پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ سود بازار بین‌بانکی در پنج ماه منتهی به بهمن سال ۹۶، در عدد ۱/ ۱۸ درصد متوقف شده و برای کاهش بیشتر از این سطح، با مقاومت روبه‌رو شده است. نرخ سود در بازار بین‌بانکی، به عنوان یک نرخ معیار شناخته شده که از مکانیزم عرضه و تقاضا میان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حاصل می‌شود. مقاومت این نرخ در سطح ۱۸ درصد نشان می‌دهد شرایط برای کاهش بیشتر مهیا نیست و باید اصلاحات ساختاری در بازار پول صورت گیرد.
نرخ سود در بازار بین بانکی در نیمه دوم سال ۹۶ (تا پایان بهمن‌ماه) نرخ ۱/ ۱۸ درصد را ثبت کرده است، این نرخ را می‌توان مرز مقاومت در بازار بین بانکی دانست زیرا روند نزولی نرخ سود بازار بین بانکی در این سطح متوقف شده، هرچند که میزان نوسانات آن به حداقل رسیده است. دیگر آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که میزان معاملات در ۱۱ ماه نخست سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰ درصد و ارزش معاملات در این زمان ۸۸ درصد رشد کرده است؛ بنابراین این آمار نشان می‌دهد که تعمیق بازار بین بانکی به‌عنوان یکی از اهداف بانک مرکزی، در حال تحقق است.
تشریح نرخ سود تعادلی
بانک مرکزی، جدیدترین گزارش مربوط به آمارهای بازار بین بانکی را منتشر کرد. این گزارش آخرین تحولات بازار بین بانکی، در بهمن‌ماه سال ۹۶ را به تصویر کشیده است. بازار بین بانکی ریالی یکی از اجزای بازار پول و یکی از روش‌های تأمین مالی بانکی است که امکان معاملات بین بانک‌های عضو را فراهم آورده و تلاش می‌کند تا بانک‌ها از طریق به‌کارگیری منابع مازاد یکدیگر نیازهای کوتاه‌مدت خود را برطرف کرده و کمتر به منابع بانک مرکزی اتکا کنند.
هدف از تشکیل بازار بین بانکی ریالی تسهیل جریان منابع ریالی کوتاه‌مدت بین بانک‌ها در جهت مدیریت کارآمد نقدینگی است و بانک مرکزی به‌عنوان عضو و مدیر بازار مسئولیت تنظیم، برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، هماهنگی، تدوین مقررات، نظارت، کنترل و تسویه معاملات را برعهده داشته و برای اعمال سیاست‌های پولی در بازار بین بانکی مداخله می‌کند. مداخله بانک مرکزی در بازار بین بانکی ریالی به منظور تحقق دو نقش «ایفای نقش آخرین وام‌دهنده» و «تثبیت نرخ سود هدف» صورت می‌گیرد، نرخ سود در این بازار به‌دلیل اینکه از طریق عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد، می‌تواند به‌عنوان یک نرخ سود تعادلی، توصیفی از وضعیت بازار پول باشد.
پنج ماه در نقطه ۱/ ۱۸ درصد
یکی از مهم‌ترین آمارهای مطرح شده در این گزارش نرخ سود در بازار بین بانکی است. شاخص نرخ سود در بازار بین بانکی، به دلیل اینکه در بازار تعیین شده و تحت‌تاثیر عرضه و تقاضا تغییر می‌کند، می‌تواند معیار مناسبی برای نرخ سود تعادلی باشد، هرچند که بانک مرکزی نیز در این بازار برای تعیین نرخ سود دخالت می‌کند، اما این دخالت به شکل حداقلی و غیردستوری صورت می‌گیرد.
آخرین آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که نرخ سود بازار بین بانکی در بهمن‌ماه ۱/ ۱۸ درصد گزارش شده است. نکته قابل‌توجه این است که از مهر ماه تا بهمن‌ماه، نرخ سود بازار بین بانکی رقم ۱/ ۱۸ درصد را تکرار کرده و نوار قلبی بازار بین بانکی به شکل مستقیم درآمده است؛ بنابراین این پنجمین ماه است که نرخ سود در بازار بین‌بانکی یک عدد را ثبت می‌کند. نرخ سود بازار بین بانکی، سال۹۶ را با ۲۰ درصد شروع کرد و تا تیر ماه به سطح ۳/ ۲۰ درصد نیز رسید، اما پس از آن با یک روند کاهشی رقم ۳/ ۱۸ درصد در شهریور ماه سال۹۶ را ثبت کرد. در نیمه دوم سال ۹۶ نیز نرخ سود بازار بین بانکی، نسبت به انتهای تابستان ۲/ ۰ واحد درصد کاهش یافت. بر اساس گزارش بین بانکی نرخ سود بازار در ۱۱ ماه ابتدای سال۹۶ با ۱/ ۰ واحد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۷/ ۱۸ درصد رسیده است.
گزارش بانک مرکزی در تحلیل نرخ سود موزون ماهانه بازار بین بانکی توضیح داده است: «روند افزایشی نرخ سود موزون که (به‌خصوص) از ماه‌های پایانی سال گذشته آغاز شده بود؛ از مردادماه معکوس شده و با روند نزولی این نرخ به ۱/ ۱۸ درصد در بهمن‌ماه سال ۹۶ رسیده است. مضاف بر اینکه از شهریورماه سال ۱۳۹۶ به میزان قابل‌توجهی از پراکندگی نرخ‌های سود بازار کاسته شده است.» هر چند که از شدت نوسانات نرخ سود در بازار بین بانکی کاسته شده است، اما شرایط برای کاهش این نرخ بیش از حد کنونی، میسر نبوده و باید اصلاحات ساختاری در بازار پول صورت گیرد.
رشد ۲۰ درصدی تعداد معاملات
بانک مرکزی در یک جدول، وضعیت آماری بازار بین بانکی ریالی را در ۱۱ ماه سال ۹۶ و سال گذشته به تصویر کشیده است. بر اساس این آمارها در ۱۱ ماه سال۹۶ تعداد اعضای فعال در بازار بین بانکی ۳۰ بانک و موسسه اعتباری بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/ ۳ درصد (به اندازه یک بانک یا موسسه اعتباری) کاهش یافته است؛ اما برخلاف، کاهش تعداد معامله‌گران در بازار، میزان معاملات در ۱۱ ماه نخست سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/ ۱۹ درصد افزایش یافته است. تعداد معاملات انجام شده در ۱۱ ماه نخست ۳۴ هزار و ۸۵۹ فقره بوده که از این تعداد، سه هزار و ۶۳۷ فقره در بهمن‌ماه ثبت شده است.
بر اساس آمارهای بانک مرکزی متوسط ارزش معاملات روزانه در ۱۱ ماه نخست، ۷/ ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۸ درصد رشد کرده است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی متوسط ارزش معاملات روزانه بهمن‌ماه ۸/ ۳۳ هزار میلیارد تومان بوده است؛ بنابراین این موضوع نشان می‌دهد که با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، میزان معاملات روزانه بانک‌ها افزایش قابل‌توجهی داشته است. نکته قابل‌توجه در این آمار این است که بخش قابل‌توجهی از معاملات صورت گرفته، به شکل معاملات یک شبه بوده است.
در ۱۱ ماه نخست سال ۹۶ سهم ارزشی معاملات یک‌شبه، ۴/ ۹۸ درصد بوده و سهم ارزشی معاملات دو روزه و بیشتر تنها ۶/ ۱ درصد بوده است. نکته قابل‌توجه اینکه در بهمن‌ماه سهم معاملات یک شبه ۱/ ۹۹ درصد بوده و در نتیجه سهم ارزشی معاملات دو روزه و بیشتر تنها ۹/ ۰ درصد بوده است. این روند با فلسفه تأمین مالی کوتاه مدت بازار بین‌بانکی سازگار است و هدف این بوده که این معاملات از طریق بازار بین‌بانکی صورت گیرد.
منبع: دنیای اقتصاد