پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
NFC، گره‌ای که به دست باز می‌شود
داستان NFC در ایران از آن داستان‌های جالبی است که ظاهراً سر درازی دارد. فناوری ارتباطی میدان نزدیک یا NFC در سراسر دنیا برای اتصال دستگاه‌ها به هم و انجام پرداخت و برقراری ارتباط به کار گرفته می‌شوند.
درحالی‌که عمر فناوری‌ها و سرعت انتقال آن‌ها بسیار کوتاه‌تر از قبل شده اما باوجود گذشت بیش از یک دهه از رونمایی این فناوری، به‌کارگیری آن در کشور با اماواگرهای زیادی روبه‌روست و شرکت‌های بزرگی که سودای فعالیت در این حوزه را دارند هنوز ناهمواری‌های زیادی بر سر راه خود می‌بینند.
ناهمواری‌هایی که به نظر می‌رسد دشوارترین آن‌ها، گلوگاه قانون‌گذاری و دغدغه امنیت مقامات دولتی بر سر فناوری NFC باشد. هرچند امنیت دغدغه بسیار مهم و اساسی در همه جنبه‌های فعالیت‌های اقتصادی است اما سؤال اینجاست که آیا می‌توان به این بهانه دست از توسعه خدمات کشید؟
بدین منظور گفتگویی با محمد نژادصداقت، مدیرعامل شرکت اتیک انجام شده که متن کامل آن در ادامه آمده است.
با اولین زمزمه‌های پیدایش فناوری NFC در ایران به‌سرعت بحث مجوز مطرح شد. شاپرک اعلام کرد که این فعالیت نیازمند اخذ مجوز از شاپرک و بانک مرکزی است، اما هنوز مجوزی صادر نشده است. علت چیست؟
اگرچه استفاده از ابزارهای مدرن پرداخت می‌تواند بار زیادی از روی دوش بانک‌ها و شبکه‌ها بردارد، اما بدون شک موانعی هم وجود دارد که آن‌ها از خیر NFC می‌گذرند.
مسئله اینجاست که PSPها و هزینه‌ای که در این حوزه کرده‌اند تنها شرط لازم برای راه‌اندازی این سرویس نیست و موبایل‌ها و بانک‌ها هم باید با این فناوری سازگار و به‌روز شده باشند.
هنگامی‌که مردم موبایل را به‌جای کارت برای پرداخت انتخاب می‌کنند این سؤال پیش می‌آید که اگر تلفن همراهی که امکان دسترسی به حساب بانکی را دارد با مشکلاتی مانند سرقت مواجه شود چه بر سر حساب کاربر خواهد آمد؟
به‌غیراز تدوین دستورالعمل و قانون، بانک‌ها هم نیاز دارند سرمایه‌گذاری روی این طرح انجام دهند اما زمانی که روند قانونی و سیاست مشخصی برای این کار وجود ندارد، بانک‌ها هم ریسک این سرمایه‌گذاری را بالا می‌بینند و از آن اجتناب می‌کنند.
شاید علت این اجتناب از سوی بانک‌ها را بتوان در اتفاقات گذشته جستجو کرد، مانند ماجراهایی که بر سر کیف پول الکترونیکی رخ داد.
بله طرحی که با امیدهای زیادی به‌عنوان یک طرح پیشرو ارائه شد…
متأسفانه کیف پول الکترونیکی سرنوشت نافرجامی پیدا کرد. قرار بود در این طرح به‌جای پول نقد در پرداخت‌های خرد، از کارتی به نام کیف پول الکترونیکی استفاده شود کارتی که بدون نیاز به رمز، پرداخت‌ها را با سرعت انجام دهد؛ اما سرنوشتی جز فراموشی پیدا نکرد و عدم‌حمایت بانک مرکزی و نبود قوانین و سازوکارها آن را به حاشیه راند.
طرح‌هایی این‌چنینی برای پا گرفتن و توسعه نیاز به اقدام و حمایت جدی نهادهای اقتصادی، قانون‌گذاران و همچنین آموزش شهروندان دارد اما زمانی که اراده‌ای از سوی این نهادها وجود ندارد و سرمایه‌گذاران هم حمایت یا دست‌کم رویکرد مثبت را نمی‌بینند طبعاً نمی‌توان آینده خوبی هم برای آن‌ها متصور بود.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر فین‌تک‌ها هم در کنار سایر بخش‌های کسب‌وکار مدرن شروع به کار و توسعه کرده‌اند و وزیر ارتباطات هم در مهرماه سال گذشته گفته بود که افراد می‌توانند به‌واسطه طرح پول الکترونیکی که با همکاری بانک مرکزی پیگیری می‌شود، از تلفن همراه خود به‌عنوان یک کارت‌بانکی استفاده کنند.
البته به‌تازگی هم مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی اعلام کرد که زیرساخت‌های لازم برای این کار آماده شده و تا پایان امسال این طرح عملیاتی خواهد شد.
.
شما فکر می‌کنید که بر اساس این گفته‌ها، می‌توانیم تا پایان سال از این فناوری در کشور استفاده کنیم؟
معتقد هستم که این صحبت‌ها، بارقه‌های امید را در دل فعالان و سرمایه‌گذاران روشن کرد و گمانه‌زنی‌هایی پیرامون زمان راه‌اندازی و عملیاتی شدن NFC و سرویس‌های مربوط به آن رقم خورد، به‌نحوی‌که برخی از شرکت‌های پرداخت که پیش‌ازاین هم سیستم‌های NFC خود را رونمایی کرده بودند، مجدداً از این سامانه رونمایی کردند؛ اما به نظر می‌رسد تعلل در اقدام عملی ریشه دیگری دارد و آن را باید در خاک قانون‌گذاری و سیاست بانکی جستجو کرد.
همان‌طور که گفته شد در حوزه بانکی، امنیت مسئله بسیار مهم و حیاتی است اما این‌که به بهانه امنیت، سرمایه‌گذاری و روند مدرن شدن را کنار گذاشت به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست، به‌خصوص زمانی که راه‌ها برای چاره‌اندیشی در این حوزه هم بسته نیستند و می‌توان تمهیداتی اندیشید که مانند بسیاری از فناوری‌های دیگر که در ابتدا با پرسش‌های بسیاری مواجه بودند بهره‌برداری از فناوری‌های جدید، امنیت را با کمترین خطر مواجه کند.
البته با تأسف بسیار، زمانی که از NFC حرف می‌زنیم دیگر نمی‌توانیم آن را یک فناوری جدید در دنیا بدانیم.
.
پیشنهاد شما برای اجرایی شدن کامل NFC چیست؟
اجرای چنین پروژه‌هایی در ابتدا نیازمند آن است که نهادهای ناظر و امنیتی در حوزه بانک به بخش خصوصی اعتماد کنند و این فرصت را به آن‌ها بدهند که با به کار بردن فناوری‌های جدید از بار بر شبکه بانکی بکاهند و درنتیجه کار مردم را آسان کنند.
NFC ازجمله بحث‌هایی است که گره آن را می‌توان به‌راحتی با دست و نه با دندان باز کرد. چراکه هم تلفن‌های همراه هوشمند ضریب نفوذ زیادی در جامعه پیدا کرده‌اند و هم شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت که دستگاه‌های کارت‌خوان نصب‌شده آن‌ها در تعداد بالا از این امکان برخوردارند، کم نیستند.
اگر شاپرک و بانک مرکزی یاری‌گر سرمایه‌گذارانی باشند که به فکر نوآوری در فضای کشور هستند، هیچ‌کس بیش از مردم و کارآفرینان از این موضوع منتفع نمی‌شوند، اما این سرمایه‌گذاران در حال حاضر چیزی جز آشفتگی و سخنانی که گاه‌وبیگاه بدون اقدام مقتضی زده می‌شود، نمی‌بینند و در انتظار زمانی هستند که نهادهای قانون‌گذار دست از انفعال یا مخالفت بردارند، به روند توسعه این بخش از صنعت کشور هم فکر کنند و اراده تغییر و نوآوری داشته باشند.