پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امید آراسته، قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر: آینده صنعت لندتک به تعامل مؤثر بین رگولاتور و شرکت‌های فناور بستگی دارد
قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر، در گفت‌وگو با راه پرداخت درباره فعالیت‌های این شرکت در دو حوزه لندتک و تجارت الکترونیکی، چالش‌های صنعت لندتک در ایران و نقش حیاتی تعامل رگولاتور با شرکت‌های فناور صحبت کرده است. او از مزایای رقابتی دیجی‌شهر مانند نبود نیاز به ضامن، نرخ نکول پایین و تمرکز بر تجربه کاربری گفته و تأکید کرده است که مدیریت ریسک، تحلیل داده‌ها و فناوری‌های نوین در قلب مدل کسب‌وکار این شرکت قرار دارند
در روزگاری که هزینه‌های روزمره و خرید کالاهای ضروری به‌ویژه اقلام دیجیتال و یا طلا و یا حتی گوشی‌های هوشمند به طرز چشمگیری افزایش‌یافته است، یافتن راهی سریع و قابل‌اعتماد برای خرید اقساطی، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد. در این میان، بسیاری از افراد به دنبال فروشگاه‌هایی هستند که نه‌تنها محصولات متنوعی ارائه دهند، بلکه امکان خرید با شرایط آسان و بدون نیاز به ضامن را هم فراهم کرده باشند. دیجی‌شهر یک کسب‌وکار فعال در حوزه لندتک است که در سال ۱۴۰۰ و با حمایت بانک شهر تأسیس شد. این مجموعه باهدف ایجاد بستر آنلاین برای ارائه خدمات خرید اقساطی کالا شکل‌گرفته و تلاش دارد دسترسی کاربران به تسهیلات مالی را از طریق فرایندهای دیجیتال و ساده‌شده ممکن سازد.
دیجی‌شهر در مدل فعالیت خود از ظرفیت‌های اعتباری بانک شهر بهره می‌برد و در کنار فروش اقساطی، خدماتی نظیر ضمانت اصالت کالا و امکان مرجوعی را نیز در فرایند خرید در نظر گرفته است. طبق صحبت‌های امید آراسته، قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر، این شرکت تاکنون توانسته با ارائه اعتبار تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان، به یکی از گزینه‌های جذاب برای متقاضیان خرید اقساطی تبدیل شود. این فروشگاه با فراهم‌کردن امکان خرید کالاهای پرطرفداری همچون لپ‌تاپ با بازپرداخت ۶۰ماهه، آیفون قسطی، طلا، موتورسیکلت و دیگر محصولات دیجیتال از شرکت‌های معتبر، نیاز بسیاری از کاربران را برطرف می‌کند.
نکته قابل‌توجه در مدل فروش دیجی‌شهر، نبود نیاز به ضامن برای دریافت وام است؛ به‌طوری که مشتریان اگر رتبه خوبی در اعتبارسنجی کسب کنند تنها با ارائه یک برگ چک شخصی می‌توانند تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان از این فروشگاه خرید اقساطی انجام دهند. در شرایطی که فرایند دریافت وام در بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با مراحل پیچیده و زمان‌بر همراه است، دیجی‌شهر با بیشترین سقف اعتبار و بازپرداخت طولانی‌مدت، گزینه‌ای مناسب برای دریافت وام آنلاین و خرید آسان محسوب می‌شود.
اما باوجود توسعه حوزه لندتک در سال‌های اخیر این اکوسیستم می‌تواند شکننده باشد و رگولاتور با یک دستورالعمل عجولانه می‌تواند باعث توقف یا کند کردن مسیر آن شود. قائم‌مقام مدیرعامل شرکت دیجی‌شهر معتقد است که آینده صنعت لندتک در ایران به تعامل مؤثر بین رگولاتور و شرکت‌های فناور بستگی دارد؛ یعنی رگولاتور بیشتر گوش کند، دقیق‌تر تحلیل کند و تصمیماتش را با همراهی بازیگران این بازار بگیرد: «فقط در این صورت است که هم کاربران نهایی خدمات بهتری می‌گیرند، هم نوآوری در صنعت لندتک متوقف نمی‌شود.» در ادامه گزارشی از گفت‌وگوی راه پرداخت را با امید آراسته، قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر درباره فعالیت‌های این شرکت و آینده صنعت لندتک در کشور می‌خوانید.
