پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
آیا اینترنت اشیاء بانکداری را تغییر خواهد داد؟
اینترنت اشیاء (Internet of Things IoT)، بدون شک یکی از بزرگترین تحولات تکنولوژیکی در جهان است. بسیاری از متخصصین در این زمینه در حال حاضر ادعا میکنند که ما در حال ورود به دومین انقلاب بزرگ دیجیتال هستیم.
تحلیلگران پیشبینی میکنند که تا سال ۲۰۲۰ در جهان ۲۵ میلیارد تلفن همراه، ساعت، لوازم پوشیدنی هوشمند، خودرو و بسیاری از اشیاء هوشمند دیگر وجود خواهد داشت و این اشیاء از طریق اینترنت به یکدیگر متصل خواهند بود. این پیشبینی نشاندهندهٔ تأثیر بسزایی است که اتصال این اشیاء بر روی جامعه ما، فرهنگ و کسبوکار خواهد داشت.
درزمانی بسیار کوتاه، همهٔ ما با دستگاه و حسگرهای متصل به یکدیگر احاطه خواهیم شد. از اسمارتفونها و تکنولوژیهای پوشیدنی تا میلیونها میلیون سنسورهای مختلف در خانهها، خیابانها و محل کار. برای مصرفکنندگان، اتصال دائمی اشیاء به یکدیگر میتواند در زمان صرفهجویی کند، رانندگی را ایمن سازد، اطلاعات گستردهای در اختیار ما قرار دهد و باعث ایجاد زندگی سالمتر و فعالتر شود.
برای مثال در شهری مانند بارسلونا، شبکه عظیمی از سنسورها، نرمافزارها و پلتفرمهای تجزیهوتحلیل داده متصل به اینترنت وجود دارد که مزایای بسیار زیادی را در اداره شهر برای شهرداری فراهم میکند. برای مثال کنترل دیجیتالی مصرف آب، روشنایی خودکار خیابانها، آبیاری خودکار پارکها و دسترسی از راه دور به فوارههای شهری، جمعآوری پسماند بر اساس نیاز منطقه، تعیین دیجیتالی مسیر اتوبوسها و پارکومترهای هوشمند.
این خدمات شهری با پشتیبانی از IoT بهطور چشمگیری باعث کاهش ترافیک و آلودگی و همچنین مصرف آب و نور و انرژی شده است. در کسبوکار نیز، فرصتهای متعدد برای بهرهمندی از IoT وجود دارد که میتواند موجب سودهای اقتصادی بسیاری شود. برخی از صنایع مانند صنعت بیمه در بهرهگیری از مزایای اینترنت اشیاء به دستاوردهایی رسیدهاند.
برای مثال بیمهگذاران با تحلیل دادههای بهدستآمده از سنسورهای موجود در خودروهای هوشمند میتوانند اطلاعات دقیقتر و باارزشی را از آن استخراج کنند؛ و همچنین در صنعت تولید خودرو، با تحلیل این دادهها و تصحیح یا افزودن ویژگیهای خودرو میتوان امنیت سرنشینان خودرو را فراهم کرد.
در همین راستا، متخصصان بانکداری در حال بررسی راههای بالقوهای هستند که اینترنت اشیاء میتواند در صنعت بانکداری بکار گرفته شود و آن را به سطحی جدید در نوآوری و تکنولوژی برساند.
دادههای اینترنت اشیاء؛ ارزشافزودهای برای بانک و مشتریان
امروزه مشتریان خواستار خدماتی راحت، در دسترس و شخصیسازیشده هستند. بخشی ازاینگونه خدمات را وان در بانکداری آنلاین، اپلیکیشنهای بانکی و تکنولوژی پرداخت بدون تماس مشاهده کرد. آنها همچنین خواستار بالاترین سطح امنیت دیجیتالی در بانکهای خود است.
اتصال ماشین به ماشین که جمعآوری و تبادل اطلاعات جمعآوریشده از حسگرها و اشیاء را امکانپذیر میکند، فرصتهای متعددی برای بانکها نیز فراهم میسازد که میتواند رفتارها، خواستهها و تقاضاهای مشتریان خود را پیگیری و تجزیهوتحلیل کند. این، بهنوبه خود، به بانکها اجازه میدهد تا برای مشتریان، تجاربی بسیار شخصیتر، مشاورههای هدفمند و پیشنهادات آگاهانه فراهم کنند. درنتیجه بانک قادر به دستیابی به سطح جدیدی از درک نیازهای مشتریان و همچنین ارتباطات نزدیکتری با مشتریان است.
بانکها ممکن است از فناوری IoT در تولید فرصتهای فروش هوشمندتر و شخصیتر برای مشتری استفاده کنند. اینترنت اشیاء همچنین به بانکها در نوآوری و ابداع راههای بهتر برای بهبود مدیریت ریسک، کاهش هزینه و بهبود بهرهوری کلی عملیاتی کمک خواهد کرد. مشتریان میتوانند در هر زمان و مکانی، دیدگاه بسیار جامعتر از امور مالی خود داشته باشند و همچنین بانکها میتوانند راهحلها و محصولاتی مخصوص هر مشتری را ارائه دهند. در این صورت کاربران میتوانند در هر زمان بهترین تصمیمگیری را در مورد امور مالی خود داشته باشند.
