پرداخت آنی و رقابت بانک‌های بزرگ با شرکت‌های تکنولوژی

سام راد / سپرده‌گذاران آمریکایی در برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های آن کشور عاقبت فرصت آن را خواهند یافت تا از روشی ساده و سریع برای واریز وجه به حساب دیگران بهره ببرند، و این روش چیزی نیست جز انتقال آنی پول از طریق تلفن‌های همراه.

این ایده از دست‌کم پنج سال پیش در دست اقدام است و در این فاصله، این سیلیکون ولی بوده که با دست‌اندازی به وظایف صنعت بانکی، خود را در نقش واسطه‌‌ی پرداخت شناسانده است. اکنون اما بانک‌های بزرگ، از جمله JPMorgan Chase & Co، Bank of America ، Wells Fargo & Co و U.S. Bancorp درصدد برآمده‌اند به سامانه‌ای مشترک با نام clearXchange متصل شوند که به مشتریان هرکدام از آنان اجازه می‌دهد تا به هنگام تقسیم صورت‌حساب شام، هزینه تعطیلات یا پرداخت اجاره، در یک چشم به هم زدن مبلغ موردنظر را به حساب هم منتقل کنند.

«ماری هارمن»، مدیر عامل بخش پرداخت‌‌ها در Bank of America، به عنوان یکی از دو بانکی که تا به امروز طرح ارایه‌ی این خدمت به مشتریان خود را آغاز کرده، در مصاحبه‌ای اظهار داشته: «تحویل بلادرنگ پرداختی‌ها خواست مشتریانمان بوده و ما اکنون آن را عملیاتی کرده‌‌ایم.» در شرایطی که برخی شرکت‌های تکنولوژی از جمله PayPal و فیسبوک همین حالا هم اپلیکیشن‌های پرداخت پرزرق و برقی ارایه می‌دهند که مصرف‌کنندگان جوان را به خود جذب کرده، صنعت بانکی هنوز از این مزیت حیاتی برخوردار است که می‌تواند سرعت جابجایی حقیقی پول بین حساب‌های بانکی را به درستی کنترل کند. بنا بر آمار ارایه شده توسط شرکت مشاوره‌ی مالی Javelin Strategy & Research، سپرده‌گزاران آمریکایی تنها در سال گذشته چیزی حدود 200 میلیارد دلار از طریق تلفن‌های همراه و رایانه‌های خود به حساب هم منتقل کرده‌اند. مدیران اجرایی و تحلیل‌گران بانکی که از نزدیک سامانه‌های پرداخت را رصد می‌کنند، بر این باورند اگر سامانه‌ی clearXchange به اندازه کافی سریع، کارآمد و کاربرپسند باشد، بانک‌ها قادر خواهند بود عقب‌افتادگی خود را در بازار پرداخت آنی جبران کنند.

مجموعه‌ی Bank of America ماه گذشته اعلام کرده بود مشتریان آن می‌توانند از این پس وجوه خود را از طریق سامانه‌ی   clearXchang  به حساب مشتریان U.S. Bancorp که یک هفته پیش‌تر از اتصال خود به سریع‌ترین بخش شبکه‌ی پرداخت آنی خبر داده بود، منتقل کنند. هم‌چنین نمایندگان بانک‌های JPMorgan Chase & Co و Capital One Financial Corp  در حالی در گفت‌وگو با رویترز از تصمیم خود برای ارایه‌ی این خدمت تا پایان سال جاری میلادی خبر داده‌اند که بانک Wells Fargo & Co  هم اعلام کرده در تلاش است تا سرویس پرداخت آنی را در اواسط سال جاری به مشتریان‌اش عرضه کند. این در حالی است که تحلیل‌گران انتظار دارند بانک PNC هم به رغم عدم پاسخ‌گویی مسوولان‌اش، همین امسال به شبکه‌ی پرداخت آنی بپیوندد.

بانک‌های نام‌برده شده جزو 7 بانک آمریکایی هستند که بیش‌ترین میزان سپرده‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. بانک محلی BB&T Corp  هم یکی دیگر از مالکین هفت‌گانه این شبکه است که به گفته‌ی سخنگوی آن، هنوز آمادگی لازم برای اعلام برنامه‌های خود در قبال بحث پرداخت آنی را ندارد. این در حالی است که Citigroup به عنوان چهارمین بانک آمریکایی از لحاظ میزان سپرده‌ها، به سامانه‌ی clearXchange نپیوسته است. این بانک از شبکه‌ی قدیمی‌تری به نام Popmoney که در مالکیت شرکت Fiserv است برای انجام پرداخت‌های شخص به شخص بهره می‌برد.

.

تاخیر در سازگاری

امروز اگر یک مشتری بخواهد به صورت دیجیتالی، چه از طریق اپلیکیشن‌هایی مثل Venmo متعلق به شرکت PayPal یا به واسطه‌ی سامانه انتقال پرداخت مختص بانک‌ها مثل Chase Quickpa، وجهی را به حساب فرد دیگری منتقل کند، 1 تا 3 روز طول می‌کشد تا مبلغ موردنظر به حساب آن فرد در بانکی دیگر واریز شود. با استفاده از clearXchange اما این پول به‌طور لحظه‌ای و با اشاره‌ی تنها یک انگشت بین حساب‌ها جابجا خواهد شد. این ابتکار به‌طور خاص از آن منظر برای بانک‌ها حایز اهمیت است که مبنای مشتریان‌شان از نسلی که چک‌های کاغذی نقد کرده و برای گرفتن وام مسکن به شعب بانکی مراجعه می‌کردند به آن نسلی تغییر یافته که برای تراکنش‌های مالی و گرفتن وام از همان ابتدا به خدمات آنلاین بانک‌ها متوسل می‌شوند. در نتیجه مهم است بانک‌ها بتوانند تسهیلات لازم را برای آن دست از آمریکایی‌های 18 تا 34 ساله یا همان نسل هزاره‌ای فراهم آورند که این سال‌ها دوران اوج پس‌انداز و گرفتن وام در طول حیات‌شان است.

اما تطبیق و سازگاری با این تحولات رفتاری برای بانک‌های آمریکایی که از پس بحران مالی، با انواع و اقسام ضرر و زیان و جریمه، قواعد و مقررات نوظهور و رشد آهسته درآمدها دست‌وپنجه نرم می‌کردند، اولویت چندانی نداشته است. در این میان، این شرکت‌های نوپای مالی مبتنی بر تکنولوژی بودند که بلافاصله خلا موجود را نه صرفا در زمینه‌ی پرداخت‌ها، بلکه حتی در حوزه‌هایی متنوع‌تر، از وام‌های دانشجویی گرفته تا برنامه‌ریزی مالی پر کردند. تحلیل‌گران معتقدند اگر بانک‌ها نتوانند به سرعت عقب‌افتادگی خود را جبران کنند، شاید در نهایت بخشی از مشتریان جوان خود را به کلی از دست بدهند. «مایکل مویزر»، مدیر بخش پرداخت‌های شرکت مشاوره‌ی مالی Javelin یکی از این کارشناسان است که می‌گوید بانک‌ها برای تحقق این مهم، تنها یک دریچه‌ی فرصت کوچک در اختیار دارند.

با تمام این اوصاف، موفقیت clearXchange مستلزم آن است که این شبکه بتواند تعداد شرکت‌کنندگان خود را بدان میزان بحرانی افزایش دهد که سپرده‌گزاران توانایی انتقال وجه به حساب عمده‌ی دوستان، بستگان و همکاران خود را داشته باشند. تا مادامی که بانک‌های بیش‌تری خدمات پرداخت آنی را به مشتریان‌شان عرضه نکنند، این شبکه ارزش چندانی نخواهد داشت. تمامی بانک‌ها و بنگاه‌های تعاونی آمریکایی امکان اتصال به clearXchange را دارند و مالکین آن که مدعی‌اند اعضای این شبکه هم‌اکنون دو سوم سپرده‌های آمریکایی را نمایندگی می‌کنند، امیدوارند تعداد بیش‌تری از موسسات مالی به این شبکه بپیوندند.

اما بانک‌ها در دیگر نقاط جهان هم اقداماتی مشابه را در دستور کار قرار داده‎‌اند. برای مثال در بریتانیا اپلیکیشنی به نام Paym به افراد اجازه می‌دهد مبالغی تا سقف 250 پوند را به حساب بانکی کاربری دیگری منتقل کنند. کشورهای اسکاندیناوی هم با اتکا به اپلیکیشن‌های پرداخت همراه هم‌چون Swish در سوئد و MobilePay در دانمارک، پیشگام حرکت به سمت جوامعی غیرنقدی هستند. انتظار می‌رود بازار بانکداری همراه، با نظر به توسعه‌ی روزافزون تکنولوژی و افزایش آگاهی مشتریان و مصرف‌کنندگان نسبت به اپلیکیشن‌ها، هم‌چنان به روند روبه‌رشد خود ادامه دهد.