سهم بازار ۲۰ تا ۲۵ درصدی دیجی‌شهر از صنعت لندتک کشور
دیجی‌شهر به‌عنوان یکی از بازیگران فعال در صنعت لندتک کشور، همزمان در دو حوزه لندتک و تجارت الکترونیک فعالیت می‌کند؛ دو حوزه‌ای که در بستر مالی نوآورانه به هم گره‌خورده‌اند. امید آراسته، قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر با اشاره به جایگاه این شرکت در صنعت لندتک، می‌گوید: «دیجی‌شهر با سهم بازار حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد، یکی از بازیگران مهم این حوزه به شمار می‌رود و طی دو سال گذشته رشد بسیار قابل‌توجهی داشته است. در چشم‌انداز بلندمدت نیز هدف ما این است که خدمات فین‌تکی بیشتری به دیجی‌شهر اضافه کنیم و به یک بازیگر قدرتمند در اکوسیستم فین‌تک کشور تبدیل شویم. وقت آن رسیده که با همکاری فعالان این حوزه داده‌ها بین لندتک‌ها تجمیع شود. این همکاری می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد یک سیستم اعتبارسنجی یونیک و قوی باشد که با بهره‌گیری از دانش مشترک، ریسک خدمات لندتک را به‌صورت چشمگیری کاهش دهد.»
به باور او، چنین حرکت‌هایی نه‌تنها می‌تواند سطح امنیت خدمات مالی را افزایش دهد، بلکه اعتماد عمومی به لندتک‌ها را نیز تقویت خواهد کرد؛ مسیری که دیجی‌شهر با نگاهی بلندمدت و رویکردی مشارکتی در حال طی‌کردن آن است.
نرخ نکول زیر یک درصد در دیجی‌شهر
در فضای رقابتی صنعت لندتک، یکی از اولین سؤالاتی که از هر فعال این حوزه پرسیده می‌شود، وضعیت نرخ نکول آنها است؛ معیاری حیاتی که نشان‌دهنده میزان بازپرداخت به‌موقع تسهیلات از سوی کاربران است. آراسته در این گفت‌وگو تأکید می‌کند: «نرخ نکول ما در دیجی‌شهر اکنون کمتر از یک درصد است؛ عددی بسیار مطلوب که حاصل تلاش و طراحی دقیق فرایندهای ارزیابی مالی کاربران و تحلیل‌های داده‌محور است.»
او با اشاره به عملکرد مستمر تیم داده شرکت دیجی‌شهر می‌گوید: «ما در هر فصل فعالیت‌های ارزیابی مالی کاربران را به‌روزرسانی می‌کنیم و با بررسی رفتارهای مالی گذشته، الگوهای دقیقی از مشتریان خوش‌حساب یا پرریسک ایجاد می‌کنیم. این تحلیل‌ها بر اساس تطبیق رفتار مالی کاربران دیجی‌شهر با اطلاعات مشابه در شبکه بانکی و مؤسسات مالی دیگر انجام می‌شود.»
یکی از اهداف کلیدی دیجی‌شهر، کنترل پایدار نرخ نکول است. آراسته معتقد است که ترکیب فناوری‌های نوین، به‌ویژه یادگیری ماشین (Machine Learning)، باتجربه عملیاتی تیم دیجی‌شهر، مهم‌ترین ابزار برای دستیابی به این هدف برای آنهاست. او می‌گوید: «در واقع لندتک، ترکیب لند (تسهیلات) و تک (تکنولوژی) است و ما در دیجی‌شهر به بخش تکنولوژیک این فرایند اهمیت بسیار زیادی می‌دهیم. نرخ نکول پایین فعلی نتیجه تلاش جمعی ماست و امیدواریم با پیشرفت‌های بیشتر در حوزه داده و الگوریتم‌های تحلیل‌گر، این وضعیت را حتی بهتر از امروز کنیم.»
