پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
جوانمردی: امروزه همه دوست دارند از رگولاتوری خلاص شوند / نگاهی به پنل ارزهای رمزنگاری شده
زنجیره بلوک یک دفتر کل توزیع‌شده است که دائما به روز می‌شود؛ یکی از کاربردهای مهم فن‌آوری زنجیره بلوک، استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده است که معروف‌ترین آن‌ها بیت‌کوین است.
پنل تخصصی «پول‌های رمزی» در روز دوم همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با حضور دکتر شهاب جوانمردی مدیرعامل شرکت فناپ، دکتر ولی‌اله فاطمی عضو هیئت‌مدیره بانک ملی، محمدابراهیم مقدم نودهی مدیرعامل بانک تجارت، دکتر نادر قاسمی رئیس واحد پژوهش‌های فناوری و نوآوری شرکت خدمات انفورماتیک، سعید خوشبخت مدیر تحقیقات شرکت آریاتک و دکتر نیما امیرشکاری مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی و با مدیریت جلسه دکتر سید احمدرضا جلالی نائینی مدیر گروه پول و ارز پژوهشکده پولی و بانکی برگزار شد.
در ابتدای پنل دکتر نادر قاسمی ضمن بیان تعریفی از زنجیره بلوک که در ارزهای رمزنگاری‌شده از آن استفاده می‌شود گفت: «زنجیره بلوک یک دفتر کل است و تفاوت آن با سایر دفتر کل‌های مورداستفاده در بانک این است که اولاً به‌صورت توزیع شده است یعنی به‌جای اینکه ما دفتر کل را در جایی متمرکز نگه داریم در کلیه نودهایی که قرار است آن تبادل ارزش را داشته باشند، یک کپی از آن نگه داری می‌شود و تفاوت دوم این است که این دفتر کل عمومی و باز است یعنی تمامی نودها اجازهٔ دسترسی دارند، برخلاف دفتر کل‌هایی که در بانک‌ها وجود دارند و مشتریان به دفتر کل بانک دسترسی ندارند.»
او ادامه داد: «کاربردی که ما از زنجیره بلوک داریم حاوی تراکنش‌های انتقال ارزش است و کلمهٔ «ارزش» را به این دلیل به کار بردم که بدانید لزوماً پول نیست. کاربردی که الآن از زنجیره بلوک استفاده می‌شود در بیت‌کوین است و این زنجیرهٔ بلوک درواقع مثل لیست انتخابی است که تراکنش‌ها را ازلحاظ زمان به یکدیگر وصل می‌کند.»
قاسمی در رابطه با کاربرد زنجیره بلوک در بانک‌ها گفت: «چون زنجیره بلوک یک فناوری بسیار جدید است که از سال 2009 معرفی شده است اکنون در دنیا حدود 30 درصد مؤسسات مالی در مرحلهٔ تایید مفهوم (Proof of concept) و حدود تقریباً 40 درصد در حال مطالعه و تعیین استراتژی هستند.»
او در ادامه به تشریح نمونه‌ای از پیاده‌سازی موفق که عملیاتی شده است پرداخت و گفت: «با توجه به این زنجیره بلوک می‌تواند برای شرکت ویزا تحدیدی در تبادلات بین‌بانکی باشد، این شرکت پلتفرمی به نام «اینتربیت» را برای انتقال بین‌بانکی تهیه کرده است تا بعداً هم بتواند در این فضا نقشی ایفا کند و به نوعی عنوان می‌شود که این پلتفرم جایگزین سوئیفت خواهد شد.»
سپس سید احمدرضا جلالی نائینی گفت: «زنجیره الواح (زنجیره بلوک) یک دفتر کل توزیع‌شده است که متشکل از گروه‌های مالی بوده و مرتباً به روز می‌شود؛ یکی از کاربردهای مهم فن‌آوری زنجیره الواح، استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده است که معروف‌ترین آن‌ها بیت‌کوین است و اولین پول دیجیتالی است که مشکل چند بار هزینه‌کردن را حل کرده است.»
.
نحوه کار و استفاده از زنجیره بلوک
در ادامه دکتر نیما امیرشکاری گفت: «تئوری زنجیره بلوک از سال ۲۰۰۹ شروع شد و در حال حاضر به یک بلوغ نسبی رسیده است و Proof of work و Proof of concept آن در دنیا انجام شده است.»
او در خصوص نحوه کار و استفاده از زنجیره بلوک در خلق و تبادل ارزش گفت: «از گذشته دور بشر به دنبال تبادل‌های خود و تراکنش‌ها و Exchangeها بوده است و راه‌های مختلفی را بر اساس ماهیت نیاز خود خلق کرده و به‌تدریج این راه‌ها را در بعضی تکنولوژی‌ها متحول کرده است و آخرین جایی که تا 5-6 سال پیش برای تراکنش‌ها می‌شناختیم، بحث دفتر کل برای ثبت ارزش و جابه‌جایی پول بوده است.»
