پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
همشهری اقتصاد / در روزگاری که مال سازی تمامی شهرهای بزرگ را فرا گرفته در دنیا مراکز خریدی راه‌اندازی شده که از آن به عنوان مراکز خرید هوشمند یاد می‌شود. فرانسیسکو مارتین (Francisco Martin) استاد دانشگاه گراندا (Granada) در گفتگو با همشهری اقتصاد مراکز خرید هوشمند را نمادی از انقلاب صنعتی چهارم خوانده و آنها را پایه و اساس اصلی فروش در دنیا می‌داند. مشروح گفتگو با او را در ادامه بخوانید.
مراکز خرید هوشمند چگونه کار می‌کنند؟
نباید تصویر خارق‌العاده‌ای از این مراکز داشته باشید. مراکز خرید هوشمند را می‌توان به ادغام آجر و کلیک تشبیه کرد. این فروشگاه‌ها که گفته می‌شود تا سال 2029 در جهان به‌صورت گسترده فعالیت خواهند کرد نوعی تبادل و خرید بدون پول را ممکن می‌شوند. به این صورت که سیستم‌های اتوماتیک و هوشمند مراکز تجاری باعث می‌شود که افراد بدون تعامل فیزیکی تنها با یک بررسی کوچک خرید خود را انجام دهند. تصاویر اجناس به‌صورت اسکن شده از پشت ویترین عبور داده می‌شود و مشتری کالای مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. شناسایی مشتری اجناس خاص، از طریق چیپ‌های موجود درکارت اعتباری یا پیش پرداختی که توسط ماشین‌های هوشمند که درخارج از فروشگاه انجام شده، میسر می‌شود، سپس معامله اجناس از طریق اینترنت صورت می‌گیرد. این سیستم خرید موجب صرفه‌جویی در وقت، امنیت بیشتر در خرید و عدم نیاز به کارمند فروش و در نتیجه کاهش هزینه برای صاحب فروشگاه هم می‌شود. علاوه‌بر این‌ها خریداران، می‌توانند از فضای واقعی فروشگاه نیز برای انتخاب کالا استفاده کنند. لیستی از کالاها که برروی تلفن همراه نمایش داده می‌شود، می‌تواند مشتری را به سمت راهرو و قفسه کالای موردنظر راهنمایی کند. کاربران این تکنولوژی می‌توانند از فناوری نمایش راهنما بر روی عینک‌های مخصوص نیز استفاده کنند.
استفاده از این روش‌ها برای نیروی کار تهدید نیست؟ درعین‌حال چه فرصت‌هایی را به وجود می‌آورد؟
وقتی از انقلاب صنعتی چهارم صحبت می‌شود نباید فقط به موضوع بیکاری توجه کرد. بدون شک این تغییرات فرصت‌های بسیاری را به وجود می‌آورد. می‌توان از فناوری‌های جدید برای مدیریت کسب‌وکار استفاده کرد. آنچه برای یک کسب‌وکار خطرات بزرگی را به وجود می‌آورد سوء مدیریت‌ها است حال می‌توان به کمک فناوری‌های جدید مدیریت کسب‌وکار را منسجم کرد. این فروشگاه‌ها می‌توانند به منبع بزرگی از اطلاعات مشتریان تبدیل شوند. این مراکز می‌توانند یک‌راه جدید برای ارتباط با بازدیدکنندگان و افزایش تعامل و ارائه خدمات اضافی برای افزایش تجربه در مرکز خرید باشند؛ اما همین‌طور که گفته شد نباید این تغییرات را بدون تهدیدها هم دید. یکی از این تهدیدها مشکلاتی است که برای خرده‌فروشان به وجود می‌آید. خرده‌فروشان نمی‌توانند در این سیستم هوشمند فعالیت کنند و به نسبت بازار خود را از دست می‌دهند. خرده‌فروشان ملزم به هوشمند شدن هستند در غیر این صورت از بازار به‌راحتی حذف می‌شوند. راه بازگشت به اصول اولیه وجود ندارد. اصول اولیه همیشه با تجربیات فیزیکی همراه است اما در شرایط جدید تجربیات فیزیکی از بین می‌رود و آنچه وجود دارد داده‌هایی است که از طریق شبکه‌های اینترنتی به دست آمده است.
این داده‌ها چگونه به دست می‌آید؟ آیا منظور از شبکه‌های اینترنتی همان فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است؟
اطلاعات و داده‌ها از طریق تمامی مواردی که اشاره شد به دست می‌آید اما در مراکز خرید هوشمند مهم‌ترین منبع اطلاعات همان خود مرکز است. به این صورت که پلت فرم وب که در آن مستأجران (مالکان مجازی مغازه‌ها) وجود دارند حجم فروش خود را برای صدور صورت‌حساب اجاره، حسابرسی فروش و … اعلام می‌کنند و با استفاده از این داده‌ها، اطلاعات بسیاری جمع‌آوری می‌شود که می‌توان این اطلاعات را برای مقایسه و بررسی وضعیت بازار مورد استفاده قرار داد.
ماحصل این اطلاعات چه می‌شود؟
اطلاعات به دست آمده میزان انعطلاف پذیری کسب‌وکار، نوع مدیریت کسب‌وکار، حمایت از مرکز خرید، نوع عملیات در تصمیمات روزانه، سلیقه مشتریان، نوع مشتریان و … را نشان می‌دهد. این اطلاعات که بر روی وب پورت مرکز خرید قرار می‌گیرد می‌تواند داده‌های ارزشمندی برای تحلیل روش‌ها باشد.
