پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
با ورود به فضای پساتحریم و به دنبال انتشار اخبار مربوط به پیشنهاد ویزا و مستر کارت برای آمدن به ایران، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که متوجه شبکه پرداخت و به‌طورکلی نظام بانکی کشور شده بحث چگونگی اتصال به شبکه‌های جهانی پرداخت است؛ شبکه‌هایی که ورود به آن‌ها پیش‌شرط‌هایی ازجمله رعایت برخی استانداردها را می‌طلبد. اگرچه بانک مرکزی با ابلاغ دستورالعمل به بانک‌ها از مدت‌ها پیش آن‌ها را ملزم به رعایت این استانداردها کرده، بااین‌وجود همچنان اماواگرهای بسیاری چه در خصوص رعایت این استاندارد و چه در مورد الزام اتصال به شبکه‌های جهانی پرداخت وجود دارد.
کریم خمسه مدیر‌عامل توتان یکی از مخالفان اتصال شبکه پرداخت داخلی به حوزه بین‌المللی است. چنانچه در میزگرد «بررسی چگونگی اتصال شبکه پرداخت ایران به شبکه‌های بین‌المللی» که علی سیفی مدیر سیستم‌های کارت شرکت خدمات انفورماتیک و رضا گودرزی مدیر فناوری اطلاعات بانک صادرات نیز در آن حضور داشتند، خمسه صراحتاً عنوان کرد: «لزومی برای اتصال به شبکه‌های بین‌المللی وجود ندارد.»
خمسه با اشاره به اینکه بحث رعایت استانداردهای رایج بین‌المللی در داخل مجزا از بحث اتصال به خارج است، افزود: « باید میزان تراکنش‌هایی که فکر می‌کنید بین سیستم پرداخت فعلی و سیستم بین‌المللی مبادله خواهد شد مشخص شود. اگرچه آمار دقیقی ندارم اما به‌طور متوسط هر فرد زیر پنج درصد تراکنش‌هایش را خارج از شهر خود انجام می‌دهد. یعنی ما برای یک فضای حداکثر پنج درصدی از تراکنش‌ها صحبت می‌کنیم.»
در خصوص بحث اتصال، علی سیفی ضمن موافقت با آن، قائل به اتصال از یک نقطه بود. او ضمن یادآوری نمونه اتصال شتاب بحرین به شتاب ایران، گفت: «تراکنش‌هایی که از دو طرف تبادل می‌شوند از یک نقطه به کشور وارد و از یک نقطه خارج می‌شوند.» اما خمسه مخالف الزام به اتصال از یک نقطه بود. او در بحث خارج شدن تراکنش‌ها با تأکید بر اینکه بانک‌ها باید عضو اسکیم‌های بین‌المللی شوند و امکان متمرکز کردن آن به‌راحتی وجود ندارد گفت: « تراکنش‌ها از طریق نقاط مختلفی می‌توانند به کشور وارد و از آن خارج شود. بانک‌ها می‌توانند یک پردازشگر را انتخاب کنند، عضو ویزا و مستر شوند و کارت‌های خود را نیز صادر کنند. در بحث پذیرندگی اگرچه تراکنش‌ها می‌توانند از یک نقطه متمرکز از کشور خارج شوند اما می‌توانند در چند نقطه باشند تا بین آن‌ها رقابت باوجود آید و کارمزد را مکانیسم بازار تعیین کند. البته این نقاط قطعاً باید تحت نظارت رگولاتور باشد .»
گودرزی نیز با اشاره به اینکه مسئله عمده به پایانه‌های فروش مربوط می‌شود، پیشنهاد داد که فضایی را در این سوئیچ‌ها باوجود بیاوریم تا در یک ارتباط ایمن با سوئیچ‌های خارج تعامل داشته باشند؛ پیشنهادی که خمسه نیز با آن موافقت کرده و افزود: «در مورد پیاده‌سازی آن بحث وجود دارد. اینکه در کل ساختار پرداخت، تراکنش‌ها را قبول کنیم هزینه سنگین زیرساختی به کشور تحمیل می‌کند. اصرار من این است که فشار را از ساختار فعلی برداریم چون هر تغییری در اینجا، در چهار میلیون پوز، چندین هزار کارت و خودپرداز، سوئیچ و CMS سی بانک ، دوازده PSP و شبکه سراسری کشور تغییر ایجاد می‌کند و این رقم عدد سنگینی است. حدود ۵۰ هزار محل برای پذیرش کارت‌های خارجی وجود دارد، پس باید با ملاحظات امنیتی و برنامه‌ای آرام‌تر امکان پذیرش را برای آن‌ها فراهم کنیم نه برای چهار میلیون پوز. قطعاً قوانین بانک مرکزی هم بر آن‌ها حاکم است.»
سیفی نیز در این خصوص ضمن اشاره به اینکه پیش‌شرط‌های ویزا و مستر در جهت کیفی سازی خدمات ماست، گفت: «سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی این کسب‌وکار در بانک‌ها مهم است که تقریباً بالای چند صد میلیارد تومان می‌شود.»
در ادامه، بحث اعضای اسکیم‌های بین‌المللی پیش آمد. درحالی‌که سیفی معتقد بود در بحث پذیرندگی، نه‌فقط بانک‌ها و نهادهای مالی بلکه PSPها هم می‌توانند عضو اسکیم‌های بین‌المللی باشند، اما خمسه ضمن تأکید بر لزوم بانک بودن اعضا، در صورت حضور PSPها ، از احتمال پشتیبانی آن‌ها توسط بانک‌ها و نهادهای مالی به‌عنوان اعضای اصلی سخن گفت.
به نظر می‌رسد این قبیل بحث‌ها درباره ضرورت و چگونگی اتصال به شبکه‌های جهانی پرداخت همچنان ادامه داشته باشد اما آنچه مسلم است ضرورت مطالعه دقیق و کارشناسی روی این موضوع است تا فرصت پیش‌آمده در فضای پساتحریم به‌جای تسهیل امور، پیچیدگی‌های جدید را وارد شبکه پرداخت کشور نکند.
منبع: پیداد / ویژه‌نامه پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت