آزمایش جدید بانک مرکزی: کارت اعتباری

بانک مرکزی در هفته‌های گذشته اعلام کرده است که بانک‌ها باید از مهر ماه کارت اعتباری صادر کنند. چند سالی هست که بسیاری از کارشناسان از نبود کارت اعتباری در ایران می‌گویند و برخی از بانک‌های خصوصی و دولتی هم تجربه‌های نسبتا شکست‌خورده‌ای در زمینه کارت اعتباری دارند. حالا اما بانک مرکزی عزم خود را جزم کرده که کارت اعتباری را در ایران اجرایی کند و این درحالی است که کسی از زیرساخت‌های کارت اعتباری در ایران چیزی نمی‌گوید و از صحبت‌ها هم این برداشت می‌شود که هنوز تمایز و تفاوت کارت اعتباری و تسهیلات روشن نیست. شب گذشته رییس‌کل بانک مرکزی و اعضای هیئت عامل این بانک با مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دیدار کردند و در آن جلسه صحبت‌هایی درباره کارت اعتباری مطرح شد.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی ایران، رییس‌کل بانک مرکزی، روش تأمین مالی مصرف‌کننده از طریق کارت‌های اعتباری را یکی از بهترین مدل‌های تأمین مالی دانست و بیان کرد:

با توجه به اهداف نظام بانکی و تجارب سایر بانک‌های دنیا، کارت اعتباری می‌تواند موجب تشویق بازار و نیز در صورت موفقیت، در زمره یکی از بزرگ‌ترین خدمات نظام بانکی کشور تلقی شود.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی در جلسه دیشب رییس‌کل و اعضای هیئت عامل این بانک با مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، سازوکار اجرایی کردن طرح کارت اعتباری از اول مهرماه سال جاری توسط شبکه بانکی بررسی شد.

سیف یکی از آفت‌های اجرای طرح‌های نوین نظام بانکی را شتاب‌زدگی عنوان کرد و گفت:

تجربه نشان می‌دهد یکی از اصلی‌ترین مشکلات در خصوص ایده‌های تازه، شتاب‌زدگی و رقابت زدگی (فضای رقابتی) میان بانک‌هاست اما باید به‌دوراز شتاب‌زدگی، کارت‌های اعتباری، جایگزین دیگر روش‌های تأمین مالی شود.

رییس‌کل بانک مرکزی با تأکید بر انسجام و هماهنگی میان تمام بخش‌های فعال در طرح کارت اعتباری اظهار کرد:

لازم است بخش نظارت، اعتباری و نیز بخش فناوری اطلاعات بانک‌ها با انسجام هر چه بیشتر و با توجه به دستورالعمل تهیه‌شده به اجرای مطلوب این طرح کمک کنند. همچنین در اجرای این طرح از نظرات کارشناسانه شبکه بانکی استقبال می‌شود چراکه به این واسطه می‌توان به افکار عمومی و انتظارات مردم پاسخ گفت.

وی افزود:

اجرایی شدن طرح کارت اعتباری در کشور، هزینه‌های تشکیل پرونده در بانک‌ها را کاهش می‌دهد و برخی شبهات در خصوص عملیات بانکی را از بین می‌برد.

 

کارت اعتباری و تحول اقتصادی

رییس شورای پول و اعتبار در مورد تجارب بانک‌های دنیا و روش‌های نوین بانکداری گفت:

نظام بانکی باید سعی کند در ارائه محصولات و خدمات خود، تحول به وجود آورد، خلاقیت و نوآوری را مدنظر قرار دهد و به روش‌های جمع‌آوری منابع با مقاصد مشخص روی آورد.

رییس‌کل بانک مرکزی در این جلسه، ضمن تشکر از اهتمام نظام بانکی برای حمایت از تولید و صنعت گفت:

بر اساس پیش‌بینی‌ها، رقم تسهیلات پرداختی به بخش‌های اقتصادی در سال جاری به 460 هزار میلیارد تومان می‌رسد که از این میان، مبلغ 16 هزار میلیارد تومان تسهیلات می‌تواند چرخ 7500 بنگاه کوچک و متوسط را به حرکت درآورد. این رقم با توجه به مبلغ کل تسهیلات اعطایی، رقم سنگینی نخواهد بود و نظام بانکی کشور تا پایان شهریور، تأمین مالی 7500 بنگاه کوچک و متوسط را به اتمام می‌رساند.

