پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
علی تهرانی نصر؛ مدیر برنامه‌ریزی و توسعه آپارات / در اقتصاد آزاد همواره تأکید بر آن بوده است که نقش دولت تنها به سیاست‌گذاری کارا و مؤثر ختم شود و این رویکرد در روند توسعه کشورها در بخش‌های گوناگون اقتصادی هم به‌خوبی دیده می‌شود. دولت‌هایی که آموزه‌های اقتصاد آزاد را در دستور کار خود دارند معمولاً نقش خود را به سیاست‌گذاری محدود می‌کنند؛ اما آیا این در مورد استارت‌آپ‌ها نیز صدق می‌کند؟
با نگاهی به کشورهایی مانند امریکا که از پیشگامان حوزه استارت‌آپی هستند، می‌توان به وضوح مشاهده کرد که دولت حداقل دخالت و مقررات گذاری را در این زیست‌بوم بر عهده دارد. در این کشور در واقع این بخش خصوصی است که کاملاً سکان‌دار پیشرفت فضای کسب‌وکار استارت‌آپ‌ها است. حال آیا این رویکرد در تمامی اقتصادهای آزاد نیز به همین‌گونه است؟
به نظر می‌رسد پاسخ به این سؤال به میزان بلوغ زیست‌بوم استارت‌آپ‌ها در هر کشور متفاوت است. بااینکه کشورهایی مانند کره جنوبی، سنگاپور، هنگ‌کنگ و حتی کشورهای اتحادیه اروپا از پیشروهای اقتصاد آزاد به شمار می‌روند اما در مورد استارت‌آپ‌ها رویکرد کمی متفاوت اتخاذ کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال در سنگاپور صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه‌ای مانند Infocomm و Golden Gate با حمایت دولت در حال فعالیت هستند.
در هنگ‌کنگ فضای کاری مناسب برای فعالیت استارت‌آپ‌ها با حمایت دولت به نام Cyberport ایجاد شده است. در انگلستان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در حمایت برنامه‌های EIS و SEIS دولت هستند که این طرح‌ها در واقع ارائه دهنده مشوق‌های مالیاتی به این شرکت‌ها هستند می‌باشند.
نکته مهم دیگر در اتخاذ رهیافت مناسب از سوی دولت‌ها، میزان درک آن‌ها از چیستی استارت‌آپ‌ها است. اگر تعریف عملیاتی یک استارت‌آپ‌ها به درستی تفهیم نشود حمایت از آن نیز به درستی انجام نخواهد شد. این حقیقت که در ذات استارت‌آپ‌ها بنگاه‌های اقتصادی متفاوتی هستند و ویژگی‌های آن‌ها لزوماً با خصوصیات شرکت‌های سنتی یکی نیست باعث لزوم درک و نگاه متفاوتی خواهد شد.
دولتمردان لازم است با مطالعه و تعامل با این بنگاه‌ها به جزییات ویژگی‌های غالباً متفاوت و منحصربه‌فرد این شرکت‌های نوبنیان پی ببرند. نکته جالب این است که در بسیاری از موارد مطالعه صرف نمی‌تواند درک کامل و درستی به مسئولین ارائه دهد، بلکه ایشان لازم است با تعامل مداوم با بازیگران زیست‌بوم استارت‌آپی کشور به چالش‌ها، فرصت‌ها، مقتضیات و خصوصیات این شرکت‌ها بیشتر آشنا شوند. به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که با بالغ شدن فضای استارت آپی هر کشور، دولت‌ها عمدتاً از فضای حمایتی مستقیم به سمت تمرکز بیشتر بر روی سیاست‌گذاری‌های کارا و مؤثر برای جامعه استارات آپ ها حرکت می‌کنند.
اما در مورد رویکردهای دولت ایران باید ابتدا به یک موضوع زیربنایی اشاره کنیم. به‌طورکلی بهینه کاوی و مطالعه رفتار دولت‌ها در کشورهای مختلف می‌تواند شاخص‌های خوبی را برای هر دولت پدید آورد اما به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌گردد که هیچ دولتی بدون مطالعه و توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد فضای کسب‌وکار و زیست‌بوم استارت‌آپ‌های آن کشور، تنها دنبال روی یکی از الگوهای اجرا شده در دنیا باشد. بااین‌حال باید مراقب بود که دچار حالت عکس این موضوع نیز نشویم. به این معنی که از دیگر مشکلات دولت و شرکت‌های ایرانی این است که ایشان اغلب اوقات مایل‌اند چرخ را از اول اختراع کنند به‌طوری‌که اصرار بیش‌ازحد ایشان بر توسعه الگوهای بومی خود را در فضای خلأ، ایشان را دچار روندهای مهلک سعی و خطا می‌کند.
مسلماً رویکردی متعادل در این میان بهترین گزینه خواهد بود. بررسی الگوها و بهترین عملکردهای دیگر کشورها و دولت‌ها می‌تواند نگاه خوبی به دولتمردان و فعالین این حوزه ارائه دهد. باید به خاطر داشته باشیم که الگوی هر کشور با توجه به شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و سیاسی آن متفاوت خواهد بود. چنانچه رویکردهای کره جنوبی یا انگلستان لزوماً بهترین گزینه برای ایران نخواهند بود؛ اما به‌طورکلی می‌توان از بهینه کاوی رفتار دولت‌ها در کشورهای مختلف به این نتیجه رسید که نقش دولت بیشتر متمرکز بر سیاست‌گذاری‌های کلان مؤثر در جهت بهبود فضای استارت آپی آن کشور بوده است با این تفاوت که در برخی کشورها بسته‌های حمایتی دولت شامل حمایت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر نیز خواهد بود؛ اما آنچه در کمتر کشوری دیده می‌شود تأکید بر تعدد و پیچیدگی مقررات دست‌وپا گیر است که نه‌تنها کمکی به فضای رشد استارت‌آپ‌ها نمی‌کند بلکه باعث کندی سرعت رشد آن‌ها نیز خواهد شد.
چیزی که متأسفانه به وفور در فضای سیاست‌گذاری کشورمان قائل مشاهده است. متأسفانه با مطالعه دیگر کشورها در کمتر فضایی می‌توان مشاهده نمود که یک استارت‌آپ به اندازه ایران دچار سیاست‌های در حال تغییر، مقررات زیاد و نیاز به اخذ مجوزهای فراوان باشد.
منبع: آی‌تی ایران