پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیر اسبق فناوری اطلاعات بورس در گفت‌وگو با راه پرداخت: بازار سرمایه به‌دلیل شفافیت و نوآوری، بستر مناسبی برای تحول در رگولاتوری رمزارزها است
ورود بورس کالا به حوزه دارایی‌های دیجیتال، آن هم با دو رویکرد عملیاتی شامل «صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر رمزارز» و «توکن‌سازی محصولات»، می‌تواند نقطه عطفی در مسیر رسمی‌سازی بازار رمزارزها در کشور باشد. در حالی که تاکنون فعالان این حوزه با چالش‌های متعددی از جمله نبود چارچوب مشخص، قطع ناگهانی درگاه‌های پرداخت و نبود زیرساخت قانونی دست و پنجه نرم کرده‌اند، ورود یکی از نهادهای رسمی بازار سرمایه به این فضا، امیدها را برای ساماندهی و پذیرش گسترده‌تر این بازار زنده کرده است.
بخوانید: بورس کالا چگونه قصد دارد وارد حوزه رمز دارایی‌ها شود؟
در همین راستا، راه پرداخت در گفت‌وگویی با حمید حسن‌آبادی، مدیر اسبق فناوری اطلاعات سازمان بورس، به بررسی ابعاد مختلف این ورود و چالش‌های پیش‌رو پرداخته است. حسن‌آبادی با تأکید بر اهمیت روزافزون رمزدارایی‌ها در اقتصاد کشور، بر ضرورت تعیین‌تکلیف نهایی در سطح کلان نظام درباره فناوری‌های نوینی چون بلاکچین و هوش مصنوعی تأکید می‌کند.
رمزارز؛ بازاری که دیگر نمی‌توان نادیده گرفت
حمید حسن‌آبادی در ارتباط با ورود بورس کالا به حوزه رمزدارایی‌ها گفت: «این قصه، قصه‌ای طولانی است. اول باید به این نکته توجه کنیم که موضوع رمزارزها یا رمزدارایی‌ها امروز آن‌قدر در کشور اهمیت پیدا کرده که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت.»
او افزود: «حالا اینکه نهادی پیش‌قدم شده و کاری را آغاز کرده، قابل بررسی است، اما فارغ از این‌ها باید بپذیریم که اکنون در کشور طیف وسیعی از جامعه، بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر، به‌نوعی در این حوزه فعال‌اند یا دارنده رمزارز هستند. مثلاً فقط یک صرافی داخلی، نوبیتکس، بیش از ۱۰ میلیون کاربر دارد. این عدد، بسیار بزرگ است؛ معادل یا حتی بیش از مجموع مشتریان چند بانک بزرگ کشور.»
اهمیت راهبردی بازار رمزارز حتی در مواجهه با دشمن
حسن آبادی بیان کرد: «اخیراً در جریان جنگ ۱۲ روزه، دیدیم که دشمنان هم به اهمیت زیرساخت‌های رمزارزی پی برده‌اند. شاید پیش‌تر تصور می‌کردیم حمله سایبری فقط متوجه بانک‌ها باشد، اما حالا شاهد بودیم که صرافی‌های رمزارزی هم هدف حمله قرار گرفتند. این یعنی ما باید بیش از پیش به فکر زیرساخت‌های این حوزه باشیم.»
دو رویکرد بورس کالا؛ ETF رمزارزی و توکن‌سازی محصولات
مدیر اسبق فناوری اطلاعات سازمان بورس در ادامه به برنامه‌های جاری این نهاد اشاره کرد و توضیح داد: «در حال حاضر دو راهکار عملیاتی روی میز بورس کالاست. اولی، راه‌اندازی ETFهای مبتنی بر رمزارز است که نمونه‌اش در دنیا موجود است و ETF بیت‌کوین بیش از یک سال است که عملیاتی شده. دومی، توکن‌سازی کالاها مثل زعفران است که در حال پیگیری است و نمونه داخلی و خارجی طلا هم پیش‌تر موفق بوده.»
او افزود: «البته راهکارها فقط به این دو مورد محدود نمی‌شوند و مطمئنم روش‌های دیگری هم هست که بتوان از آن‌ها استفاده کرد تا طیف وسیع‌تری از جامعه از مزایای این بازار بهره‌مند شوند.»
