پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
با دستور و موافقت رییس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اجرای طرح حاتم و اعطای تسهیلات خرید کالای ایرانی توسط بانک انصار، به‌عنوان نخستین طرح عملیاتی سال جاری در حمایت از تولید داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی آغاز شد. مدیرعامل بانک انصار اجرای این طرح را نیازمند اهتمام و عزم ملی و موجب تقویت نظام تولید داخلی، توسعه ظرفیت‌های بومی و رونق‌بخشی به بازار فروش کالاهای ایرانی می‌داند و بر عملیاتی کردن پیشنهادهای ده‌گانه مقام معظم رهبری تأکید می‌کند. با توجه به اهمیت این موضوع و به‌منظور شفاف‌سازی نحوه اجرا و چگونگی بهره‌مندی متقاضیان از این طرح، مجاهدی معاون اعتبارات بانک انصار به سؤالات زیادی پاسخ داده است.
.
اخیراً مدیرعامل بانک درباره واگذاری تسهیلات برای خرید کالاهای ایرانی طرحی را مطرح کرده‌اند. در صورت امکان این طرح را تشریح کنید.
موضوعی را که دکتر ابراهیمی مدیرعامل بانک مطرح کرده‌اند، طرح «حاتم» نام دارد که از حروف اول چهار کلمه «حمایت از تولید ملی» تشکیل شده است. این طرح از ابتدای سال پیش به‌منظور تحقق اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی، تسهیل و تسریع در فروش کالاهای اساسی و لوازم‌خانگی تولید داخلی مطرح شد تا ضمن تحقق یکی از شعارهای سال‌های گذشته مبنی بر «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» زیرساخت‌های اجرایی آن آماده شود؛ بنابراین طرح پس از کسب آمادگی، از اواخر سال 1394 به‌صورت آزمایشی به مرحله اجرا درآمد و به‌مرورزمان امکان اجرایی‌اش در سراسر کشور فراهم شد. پس‌ازآن، مدیرعامل با هماهنگی ریاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اجرای طرح را به‌صورت رسمی اعلام کرد. یک دلیل طراحی و اجرای این طرح این است که بانک انصار در سال‌های اخیر، بالاخص سال‌های 92 و 93 با عنایت به رسالت خود و در راستای اجرایی شدن فرمایش مقام معظم رهبری بر حمایت از تولید داخلی، بخشی از منابع خود را که بالغ‌بر 30 هزار میلیارد ریال بود به شرکت‌های تولیدی ایرانی اختصاص داد و آن را در قالب سرمایه در گردش و راه‌اندازی و توسعه، در اختیار شرکت‌های متقاضی قرارداد. ولی متأسفانه به دلیل رکود حاکم بر اقتصاد کشور وعدم فروش کالاهای تولیدشده، بسیاری از شرکت‌های دریافت‌کننده تسهیلات قادر به بازپرداخت به‌موقع بدهی خود به بانک نشدند. در ابتدای سال 1394 بر اساس تجربه سال‌های پیش و بررسی‌های انجام‌شده به این نتیجه رسیدیم که ادامه اعطای تسهیلات به شرکت‌ها همانند سال‌های قبل به‌صرفه و صلاح بانک و خود آن‌ها نیست و مشکلات طرفین را زیاد می‌کند؛ بنابراین، تصمیم گرفتیم که در خصوص فروش کالاهای تولید داخل توسط شرکت‌ها برنامه‌ریزی کنیم تا هم این‌که شرکت‌ها از رکود خارج‌شده و بتوانند با فروش کالاهای خود هم منابع موردنیاز خود را تأمین کنند و هم اطمینان از بازگشت سرمایه به بانک افزایش یابد. خوشبختانه با یاری خدای منان عنوان طرح هم خیلی مناسب انتخاب شد. یک عنوان واقعاً بامسما! به‌واسطه این طرح، تسهیلات به متقاضیان خرید کالا داده می‌شود و ضمن رفع نیازهای مردم، کالاهای تولید داخل هم به فروش می‌رود و شرکت‌ها به سرمایه و سود خود دست می‌یابند. در این طرح شرط شده است که گیرنده تسهیلات تنها باید کالاهای ساخت ایران را خریداری کند و وجه خرید مستقیماً به حساب شرکت تولیدکننده واریز می‌شود. در این طرح امکان خرید کالاهای خارجی به‌هیچ‌وجه وجود ندارد.
