پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت‌کوین، بنا به چهار دلیل عمده برای عبور از ارزش بازار اپل خیز برداشته است. شهرت روزافزون در سال ۲۰۱۷، هجوم سرمایه‌گذاران به بازار ارزهای رمزنگاری شده، وضع مقررات به سود بیت‌کوین و ورود نماینده ارزهای دیجیتالی به وال‌استریت نیویورک، این چهار عامل را شکل داده‌اند. بیت‌کوین در سالی که گذشت با اتکا بر این چهار عامل اصلی از قیمت ۹۰۰ دلاری قبل از کریسمس آن سال، تا ۲۰ هزار دلار نیز بالارفت. برخی دیگر از ارزهای رمزنهاد دیگر نیز رشد قابل توجهی داشتند که درمجموع ارزش بازار کل این پدیده‌های دیجیتالی را به ۶۱۸ میلیارد رساند. این ارزش بازار بی‌سابقه که درمقابل ارزش بازار سال قبل آنها، ۳۵ برابر شده است، از ارزش بازار مؤسسات کارت اعتباری مانند ویزاکارت و سیتی‌بنک نیز فراتر رفته است. دنیای اقتصاد در گزارش امروز خود، آنچه بر بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتالی گذشته را همراه با دلایل رشد سال ۲۰۱۷ و پیش‌بینی سال ۲۰۱۸ برای این گروه از ارزهای رمزنگاری شده، بررسی کرده است.
ارزش بازار بیت‌کوین تاکنون
بازدهی ۸۰ درصدی بورس اوکراین یا بازدهی ۶۰ درصدی اوراق قرضه یونان بهترین محل سرمایه‌گذاری دنیا در سال ۲۰۱۷ را نشان نمی‌دهد. پربازده‌ترین بازار سال ۲۰۱۷ به بیت‌کوین و ارزهای رمزنگاری شده اختصاص دارد. ارزش هر بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۱۵ برابر شد که در پاره‌ای از زمان‌ها از ۲۰ برابر هم تجاوز کرده بود. با تمام این تفاسیر، فضای اقتصادی سال ۲۰۱۷ میلادی با اوج‌گیری تمرکز عمومی بر پدیده ارزهای رمزنگاری شده به پایان رسید؛ به‌طوری‌که موتور جست‌وجوگر گوگل، بیت‌کوین را به‌عنوان یکی از پرتکرارترین کلمات کلیدی سال ۲۰۱۷ معرفی کرد. پرسش‌هایی در خصوص چگونگی خرید، استخراج و مبادله بیت‌کوین فضای شبکه اینترنت را پر کرده بود. پایگاه‌های خبری، وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای بسیاری در سال ۲۰۱۷ میلادی ارزهای رمزنهاد را تحت پوشش قرار دادند. از طرف دیگر برخی از دولت‌ها اقدام به راه‌اندازی ارزهای رمزنگاری شده خود کردند و صدها شرکت خصوصی ارزهای رمزنهاد جدیدی را پایه‌ریزی کردند. در کل، این حجم گسترده توجه در سطح بین‌المللی، ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده را به شدت بالا برد. سرمایه‌گذاران سیل عظیمی از تقاضا برای این حوزه را تولید کردند و بانک‌های مرکزی سراسر دنیا به همراه اقتصاددانان مطرح، واکنش‌های متعددی نسبت به این پدیده نوظهور ابراز کردند. برخی از تداوم رشد روزافزون این ارزها حمایت کرده و برخی دیگر نسبت به وجود حباب قیمتی هشدار دادند. با این اوصاف بررسی دلایل رشد نجومی ارزش بازار ارزهای رمزنهاد و رویدادهای مهم در این زمینه دیدگاه مناسبی نسبت به این بازار داغ ایجاد می‌کند.