تجربه کاربری؛ نقطه قوت دیجی‌شهر در مسیر تسهیل وام‌دهی دیجیتال
ارائه تجربه‌ای شفاف و قابل‌اعتماد برای کاربران، در اولویت اصلی دیجی‌شهر قرار دارد؛ موضوعی که به گفته آراسته، از روز نخست در مرکز توجه تیم‌های محصول، فنی و پشتیبانی این مجموعه بوده است. او دراین‌خصوص توضیح می‌دهد: «ما به‌عنوان یک تسهیلات‌یار دیجیتال، وظیفه‌مان این است که فرایند دریافت وام را تاحدامکان ساده، سریع و شفاف کنیم. یعنی کاربر بتواند تنها با چند کلیک، از ابتدا تا پایان مسیر تأمین اعتبار را طی کند و به نتیجه مورد نظر برسد.»
به گفته او، یکی از اهداف اصلی دیجی‌شهر شفاف‌سازی کامل فرایندها برای کاربر است؛ موضوعی که تا حد ممکن، در چهارچوب مجوزها و مقررات رگولاتوری، اجرایی شده است. آراسته توضیح می‌دهد: «ما همواره تلاش کردیم تا پیچیدگی‌های معمول وام‌گرفتن را به حداقل برسانیم و با اتوماسیون حداکثری، تجربه‌ای ساده و قابل‌فهم برای کاربر ایجاد کنیم. در این میان، بخش پشتیبانی مشتریان دیجی‌شهر نیز نقشی کلیدی در تقویت تجربه کاربری ایفا می‌کند. ما روی تجربه کاربری تمرکز جدی داشتیم و آمارها هم گواه موفقیت ما هستند. نرخ رضایت کاربران ما عدد بسیار بالایی است که نشان‌دهنده میزان بالای رضایت کاربران از خدمات ماست.»
او در ادامه توضیح می‌دهد که این رضایت تنها محدود به فرایند دریافت وام نیست: «ما در بخش ایکامرس نیز تلاش کرده‌ایم قیمت‌ها، تنوع کالا و خدمات پس از فروش را در سطح بالایی نگه داریم. این موضوع باعث شده تا کاربران نه‌تنها برای دریافت تسهیلات، بلکه برای خرید نیز به دیجی‌شهر مراجعه کنند. یکی دیگر از نشانه‌های موفقیت دیجی‌شهر در ارتقای تجربه مشتری، رشد استفاده مجدد کاربران و دعوت دوستان (ریفرال) است. بخش زیادی از کاربران جدید ما، از طریق معرفی مشتریان قبلی جذب شده‌اند. این یعنی کاربران نه‌تنها راضی هستند، بلکه آن‌قدر اعتماد دارند که دیگران را هم دعوت می‌کنند.»
طبق صحبت‌های قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر، آنچه در دیجی‌شهر در حال شکل‌گیری است، ترکیبی از تسهیل فرایندهای مالی و ارتقای مستمر تجربه کاربری در بستری فناورانه است؛ مسیری که اگرچه چالش‌برانگیز است، اما با رویکرد داده‌محور و تیم‌های تخصصی، دستاوردهای قابل‌توجهی را برایشان به همراه داشته است. او می‌گوید: «در قلب مدل عملیاتی دیجی‌شهر، یک سیستم هوشمند اعتبارسنجی قرار دارد که تعیین می‌کند هر کاربر تا چه میزان می‌تواند از خدمات مالی مجموعه بهره‌مند شود. ما یک سیستم اعتبارسنجی مشخص داریم که بر اساس تحلیل رفتارهای مالی گذشته کاربران، به هر فرد رتبه اعتباری اختصاص می‌دهد. این رتبه، نقش تعیین‌کننده‌ای در نحوه ارائه خدمات به مشتریان دارد. اگر کاربری نتواند در سیستم ما رتبه اعتباری مناسبی کسب کند، طبیعتاً نمی‌تواند از تمام خدمات ما استفاده کند. اما در مقابل، آن دسته از کاربرانی که رتبه بالایی دریافت می‌کنند، می‌توانند بدون ضامن و تنها با ارائه یک برگ چک، تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان اعتبار دریافت کنند.»
