پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
هدایت USSD به مسیر خودش به ضرر هیچکس نیست / گفتوگو با مدیرعامل ایران کیش درباره وضعیت USSD در کشور
دوم بهمن ماه بود که بانک مرکزی نامهای به مدیران عامل بانکها و موسسههای مالی و اعتباری عضو شبکه شتاب ابلاغ کرد. مطابق این نامه از نیمه بهمنماه تراکنشهای USSD که همگی فاقد رمزنگاری هستند، صرفا برای پرداخت قبوض عمومی استفاده میشود و دیگر نمیتوان از این مسیر برای خرید شارژ تلفن همراه و پرداخت قبضهای ویژه استفاده کرد. از ابتدای اردیبهشت ماه سال بعد همین مسیر نیز برای پرداخت قبض بسته خواهد شد و تنها با استفاده از شماره تلفن همراه و نه شماره کارت میتوان پرداخت انجام داد.
خبر به سرعت در صنعت پرداخت پیچید و تبدیل به داغترین موضوع برای بحث و گفتوگو شد. واکنشها متفاوت بود و صدای مخالفت برخی شرکتها که سهم زیادی در این عرصه داشتند، به گوش رسید. ایرانکیش اما جزو این شرکتها نبود. چرا که به گفته صادق فرامرزی، مدیرعامل ایران کیش، این شرکت PSP سهم بازار کمی در حوزه USSD داشت. به عقیده او، ایران کیش همیشه به دنبال درست کردن ابزار و درگاه بوده، نه اینکه صرفا تراکنش ایجاد کند. بنابراین حذف این روش پرداخت هیچ تاثیر منفی قابل توجهی برای ایران کیش ندارد و نگرانی خاصی برای بازار این شرکت ایجاد نمیکند.
فرامرزی معتقد است تصمیم بانک مرکزی درست است و این نهاد دولتی باید روی گفته خود پافشاری کند. اما علت مناسب نبودن شیوه پرداخت USSD چیست؟ ارسال کدهای متنوع و مختلف تبدیل به یکی از عادتهای مرسوم مردم خصوصا برای خرید شارژهای موبایل شده و شاید این ترک عادت برای عموم مردم هم در ابتدا کمی دشوار باشد. با این همه گفته میشود مهمترین علتی که علیه کدهای دستوری و USSD استفاده میشود، ناامن بودن بستر پرداخت آنهاست. اطلاعات کارت افراد به راحتی قابل سرقت است و هیچ کدگذاری و رمزگذاری روی آنها صورت نمیگیرد. فرامرزی در این باره میگوید: «با اینکه تاکنون اتفاق خاصی در این حوزه نیفتاده بستر USSD هم در اتاق خرید ناامن است و هم در اتاق شارژ با شرایط فعلی روشی ناامن تلقی میشود.»
پرسشی که به وجود میآید این است که چرا چنین راه ناامنی به در اختیار مردم قرار گرفته است. پاسخ فرامرزی ساده است: «فراگیر نشدن اپلیکیشنهای موبایلی پرداخت»
او میگوید: «اقدام بانک مرکزی مبنی بر محدود کردن و بستن بستر USSD باید از مدتها پیش عملی میشد. شاید علت این تاخیر در انتشار ابلاغیه، فراگیر نبودن اپلیکیشنهای موبایلی یا مشکلات فراهم نبودن اینترنتی در کشور بوده است. این چالشها اکنون رفع شده است و این اپها در اختیار مردم قرار گرفته و باعث شده هم سلیقه مردم در نظر گرفته شود و هم تسهیلات بیشتر برای آنان به وجود بیاید.»
اپلیکیشنهای موبایلی هم سرعت بیشتری نسبت به پرداخت USSD دارند و هم با رمزگذاری کردن اطلاعات کارت کاربران از سرقت این اطلاعات جلوگیری میکنند. اکنون گزینههای جایگزین زیادی برای پرداخت قبوض و خرید شارژ وجود دارد و دیگر USSD تنها راه چاره نیست. بسیاری از مردم میتوانند به اپراتور خود اجازه دهند ماهانه مبلغ مشخصی را از حساب خود برداشت کنند. اگر اپهای موبایلی و سایتهای فروش شارژ و اپلیکیشنهای خود اپراتورهای تلفن همراه هم در دسترس نباشد، خرید شارژ هم هنوز یکی از چهار گزینه اصلی دستگاههای کارتخوان است و با هر دستگاه خودپرداز میتوان از هر اپراتوری شارژ خریداری کرد. بنابراین جز برخی از شرکتهای حوزه پرداخت که در حوزه USSD سرمایهگذاری زیادی کرده بودند، هیچکس دچار ضرر و زیان نخواهد شد.
به گفته فرامرزی ممکن است با حذف بستر USSD در ابتدای کار، برخی از شرکتهای پرداخت با کاهش تراکنش روبهرو شوند اما حتی آنها هم از ابلاغیه بانک مرکزی حمایت میکنند. همین مسئله درستی بیشتر این طرح را نشان میدهد و خیلی زود وضعیت این شرکتها نیز به حالت عادی برمیگردد. بنابراین حذف این روش پرداخت نمیتواند صدمه مشخصی به صنعت پرداخت وارد کند.
او در انتها میگوید: «رفتار درست بانک مرکزی در حذف USSD تراکنشها را به جای اصلی خود سوق میدهد.»