پس از تحلیل روش‌ها چه تغییراتی بر روی نوع فعالیت مرکز خرید انجام می‌شود؟
تحلیل روش‌ها علاوه‌بر اینکه نوع مدیریت افراد را به چالش می‌کشد و آن را بررسی می‌کند می‌تواند این را به صاحبان مرکز خرید نشان بدهد که از تعداد بازدیدکنندگان یک فروشگاه و یا از نوع خرید آنها به هوش عاطفی مشتریان دست پیدا کند. یافتن هوش عاطفی می‌تواند صاحبان فروشگاه را به این سمت ببرد که محصولات را بر اساس نیاز و هوش عاطفی مشتریان مهیا کنند. در دنیای امروز دیگر بازاریابی دهان به دهان و یا تحقیقات بازار از طریق پرسش نامه‌ها معنایی ندارد. باید بر اساس داده‌های مهم تحلیل کرد. وقتی یک کارمند بر اساس هوش هیجانی امتیاز می‌گیرد یک مشتری هم با هوش عاطفی سنجیده می‌شود. مزیت انقلاب صنعتی چهارم همان تغییر روش‌های از تولید تا فروش است.
تحلیل روش‌ها برای مرکز خرید چه مزیت‌ها و معایبی دارد؟
همیشه تحلیل و بررسی می‌تواند نتیجه مثبت داشته باشد. چون کم‌وکاستی‌ها در این تحلیل‌ها نمایان می‌شود. هر مرکز خریدی یک طرح است که با نوآوری در آن و تحلیل و بررسی روش‌های به کار گرفته شده می‌توان به بهبود طرح کمک کرد. همچنین در مراکز خرید هوشمند مستأجران مجازی صاحبان فروشگاه‌های مجازی هستند می‌توان به‌راحتی فروش متقابل بین مستأجران را بررسی کرده و نسبت به جذب یا دفع آنها اقدام کرد. همچنین این داده می‌تواند ابزاری برای مشاوره و مذاکره با مستأجران مجازی مرکز خرید باشد. تحلیل داده یک فرصت تکنولوژیکی است که قدرت نفوذ در بازارها را بیشتر می‌کند. مراکز خرید هوشمند هم به‌نوعی ادغام فیزیکی و دیجیتالی تجربه هستند.
به نظر شما مراکز خرید هوشمند چقدر مطابق فرآیندهای انقلاب صنعتی چهارم هستند؟
این مراکز را می‌توان مصداق تغییرات در انقلاب صنعتی چهارم خواند. وقتی صحبت از انقلاب صنعتی است باید روش‌های فروش، بازاریابی، برندسازی و…را هم تغییر داد. بسیاری تصور می‌کنند انقلاب صنعتی چهارم فقط روش‌های تولید را تغییر می‌دهد درحالی‌که روش‌های فروش مهم‌ترین تغییرات را در انقلاب صنعتی چهارم به خود می‌بینند. ببینید اپلیکیشن‌های جدید تا چه میزان روش‌های فروش و بازاریابی را تغییر داده‌اند. وقتی صحبت از کسب‌وکارهای موج چهارمی می‌شود استارت‌آپ‌ها به عنوان پیشروان این بخش معرفی می‌شوند حال اینکه بیشتر استارت‌آپ‌ها تلاش می‌کنند روش‌های تازه‌ای برای فروش حتی به‌صورت یک محصول ویژه ارائه کنند.
در صحبت‌های خود به تأثیر مراکز خرید هوشمند بر روی کسب‌وکار خرده‌فروشی اشاره داشتید. آیا این مراکز خرده‌فروشی را نابود می‌کند و یا خرده‌فروشی با فناوری‌های پیشرفته و جدید می‌تواند به زندگی بازگردد؟
آنچه می‌بینم سرعت رشد مال‌ها در کشورهای مختلف مانند ایران و حتی چین است درحالی‌که مراکز خرید هوشمند می‌توانند پایانی برای عمر مال‌ها باشند. خرده‌فروشان می‌توانند در مراکز خرید هوشمند جایگاه خود را پیدا کنند. مراکز خرید هوشمند خرده‌فروشان را نابود نمی‌کند بلکه خرده‌فروشان باید با پیوستن به این مراکز خود را احیا کنند. انقلاب صنعتی چهارم به ما اصلاح روش‌ها را می‌آموزد. در دهه گذشته، فضای خرده‌فروشی درکشورهای مختلف بسیارگسترده بود؛ اما با رشد اقتصادی کشورها و تغییراتی که دنیای مدرن به وجود آورده، رشد فروش به تدریج آغاز شده و خریداران نیز هزینه خود راپایین آوردند. حال عده‌ای از خرده‌فروشان با گسترش روش‌های نوین از بین رفتند و عده‌ای باقی ماندند که تمرکز خود را از گسترش به عقلانیت تغییر دادند.
مراکز خرید هوشمند چگونه کسب‌وکارها را متحول می‌کنند؟
مراکز خرید هوشمند می‌توانند پایانی برای عمر مال‌ها باشند. خرده‌فروشان می‌توانند در مراکز خرید هوشمند جایگاه خود را پیدا کنند. مراکز خرید هوشمند خرده‌فروشان را نابود نمی‌کند بلکه خرده‌فروشان باید با پیوستن به این مراکز خود را احیا کنند.