پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پردازش داده‌های بورسی و تبدیل آن‌ها به تصمیمات هوشمندانه توسط تریدبین
گفت‌وگو با حامد سلیمیان، مدیر محصول تریدبین درباره نحوه پردازش داده‌های بورسی، تحلیل‌های لحظه‌ای بازار و ابزارهای هوشمند این پلتفرم برای کمک به تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران
پلتفرم تریدبین، به‌عنوان یک ابزار در دنیای بورس، تلاش می‌کند تا داده‌های خام بازار سرمایه را به اطلاعاتی کاربردی و مفید تبدیل کند و تصمیم‌گیری‌های سریع‌تر و دقیق‌تری را برای سرمایه‌گذاران ممکن سازد. در گفت‌وگو با حامد سلیمیان، مدیر محصول تریدبین، او به بررسی چگونگی پردازش داده‌ها، ترکیب تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر بازار پرداخت و راهکارهای نوآورانه‌ای که این پلتفرم برای تحلیل دقیق وضعیت نمادهای بورسی ارائه می‌دهد را شرح داد.
پردازش داده‌های خام به اطلاعات کاربردی با تریدبین
پلتفرم تریدبین با هدف تسهیل فرآیند تصمیم‌گیری در بازار سرمایه طراحی شده است. این سامانه با پردازش داده‌های خام و تبدیل آن‌ها به اطلاعات مفید، به کاربران کمک می‌کند تا تصمیمات خود را سریع‌تر و دقیق‌تر بگیرند. حامد سلیمیان، مدیر محصول تریدبین شرکت بهینه پرداز ملل شریف درباره این پلتفرم بیان کرد: «در بازار سرمایه، هزاران نماد معاملاتی وجود دارد که هرکدام قیمت، حجم معاملات، تاریخچه و شاخص‌های مختلفی دارند. بررسی تمامی این داده‌ها به‌صورت دستی کار دشواری است، چرا که برای هر نماد ممکن است بیش از ۷۰ تا ۸۰ فاکتور تحلیلی در نظر گرفته شود. اگر فردی بخواهد تمام این داده‌ها را به‌صورت لحظه‌ای جمع‌آوری و بررسی کند، این کار بسیار زمان‌بر و تقریباً غیرممکن خواهد بود.
تریدبین این مشکل را حل کرده و با پردازش داده‌ها، آن‌ها را به اطلاعات معنادار و کاربردی تبدیل می‌کند. برای مثال، این سامانه مشخص می‌کند که امروز کدام نمادها بیشترین حجم معاملات را داشته‌اند، کدام نمادها معاملات مشکوک داشته‌اند و میزان ورود و خروج پول حقوقی به هر نماد چقدر بوده است. علاوه بر این، تریدبین با ارائه چارت‌ها، جداول تحلیلی و امکان فیلترگذاری، به کاربران این امکان را می‌دهد که داده‌های موردنیاز خود را به‌سادگی مشاهده کنند. برای مثال، اگر فردی بخواهد بداند ورود پول حقوقی به یک سهم خاص در یک روز مشخص چقدر بوده، این پلتفرم به‌سرعت این اطلاعات را در اختیار او قرار می‌دهد. در حالی که اگر بخواهد این داده‌ها را از منابع عمومی جمع‌آوری کند، این کار پیچیده و زمان‌بر خواهد بود.»
داده‌های تریدبین؛ منابع مختلف و نحوه پردازش آن‌ها
در بازار سرمایه، تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات دقیق و به‌روز اهمیت زیادی دارد. داده‌های پراکنده و تحلیل‌های سطحی نمی‌توانند تصویری واقعی از وضعیت یک نماد ارائه دهند. سلیمیان در این باره توضیح داد: «ما در تریدبین تلاش کرده‌ایم تا با گردآوری و پردازش داده‌های مختلف، تحلیلی جامع و دقیق را در اختیار کاربران قرار دهیم. بخشی از داده‌هایی که ما در تریدبین ارائه می‌دهیم، اطلاعاتی است که به‌صورت عمومی از سازمان بورس خریداری کرده‌ایم. این داده‌ها شامل اطلاعات دقیق معاملات، قیمت‌ها و روند خرید و فروش نمادها می‌شود. اما برای درک بهتر بازار، تنها داده‌های خام کافی نیستند. ما این اطلاعات را پردازش کرده و در قالب تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی به کاربران ارائه می‌کنیم. تحلیل تکنیکال به ما نشان می‌دهد که یک نماد در لحظه چه وضعیتی دارد. قیمت آن چگونه تغییر می‌کند، حجم معاملات چقدر است و روند خرید و فروش به چه صورت پیش می‌رود. این اطلاعات روی چارت نمایش داده می‌شوند تا کاربران بتوانند تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.»