.
توجیه اقتصادی واگذاری تسهیلات به مصرف‌کنندگان چیست؟
همه ما طی سال‌های گذشته شاهد یک پدیده نامطلوب به نام مطالبات معوق بوده‌ایم که در ایران از حد استاندارد بین‌المللی بسیار فراتر رفته و رقمی نجومی را رقم زده است که استمرارش به‌هیچ‌وجه به مصلحت نیست. ازآنجاکه بانک انصار در حوزه مطالبات معوق همواره رکورددار کمترین مطالبات معوق بوده، کوشیده است تا این عارضه اقتصادی ویرانگر را در بانک انصار کنترل کند، لذا با مطالعه زیاد و اخذ مشورت از صاحب‌نظران سیاست تسهیلاتی خود را در راستای کاهش ریسک مطالبات معوق، در جهت تقویت سمت تقاضا تغییر داده است. درواقع، بررسی‌ها نشان داده است که تقویت سمت مصرف و تقاضا با ریسک بسیار کمتری همراه بوده و ازآنجاکه بانک انصار در مدیریت ریسک خود نیز پیشرفت‌های قابل‌توجهی به دست آورده، طرح حاتم را به‌عنوان سیاست تسهیلاتی تقویت سمت تقاضا به‌جای سمت عرضه به مرحله اجرا درآورده است.
.
اقدامات به‌عمل‌آمده در راستای اجرای این طرح از سوی بانک انصار را شرح دهید.
به‌منظور اجرای طرح، اقداماتی به شرح زیر به عمل آمده است:
با عنایت به این‌که لازمه این طرح استفاده از طرح کارت اعتباری از طریق پایانه‌های فروش (POS) و اتصال حساب تولیدکننده به دستگاه‌های POS به‌منظور واریز مستقیم وجه فروش کالا به حساب آن‌ها و ایجاد محدودیت برای جلوگیری از خرید کالاهای مشابه خارجی بود، این امر مستلزم فراهم آوردن زیرساخت‌های موردنیاز بود که به حمدالله در زمان کوتاهی با کمک و اهتمام متخصصان و کارشناسان ذی‌ربط در بانک، این امکان فراهم و آماده بهره‌برداری شد.
ازآنجاکه طرف اصلی این طرح، تولیدکنندگان داخلی هستند، از همان ابتدای سال 1394 ضمن شناسایی و دعوت آن‌ها، با بیش از 20 شرکت واجد شرایط مذاکره شد و 11 شرکت تولیدکننده کالاهای اساسی، لوازم منزل، فرش و مبلمان با ما قرارداد امضاء کردند.
سایت ویژه طرح حاتم با آدرس hatam.ansarbank.com راه‌اندازی شد و هم‌اکنون به‌عنوان یک لینک با عنوان «حاتم» به وب‌سایت رسمی بانک انصار متصل شده است تا متقاضیان گرامی این تسهیلات بتوانند از جزییات طرح و نحوه برخورداری از مزایای آن و شرکت‌های طرف قرارداد و نیز آدرس نمایندگی‌های فروش کالا و آدرس شعب بانک آگاه شوند.
به‌منظور سهولت در فروش کالا به متقاضیان، با تولیدکنندگان هماهنگی شد تا نمایندگی‌های فروش خود در سراسر کشور را معرفی کنند تا پیرو آن، بانک به نصب پایانه فروش (پوز) در آن‌ها اقدام کند و هم‌اکنون در 240 شهر کشور، 655 نمایندگی شرکت‌های طرف قرارداد آماده فروش کالاهای خود هستند.
راه‌اندازی بخش نظارت و کنترل بر حسن اجرای طرح که این امر از طریق سامانه‌های ایجادشده و تماس تلفنی با استفاده‌کنندگان تسهیلات و نظارت حضوری و غیرحضوری بر عملکرد نمایندگی‌های فروش کالا و شعب بانک و قیمت کالاها صورت می‌گیرد.
.
نحوه استفاده متقاضیان از طرح مذکور چگونه است؟
متقاضیان استفاده از کالاهای داخلی می‌توانند با مراجعه به سایت طرح حاتم و اطلاع از شرایط و مقررات خرید کالاهای موردنیاز و موجود، پس از ثبت‌نام در طرح و اخذ کُد ره‌گیری برای دریافت تسهیلات به شعبه تعیین‌شده مراجعه کنند و با ارائه مدارک لازم به تشکیل پرونده بپردازند و مراحل لازم برای دریافت تسهیلات را طی کنند و با مراجعه به هریک از نمایندگی‌های فروش در سراسر کشور که آدرس آن‌ها در سایت مربوط آمده است، نسبت به خرید کالای موردنظر اقدام نمایند.
