دوراهی دولت‌ها برای تولید ارز رمزنگاری شده ملی

اسماعیل محمدولی؛ اعتماد / در نقطه‌ای از «تاریخ پول» ایستاده‌ایم که دولت‌ها بر سر دوراهی قرار گرفته‌اند. انتخاب آنها آینده پول رمزنگاری شده را در جهان مشخص می‌کند. دولت‌ها یا باید ارزهای رمزنگاری شده جهانی مثل بیت‌کوین را بپذیرند یا ارز رمزنگاری شده ملی خودشان را تولید کنند.

تازه‌ترین خبر اینکه سرانجام انگلیس هم راه خود را در این مسیر تاریخی انتخاب کرد. به گفته سخنگوی واحد تحقیقات بانک مرکزی این کشور تا ۱۲ ماه آینده ارز رمزنگاری شده با پشتوانه پوند معرفی خواهد شد. قبل از انگلیس، روسیه مهم‌ترین کشوری بود که تصمیمش را برای معرفی ارز رمزنگاری شده ملی گرفته بود. چین هم تصمیم قطعی‌اش را برای نپذیرفتن ارز رمزنگاری شده جهانی گرفته و بانک مرکزی این کشور اعلام کرده است در مسیر تولید ارز رمزنگاری شده ملی حرکت می‌کند. در ژاپن هم ارز رمزنگاری شده جی-کوین به‌زودی عرضه می‌شود. کشورهایی مثل سنگال و تونس هم از ارزهای رمزنگاری شده ملی استفاده می‌کنند.

هنوز اغلب کشورهای دنیا به تصمیمی در این مورد نرسیده‌اند. ایران ازجمله این کشورهای مردد است. مقامات اعلام کرده‌اند بانک مرکزی تا سال ۹۷ در این مورد تصمیم‌گیری خواهد کرد اما آنچه از شواهد پیداست، ایران به سراغ راه‌اندازی ارزهای رمزنگاری شده ملی خواهد رفت. با این حال هنوز معلوم نیست ارزهای رمزنگاری شده ملی باعث ممنوعیت ارزهای رمزنگاری شده جهانی خواهد شد یا خیر؟ سرنوشت ارزهای رمزنگاری شده در ایران به این تصمیم وابسته است. در حال حاضر آخرین موضع‌گیری مقامات دولتی اعلام «نه قانونی و نه غیرقانونی» بودن ارزهای رمزنگاری شده است. این موضع‌گیری برخلاف ظاهر منفعلانه‌اش درست‌ترین تصمیم در شرایط ابهام‌آلود فعلی است. اگر مسیر حرکت جهان به سمت غلبه ارزهای رمزنگاری شده ملی برود، غفلت از طراحی و برنامه‌ریزی برای تولید پول دیجیتال ملی خسارت‌بار خواهد بود. در مقابل دولت ایران با راه‌اندازی ارز رمزنگاری شده ملی، نمی‌تواند وجود و کارکرد ارزهای رمزنگاری شده جهانی را نادیده بگیرد. در این صورت هم دولت باید تصمیم بگیرد در ایران اجازه معامله با ارزهای رمزنگاری شده جهانی را بدهد یا هر نوع معامله با ارزهای رمزنگاری شده غیر ملی را ممنوع اعلام کند.

مدت‌زمان تصمیم‌گیری دولت‌ها در این مورد به میزان فربگی و بروکراتیک بودنشان بستگی دارد. تصمیم‌گیری ممکن است بیش از انتظار مردم طول بکشد. منظور از مردم کسانی هستند که از فرصت ارزهای رمزنگاری شده به دنبال راه جدیدی برای پول‌دار شدن می‌گردند. آنها طعمه‌های بالقوه سوداگران در این مدت‌زمان بلاتکلیفی (تا تصمیم‌گیری دولت) هستند. دلال‌ها از زمان بلاتکلیفی، نهایت تلاش را برای تبدیل بیت‌کوین به شبکه‌ای هرمی شبیه گلدکویست می‌برند. آنها از این پول که طبیعتاً باید در خریدوفروش کالا استفاده شود، کالایی جدید و سرمایه‌ای مجازی ساخته‌اند که خرید آن باعث خروج ارز واقعی از کشور می‌شود. برای جلوگیری از شدت‌گرفتن این وضع در زمان بلاتکلیفی، دولت باید زمینه استفاده از پول مجازی به عنوان پول را فراهم کند. باید بشود با این پول جدید خرید کرد، فروشندگان باید بتوانند کالاهای‌شان را با این ارز معامله کنند. این اتفاقی است که درنهایت، با هر تصمیمی که دولت بگیرد خواهد افتاد. بهتر است به استقبالش برویم پیش از آنکه سوداگران بدون دعوت، جایگاه این پدیده نوظهور را در اقتصاد ایران مشخص کنند.