در سال ۲۰۱۷ بر بازار ارزهای رمزنگاری شده چه گذشت؟
ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده از ابتدای سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون، رشد چشمگیری را نشان می‌دهد که تأمل‌برانگیز است. ارزش بازار این گروه که می‌توان آنها را به دارایی‌های دیجیتالی تشبیه کرد، در روزهای ابتدایی سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۱۲ میلیارد دلار بود. سال ۲۰۱۵ میلادی با افت ارزش اکثر ارزهای رمزنهاد آغاز شده بود و ارزش بازار سرمایه‌های دیجیتالی به ۵ میلیارد دلار کاهش یافت. در طول ۱۲ ماه این سال، ارزش بیت‌کوین و برخی دیگر از گروه ارزهای رمزنگاری شده اندکی تقویت شد تا آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی با ارزش بازار ۷ میلیارد دلاری همراه شود. در طول سال ۲۰۱۶، ارزهای رمزنگاری شده جدیدی راه‌اندازی شدند و سطح پذیرش تراکنش‌های بیت‌کوینی افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کردند. با این شرایط، ارزش بازار ارزهای رمزنهاد در روز ابتدایی سال ۲۰۱۷ میلادی، به ۱۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار افزایش یافت و زمینه را برای صعود نجومی بازار ارزهای رمزنگاری شده فراهم کرد. در سال ۲۰۱۷ میلادی عوامل بسیاری باعث شدند که ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده در آخرین روز سال، به بالاتر از ۶۱۸ میلیارد دلار برسد. ارزش بازار بیت‌کوین‌های حاضر در چرخه روز گذشته نزدیک به ۲۳۰ میلیارد دلار ثبت شده بود؛ هرچند یک ماه پیش، ارزش بازار بیت‌کوین از مرز ۳۲۰ میلیارد دلاری نیز گذر کرده بود. در حال حاضر نزدیک به ۱۶ میلیون و ۷۷۵ هزار بیت‌کوین استخراج شده است.
با نگاه به ارزش بازار ابرکمپانی‌های عمومی موجود در بازار سهام، ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده هم‌ردیف با ۱۰ شرکت بزرگ دنیا قرار گرفته است. به‌عنوان مثال شرکت اپل با ارزش نزدیک به ۸۰۰ میلیارد دلار، آلفابت (یا همان گوگل) با ارزش نزدیک به ۷۰۰ میلیارد دلار و مایکروسافت با ارزش نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار ثبت شده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد که ارزش بازار ارزهای رمزنگاری شده با اینکه مقایسه‌پذیر نیست؛ اما پس از گوگل در لیست پرارزش‌ترین بازارهای عمومی قرار می‌گیرد. برای مقایسه بهتر بیت‌کوین و سایر دارایی‌های دیجیتالی و با سایر بخش‌های فعال در بازار جهانی، می‌توان از ارزش بازار کارت‌های اعتباری بهره برد. ارزش بازار آمریکن‌اکسپرس در حدود ۶۷۴ میلیارد دلار برآورد شده، Chase و بانک آمریکا به ترتیب دارای ارزشی معادل ۶۰۰ میلیارد و ۳۲۰ میلیارد دلار هستند. ارزش بازار ارزهای رمزنهاد در حال پیشی گرفتن از بزرگ‌ترین موسسه تراکنش‌های مالی در دنیا (آمریکن‌اکسپرس) است. ارزش بازار بیت‌کوین در مقایسه با شرکت‌های صادرکننده کارت‌های اعتباری، به‌تنهایی در رتبه پنجم قرار می‌گیرد و بالاتر از کردیت‌کارد و ویزاکارد خواهد بود.
۴ پیشران بیت‌کوین در ۲۰۱۷
بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ بارها رکوردشکنی کرد و از ۹۰۰ دلار تا نزدیک به ۲۰ هزار دلار پرتاب شد. هرچند در پایان سال ارزش هر بیت‌کوین طی عملیات تعدیل و تصحیح تا ۱۴ هزار دلار نیز پایین آمد؛ اما رشد بیت‌کوین در این سال هنوز هم چشمگیر است. در کنار بیت‌کوین ارزهای رمزنگاری شده دیگری مانند اتریوم، لایت‌کوین و بیت‌کوین‌کش نیز در سال ۲۰۱۷ میلادی رکوردهای تاریخی خود را شکستند. این روند رکوردشکنی، سرمایه‌گذاران بسیاری را به سمت بازار ارزهای رمزنهاد جذب کرد و به مانند یک آهنربای غول‌آسا، ارزش این بازار را نزدیک به ۳۵ برابر کرد. با این حال، اینکه چه عواملی بازار ارزهای رمزنگاری شده را تا این حد جذاب کرده، با بررسی ۴ عامل قابل پاسخگویی است.