کنترل ریسک، یکی از اصول بنیادین در فرایند دیجی‌شهر است. به گفته آراسته، زمانی که کاربری رتبه اعتباری پایینی دارد، شرایط سخت‌گیرانه‌تری برای او در نظر گرفته می‌شود: «ما باید ریسک وام‌دهی را مدیریت کنیم؛ بنابراین طبیعی است که فرایند دریافت وام برای برخی کاربران با محدودیت‌هایی همراه باشد. حتی در مواردی، برخی کاربران از همان مراحل ابتدایی از ادامه مسیر متوقف می‌شوند، به این دلیل که رفتار مالی‌شان درگذشته قابل‌اطمینان نبوده است. اما در سوی دیگر، دیجی‌شهر تسهیلات ویژه‌ای برای مشتریان خوش‌حساب دارد. کاربرانی که از فیلترهای اعتبارسنجی عبور می‌کنند، نه‌تنها امکان دریافت اعتبار بالا را دارند، بلکه می‌توانند از بازپرداخت‌های بلندمدت و منعطف بهره‌مند شوند. در واقع کاربرانی که خوش‌حساب باشند، می‌توانند حتی کالاهای گران‌قیمت را هم بدون دغدغه تأمین اعتبار تهیه کنند، چون سیستم ما اقساط را طوری تنظیم می‌کند که پرداخت آن برای کاربران آسان باشد.»
او تأکید می‌کند که ساده‌بودن فرایند برای همه کاربران ممکن نیست و این سادگی، حاصل ارزیابی دقیق، تحلیل داده‌ها و اعتمادسازی بین مشتری و سیستم دیجی‌شهر است. در واقع، این رویکرد نه‌تنها به کاهش نرخ نکول آنها کمک می‌کند، بلکه سبب افزایش بهره‌وری سیستم اعتباری و اطمینان خاطر بیشتر برای مشتریان واقعی و خوش‌سابقه می‌شود.
مدیریت ریسک، یکی از چالش‌های دیجی‌شهر در مسیر توسعه لندتک
قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر در ادامه از چالش‌هایی می‌گوید که این شرکت در مسیر فعالیت خود در حوزه لندتک با آنها مواجه است. به گفته او، دیجی‌شهر نیز مانند سایر بازیگران این صنعت، با مجموعه‌ای از چالش‌های شناخته‌شده روبه‌روست، اما برخی از این چالش‌ها در دیجی‌شهر، به دلیل ساختار وابسته به بانک شهر، تا حدی متفاوت مدیریت شده‌اند. آراسته دراین‌خصوص می‌گوید: «یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تمام لندتک‌ها، مسئله تأمین اعتبار است. اما دیجی‌شهر به‌عنوان یک مجموعه وابسته به بانک شهر، در زمینه تأمین منابع مالی با دغدغه کمتری مواجه بوده و این مزیت رقابتی مهمی برای ماست. بااین‌حال، چالش‌هایی نظیر نرخ نکول و ارزیابی ریسک کاربران، همچنان از موضوعات کلیدی برای دیجی‌شهر محسوب می‌شوند. مدیریت ریسک برای ما یک موضوع حیاتی است؛ باید همزمان بتوانیم تعادل بین جذب کاربران جدید و حفظ کیفیت خدمات مالی را حفظ کنیم. اگر فرایند وام‌دهی را سخت‌گیرانه کنیم، تجربه کاربری را تضعیف کرده‌ایم. ولی اگر بیش از حد ساده‌سازی کنیم، نرخ نکول بالا می‌رود و پایداری سیستم به خطر می‌افتد.»
در واقع، بزرگ‌ترین چالش دیجی‌شهر از نگاه آراسته همین حفظ توازن است: «ما باید دو کفه ترازو را همزمان مدیریت کنیم، ازیک‌طرف، دسترسی ساده و سریع کاربران به تسهیلات و از سوی دیگر، کنترل دقیق ریسک‌های مالی و اعتبارسنجی برای جلوگیری از نکول.»
آراسته همچنین به نوسانات سیاست‌گذاری و تصمیم‌های پیش‌بینی‌ناپذیر رگولاتوری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «رگولاتور هر لحظه می‌تواند تصمیم جدیدی بگیرد که می‌تواند هم مشوق باشد و هم چالش‌زا. برای شرکت‌هایی مثل ما، این تصمیمات می‌توانند فرایندها را به طور ناگهانی دستخوش تغییر کنند.»
یکی دیگر از دغدغه‌های جدی دیجی‌شهر در مسیر توسعه، نگهداشت کیفیت تجربه مشتری در مواجهه با رشد سریع کاربران است. آراسته می‌گوید: «با افزایش محبوبیت و شناخته‌تر شدن دیجی‌شهر، طبیعتاً فشار بر تیم‌های خدمات مشتری، محصول و پشتیبانی افزایش می‌یابد. ما باید کیفیت خدمات را در سطح بالا نگه داریم، حتی زمانی که تعداد کاربرانمان هر روز بیشتر می‌شود. این مسئله ساده نیست و به طراحی سیستم‌های مقیاس‌پذیر نیاز دارد.»
