فین‌تک را رها کنند چراکه آن‌ها سلیقه و نگاه خودشان را دارند، آن‌ها نسل جدید هستند و می‌دانند که چگونه ارتباط برقرار کنند و اگر ما در مجموعه نظام بانکی بخواهیم در این موارد مداخله کنیم، باید قبول کنیم که کاربر نهایی نمی‌تواند رضایت کافی را داشته باشد.»
تکلیف ما را معلوم کنید
فاطمی در پایان به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر در انقلاب صنعتی چهارم قرار داریم و تفاوت انقلاب صنعتی با تحول فناوری این است که انقلاب به‌طور کلی فضای کسب‌وکار را تغییر می‌دهد و قرار است انقلاب صنعتی چهارم همه چیز را تغییر دهد و همه‌ی آنچه امروز هست، فردا دیگر نباشد. نقطه‌ای که استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک باید روی آن تعمق کنند و خواهش من از دوستان انصار این است که تکلیف ما را معلوم کنند و اینکه می‌خواهند چه کار کنند؟ آیا واقعاً دکتر ابراهیمی و هیئت‌مدیره بانک انصار قول می‌دهند که سال بعد 10 درصد پرتفوی ترازنامه بانک انصار، تأمین مالی از طریق مجموعه‌های فین‌تک انجام شده باشد؟ اگر غیرازاین باشد، یک کار تشریفاتی و تبلیغاتی است.
او همچنین به این نکته اشاره کرد باید قبول کنیم که در آینده ماشین‌ها جای انسان را در تصمیم‌گیری‌ها خواهند گرفت و این سؤال را پرسید که چرا قرار است مردم از استارت‌آپ‌های فین‌تک بیشتر از ساختارهای سنتی مانند نظام بانکی، راضی‌تر باشند؟ و گفت: «چراکه قرار است تصمیم‌گیری‌ها از انسان به ماشین منتقل شود و ماشین‌ها برای همه‌ی مردم نسل ما، اعتمادش بیشتر است و باید قبول کنیم که آنجاهایی که تصمیم‌گیری بر اساس خرد و تدبیر انجام شود، رضایت نیز بیشتر است.»