زیرساخت‌های فنی آماده‌اند؛ چالش در مجوزهاست
او در خصوص موانع پیش‌روی اجرای این طرح‌ها توضیح داد: «از نظر فنی، زیرساخت‌ها در هر دو مسیر کاملاً فراهم است. شرکت‌هایی که در این حوزه فعال‌اند، آمادگی دارند. اما چالش اساسی، اخذ مجوزها و درگیر شدن با چند نهاد تنظیم‌گر و چند رگولاتوری است.»
حسن‌آبادی ادامه داد: «در حال حاضر با نهادهایی مثل وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، سازمان بورس و حتی وزارت صمت (در صورت ورود به حوزه کالا) مواجهیم. هماهنگی میان این نهادها و تسریع در صدور مجوزها، کلید موفقیت این مسیر است.»
نقش این صندوق‌ها در تقویت حاکمیت ریال
در پاسخ به این پرسش که آیا این رویکرد می‌تواند به تقویت جایگاه ریال کمک کند، حسن‌آبادی توضیح داد: «در رویکرد اول یعنی ETFهای رمزارزی، رمزارز از حالت ابزار پرداخت خارج شده و به ابزار سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شود. همین مسئله باعث می‌شود نقش ریال در اقتصاد تقویت شود.»
او همچنین افزود: «از سوی دیگر، بحث ریال دیجیتال یا CBDC هم مطرح است. اگر این طرح‌ها درست و سنجیده پیاده‌سازی شوند، می‌توانند در قالب یک سیاست مکمل، به حفظ حاکمیت پول ملی کمک کنند.»
پیش‌قدم شدن نهادهای رسمی؛ اتفاقی مثبت برای مشروعیت بازار رمزارز
او درباره اثر روانی ورود بورس کالا به این حوزه گفت: «مهم نیست کدام نهاد پیش‌قدم شده؛ نکته مثبت این است که بالاخره یک نهاد رسمی تصمیم گرفته بخشی از بار این بازار را بر عهده بگیرد. این اتفاق، اتفاقی مثبت است.»
حسن‌آبادی افزود: «بازار سرمایه به‌دلیل ماهیت شفاف و پیشینه حمایتی‌اش از نوآوری، بستر مناسبی برای چنین تحولاتی است و بسیاری از نوآوری‌ها نیز در همین بستر پیش رفتند. از سوی دیگر، به‌دلیل ماهیت انعطاف‌پذیر بازار سرمایه، این حوزه معمولاً سریع‌تر از سایر بخش‌ها وارد عمل می‌شود؛ در حالی که بسیاری از خبرگان، رویکرد بانک مرکزی، بیمه مرکزی و سایر نهادهای تنظیم‌گر اصلی صنعت مالی را توسعه‌گرا نمی‌دانند و معتقدند که این نهادها بیشتر رویکردی محدودکننده دارند. در مقابل، سازمان بورس تلاش کرده رویکردی حمایتی‌تر در قبال نوآوری‌ها داشته باشد. مهم‌تر از همه، این است که اکنون یک اقدام عملیاتی انجام شده و این خود نویدبخش روزهای بهتری در آینده است.»
اما این اقدامات تنها یک مُسکن‌اند؛ نیاز به تصمیم‌گیری کلان داریم
در پایان، او به یک نکته مهم اشاره کرد و هشدار داد: «حتی اگر این اقدامات انجام شوند، باز هم در حکم یک مسکن هستند. موضوع رمزدارایی‌ها، بلاکچین، هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوین، نیازمند تعیین‌تکلیف اساسی و ریشه‌ای در سطح کلان نظام است.»
او تأکید کرد:«ما تجربه تلخ شکست سازمان ملی هوش مصنوعی را داشته‌ایم. حالا اگر یک سازمان ملی بلاکچین هم تأسیس شود، تضمینی نیست که موفق باشد. باید یک نهاد تنظیم‌گر فرا قوه‌ای، متشکل از متخصصان حقوقی و فناورانه، شکل بگیرد تا فناوری‌های نوین را به‌درستی و بدون برخورد سلیقه‌ای تنظیم‌گری کند.»