به گفته آراسته، دیجی‌شهر در مسیر رشد خود، نه‌تنها با چالش‌های عمومی صنعت لندتک دست‌وپنجه نرم می‌کند، بلکه با افزایش سرعت جذب کاربر و نیاز به حفظ کیفیت خدمات، با چالش‌های ویژه‌تری نیز مواجه است. تیم مدیریتی این مجموعه، در تلاش است با نگاه داده‌محور، طراحی فرایندهای دقیق و توسعه زیرساخت‌های فناورانه، این موانع را به فرصت‌های رشد تبدیل کند.
عبور از چالش‌های جدی صنعت لندتک از توان شرکت‌ها خارج است
قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر با تأکید بر اینکه بخش بزرگی از چالش‌های لندتک‌ها ریشه در ساختار کلان اقتصادی کشور دارد، می‌گوید که حل آنها از توان شرکت‌ها به‌تنهایی خارج است. او در این باره این‌طور توضیح می‌دهد: «یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که همه لندتک‌ها با آن روبه‌رو هستند، موضوع تأمین اعتبار است. این موضوع ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی کشور و البته سیاست‌های بانکی دارد. چرا که تأمین‌کننده اصلی اعتبار در کشور، همچنان بانک‌ها هستند. حل این مشکل ساده نیست. شرایط کلان اقتصادی، مثل تهدیدهای بین‌المللی یا حتی احتمال بروز جنگ، مسائلی نیستند که ما به‌عنوان یک شرکت لندتکی بتوانیم آنها را مدیریت کنیم. این‌ها چالش‌هایی در سطح کل کشور هستند که نه‌تنها بر لندتک‌ها، بلکه بر بسیاری از صنایع دیگر نیز اثر مستقیم و بلندمدت خواهند گذاشت.»
اما در کنار چالش‌های کلان، آراسته به یک بخش قابل کنترل‌تر هم اشاره می‌کند و آن، تحلیل و ارزیابی کاربران است. او در این بارهمی‌گوید: «در بخش تحلیل رفتار مالی کاربران، فناوری می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند؛ اما این فرایند، زمان‌بر و پیچیده است. نکته مهم اینجاست که هر تحلیلی که ما انجام می‌دهیم، بازخورد و نتیجه آن بلافاصله دیده نمی‌شود. برای مثال، ما تصمیم می‌گیریم که به گروهی از کاربران، بدون ضامن وام بدهیم. اما اینکه آیا تصمیم درستی گرفته‌ایم یا نه فقط باگذشت زمان و بررسی بازپرداخت‌ها مشخص می‌شود.»
او معتقد است همین تأخیر در بازخورد، تصمیم‌گیری را دشوار می‌کند: «سختی کار دقیقاً همین‌جاست. چون نتایج دیر به دست می‌آید و در این میان، عوامل بیرونی زیادی هم می‌توانند روی نتیجه تأثیر بگذارند؛ عواملی مثل تورم، کاهش قدرت خرید یا نوسان نرخ ارز.»
از نگاه آراسته، یکی از راهکارهای مهم، توسعه و به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته‌تر است. به‌ویژه در زمینه یادگیری ماشین و تحلیل داده‌ها که می‌تواند مدل‌های اعتبارسنجی را بهبود دهد. او می‌گوید: «ما باید با استفاده از فناوری، دقت تحلیلمان را بالا ببریم و بتوانیم پروفایل مالی کاربران را به‌صورت شخصی‌سازی‌شده بسنجیم. این رویکرد باعث می‌شود تصمیم‌های اعتباردهی دقیق‌تر، هوشمندانه‌تر و ریسک‌پذیری پایین‌تری داشته باشند.»
قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر بر این باور است که مسیر حل چالش‌های صنعت لندتک، دوشاخه است، بخشی وابسته به تصمیمات کلان اقتصادی و بانکی، و بخشی دیگر متکی به رشد زیرساخت‌های داده‌محور در داخل سازمان‌ها. او می‌گوید: «هرچه تحلیل و تصمیم‌گیری ما دقیق‌تر شود، می‌توانیم هم تجربه کاربری بهتری ارائه دهیم و هم نرخ نکول پایین‌تری تجربه کنیم. ترکیب این دو هدف، همان چیزی است که لندتک‌ها را در بازار پایدار نگه می‌دارد.»