بیت‌کوین زیر نورافکن‌ها: یکی از عواملی که تأثیر بسزایی بر رشد قیمت ارزهای رمزنهاد به‌خصوص بیت‌کوین داشت، افزایش شهرت این دارایی‌های دیجیتالی در سال ۲۰۱۷ بود. اولین جهش صعودی بیت‌کوین به بالای قیمت ۲۰۰۰ دلاری، موتورهای جستجوگر را مملو از کلیدواژه‌های بیت‌کوینی کرد. گویی کنجکاوی جامعه جهانی برانگیخته شده بود و همه به دنبال شناسایی چیستی ماهیت ارزهای رمزنهاد بودند. افزایش شهرت بیت‌کوین تا حدی بالا گرفت که معاملات آن در کشورهای آفریقایی که ضریب نفوذ اینترنت پایین‌تری نسبت به سایر کشورها دارند نیز مشاهده می‌شد. از آسیا و اقیانوسیه گرفته تا آفریقا، اروپا و آمریکا حجم تراکنش‌ها بر پایه شبکه ارزهای رمزنهاد افزایش روزافزونی داشت. مردم کشورهای توسعه‌یافته به‌منظور سودگیری و مردم کشورهای بحران‌زده به‌منظور جلوگیری از کاهش ارزش پولشان به بیت‌کوین روی آوردند. بسیاری از فعالان عرضه نرم‌افزار و سخت‌افزار به استخراج ارزهای رمزنگاری شده مشغول شدند و هر روز بیت‌کوین بیشتر از روز گذشته بر سر زبان‌ها می‌افتاد. همه این مؤلفه‌ها دست به دست یکدیگر دادند تا تقاضا برای خرید ارزهای رمزنهاد، افزوده‌شدن بر میزان اعتماد به تراکنش‌های مبتنی بر شبکه بلاک‌چین و پذیرش بیت‌کوین در برخی از دولت‌ها، ارزش گروه نوظهور ارزهای دیجیتالی را با افزایش همراه کند.
هجوم سرمایه‌گذاران دیجیتالی: افزایش تقاضا برای بیت‌کوین با افزایش پلت‌فرم‌های پشتیبان این ارز رمزنگاری شده حمایت می‌شد و از طرف دیگر، سقف عرضه ۲۱ میلیونی در الگوریتم این شبکه، استخراج بیت‌کوین را برای عرضه به بازار سخت‌تر می‌کرد. افزایش شدید تقاضا هم‌زمان با کاهش شدید عرضه، عامل اثرگذاری بر تقویت ارزش ارزهای رمزنهادی مانند بیت‌کوین تلقی می‌شود. در حال‌حاضر بیش از ۱۶ میلیون و ۷۰۰ بیت‌کوین در چرخه وجود دارد و روزانه تنها ۱۸۰۰ بیت‌کوین قابل استخراج است. این موضوع ناهمخوانی حجم عرضه با تقاضا را به خوبی نشان می‌دهد. برای نشان دادن حجم زیاد استقبال‌کنندگان از شبکه ارزهای رمزنگاری شده، پایگاه معتبر ارزهای رمزنگاری شده «کوین‌دسک»، تعداد حساب‌های بازشده در طول یک ماه را گزارش کرده است. گزارش سی‌ان‌بی‌سی به نقل از کوین‌دسک از بازشدن ۱۳ میلیون حساب در طول یک ماه در این پایگاه حکایت دارد. افزایش اقبال عمومی در این سطح، بالطبع منجر به افزایش ارزش ارزهای رمزنهاد شده است.