مبلغ تسهیلات درنظرگرفته شده برای هر متقاضی حداکثر 100 میلیون ریال با نرخ سود 15% و مدت بازپرداخت آن حداکثر 30 ماهه و مهلت استفاده از اعتبار موجود در کارت، حداکثر یک ماه است و پس‌ازآن کارت باطل خواهد شد، چراکه اعتبار تخصیص‌یافته یک‌بارمصرف است. دارنده کارت طی یک ماه مهلت تعیین‌شده می‌تواند در چند مرحله و از چندین فروشگاه مختلف کالای موردنیاز خود را خریداری کند.
.
برای توسعه طرح، چه برنامه‌هایی دارید؟
به‌منظور توسعه طرح و امکان فروش هرگونه کالای موردنیاز متقاضیان، در نظراست که با سایر شرکت‌های تولیدکننده داخلی (اعم از لوازم‌خانگی و غیره) مذاکره کرده و آن‌ها را تحت پوشش طرح قرار دهیم و همچنین تعداد نمایندگی‌های فروش کالاها را افزایش دهیم. افزون بر این، در حال برنامه‌ریزی هستیم که امکان فروش کالاها را به‌صورت تمام الکترونیک فراهم کنیم و زحمت مراجعه به نمایندگی‌های فروش را کم کنیم. البته این برنامه را هم داریم که بر اجرای طرح با دقت نظارت کنیم و کاستی‌های آن را برطرف کنیم تا حداکثر رضایت مشتریان و متقاضیان را تأمین کنیم.
.
برنامه‌های تبلیغی و اقناعی خود را برای غلبه بر این تصور در افکار عمومی که کالاهای ایرانی در برابر کالاهای خارجی از کیفیت و امتیازات کمتری برخوردار هستند، توضیح دهید؟
یکی از چالش‌های قابل پیش‌بینی ما در همان ابتدای طرح و در طول اجرای آزمایشی، تقاضای برخی از درخواست‌کنندگان تسهیلات برای گرفتن مجوز در جایگزین کردن کالاهای خارجی با کالاهای داخلی بود که این امر موضوع کیفیت کالاهای داخلی و امتیازات آن‌ها در برابر کالاهای خارجی را مطرح می‌کرد. ما ضمن مخالفت با این درخواست، طی مذاکره با شرکت‌های تولیدی همواره این موضوع را طرح کرده و درخواست و پیشنهاد کرده‌ایم که با اقداماتی که انجام می‌دهند، دیدگاه و تصور مردم را تغییر داده و مردم را بیشتر به‌سوی خرید کالاهای داخلی ترغیب و تشویق کنند. البته می‌توان از استفاده‌کنندگان تسهیلات طرح حاتم درخواست کرد که نظرات خود را درباره کالاهای مورداستفاده به نمایندگی‌های فروش منعکس کنند تا به‌واسطه آن‌ها، تولیدکنندگان به میزان بیشتری با ضعف و کاستی‌های تولیدات خود آشنا شوند. به‌هرحال، مزیت رقابتی یک نیاز در تولید کالا در داخل است که می‌تواند در صورت تحقق، بازار فروش کالاهای ایرانی را رونق بخشد.
.
در اجرای طرح با چه چالش‌هایی روبه‌رو هستید؟
یک چالش، میل بسیاری از افراد به خرید کالاهای خارجی است که امیدواریم تولیدکنندگان داخلی راه‌حل مناسبی برایش پیدا کنند. چالش دیگر این است که برخی نمایندگان فروش به دلایل گوناگون که در وقت مناسب به آن خواهیم پرداخت، تمایلی به همکاری و همراهی با مجریان طرح در تقویت صنایع داخلی نداشته باشند. ما در حال اتخاذ تدابیری هستیم که بر اساس آن‌ها این دسته از نمایندگی‌ها را به همکاری در اجرای طرح تشویق و ترغیب کنیم. این افراد باید بدانند که تقویت مبانی اقتصادی کشور به سود همگان است.
.
