پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در سومین جلسه کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران، بررسی چالش‌های پلتفرمهای فروش در صادرات و واردات کالا در دستور کار قرار گرفت. بر اساس آنچه فعالان حوزه تجارت الکترونیک و صاحبان پلتفرمهای فروش کالا در این جلسه مطرح کردند، ابهام و تعارض در ممنوعیت‌های وارداتی و صادراتی، تعدد نهادهای ناظر و محدودیت های لجستیکی از جمله مسایلی است که مانع توسعه فعالیت‌های فعالان حوزه تجارت الکترونیک در عرصه صادرات و واردات شده است.
سومین نشست کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران با حضور نمایندگانی از سازمان توسعه تجارت، گمرک ، شرکت ملی پست، انجمن‌ها و فعالان اقتصادی بخش خصوصی در حوزه تحول دیجیتال برگزار و چالش‌های تجارت الکترونیک و پلتفرم‌ها در صادرات و واردات کالا مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری وبهره‌وری اتاق تهران در ابتدای این جلسه، گزارشی از مهمترین تحولات حوزه اقتصاد دیجیتال ارائه کرده و از تداوم فیلترینگ پلتفرمهای مطرح خارجی و بروز محدودیت‌های جدید برای برخی کسب‌وکارهای داخلی انتقاد کرد. او افزود: «در جلسه اخیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، موضوع رفع فیلتر پلتفرم‌هایی چون یوتیوب، تلگرام و اینستاگرام بار دیگر مطرح و رای نیاورده است و این وضعیت با وعده‌های پیشین دولت، مطابقت ندارد.»
رئیس کمیسیون تحول همچنین به مسدودسازی ناگهانی برخی پلتفرمهای داخلی در هفته‌های اخیر اشاره کرد و گفت: برخی پلتفرمهای حوزه سلامت طی یک ماه گذشته مسدود شدند؛ اقدامی که ظاهرا به درخواست وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو صورت گرفته است. این محدودیت‌ها در شرایط اقتصادی و تحریمی امروز برای شرکت‌ها مشکلات جدی ایجاد می‌کند.
او با اشاره به نامه‌نگاری کمیسیون با مقامات دولتی برای رفع این محدودیت گفت: «خوشبختانه با پیگیری‌ها و فشار افکار عمومی، رفع مسدودسازی این پلتفرم‌ها انجام شد؛ اما لازم است راهکاری پایدار طراحی شود تا هر تخلف یا مسئله‌ای منجر به توقف فعالیت یک پلتفرم نشود.»
نوربخش در بخش دیگری از سخنان خود درباره حضور اتاق تهران در نمایشگاه الکامپ امسال گفت: «برای نخستین‌بار اتاق تهران به‌صورت رسمی در این نمایشگاه حضور یافت و علاوه بر ارائه خدمات اتاق، پنل‌ها و نشست‌هایی با محور موضوعات روز برگزار شد و ارزیابی ما از حضور در این نمایشگاه مثبت است.»
او همچنین حضور اتاق تهران در نمایشگاه جیتکس را با وجود محدودیت‌های بین‌المللی اقدامی مهم توصیف کرد و گفت: «اتاق تهران با محوریت مرکز نوآوری و تحول دیجیتال در این رویداد حضور یافت که علاوه بر معرفی پلتفرم اتاق دیجیتال و معرفی خدمات مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان نیز در روزهای برپایی این نمایشگاه انجام گرفت. با توجه به شرایط سخت ارتباط‌گیری با ارائه‌دهندگان جهانی فناوری، این حضور موفق و اثرگذار ارزیابی می‌شود.»
الزامات افزایش سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی
در ادامه جلسه، رضا قربانی، نایب رئیس این کمیسیون نیز به گزارشی از سوی یکی از نهادهای زیرمجموعه وزارت امور اقتصاد و دارایی منتشر کرده اشاره کرد و گفت: «این گزارش هدف‌گذاری دولت در افزایش سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی را بررسی کرده و چنین نتیجه گرفته است که دستیابی به این هدف مستلزم رعایت الزامات مشخصی است.»
او در ادامه به الزامات مورد اشاره در این گزارش پرداخت و «توسعه زیرساخت و سرمایه‌گذاری»، «توسعه لایه‌ها و خدمات»،«بهره‌وری و هوشمندسازی»،« مقابله با مهاجرت سرمایه انسانی» و«اصلاح حکمرانی،سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری» را در دستیابی به سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی ضروری دانست.