امیرشکاری درباره‌ی دفتر کل بانک‌ها گفت: «دفتر کلی که در بانک‌ها وجود دارد به‌صورت متمرکز است و دفتر کلی است که شما جز کربنکینگ و افرادی که مجوز دارند، کسی به آن دسترسی ندارد و در یک جا متمرکز است و ذخیره می‌شود. علت اصلی این تمرکز و خصوصی بودن نیز نیاز داشتن به یک واسط مطمئن است ولی در حال حاضر مدل‌های ریاضی و خِرد جمعی می‌تواند جایگزینی مناسب برای نقش واسط باشد.»
مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی دربارهٔ ماینرها گفت: «زنجیره بلوک را به تکنولوژی اینترنت شباهت دهید، اینترنت یک صاحب مشخص و معین ندارد و شما نمی‌توانید برای آن صاحب در نظر بگیرید، پس هم اینترنت و هم زنجیره بلوک صاحب ندارند و عمومی هستند.
بحث بعدی این است که شما در اینترنت یکسری سرور دارید که اطلاعات اصلی را روی آن، هاست می‌کنید و در اصل آن‌ها تامین کننده‌های محتوای آن فضا هستند و اطلاعات اصلی آنجا است و بقیه، کاربران آن هستند و در زنجیره بلوک هم این مفهوم به‌صورت ماینرها و یوزرها تقسیم‌بندی می‌شود، ماینرها آن دستگاه‌ها و یا نودهایی هستند که می‌توانند بر اساس یکسری عملیات ریاضی رندوم، بلاک‌ها را به یکدیگر متصل کنند.»
او در ادامه افزود: «هر تراکنش که می‌خواهد در فضای زنجیره بلوک ثبت شود، باید توسط ماینری تایید شود و به بلاک‌های قبلی بچسبد، این اتصال به بلوک‌های قبلی کاری هزینه‌بر و زمان‌بر است و ماینرها این را بابت کارمزدی انجام می‌دهند.
ماینرها برای دریافت کارمزد و تصاحب کارمزد با یکدیگر رقابت می‌کنند تا از طریق عملیات بازبینی تصادفی، کلید مناسبی که بتوان اتصال را به بلوک‌های قبلی وصل کند را پیدا کنند که این امر می‌تواند مدت‌زمان‌های متفاوتی طول بکشد و هرکسی این کار را زودتر انجام داد، بلوک و کارمزد آن بلوک را متعلق به خود می‌کند و زمانی که آن را به بقیه تراکنش‌ها چسباند آن را در شبکه توزیع می‌کند و همه متوجه می‌شوند که ماینر X آن را به قبلی‌ها چسبانده است و آن ماینر ثبت کارمزد را به نام خود، انجام داده است و در آخر نودهای دیگر، دفتر کل خود را آپدیت می‌کنند.»
او این نکته را یادآور شد که فرایند کاوش یک روش جدید بر پایه فناوری موجود است.
.
ترس باعث عدم ایجاد قانون می‌شود
محمدابراهیم مقدم نودهی به بیان ساده تعریف زنجیره بلوک پرداخت و دربارهٔ ترسی که در سطح جهان در مواجه با چنین پدیده نوظهوری به وجود آمده است گفت: «ترس باعث می‌شود تا برای پدیده‌های جدید قانون ایجاد نکنیم و حالا که فناوری جدیدی به وجود آمده است، نمی‌توانیم آن را رد کنیم و باید آن را بپذیریم و برایش قانون وضع کنیم مگر اینکه آن پدیده جدید خلاف شرع و قانون باشد.»
مقدم در ادامه گفت: «در صورت وضع قوانین و بسترسازی مناسب بانک‌ها می‌توانند از این فناوری برای فعالیت‌های خود بهره گیرند و تا حد زیادی از پول‌شویی جلوگیری شود.»
سپس دکتر ولی‌اله فاطمی به تحلیل ابعاد اجرایی و چالش‌های بهره‌برداری از ارزهای رمزنگاری‌شده و زنجیره بلوک پرداخت و گفت: «ضرورتی که وجود دارد این است که ما همهٔ اموال و دارایی‌مان را که در دنیای واقعی داریم، بتوانیم دیجیتالی کنیم تا این‌ها بتوانند اثبات شوند و همهٔ آن مفاهیمی که یک دارایی در دنیای واقعی دارد را داشته باشند تا بتوان در عرصهٔ مبادلات اقتصادی استفادهٔ بیشتری از این تکنولوژی کرد.»
او وجود اشخاص ثالث (Third Party) در برخی چرخه‌های مبادلاتی را از دیگر چالش‌های موجود در مسیر فراگیر شدن این تکنولوژی دانست که فرآیند یکپارچه شدن این تکنولوژی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
فاطمی به مفهوم جدیدی که در ادامه زنجیره آمده است و تراکنش‌ها را ساده و راحت می‌کند پرداخت و گفت: «این مفهوم، قرارداد هوشمند (smartcontarct) است که قراردادی است که به کمک کامپیوترها می‌آید تا کامپیوتر به‌صورت خودکار قرارداد را دنبال کند، یعنی هیچ بندی از آن احتیاج به تأییدیه انسان یا اشخاص ثالث نداشته باشد و در نتیجهٔ این فناوری است که ما به قراردادهایی می‌رسیم که می‌توانند مفهوم اجماع داخل زنجیره بلوک را داشته باشد.»
شهاب جوانمردی مدیرعامل شرکت فناپ در ادامه پنل گفت: «بازار و یا آنچه به‌عنوان زیست‌بوم زندگی از آن یاد می‌کنیم نیاز داشته است تا فضا از حالت اینکه جایی باشد به‌عنوان مرکزیتی که قرار است به شما تأییدیه دهد و رگولاتور باشد و اعتباری بالاتر از شما داشته باشد، عبور کند؛ یعنی امروزه همه دوست دارند از رگولاتوری خلاص شوند پس باید اتفاقی بیفتد که دموکراتیزه شدن این اکوسیستم تسهیل شود و شما ارتباطات فردبه‌فرد داشته باشید و زنجیره بلوک درواقع پاسخی برای نیاز دموکراتیزکردن مسائل و حذف واسطه‌های مرکزی در ثبت و انتقالات مبادلات بوده است.»
سعید خوشبخت مدیر تحقیقات شرکت آریاتک به تشریح دوره‌های تحول بیت‌کوین پرداخت و گفت: «دوران تحول بیت‌کوین دارای سه عصر است، عصر اول بیت‌کوین صرفاً به‌عنوان یک ایده طرح شد و در عصر دوم بیت‌کوین به‌صورت روزافزون کاربرد پیدا کرد که به آن عصر تجربه بیت‌کوین میگویند و عصر سوم، عصر واقعیت بیت‌کوین است که انتظار می‌رود در سال‌های آینده بیت‌کوین به علت بازدهی بالا سهم مهمی در جذب سرمایه‌گذاری‌ها پیدا کند.»
خوشبخت سرمایه‌گذارها را نبض اصلی جامعه دانست.
سپس جلالی نائینی به نکته‌ای اشاره کرد و گفت: «بیت‌کوین به یک کلاس از دارایی تبدیل شده است و عرضه و تقاضا ارزش آن را تعیین می‌کند، البته نوساناتش هم خیلی زیاد است و درواقع یک دارایی پر ریسک است و از این بابت با پول رایج متفاوت است.»
امیرشکاری در رابطه با صحبت‌های گفته شده توسط دکتر جلالی نائینی گفت: «در رابطه با نوسانی که دکتر جلالی گفتند، مخالفتی دارم و فکر می‌کنم ارزهایی که در دولت‌های نوسانی هم وجود دارد و یا دولت‌هایی که در شرایط اقتصادی خوبی نیستند هم می‌تواند به همین اندازه نوسان داشته باشند بنابراین شاید از این بُعد شود بیت‌کوین را در زمره ارزها قرار دارد و من جزو آن دسته‌ای هستم که بیت‌کوین را جزو ارزهای رمزنگاری‌شده می‌دانند.»
نیما امیرشکاری درواقع بیت‌کوین را پول ریسکی دانست و گفت: «فضای زنجیره بلوک به ما این اجازه را می‌دهد تا هر نوع مدل Matchmaking در این موضوع صحبت کنیم بنابراین هر Matchmaking بدون واسطه‌ای را می‌توانیم در زمره‌ی قابلیت‌هایی بدونیم که با فناوری زنجیره بلوک می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند و فلسفه این است که واسطه‌ها به حداقل برسند و از اقتصاد مشارکتی به‌صورت مردمی و واقعی بهره‌برداری شود.»
او در ادامه افزود: «فلسفه‌ی زنجیره بلوک می‌تواند سه مدل باشد، زنجیره بلوک می‌تواند کاملاً عمومی یا کاملاً خصوصی باشد و یا می‌تواند federated باشد یعنی تعدادی نود، در فضای شبکه‌ای که وجود دارند، نودهای تصمیم گیر باشند.»
در پایان پنل امیرشکاری درباره‌ی ماینرها توضیح داد و گفت: «بیت‌کوین یک ارز رمزنگاری‌شده است و مغز متفکری که پشت بیت‌کوین بود در اول خلقش، 21 میلیون بیت‌کوین را ایجاد کرد؛ این تعداد بیشتر نمی‌شود ولی آن مغز متفکر همه‌ی آن را در شبکه توزیع نکرده است درواقع این 21 میلیون بیت‌کوین برای جلوگیری از تورم ایجاد شده است و زمانی هم که این خلق صورت گرفت با یک نرخ تدریجی وارد شبکه می‌شود و اصلی‌ترین راه ورود این پول به شبکه ماینرها هستند و درواقع ارزی است که با وجود نوساناتی که دارد تاکنون از خود علائم تورم نشان نداده است و با نرخ تدریجی که ماینرها تولید و استخراج و وارد چرخه می‌کنند، خلق می‌شود.»