مقررات بیت‌کوین پذیر: در طول سال ۲۰۱۷، شرکت‌های سرمایه‌گذاری بسیاری بیت‌کوین و برخی از ارزهای رمزنهاد را برای انجام معاملات پذیرفتند. برخی از کشورها در قوانین خود معاملات بیت‌کوین را مجاز دانستند و انتقال وجوه به برخی از ارگان‌ها با ارزهای رمزنگاری شده امکان‌پذیر شد. هرچند بسیاری از دولت‌ها و نهادها بیت‌کوین را ممنوع کردند؛ اما مقررات بیت‌کوین‌پذیر بیشتر از انتقادات مورد توجه واقع شدند. با این اوصاف، اعتماد عمومی به بازار رمزنگاری شده جلب شد و ارزش این سرمایه‌ها افزایش شایان‌توجهی یافت. به‌عنوان مثال ریپل (Ripple) که در روزهای اخیر از قیمت یک دلاری به بالای ۵/ ۲ دلار رسیده، به دومین بازار بزرگ ارزهای رمزنگاری شده از لحاظ ارزش کل تبدیل شده است. این رشد ریپل به دلیل پذیرش تراکنش‌های آن در ژاپن بود. این مثال نشان می‌دهد که وضع مقررات به سود ارزهای رمزنگاری شده تا چه حد بر رشد قیمت آنها تاثیرگذار خواهد بود. ورود بیت‌کوین به وال‌استریت: آخرین ماه سال ۲۰۱۷، با راه‌اندازی دو سامانه معاملات آتی در شیکاگو همراه بود. گروه بورس کالای شیکاگو و گروه Cboe، در این ماه معاملات آتی را افتتاح کردند که باعث شد، خبر ورود بیت‌کوین به وال‌استریت این ارز رمزنگاری شده را به قله تاریخی خود با قیمت ۲۰ هزار دلار به ازای هر بیت‌کوین برساند. البته پایان تب‌وتاب معاملات آتی، بازار را به تعدیل کشاند و بیت‌کوین وارد چرخه خریدوفروش شد. قیمت بیت‌کوین پس از این اتفاق تا ۱۴ هزار دلار پایین آمد.
اطمینان به ارزهای رمزنگاری شده در سال ۲۰۱۸؟
خبرگزاری‌ها، اقتصاددانان و تحلیلگران، ارزش بیت‌کوین را به‌عنوان نماینده ارزهای رمزنگاری شده در محدوده عجیبی پیش‌بینی کرده‌اند. برخی از کارشناسان قیمت هر بیت‌کوین را نزدیک به صفر تخمین زده‌اند و برخی دیگر از رسیدن ارزش آن به بالای ۱۰۰ هزار دلار خبر داده‌اند. در شرایطی که دودستگی شدیدی میان اقتصاددانان وجود دارد، اطمینان به بازار این ارزها منطقی به‌نظر نمی‌رسد؛ چراکه موضع بانک‌های مرکزی مهم دنیا هنوز مشخص نیست. در حالت بعیدی که بانک‌های مرکزی بیت‌کوین را رسماً بپذیرند، ارزش هر بیت‌کوین سر به فلک خواهد کشید و درصورتی‌که تراکنش‌های آن را ممنوع کنند، ممکن است فرضیه حباب قیمت تحقق یابد. سه سناریو مختلف در خصوص رویکرد بانک‌های مرکزی به بیت‌کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده در سال ۲۰۱۸ وجود دارد. در اولین سناریو، بانک‌های مرکزی بیت‌کوین را خواهند پذیرفت و آغاز به ذخیره ارزهای رمزنگاری شده خواهند کرد. تحقق این فرضیه بعید است؛ چراکه ذخایر بانک‌های مرکزی از کالاها و سرمایه‌های کم‌نوسانی مانند طلا و ارزهای رایج تشکیل می‌شود و ارزهای رمزنگاری شده که نوسان‌های شدیدی دارند برای این منظور مناسب نیستند. به‌عنوان مثال، بیت‌کوین در روزهای گذشته نزدیک به ۲ تا ۴ هزار دلار نوسان از خود بروز داده بود که شرایط یک کالای امن برای ذخیره بانک‌های مرکزی را تشکیل نمی‌دهد. در سناریوی دوم، بانک‌های مرکزی بیت‌کوین را ممنوع می‌کنند و این امر بعید نیست؛ چراکه بیت‌کوین‌داران بزرگ مواضع سیاسی و اقتصادی‌شان محرز نیست. کره‌شمالی، کارتل‌های موادمخدر، بازار سیاه و گروهک‌های زیادی ممکن است تعداد بالایی از بیت‌کوین‌های موجود را داشته باشند؛ بنابراین پذیرش بیت‌کوین با شرایطی که بیت‌کوین‌داران نامشخص هستند، فضای ریسکی را برای بانک‌های مرکزی به‌وجود می‌آورد. این اقدام بانک‌های مرکزی (ممنوع کردن) منجر به سقوط قیمت بیت‌کوین خواهد شد. درسناریوی سوم نیز بانک‌ها طبق روال امسال عمل می‌کنند و به هشدار بسنده خواهند کرد. در این حالت روند قیمت بیت‌کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده همانند سال گذشته نوسانی خواهد بود و در انتظار رویدادهای مهم، قیمتشان بالا و پایین خواهد رفت.