قربانی همچنین به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره رگولاتوری تاکسی‌های اینترنتی اشاره کرد و گفت: «چنین به نظر می‌رسید که رگولاتوری این حوزه به ثبات رسیده باشد، اما ورود متولیان دیگر از جمله شهرداری باعث ایجاد ابهام شده است. گزارش مرکز پژوهش‌ها هشدار می‌دهد که ورود مستقیم دولت به قیمت‌گذاری، تجربه موفقی در دنیا نداشته و تداوم آن چالش برانگیز خواهد شد.»
نایب رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران، چهار پیشنهاد سیاستی گزارش درباره تاکسی‌های اینترنتی را حائز اهمیت خواند و گفت که تعیین نهاد رگولاتور، تعیین الگوی قیمت‌گذاری فنی، توجه به توسعه حمل‌ونقل عمومی و فراهم کردن امکان مقایسه قیمت پلتفرم‌ها برای مسافران از جمله این پیشنهادات است.
قربانی به وضعیت پلتفرمهای طلا و رمزارز نیز اشاره کرد و گفت: «هرچند بانک مرکزی آیین‌نامه‌ای برای پلتفرمهای رمزارز صادر کرده، اما وضعیت این کسب و کارها، همچنان با ابهام روبه‌روست و موضوعاتی مانند تعیین ساعات فعالیت آنها نیاز به بازنگری و بحث مفصل دارد.»
ارائه خدمات به اعضای اتاق تهران با رویکردی نوین
سحر بنکدارپور، رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران نیز با تشریح روند توسعه پلتفرم «اتاق دیجیتال» که در نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۵ بخشی از آن رونمایی شد، اعلام کرد: «در این پروژه تلاش کرده‌ایم یک پلتفرم یا به‌عبارتی مجموعه‌ای از پلتفرم‌ها برای اتاق طراحی کنیم تا خدمات موجود با رویکردی نوین و مبتنی بر فناوری‌های جدید ارائه شود.»
بنکدارپور با اشاره به انجام مطالعات تطبیقی بر حدود ۴۰ اتاق بازرگانی بین‌المللی افزود: «براساس این بررسی‌ها، علاوه بر نوسازی و دیجیتال‌سازی خدمات فعلی، ارائه خدمات جدید متناسب با شرایط اتاق‌های بازرگانی در ایران نیز در دستور کار قرار گرفته است.»
او با بیان اینکه«پروژه اتاق دیجیتال تهران در چهار فاز تعریف شده و فاز نخست آن تقریبا به پایان رسیده است.» ادامه داد: «در نمایشگاه جیتکس نیز فرصتی برای رونمایی اولیه از این فاز و نیز سنجش کار با نمونه‌های مشابه دیگر کشورها فراهم شد.»
در ادامه، بررسی موضوع اصلی این جلسه مبنی بر احصا مشکلات و چالش‌های صادرات و واردات از طریق پلتفرمهای داخلی در دستور کار قرار گرفت و پیمان سنندجی، رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق تهران، طی سخنانی با بیان اینکه«معمولا مرز مداخله و حمایت دولت، مرز باریکی است»، ادامه داد: «با وجود آنکه در سایر کشورها این مرزبندی رعایت می‌شود، اما در ایران، شاهد آن هستیم که به نام حمایت، مداخلاتی صورت می‌گیرد که چالش‌برانگیز است. او در ادامه با اشاره به مشکلاتی که پلتفرم ها در صادرات و واردات کالا دارند، گفت که سازمان توسعه تجارت به دنبال حل این مسایل و اتاق بازرگانی تهران به عنوان پارلمان بخشخصوصی در انعکاس مسایل و حل آن می‌تواند کمک کننده باشد؛ مشروط بر اینکه پیشنهاداتی مشخص از سوی بخشخصوصی به دولت ارائه شود.ه
در ادامه، برخی از صاحبان پلتفرمهای فروش نیز به طرح نقطه نظرات و مسایل خود پرداختند؛ از جمله ابهام و تعارض در ممنوعیت‌های وارداتی و صادراتی به ویژه در گروه‌های تحت عنوان کالای غیراساسی و به تبع آن ایجاد بازار خاکستری، افزایش ریسک سلامت و کیفیت و نیز برچسب‌گذاری قاچاق به کسب‌وکارهای قانونمدار، تعدد نهادهای ناظر و تعارض کارکردی و همچنین اخلال در واردات و صادرات کالا از مسیر پلتفرمهای فروش، هزینه بالا و کندی رویه‌های جایگزین پیشنهادی مانند اظهار کلی دوره‌ای و تسویه تجمیعی و همچنین محدودیت های لجستیکی و زیرساخت‌های وابسته از جمله مواردی بود که در این بخش مطرح شد.
