پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
نگاهی به چیستی کراودفاندینگ و انواع آن
جذب سرمایه مردمی یا Crowdfunding از دو واژهٔ crowd به معنای انبوه مردم و funding به معنای تأمین سرمایه تشکیل شده است. جذب سرمایه مردمی درواقع کمپینی جهت دریافت حمایت مالی افراد مختلف جامعه از یک پروژه از طریق پرداخت بخشی از سرمایهٔ موردنیاز برای اجرای آن پروژه است.
در فضای تأمین مالی جمعی، هیچ واسطهای مثل بانک وجود ندارد و افراد برای اینکه پول انجام کاری را تأمین کنند، از طریق پلتفرمهای این کار، پروژهشان را تعریف میکنند و کسانی که علاقهمند هستند و میتوانند به این پروژهها کمک کنند، با توجه به شرایط هر پروژه، به سهم خودشان بخشی از آن را تأمین مالی میکنند تا با کمک جمع، مبلغ موردنظر تأمین شود.
درواقع میتوان کراودفاندینگ را یک روش اینترنتی برای تأمین سرمایه مالی معرفی کرد که به کسبوکارها و سازمانها کمک میکند تا از طریق کمکهای بلاعوض یا سرمایهگذاری اشخاص متعدد بتوانند ایدههایشان را عملی سازند. درنتیجه میتوانیم بگوییم که کراودفاندینگ از سه بخش عمده «کارآفرینان»، «سرمایهگذاران» و «وبسایتهای کراودفاندینگ» که واسطه میان کارآفرینان و سرمایهگذاران هستند تشکیل میشود.
مدلهای مختلف کراودفاندینگ
بهطورکلی در دنیا چهار مدل مختلف برای پیشبرد پروژههای کراودفاندینگ رایج است؛ یا این فعالیت یک فعالیت خیریه و عامالمنفعه است که افراد به دلیل رضایت قلبیشان، دوست دارند آن کار انجام شود و به همین خاطر در آن فعالیت شرکت میکنند که به این مدل «اهدا یا خیریه» میگویند و دقت داشته باشید که کراودفاندینگ خیریه نیست بلکه خیریه یک مدل از کراودفاندینگ است.
در ایران سازمانها و یا مؤسساتی که بیشتر در جذب سرمایه مردمی خیرخواهانه فعالیت کردهاند، موفق بودند که این نشان میدهد خیریهها توانستهاند اطمینان مردم را بهخوبی جذب کنند و در سایر زمینهها هنوز به این اندازه اعتماد و باور ایجاد نشده است.
مدل بعدی این است که افراد در ازای مشارکت و حمایت مالی از یک پروژه کراودفاندینگ، پاداشی دریافت میکنند که به این مدل «پاداش» میگویند. معمولا این پاداشها جنبه مالی ندارند و صرفا جنبه ارزشی یا معنوی دارند؛ مثلا اهدای یک لوح تقدیر یا حتی داشتن این شانس که بعد ارائه محصول موردنظر به بازار، جزو اولین نفراتی باشند که امکان خرید آن محصول را دارند یا حتی با یک تخفیف ویژه امکان خرید آن را خواهند داشت.
مدل سوم، مدل «وام» است که اصطلاحاً به آن Lending میگویند. در اینجا معمولا با شبکههای اجتماعی از افراد مواجه هستیم که به شکل زنجیرهوار به یکدیگر وصل هستند و اغلب ورود افراد به این شبکهها با معرفی توسط یکی از افراد حاضر در شبکه انجام میشود که در این شبکهها افراد با درصدهایی خیلی پایین و یا حتی نزدیک به صفر مبالغی را برای انجام کاری وام میگیرند و سپس طی فرایندی این بالغ را برمیگرداند و اغلب چون افراد توسط یک معرف دیگر معرفیشدهاند تقریبا ریسک عدم بازگشت منابع نزدیک به صفر است.
مدل آخر کراودفاندینگ هم مبتنی بر «سهام» است و از نانمش قابل حدس است که افراد به ازای مبلغی که در یک پروژه کمک مالی میکنند طی یک سازوکاری در صورت موفقیت آن پروژه در آن سهم خواهند داشت و یا تعدادی از محصولاتش را بهطور رایگان خواهند داشت.
ویژگیهای کراودفاندینگ
از ویژگیهای کراودفاندینگ از بین بردن واسطهها و ایجاد رابطه بین مجری یک فعالیت با افراد علاقهمندند به مشارکت در آن فعالیت است درواقع به دلیل از بین رفتن چندین واسطه است که کراودفاندینگ یکی از موفقترین نمونههای اقتصاد مشارکتی در دنیا حساب میشود. از همه مهمتر ویژگی شفافیت کراودفاندینگ است که این شفافیت با آنلاین بودن همه چیز ایجاد میشود. ویژگی منحصربهفرد دیگر کراودفاندینگ این است که سرمایهگذاران میتوانند از میان تمام پروژههای تعریف شده، طرح موردنظر خودشان را انتخاب کنند و برای تأمین مالی آن پروژه اقدام کنند ولی آنچه مسلم است این است که در صورت عدم موفقیت یا شکست هر پروژهای، حامیان مالی نمیتوانند هیچ ادعایی داشته باشند. با این حال، هر پروژهای که برای تأمین مالی شدن عمومی میشود اغلب از مجموعه فیلترهایی گذشته است که این ریسکها را به حداقل میرساند.