پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بررسی دو دیدگاه درباره افزایش سقف برداشت نقدی از دستگاه‌های عابر بانک / پول نقد دست مردم باشد یا نباشد؟
مینا والی / دو سالی هست که دَم‌دَم‌های اسفندماه بحثی میان علمای بانکداری مطرح می‌شود. بحث این است که سقف برداشت از دستگاه‌های عابر بانک چقدر باشد؟ از سال ۸۷ تاکنون سقف برداشت نقدی از دستگاه‌های عابر بانک ۲۰۰ هزار تومان بوده است و تاکنون تغییری نکرده است. پیش از سال ۹۳ برخی از بانک‌ها به مشتریانشان بیشتر از ۲۰۰ هزار تومان می‌دادند. برای مثال یکی از بانک‌های خصوصی سقف برداشت از عابر بانک را ۲۰۰ هزار تومان نشان می‌داد اما این بانک بعد از یک بار برداشت نقدی دفعه دوم هم به مشتری خودش اجازه می‌داد که ۲۰۰ هزار تومان دیگر هم بردارد. البته این بانک‌ها چراغ خاموش حرکت می‌کردند و صدایش را هم درنمی‌آورند و کسی هم به روی خودش نمی‌آورد و همه‌چیز به‌خوبی و خوشی در حال پیش رفتن بود تا اینکه نیمه دوم سال ۹۳ بانک ملی مانور تبلیغاتی گسترده‌ای را در این مورد شروع کرد که مشتریان این بانک می‌توانند تا مرز ۵۰۰ هزار تومان هم از دستگاه‌های عابر بانک ملی برداشت کنند. این ماجرا ناگهان موردتوجه بقیه بانک‌ها هم قرار گرفت و در شرایطی که قحطی خلاقیت و ایده در فضای بانکی ما موج می‌زند، بانک‌ها یکی پس از دیگری به این کمپین پیوستند. بانک مرکزی اما مهم‌ترین مخالف این طرح است و برای این مخالفت هم دلایل خودش را دارد. درنتیجه بانک مرکزی وارد میدان شد و جلوی این افزایش سقف را گرفت. هرچند بانک‌ها استدلال می‌کردند که این مربوط به امور داخلی خودشان است اما بانک مرکزی جلوی همه را گرفت.
اسفند سال ۹۴ بانک ملی بار دیگر کمپین تبلیغاتی خود را روی دستگاه‌های عابر بانک شروع کرد و این بار یک تفاوتی هم در میان بود. بانک مرکزی اعلام کرد برای ۱۴ روز اول سال ۹۵ بانک‌ها مجازند به مشتریانشان تا مبلغ ۵۰۰ هزار تومان به‌صورت نقدی از طریق دستگاه‌های عابر بانک سرویس دهند. بعدازاین ۱۴ روز همه‌چیز دوباره به شرایط عادی برگشت و سقف به همان ۲۰۰ هزار تومان بازگشت. در ادامه این موضوع را از دو زاویه بررسی می‌کنیم.
.
چرا سقف نباید افزایش یابد؟
با اینکه رقم ۲۰۰ هزار تومان تعیین‌شده بانک مرکزی برای سقف برداشت از طریق شبکه شتاب از حدود سال ۱۳۸۷ تغییری نکرده چرا سقف نباید افزایش یابد؟ یکی از سه دلیل مهم افزایش نیافتن سقف برداشت وجه نقد از خودپردازها کمبود پول نقد است، دیگری ابهام در ادامه انتشار ایران چک و مهم‌ترین دلیل از منظر بانک مرکزی ترغیب مردم به استفاده بیشتر از پرداخت الکترونیکی است. اسکناس‌های موجود در ایران، تقریباً چیزی حدود یک و نیم برابر استاندارد جهانی مورداستفاده قرار می‌گیرند و این به این معناست که اسکناس‌های مستهلک زیادی در چرخه نقدینگی کشور داریم که عملاً استفاده از آن‌ها در دستگاه‌های خودپرداز امکان‌پذیر نیست که در صورت استفاده عمر تجهیزات سخت‌افزاری دستگاه‌ها کاهش می‌یابد و این یعنی استهلاک بیشتر دستگاه‌های عابر بانک. در کنار این‌ها، نداشتن سقف برای برداشت وجه ریسک‌هایی مانند پول‌شویی، خطرات امنیتی همچون زورگویی و خفت‌گیری پای دستگاه‌های عابر بانک، گسترش بیماری‌های پوستی به‌وسیله اسکناس‌های آلوده، استهلاک بیشتر اسکناس‌ها و افزایش هزینه‌ها، نداشتن شفافیت مالی در تراکنش‌های غیر الکترونیکی و مواردی ازاین‌دست را در پی دارد که به نظر می‌رسد استفاده هر چه کمتر از پول نقد نه‌تنها به نفع جامعه بلکه به نفع نظام بانکی کشور نیز هست.
.
چرا سقف باید افزایش یابد؟
در مقابل، استدلال موافقان افزایش سقف برداشت این است که علی‌رغم گسترش شبکه پرداخت الکترونیکی هنوز برخی کسب‌وکارها هستند که صرفاً پول نقد دریافت می‌کنند. این کسب‌وکارها بیشتر در حوزه‌های خرد فعالیت می‌کنند؛ در شهرهای کوچک هنوز استفاده از کارت‌خوان‌های فروشگاهی جا نیفتاده و فروشگاه‌های کوچک‌تر ترجیح می‌دهند از پول نقد استفاده کنند. بنابراین بانک مرکزی باید برای افزایش سقف برداشت نقدی از دستگاه‌های عابر بانک فکری کند و آن را حداقل تا دو برابر میزان فعلی افزایش دهد. در کنار اینکه چرا باید استفاده از اسکناس را کم کرد، مواردی هم هست که نمی‌شود نیاز به اسکناسِ بیشتر را نادیده گرفت. واضح‌ترین دلیل افزایش تورم و به دنبال آن رشد قیمت‌ها است. نمی‌توان مجموع کالاهایی را که ۱۰ سال پیش می‌شد با ۲۰۰ هزار تومان خریداری کرد، با مجموع کالاهایی که امروز می‌توان خریداری کرد مقایسه کرد.
در اقتصادهای پیشرفته ایالات‌متحده و حوزه یورو جمعاً ۱۶۰ میلیارد معاملات غیر نقدی طی سال ۲۰۰۹ صورت پذیرفته که این بالاترین تعداد در دنیا است ولی هنوز این تعداد، تحت‌الشعاع معاملات نقدی است. درواقع بیش از ۸۰ درصد از کل معاملات (حدود ۷۱۵ میلیارد) با پول نقد انجام‌شده و همچنین در همین سال مذکور میزان پول نقد در جریان در ایالت متحده و حوزه یورو بدون احتساب اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری، ۲۰۰ و ۵۰۰ یورویی، حدوداً ارزشی معادل ۶۷۵ میلیارد یورو داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد گزینه‌های الکترونیکی پرداخت، موفق به رقابت با خصوصیات منحصربه‌فرد پول نقد نشده‌اند. انحصاری‌ترین ویژگی پول نقد، بی‌نام بودن آن است. بیشتر مردم از پول به‌عنوان وسیله مبادله و ذخیره استفاده می‌کنند و وجه نقد به‌راحتی از عهده انجام این دو وظیفه اصلی پول برمی‌آید. در وظیفه دوم، اسکناس‌های با مبالغ بالا نقش مهم‌تری را ایفا می‌کنند و در دوران ناآرامی‌های سیاسی و اقتصادی این نقش، اهمیت بیشتری می‌یابد. به‌طورکلی، عواملی از قبیل مخارج کلی اقتصاد، تورم، نرخ بهره، هزینه‌های مربوط به استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیکی، اوضاع اقتصادی و سیاسی و عادات و رفتار مردم نقش مؤثر و مهمی در مصرف پول نقد دارد و در کوتاه‌مدت انتظار کاهش مصرف پول نقد دست‌یافتنی نیست. جالب‌تر و حیرت‌انگیزتر اینکه در سال‌های گذشته با سیر صعودی تعداد تراکنش‌های الکترونیکی در دنیا، برخلاف انتظارها نه‌تنها تقاضا برای پول نقد کاهش نداشته، بلکه تقاضا برای پول نقد نیز افزایش داشته است.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
جلبه در اخبار میگن ،کشورهای پیشرفته توافق کردند تا سال ۲۰۲۰ میلادی ،دستگاه های خود پرداز را حذف کنند…
نظر شما در انتظار بررسی است
الان در برخی از کشور ها به دنبال حذف پول نقد از معاملات هستند که چند تایی هم به یه جاهایی رسیدن. خب در این روند مشخصه که نیاز به خود پرداز ها هم کمتر میشه