.

ماهیت ویروسی

اپلیکیشن Venmo که از سال 2012 آغاز به کار کرده، تنها در سال گذشته میلادی در حجم وسیعی از پرداخت‌های شخص به شخص به ارزش 7.5 میلیارد دلار دست داشته است. به گفته «بیل ردی»، مدیر جهانی بخش محصولات و مهندسی PayPal که در سال 2013 Venmo را طی معامله‌ای برای این شرکت به ارمغان آورد، این اپلیکیشن توانسته در ماه ژانویه‌ی امسال با جهشی 10مرتبه‌ای در طی دو سال، چیزی حدود 1میلیارد دلار بین حساب کاربران‌اش جابجا کند.

این اعداد و ارقام البته به هیچ عنوان به پای آمار 22 میلیارد دلاری انتقال وجه دیجیتالی توسط مشتریان Bank of America در سال گذشته یا 20 میلیارد دلاری که Chase QuickPay جابجا کرده، نمی‌رسد. اما نکته آن‌جاست که Venmo به سرعت هرچه تمام‌تر در حال گسترش است و محبوبیت خود را بنا بر ادعای ردی، تقریبا به تمامی مدیون تبلیغات دهان به دهان افرادی است که از دوستان خود می‌خواهند عضو این اپلیکیشن شوند. اپلیکیشن Messenger شرکت فیسبوک هم در حالی خدمتی مشابه به کاربران خودش ارایه می‌دهد که تمامی این برنامه‌ها به رغم ارسال فوری پیام هشدار مبنی بر فرستادن پول، هم‌چنان برای اطمینان‌یابی از موجودی حساب و انتقال مبلغ موردنظر به بانک‌ها متکی هستند. آنان هم‌چنین برخلاف بانک‌ها هیچ کنترلی روی سرعت تکمیل این فرآیند ندارند. این در حالی است که به گفته‌ی هارمن، وقتی یک مشتری Bank of America دکمه‌ی انتقال را فشار می‌دهد، ثانیه‌هایی بیش‌تر طول نمی‌کشد تا وجه موردنظر به حساب مقصد که برای مثال متعلق به یکی از مشتریان U.S. Bank  است، منتقل شود.

با این وجود، ردی، از مدیران اجرایی ارشد PayPal، هم‌چنان نسبت به موفقیت clearXcahnge مردد است. او بر این باور است که بانک‌ها برای همکاری با یک دیگر دشواری‌های گوناگونی پیش رو داشته و به سختی خواهند توانست ماهیت ویروسی Venmo را تکرار کنند. نمایندگان فیسبوک هم در حالی ضمن پرهیز از اظهارنظر پیرامون طرح‌های بانکی این شرکت، تنها اعلام کرده‌اند قصد توسعه‌ی کارکردهای پرداختی اپلیکیشن Messenger خود را دارند که به نظر می‌رسد مزیت‌های صنعت بانکداری می‌تواند زودگذر و موقتی باشد. شبکه‌ای که Venmo و دیگر اپلیکیشن‌های مشابه برای انتقال وجوه از آن استفاده می‌کنند، از ماه سپتامبر امسال به‌تدریج به پرداخت روزانه روی خواهد آورد. این شبکه که به نام Automated Clearing House Network شناخته می‌شود، یک انجمن غیرانتفاعی است که شرکت‌ها و دفاتر مالی اعضای آن را تشکیل می‌دهند. «مویزر»، از مدیران شرکت Javelin معتقد است اگر Venmo بتواند خدمات بلادرنگ ارایه دهد، بانک‌ها دیگر واجد هیچ وجه تمایزی نخواهند بود.

در پایان، مهم آن است که بنابر گفته هارمن، بانک‌های عضو شبکه‌ی clearXchange اکنون دریافته‌اند برای غلبه بر هیاهو و رونق اپلیکیشن‌های موجود، باید دست‌به‌کار شوند؛ چنان‌که درصددند تا نامی جذاب‌تر از clearXchange برگزیده و در اواسط سال جاری میلادی، یک کمپین بازاریابی گسترده راه‌اندازی کنند.

منبع: دیجی کالا