کسب اطلاعات گسترده از دادههای قابلدسترس برای بانکها، از اطلاعات مربوط به املاک مسکونی و تجاری گرفته تا اطلاعات شخصی افراد در شبکههای اجتماعی، عادات افراد در خرج کردن، طریقهٔ پرداخت بدهیها و… به بانکها اجازه میدهد تا در موقعیتهای مختلف، تصمیمگیری بجا و درستی داشته باشند.
برای مثال سنسورهای بیومتریکی و موقعیتی، تعداد رفتوآمدها و حضور فیزیکی افراد در شعب بانک و همچنین دوربینهای تشخیص چهره افراد، حضور افراد و مشتریان بااهمیت برای بانک را در شعبه به کارمندان اطلاع میدهد. درنتیجه با شناسایی افراد، خدماتی مختص آنها ارائه خواهد شد و سطح رضایت مشتری را بالا خواهد رفت.
همچنین با نصب سنسورهای تشخیص بیومتریکی بر روی دستگاههای خودپرداز و کیوسکهای بانکها، هنگامیکه مشتری به یکی از خودپردازهای بانک مراجعه میکند، با شناسایی مشتری و زمینهٔ ارتباط او با بانک موردنظر، میتوان بر اساس نیازهای او خدماتی را پیشنهاد داد. قطعاً تبلیغات شخصیسازیشده باعث جلبتوجه مشتری شده و میتواند تأثیر بسزایی بر روی فروش بیشتر خدمات و محصولات داشته باشد.
بانکهایی که از نوع جدید جریان دادههای تولیدشده توسط IoT استفاده میکنند، قادر به تصمیمگیری حیاتی در مورد وامهای تجاری هستند و میتوانند از دیگر بانکها در این حوزه پیشی گیرند. یک مثال در اینجا ممکن است منافع بالقوه برای بانکها در استفاده از نوع جدیدی از سنسور باشد که فعالیت و وضعیت کسبوکارهای صنعتی و کشاورزی خردهفروشی را کنترل میکند، نظیر دستگاههای کنترلکننده تولید یا سنسورهای کشاورزی که وضعیت زمینهای کشاورزی را نظارت میکنند.
در کشاورزی بهطور خاص، یکی از مزایای اصلی این تکنولوژی برای بانک این است که به کشاورزان و بانکهای آنها اجازه میدهد تا بهطور مداوم محصولات کشاورزی و دامداری را ارزیابی و ارزشگذاری کنند و همچنین عملکرد، دارایی و ارزش کلی کسبوکار را ارزیابی کنند. بانکها با در دست داشتن این اطلاعات میتوانند در زمان مناسب در حوزه کشاورزی سرمایهگذاری کنند.
چالشهای امنیتی جدید برای بانکها در دوره IoT
طی پنجتا ده سال آینده، صنعت بانکداری شاهد تغییرات عمدهای در تکنولوژی اینترنت اشیاء خواهد بود که این بهنوبهٔ خود مسائل جدیدی در حوزه امنیت مطرح میکند. در عصری که تمام اشیاء از طریق اینترنت به یکدیگر متصلاند، موضوع امن بودن اطلاعات کاربران بسیار حائز اهمیت است و عملکرد مناسب بانکها میتواند موجب جلب رضایت و اطمینان مشتریان شود.
برخی اطلاعات حساس، از سابقهٔ مالی مشتریان گرفته تا محل زندگی آنها، زمانی که در حال ذخیرهسازی و یا جابجایی در شبکه هستند بهطور بالقوه هدفی برای هکرها است.
ممکن است شخصی در خودروی هوشمند خود، بخواهد حساب بانکی خود را چک کند. اطلاعات این حساب بانکی چه زمانی که در بانک اطلاعاتی ذخیره هستند و چه زمانی که در شبکه حرکت میکنند تا در خودروی مشتری نمایان شوند، نیاز است که بهطور کامل محافظت شوند تا از آنها سوءاستفاده نشود.
درنتیجه ابزارهایی مانند رمزگذاری برای محافظت از دادهها و ابزارهای احراز هویت برای مجوز دسترسی به این دادهها تنها توسط کسانی که مجاز به آن هستند، حیاتی است. در آیندهای بسیار نزدیک ما شاهد استفاده گسترده و متداول از ابزارهای تشخیص هویت بیومتریکی مانند نرمافزار تشخیص صدا و اسکن قرنیه چشم، در راستای شناسایی مشتریان بانک برای ایجاد امنیت موردنیاز بانکها خواهیم بود.
با وفور دستگاههای IoT، بانکها تصویری بسیار دقیقتر و با جزئیات بیشتری از مشتریان خود خواهند داشت که همچنین بدین معناست که بانکها نیازمند لایههای بیشتر امنیتی در تمام اکوسیستم اینترنت اشیاء است.
با گسترش سطح استفاده از اینترنت اشیاء و دستگاههای متصل به یکدیگر، مجرمان سایبری موقعیتها و فرصتهای بیشتری برای نفوذ و هک کردن شبکه وجود دارد چراکه نقاط ورودی و دستگاههای متصل بیشتری وجود دارند که میتوانند از طریق آن وارد شوند. همهٔ اینها بدین معنی است که اگر بانکها بخواهند بهطور گسترده از مزایای این تکنولوژی استفاده کنند، ابتدا نیاز است که امنیت لازم را در تمامی سطوح ایجاد کنند و اعتماد کاربران را جلب کند.