تحلیل بنیادی نیز یکی دیگر از بخش‌های مهم این سامانه است. سلیمیان در این خصوص توضیح داد: «ما اطلاعات بنیادی شرکت‌ها را از سامانه کدال دریافت می‌کنیم. این اطلاعات شامل گزارش‌های مالی، میزان سود و زیان، درآمدها، دارایی‌ها و حتی افزایش سرمایه‌های گذشته شرکت‌هاست. این نوع تحلیل، به کاربران دید بلندمدت‌تری از ارزش واقعی یک شرکت می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند که بفهمند آیا یک سهم واقعاً پتانسیل رشد دارد یا خیر.»
او در ادامه به تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «در بررسی‌های ما مشخص شد که برخی از کانال‌های تلگرامی تأثیر قابل‌توجهی بر روند بازار دارند. برخی گروه‌ها با انتشار پیام‌های هدفمند، جهت معاملات را تغییر می‌دهند. برای تحلیل این مسئله، ما از یک مدل هوش مصنوعی استفاده کردیم که پیام‌های تلگرامی را پردازش کرده و احساسات موجود در آن‌ها را تحلیل می‌کند. این مدل می‌تواند تشخیص دهد که یک پیام حاوی احساسات مثبت، منفی یا خنثی است و همچنین مشخص کند که آیا این پیام یک تبلیغ، تحلیل واقعی یا صرفاً یک گفت‌وگوی بی‌ربط به معاملات است. ترکیب تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و داده‌های شبکه‌های اجتماعی، به کاربران کمک می‌کند تا تصویر جامعی از وضعیت نمادهای بازار داشته باشند و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری انجام دهند.»
تصویری از بازار؛ پیش‌بینی روند گروه‌های بورسی و تحلیل آن‌ها
تریدبین با استفاده از پنج داشبورد تخصصی، داده‌های مختلف بازار را دسته‌بندی کرده است تا کاربران به‌راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. برخی از این اطلاعات در قالب جدول نمایش داده می‌شوند، اما برخی دیگر مانند سرانه خرید و فروش، به‌صورت چارت‌های تحلیلی ارائه شده‌اند تا کاربران بتوانند تحلیل‌های دقیق‌تری داشته باشند. سلیمیان در این باره توضیح داد: «داشبورد بازار یا نمای بازار به‌طور کلی وضعیت کلی بازار را نمایش می‌دهد. به‌عنوان مثال، در ابتدا اطلاعات معاملاتی مهم مانند تغییرات شاخص کل، حجم معاملات روز و ارزش معاملات تا آن لحظه را نشان می‌دهد. این اطلاعات به‌طور لحظه‌ای روی چارت به‌روزرسانی می‌شود و به کاربران کمک می‌کند تا در هر لحظه، وضعیت بازار را در بازه‌های زمانی یک دقیقه‌ای بررسی کنند.
همچنین، نمادهای برتر بازار که از نظر تاثیرگذاری بر شاخص‌ها یا حجم مشکوک معاملات اهمیت دارند، در این بخش نمایش داده می‌شوند. اگر یک نماد حجم مشکوک بالایی داشته باشد، این اطلاعات به‌طور واضح به کاربر نشان داده می‌شود تا بتواند آن را تحلیل کند. در این داشبورد، اطلاعاتی مانند حجم معاملات، حجم ماهانه، تبدیل معاملات حقیقی به حقوقی، و اطلاعات مربوط به خرید و فروش حقوقی‌ها نیز قابل مشاهده است. علاوه بر این، بیشترین حجم‌های خرید و فروش، ارزش صف‌های خرید و فروش و دیگر اطلاعات مهم بازار نیز در دسترس است. هر پنج دقیقه یک‌بار، ارزش کل خرید و فروش بازار به‌روزرسانی می‌شود و برتری‌های ورود و خروج پول و سرانه خرید و فروش نیز نمایش داده می‌شود.»
او در ادامه توضیح داد: «در این داشبورد، اطلاعات کلی از صورت‌های مالی نیز به کاربران ارائه می‌شود، اما برای اینکه کاربر گمراه نشود و همه اطلاعات برای آن به‌راحتی قابل‌دسترس باشد، ما برخی از داده‌ها را از خود داشبورد کشیدیم و در منوی کناری قرار دادیم. به‌عنوان مثال، نقشه بازار را جداگانه در یک صفحه دیگر نمایش می‌دهیم که لیست همه گروه‌های بورسی را نشان می‌دهد. به این صورت، اگر کاربری بخواهد وضعیت یک گروه خاص را بررسی کند، به راحتی می‌تواند آن گروه را از نظر رشد یا عقب‌ماندگی نسبت به کلیت بورس بررسی کند. برای مثال، اگر گروه فلزی در سه ماه گذشته نسبت به بازار عقب افتاده باشد، احتمال این وجود دارد که این گروه بخواهد خود را جبران کند. وقتی کاربر روی این گروه کلیک کند، وارد نمادهای آن گروه می‌شود و می‌تواند تحلیل کند که کدام نماد در این گروه از بقیه جلوتر است. این مقایسه به کاربر این دید را می‌دهد که مثلا اگر گروه فلزی ۱۵ درصد رشد کرده، احتمال اینکه این گروه بخواهد رشد بیشتری داشته باشد، ضعیف است.»
تحلیل لحظه‌ای شاخص‌ها و ورود و خروج سهامداران در داشبورد
سلیمیان همچنین به دیگر ویژگی‌های این داشبورد اشاره کرد و گفت: «در این داشبورد، شاخص‌های مختلف بازار و ورود و خروج سهامداران به‌طور لحظه‌ای بررسی می‌شوند. همچنین، داده‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی که پیش‌تر به آن اشاره کردم با جزئیات بیشتری نمایش داده می‌شود. علاوه بر این، اطلاعات درباره حق تقدم‌ها و اوراق اختیار خرید نیز در این داشبورد قرار دارند. برای مثال، اوراق اختیار خرید خودرو که تاریخ آن به ۱/۶۴ مربوط است، به‌طور دقیق برای کاربران قابل‌دسترس است. اگرچه بازار آپشن در بورس ایران هنوز خیلی جا نیفتاده، اما در ماه‌های اخیر حجم معاملات آن افزایش یافته و مردم بیشتر درباره آن سؤال می‌کنند.
این اطلاعات به‌طور کامل در دسترس است تا کاربر بتواند تحلیل‌هایی بر اساس آن انجام دهد و حتی بتواند پیش‌بینی‌هایی درباره احتمال سودآوری این اوراق داشته باشد. این اطلاعات در داشبورد اول ما یعنی داشبورد بازار قرار دارد که کلیت بازار را نشان می‌دهد. با استفاده از دو یا سه فاکتور از پنج یا شش کامپوننتی که ذکر کردیم، کاربران می‌توانند به‌راحتی اطلاعات دقیقی از نمادهای مختلف به‌دست آورده و تصمیم‌گیری‌های بهتری انجام دهند. این داشبورد یک ابزار قدرتمند برای تحلیل دقیق وضعیت بازار است که به کاربران کمک می‌کند تصویری جامع از روند بازار و نمادهای مختلف بدست بیاورند.»
رصد لحظه‌ای بازار و وضعیت نمادها
در پلتفرم تریدبین، داشبورد نماد به‌طور ویژه برای هر نماد طراحی شده است. این داشبورد به کاربر این امکان را می‌دهد که اطلاعات کاملی از وضعیت یک نماد خاص را به‌طور آنی مشاهده کند. وقتی کاربر وارد صفحه نماد می‌شود، اطلاعاتی مانند وضعیت تقاضا و عرضه، ۱۲ ماه گذشته نماد، معاملات اخیر و حتی تحلیل‌هایی درباره سهامداران نماد به او نمایش داده می‌شود. سلیمیان در این باره توضیح داد: «ما اطلاعات مختلفی را به‌صورت دقیق و به‌طور لحظه‌ای در اختیار کاربران قرار می‌دهیم تا آن‌ها بتوانند بهترین تصمیمات را در لحظه بگیرند. به‌عنوان مثال، در این داشبورد شما می‌توانید ببینید که چه سهامدارانی در این نماد حضور دارند، حجم معاملات به چه شکل است و این داده‌ها کمک می‌کند تا بتوانید سیگنال‌های مختلفی از وضعیت نماد استخراج کنید. یکی از ویژگی‌های ویژه این داشبورد این است که تاریخچه فعالیت سهامداران مختلف و تاثیر آن‌ها بر نماد به‌طور دقیق روی چارت نمایش داده می‌شود تا کاربر بتواند به‌راحتی این اطلاعات را مشاهده و تحلیل کند.»
به گفته سلیمیان هدف آن‌ها در طراحی این داشبورد، این است که هیچ‌چیز اضافی باعث گمراهی کاربران نشود، بنابراین اطلاعات غیر ضروری از صفحه اصلی حذف و به منوهای کناری منتقل شده است. او در این باره گفت: «ما تلاش کردیم تا تجربه کاربری ساده و قابل فهم باشد تا حتی کاربران کم‌تجربه هم بتوانند از امکانات پیشرفته استفاده کنند. برای مثال، در قسمت تحرکات سهم، می‌توانید ببینید که چه تغییراتی در سهامداران نماد رخ داده است و این تغییرات چه تاثیری در آینده قیمت می‌گذارد. به‌علاوه، مدل‌های تحلیلی در این داشبورد به‌طور ویژه به زبان فارسی ترجمه و بومی‌سازی شده‌اند، تا کاربران بتوانند با آن‌ها راحت‌تر کار کنند و تحلیل‌های دقیقی از وضعیت نمادها به دست آورند.
برای کاربرانی که تجربه کمتری در تحلیل بازار دارند، ما یک سیستم هوش مصنوعی اضافه کرده‌ایم که به‌طور ماهانه یا سالانه سبد سهام پیشنهادی به آن‌ها می‌دهد. این مدل به کاربران کمک می‌کند تا با انتخاب نمادهای مختلف، سبدی متنوع بسازند و احتمال سود خود را افزایش دهند. در واقع، این سیستم به کاربرانی که دانش فنی زیادی ندارند، کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و حتی در مواقعی که خودشان نمی‌دانند چه نمادی را بخرند یا بفروشند، پیشنهادات هوشمندانه‌ای دریافت کنند.»
به‌روزرسانی‌های پیوسته و پشتیبانی علمی برای کاربران بورسی
مدیر محصول تریدبین شرکت بهینه پرداز ملل شریف با اشاره به روزرسانی خودکار این پلتفرم بیان کرد: «این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده که تغییرات به‌سرعت وارد سامانه شده و در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. به‌طور معمول، این تغییرات به‌صورت پیوسته و چندین بار در روز انجام می‌شود تا کاربران همیشه به جدیدترین داده‌ها دسترسی داشته باشند. نتیجه این تلاش‌ها، آمار مثبت از داشبوردهای گوگل و مایکروسافت بوده است. برای کسانی که نیاز به اطلاعات بیشتر دارند، یک بلاک اختصاصی با مقالات، استراتژی‌های بورسی و اطلاعات بیشتر تعریف کرده‌ایم. این بلاک به کاربران کمک می‌کند تا با دانش بیشتر وارد بازار شوند و تصمیمات بهتری بگیرند. هدف نهایی ما این است که به کاربران آموزش‌های کاربردی بدهیم تا در بازار بورس آگاهانه‌تر عمل کنند.»
او در ادامه بیان کرد: «ما بخشی از سامانه خود را در بانک ملت به‌عنوان یک سوپر اپلیکیشن ارائه داده‌ایم که شامل تابلوخوانی، نمای بازار و گروه‌های بورسی است. این بخش برای کاربران موبایلی طراحی شده و در دستگاه‌های اندرویدی در دسترس است، در حالی که نسخه iOS آن به‌زودی آماده خواهد شد. این اپلیکیشن به‌طور کامل از داده‌های سامانه ما استفاده می‌کند و پشتیبانی علمی از تحقیقات دانشگاه شریف را نیز دارد. سامانه ما از پروژه‌های علمی، کارشناسی و دکتری دانشگاه شریف بهره می‌برد و این فعالیت‌ها به‌طور مداوم در حال پیشرفت است. در این راستا، یکی از مقالات اخیر در حال داوری است و امیدواریم به‌زودی منتشر شود. این فرآیندها و فعالیت‌ها نتیجه همکاری‌های علمی و پژوهش‌های تخصصی در سطح دانشگاه است که به‌طور مداوم در حال به‌روزرسانی و توسعه است.»
اطمینان از صحت داده‌ها برای تصمیمات درست
به گفته او، این مجموعه، شرکتی دانش‌بنیان است که اعضای آن تیم در حوزه‌های علمی و تخصصی فعالیت می‌کنند. او در این باره افزود: «بیشتر اعضای تیم ما دانشجویان دکترا یا فارغ‌التحصیلان ارشد دانشگاه شریف هستند و تعدادی از آن‌ها نیز سابقه تدریس در دانشکده کامپیوتر شریف دارند. این تیم، که شامل اساتید هیئت علمی دانشگاه شریف نیز می‌شود، همواره در تلاش بوده تا پروژه‌های علمی و دانش‌بنیان را به سرانجام برساند. یکی از چالش‌های اصلی ما اطمینان از دقت داده‌هایی است که به کاربران ارائه می‌دهیم. به دلیل حساسیت بالای اطلاعات بورسی، همیشه نگرانی‌هایی وجود دارد که شاید یک سهامدار با استفاده از داده‌های نادرست، تصمیمات اشتباهی بگیرد. برای حل این چالش، تلاش کرده‌ایم که سیستم‌های خود را طوری طراحی کنیم که داده‌ها به‌روز، دقیق و قابل‌اعتماد باشند. به‌طور خاص، الگوریتم‌هایی برای به‌روزرسانی لحظه‌ای و اطمینان از صحت داده‌ها ایجاد کرده‌ایم که به‌صورت خودکار و سریع در حال انجام است. هدف ما این است که داده‌های دقیق و به‌روز همیشه در دسترس کاربران قرار گیرد تا از ضررهای احتمالی جلوگیری شود.»