ضرورت قائده‌گذاری برای صادرات خرد
بدری امیراحمدی که به نمایندگی از دفتر واردات گمرک ایران در این نشست حضور یافته بود، ضمن تایید مشکلات مطرح شده، گفت: «رویه فعلی صادرات به صورت هدیه و سوغات ماهیتا برای استفاده غیرتجاری است و تکرار پی‌درپی آن به قصد فروش، موجب تغییر ماهیت و الزام به طی تشریفات تجاری می‌شود.»
او گفت: «حل این مسئله و ساده سازی صادرات کالا در حجم‌های کوچک‌تر، نیازمند قائده‌گذاری برای صادرات خرد است. همچنین برخی راهکارهای اجرایی موقت مانند اظهار کلی دوره‌ای و تسویه مرحله‌ای می‌تواند امکان‌پذیر باشد، اما برای پلتفرمهای با تنوع کالایی بالا، نیازمند طراحی سامانه‌ای سازگار و پرسرعت در تجارت آنلاین است.»
امیراحمدی با بیان اینکه «در حوزه واردات نیز حساسیت‌های ارزی و دغدغه‌های تنظیم بازار باعث شده تا بخشی از محدودیت‌ها استمرار یابد» ادامه داد: «با وجود این، مسیرهایی برای تجارت منطقه‌ای و بهره‌گیری از ترتیبات ترجیحی وجود دارد که می‌تواند با طراحی صحیح، به طور ویژه برای صادرات خرد دوطرفه فعال شود.»
در ادامه این جلسه، مرتضی احمدی، معاون برنامه‌ریزی و مقررات سازمان توسعه تجارت ایران، ضمن ارائه توضیحاتی درخصوص مشکلات و ابهامات مطرح شده، برضرورت احصا نظرات بخشخصوصی در ارتباط با قوانین و مقررات تجارت الکترونیک تاکید و تصریح کرد: «برای موفقیت در اجرای راهکارها، لازم است پیشنهادهای دقیق، قابل اجرا و زمان‌بندی‌شده از سمت بخشخصوصی تدوین و به صورت بسته اصلاحات مقرراتی و فرایندی ارائه شود تا امکان پیگیری توسط دستگاه‌های دولتی وجود داشته باشد.»
احمدی اعلام کرد: «مشکلات عمدتا در زمینه فروش خرد کالا توسط پلتفرم‌ها یا فروشندگان فعال در آنها به مشتریان خارجی و ارسال پستی این مرسولات ظاهر شده و موانع گمرکی و مقرراتی، روند فعالیت آنها را با چالش مواجه کرده است.»
او با بیان اینکه این موضوع باید از هر دو بعد صادرات و واردات بررسی شود، افزود: «مقررات حوزه تجارت خارجی در بسیاری موارد به یکدیگر مرتبط هستند و لازم است مشکلات هر دو بخش به صورت هم‌زمان مورد توجه قرار گیرد. هدف ما از برگزاری این جلسات نیز این است که که هر اقدامی که برای اصلاح مقررات یا فرایندهای مرتبط در حوزه گمرک، بانک مرکزی و یا دیگر بخش‌های تجاری لازم باشد، در دستور کار قرار دهیم تا این روند تسهیل شده و رونق مورد انتظار در این حوزه ایجاد شود.»
در ادامه، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران از تداوم تشکیل جلسات تخصصی با حضور نمایندگانی از پلتفرم‌ها، فعالان بخش خصوصی حوزه دیجیتال و سازمان‌های ذیربط برای دستیابی به فهم مشترک در این حوزه خبر داد و گفت که این‌مسئله در جلسات آتی کمیسیون نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
منبع
اتاق بازرگانی تهران