 

«کارت اعتباری» با «کارت اعتباری خرید کالای ایرانی» متفاوت است

معاون نظارتی بانک مرکزی در این جلسه در خصوص اهمیت اجرای طرح کارت اعتباری برای رونق اقتصادی گفت:

با اجرای این طرح، اهتمام شبکه بانکی، افزایش تقاضای کل است تا اقتصاد کشور به سمت رونق و شکوفایی پیش رود. این طرح از طرفی توان خرید مردم را افزایش می‌دهد و از طرف دیگر منجر به فروش محصولات تولیدکنندگان می‌شود.

حیدری با تأکید بر اینکه «کارت اعتباری» با «کارت اعتباری خرید کالای ایرانی» متفاوت است، گفت:

«کارت اعتباری» برای خرید انواع کالا و خدمات بوده و سقف آن پانصد میلیون ریال است اما «کارت اعتباری خرید کالای ایرانی» صرفاً برای خرید کالاهای ایرانی تا سقف یک‌صد میلیون ریال صادر می‌شود.

معاون نظارتی بانک مرکزی در مورد تفاوت‌های «کارت اعتباری» با «کارت اعتباری خرید کالای ایرانی»، افزود:

کارت‌های اعتباری در سه سطح برنزی (تا سقف یک‌صد میلیون ریال)، نقره‌ای (تا سقف سیصد میلیون ریال) و طلایی (تا سقف پانصد میلیون ریال) و برحسب توان بازپرداخت اقساط متقاضیان صادر خواهد شد اما کارت‌های اعتباری خرید کالای ایرانی، ابزاری اعتباری است که توسط بانک‌های کشور برای عموم مردم که درآمد مشخص و ثابتی دارند، صادر می‌شود و دارنده آن می‌تواند تا سقف تعیین‌شده متناسب با درآمد ماهیانه و حداکثر معادل یک‌صد میلیون ریال، کالاهایی را که به‌صورت مشخص، فهرست آن‌ها توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین شده است، خریداری کنند؛ عرضه کارت‌های اعتباری خرید کالای ایرانی با موافقت رئیس‌کل بانک مرکزی تا پایان سال جاری تمدید شده است.

وی با اشاره به اینکه با ابلاغ بخشنامه کارت اعتباری مابقی بخشنامه‌ها در این خصوص ملغی می‌شود،‌ گفت:

تجربیاتی از کارت‌های اعتباری در کشور وجود داشت که بانک مرکزی مواردی از آن را بررسی کرد و پس از نهایی شدن، آیین‌نامه اجرایی کارت اعتباری هفته آینده به شبکه بانکی ابلاغ می‌شود.

حیدری افزود:

با استفاده از کارت‌های اعتباری، معاملات به‌صورت واقعی‌تر انجام شده و از انجام معاملات صوری جلوگیری می‌شود؛ چراکه این کارت‌ها سبب حذف دریافت فاکتور توسط شهروندان و ارائه آن به بانک‌ها برای دریافت تسهیلات شده، رفت‌وآمد به بانک‌ها را کاهش می‌دهد.

معاون نظارتی بانک مرکزی در خصوص نحوه استفاده از کارت‌های اعتباری خاطرنشان کرد:

با استفاده از این کارت‌ها، خرید طی ماه انجام می‌شود و در پایان ماه شهروندان نسبت به تسویه بدهی خود اقدام می‌کنند. اگر امکان تسویه وجود نداشت دارندگان کارت‌ها می‌توانند مانده بدهی خود را به مدت 12 تا 36 ماه تقسیط کنند.

حیدری با ذکر این نکته که کارت‌های اعتباری حداکثر تا پایان سال آینده جایگزین تسهیلات خرد موجود می‌شود، افزود:

در اعطای کارت‌های اعتباری قصد فرهنگ‌سازی داریم تا فرهنگ خوش‌حسابی و تسویه دین را ترویج کنیم. در واگذاری کارت‌ها علاوه بر اعتبارسنجی مشتریان به سابقه خوش‌حسابی آن‌ها نیز توجه می‌شود.

وی، سقف تسهیلات دریافت شده برای شهروندان در قالب این طرح را پانصد میلیون ریال اعلام کرد و گفت:

هر شهروند می‌تواند از بانک‌های مختلف کارت اعتباری دریافت کند اما سقف اعتبار دریافتی افراد از شبکه بانکی نباید بیش از پانصد میلیون ریال باشد.

حیدری افزود:

پایه اعطای تسهیلات در قالب این طرح، عقد مرابحه است و نرخ تسهیلات آن نیز نرخ 18 درصد مصوب شورای پول و اعتبار است.