راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

اصلاح مدل کسب‌وکاری الزامی برای توسعه پرداخت‌های آفلاین

محمد جلالیان؛ مشاور شرکت اتیک / نظام پرداخت آفلاین کشور به شدت از ضعف نظام رگولاتوری رنج می‌برد و همین خلأ باعث شده این نوع پرداخت در کشور آن‌گونه که انتظار می‌رود و موردنیاز صنعت پرداخت است، گسترش پیدا نکند. به‌جرئت می‌توان یکی از پیش‌نیازهای تقویت و گسترش یک کسب‌وکار را تعریف مدل آن کسب‌وکار دانست و تا زمانی که نظام کارمزد به شکل موجود بوده و بار هزینه ارائه خدمات بر دوش بانک‌ها باشد، انتظار توسعه پرداخت‌های آفلاین انتظاری بیهوده است.

نظام ناکارآمد کارمزد خدمات، باعث شده است حرکت روبه‌جلوی نظام پرداخت الکترونیکی در کشور دچار کندی شود و نتیجه آن تحمیل هزینه‌های مازاد به شبکه بانکی کشور باشد، به گونه‌ای که بیش از 50 درصد بار تحمیلی به شبکه شتاب و شاپرک صرفه اقتصادی برای کشور نداشته باشند.

این موضوع زمانی فاجعه بار تر است که شرکت خدمات انفورماتیک به‌عنوان متولی شتاب و شرکت شاپرک که هر دو نهاد حاکمیتی هستند به واسطه کارمزد دریافتی از بانک‌ها، سودهای نامتعارفی کسب می‌کنند و فاجعه بار تر اینکه به واسطه همین زیرساخت، سالانه صدها میلیارد تومان از طرف شبکه بانکی کشور صرف فروش پین شارژ اپراتورهای تلفن همراه می‌شود.

تاکنون بانک‌ها جسته‌وگریخته فعالیت‌هایی درزمینهٔ پرداخت‌های آفلاین انجام داده‌اند اما به دلیل مدل کسب‌وکاری نادرست در نظام پرداخت الکترونیکی کشور و عدم یکپارچگی راهکارهای ارائه شده این حوزه، به‌اندازه‌ای که بایدوشاید رشد نکرده است.

پیشینه شبکه پرداخت الکترونیکی کشور بیانگر آن است که پرداخت‌های آفلاین برای نخستین بار توسط برخی بانک‌ها با صدور کیف پول الکترونیکی در کنار کارت‌های بانکی ارائه شد؛ اما تلاش این بانک‌ها به دلیل عدم توسعه پذیرندگی کیف پول الکترونیکی برای استفاده از این خدمت، نتیجه ملموسی نداشت. به هر روی تا به حال بانک‌ها تجربه موفقی در عرصه کیف پول الکترونیکی به دست نیاورده‌اند، اما این به معنی عدم توانایی آن‌ها در این حوزه نیست.

لازم است در این زمینه دو نکته اساسی را موردتوجه قرار دهیم؛ اول اینکه شرایط فعلی کشور ازنظر در اختیار داشتن زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و نظام‌های پرداخت الکترونیکی نسبت به چند سال اخیر به شدت تغییر کرده و تجارب حاصل شده از یک شبکه پرداخت الکترونیکی آنلاین و چالش‌های ناشی از رشد سریع آن، برای سیاست‌گذاران این عرصه بسیار درس‌آموز بوده است.

نکته دوم اینکه با توجه به اهمیت تطابق با استانداردهای جهانی و لزوم اتصال به شبکه‌های بین‌المللی، لازم است استانداردهای موجود را که یکی از آن‌ها پرداخت آفلاین است، پیاده‌سازی کرد. با تکیه‌بر این دو مورد می‌توان گفت زمان مناسبی برای یک جهش مهم در عرصه پرداخت الکترونیکی فراهم شده یا حتی به تعبیر بهتر، بخشی از این زمان ازدست‌رفته است.

بنابراین باید گسترش خدمت پرداخت الکترونیکی آفلاین در شبکه پرداخت کشور مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی سرعت بگیرد. اگرچه بخش خصوصی از آمادگی بالایی برای ارائه خدمات نوین در این حوزه برخوردار است، اما عدم اصلاح قوانین این حوزه باعث شده مدل کسب‌وکاری آن جذابیت چندانی برای نظام بانکی کشور نداشته باشد و در عمل سرمایه‌گذاری محدودی در این حوزه انجام شود. این مسئله در کنار هزینه‌های بسیار زیاد مدیریت شبکه پرداخت آنلاین در کشور، لزوم ورود هرچه سریع‌تر نهاد قانون‌گذار برای اصلاح مدل کسب‌وکار و ایجاد زیرساخت‌های موردنیاز را طلب می‌کند.

منبع: فرصت امروز

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.