برای دریافت این تسهیلات، چه مدارکی موردنیاز است و چه مراحلی باید طی شود؟
نوع مدارک در سایت طرح حاتم مشخص شده و متقاضیان پس از ثبت‌نام در سایت طرح حاتم، باید در مهلت تعیین‌شده به شعبه موردنظر مراجعه کنند و مدارک لازم را برای طی مراحل دریافت تسهیلات که کمترین فرایند اداری را داراست، ارائه دهند و سپس ضامن معتبری را معرفی کرده و ضمن احراز صلاحیت برخورداری از مزایای طرح حاتم، تشکیل پرونده داده و نسبت به اخذ کارت اعتباری حاتم اقدام کنند.
.
در هر خانواده چند نفر می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند؟
برای هر فرد واجد شرایط، امکان استفاده از تسهیلات فراهم‌شده و محدودیتی برای اعضای یک خانواده وجود ندارد. مهم‌ترین شرط استفاده از این طرح، احراز صلاحیت دریافت و توانایی بازپرداخت اقساط و عمل به تعهدات و به‌عنوان‌مثال درآمد معین ماهانه است. متقاضیان می‌توانند به‌منظور آسان شدن دریافت تسهیلات، درصورتی‌که از یارانه دولتی استفاده می‌کنند و مبلغ یارانه به حسابشان واریز می‌شود، با انتقال یارانه خود به بانک انصار موافقت کنند و به بانک برای وصول اقساط خود اجازه برداشت بدهند.
.
وضعیت خدمات پس از فروش این کالاها چطور است؟
خدمات پس از فروش کالاهای خریداری‌شده و سایر موارد دیگر مانند ضمانت‌نامه، گواهی کیفیت و تعیین قیمت کالا به عهده شرکت تولیدکننده است و بانک در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.
.
چه کسانی برای دریافت این تسهیلات اولویت دارند؟
امکان استفاده از تسهیلات این طرح برای همگان وجود دارد و با عنایت به این‌که در سال جاری 10 هزار میلیارد ریال به این طرح اختصاص یافته است، تعیین اولویت ضرورتی ندارد و بانک انصار در نظر دارد که در صورت استقبال از طرح و انجام تعهدات استفاده‌کنندگان، اعتبار طرح را افزایش دهد. بااین‌وجود، در صورت وجود محدودیت اعتباری، مزدوجین جوان، خانواده‌های شهدا و ایثارگران و بازنشستگان نیروهای مسلح اولویت دارند.
.
دلایل شما برای نسبت دادن این طرح به اقتصاد مقاومتی چیست؟
در فرمایش‌های پیاپی مقام معظم رهبری و همچنین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که توسط معظم له ابلاغ گردید، ضمن تأکید بر حمایت از تولید داخلی، به‌ویژه در بند 8، موضوع ترویج مصرف کالاهای داخلی مطرح شده و بنابراین ازآنجاکه این طرح در راستای ترویج مصرف کالاهای داخلی و پرهیز از مصرف کالاهای مشابه خارجی تدوین شده است، یک طرح در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی به شمارمی آید. بانک این طرح را با توجه به این‌که می‌تواند هر دو موضوع را پوشش دهد، طراحی کرده و به مرحله اجرا درآورده است. انشالله در نظر داریم که با طراحی نمونه‌های مشابه در حد توان و امکان بین تولیدکننده و مصرف‌کننده کالاهای ایرانی یک رابطه منطقی برقرار کنیم و باعث رونق تولید داخلی شویم.
.
میزان استقبال از طرح چگونه است؟
این طرح از اواخر سال 1394 ابتدا به‌صورت آزمایشی، به مرحله اجرا درآمد و تاکنون 1397 نفر از 106 میلیارد ریال تسهیلات آن استفاده کرده‌اند.
.
آیا امکان استفاده از طرح حاتم از سوی سایر بانک‌ها وجود دارد؟
بانک انصار از همان ابتدا، با این قصد و نیت که بتواند یک مدل اجرایی در نظام بانکی کشور در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی معرفی کند، طرح حاتم را به مسئولان ذی‌ربط در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران معرفی کرد و کارشناسان آن بانک نیز با حضور در بانک انصار در جریان امور مربوطه قرار گرفتند. همچنین این بانک آمادگی دارد که تجربیات خود را در اجرای این طرح در اختیار بانک‌های کشور قرار دهد.
منبع: بانک انصار