پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
سیف: اگر روی کارمزدمحوری خدمات الکترونیک تصمیمگیری نکنیم، مشکل بزرگتر میشود
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در دنیا بخش قابلتوجه درآمد نظام بانکی از محل کارمزدهای خدمات الکترونیک بانکها حاصل میشود، گفت: «اگر ما به سمت کارمزدمحوری در ارائه خدمات الکترونیک حرکت کنیم این عامل باعث خواهد شد نظام بانکی ما از این محل کسب سود کند. اگر زودتر در این زمینه تصمیمگیری نکنیم مشکل بزرگتر خواهد شد.»
دکتر ولیالله سیف رئیسکل بانک مرکزی ایران، گفتگوی مفصلی با هفتهنامه تجارت فردا داشته است که در آن راجع به اصلاح و سامانبخشی به نظام بانکی صحبت کرده است که متن کامل این گزارش را میتوانید ازاینجا ببینید. بخشی از صحبتهای سیف در این مصاحبه به طور مستقیم درخصوص اصلاح نظام کارمزدی در راستای اصلاح نظام کارمزدی است که صحبتهای او در این باره در ادامه آمده است.
سیف در این گفتگو گفت: «باید مدل کسبوکار بانکها در ایران تغییر کند و اصلاح شود. متأسفانه بانکهای ما از بسیاری از فعالیتهای روزمره کسب درآمد نمیکنند. این مسئله علاوه بر آنکه نگرانکننده است قابلتأمل هم به نظر میرسد چراکه اگر تعادل در درآمد-هزینههای بانکها وجود نداشته باشد آن وقت بانکها با هر روز فعالیت به این شکل علاوه بر محرومیت از کسب سود، انتخابهای خود در کسب درآمد و افزایش بازدهی را محدود میکنند.
بانکها اگر تعادل درآمد-هزینه داشته باشند قادر هستند سود قابل قبولی پرداخت کنند. وقتی در گام اول این مشکل حل شود و فضای تعادل در درآمد-هزینه بانکها ایجاد شود میتوان در گام دوم چالش عدم تعادل دارایی-بدهی را حل کرد. اجازه دهید مثال بزنم در حال حاضر شبکه بانکی در ایران یکی از بهترین اشکال خدمات بانکداری الکترونیک را به مشتریان ارائه میکند اما برخلاف رویه بانکداری دنیا از این محل نهتنها درآمدی عاید نظام بانکی نمیشود بلکه بانکها بابت آن هزینه زیادی نیز متحمل میشوند. حجم سرمایهگذاریهایی که نظام بانکی در جهت ایجاد زیرساختها، سختافزارها، نرمافزارها و… برای ارائه خدمات انجام داده، بسیار بالاست اما در مقابل درآمدی از این محل کسب نمیکند.»
سیف در ادامه در پاسخ به سؤال تجارت فردا که «علت چیست؟» گفت: «بخشی از آن میتواند ریشه در رقابتهای منفی و مخرب نظام بانکی داشته باشد که موجب شده این خدمات گران، رایگان به عموم جامعه ارائه شود. بخش دیگری از آن به فضایی بازمیگردد که در برابر این تغییر وضعیت مقاومت میکند و تا تصمیم گرفته میشود با سازوکارهای قیمت روند فعالیت اقتصادی شود دست به فضاسازیهای هیجانی زده و اجازه نمیدهند رابطه برد-برد در این بخش شکل گیرد در حالی که در دنیا بخش قابلتوجه درآمد نظام بانکی از محل کارمزدهای خدمات الکترونیک بانکها حاصل میشود. اگر ما به سمت کارمزدمحوری در ارائه خدمات الکترونیک حرکت کنیم این عامل باعث خواهد شد نظام بانکی ما از این محل کسب سود کند. اگر زودتر در این زمینه تصمیمگیری نکنیم مشکل بزرگتر خواهد شد.»
رئیسکل بانک مرکزی افزود: «فقط حفظ همین سطح از کیفیت خدمات مستلزم هزینههای بالاست بنابراین از این طریق هم به نظام بانکی فشار وارد میشود. اگر به دلیل نارساییهای کنونی سرمایهگذاری نشود سرعت استهلاک سرمایهگذاریهای انجامشده در بانکداری الکترونیک افزایش مییابد و اگر قرار باشد روند سرمایهگذاری ادامه یابد بانکها با این چارچوب امکان چنین کاری را ندارند. دقت داشته باشید خدمات رایگان شاید در ظاهر برای مشتریان به صرفه باشد اما عادتها و رفتارهای مصرفی غلط را به دنبال دارد.»
او ادامه داد: «تقاضا برای یک کالای رایگان با تقاضا برای همان کالا اما با یک قیمت مشخص نهتنها یکسان نیست بلکه مصرف آن هم به یک میزان نیست. ما این تجربه را در بانکداری الکترونیک داشتیم. از زمانی که دستگاههای خودپرداز برای ارائه خدمت ماندهحساب مشتریان 100 تومان کارمزد میگیرند حدود 80 درصد مراجعات برای دریافت این خدمت کاهش پیدا کرده است. این کاهش مراجعه کمک زیادی به تعدیل بار ترافیکی شبکه داشته است؟
وقتی خدماتی رایگان ارائه شود تعدد مراجعات بیرویه بالا رفته و به همان میزان نیز ترافیک شبکه بالا میرود و باعث استهلاک دستگاهها میشود اما اگر برای ارائه خدمات الکترونیک کارمزد متناسب در نظر گرفته شود علاوه بر کسب درآمد بانکها، استفاده از این خدمات نیز به ضرورت نیاز انجام میشود. همین یک مثال به خوبی میتواند بیان کند متعادلسازی درآمد و هزینه بانکها چه نقشی در تصحیح عدم تعادل دارایی و بدهی مورداشاره شما دارد. وقتی بانکها امکان درآمدهای متعدد داشته باشند و از آن طرف قدرت مدیریت هزینه را داشته باشند طبیعتاً به سمت نشان دادن داراییهای موهوم نمیروند.»