نقش حیاتی و حساس رگولاتور در مسیر فعالیت لندتک‌ها
آراسته به نقش پیچیده و تعیین‌کننده رگولاتور در صنعت لندتک نیز اشاره می‌کند. از نگاه او، رگولاتور فقط ناظر یا سیاست‌گذار صرف نیست؛ بلکه باید نقش یک حامی متوازن را برای هر دو طرف زنجیره یعنی شرکت ارائه‌دهنده خدمت و کاربر دریافت‌کننده خدمت ایفا کند. او تأکید می‌کند: «رگولاتور ازیک‌طرف باید از مصرف‌کننده حمایت کند که گرفتار سرویس‌های ناکارآمد یا حتی کلاهبرداری نشود، و از طرف دیگر باید مسیر رشد و نوآوری شرکت‌هایی مثل لندتک‌ها را هموار کند. این نقشی بسیار حساس و تیزبینانه است. چون هر تصمیم سخت‌گیرانه، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری روی صنعت بگذارد.»
او توضیح می‌دهد که تصمیمات رگولاتوری، به‌ویژه در اکوسیستم‌های نوپا و دانش‌بنیان، اگر بدون شناخت دقیق از ماهیت صنعت گرفته شوند، می‌توانند موجب ازبین‌رفتن بخشی از اکوسیستم شوند: «وقتی با یک تصمیم شتاب‌زده یا بدون مشورت، محدودیتی ایجاد شود، ممکن است فعالان سالم بازار دچار آسیب شوند؛ درحالی‌که هدف اولیه رگولاتور حفظ سلامت و توسعه بازار است، نه فشار بیش از حد به بازیگران شفاف.»
از نظر قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر، تعادل در تصمیم‌گیری، کلید اصلی موفقیت رگولاتور است و آینده صنعت لندتک به تعامل مؤثر بین رگولاتور و شرکت‌های فناور بستگی دارد. او می‌گوید: «برای اینکه تصمیمات مؤثر و کاربردی باشند، رگولاتور باید با هر دو سوی بازار در ارتباط مداوم باشد، یعنی هم با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات لندتکی و هم با مصرف‌کنندگان نهایی. جلسات منظم، تبادل نظر و شناخت دغدغه‌های واقعی صنعت، لازمه تصمیم‌سازی‌های درست است. در حال حاضر صنعت لندتک نیازمند رویکردهای تطبیقی و هم‌راستا با نیازهای روز اقتصاد دیجیتال است و اگر رگولاتور نتواند به‌روز، منعطف و دقیق عمل کند، صنعت به‌جای رشد، دچار رکود یا حتی انحلال خواهد شد و نیز تصمیمات سخت‌گیرانه رگولاتوری بر صنعت لندتک، باعث چالش‌های حل‌نشدنی برای فعالان این حوزه خواهد شد.»
تحریم‌ها و تأثیر چندلایه آن بر صنعت لندتک
آراسته در تحلیل تأثیر تحریم‌ها بر صنعت لندتک، به چند بُعد مهم اشاره می‌کند که هریک به‌تنهایی می‌توانند چالش‌زا باشند، اما در کنار هم تصویر پیچیده‌تری از تأثیر تحریم‌ها بر زیست‌بوم لندتک‌ها در ایران ترسیم می‌کنند. او توضیح می‌دهد: «یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های صنعت لندتک، موضوع تأمین مالی و دسترسی به منابع اعتباری است. اما در کشوری که درگیر تحریم‌های بین‌المللی است، دسترسی بانک‌ها و مؤسسات مالی به منابع جهانی یا حتی همکاری‌های بین‌بانکی به‌شدت محدود می‌شود. همین مسئله باعث می‌شود لندتک‌ها نتوانند از نظر اعتباری با اطمینان و استمرار تأمین شوند.»
او تأکید می‌کند که محدودیت‌های ناشی از تحریم، تنها به تأمین مالی ختم نمی‌شود، بلکه بر زیرساخت‌های فناوری نیز تأثیر مستقیم دارد: «ما در صنعت لندتک، به‌طورجدی نیازمند استفاده از سرویس‌های بین‌المللی در حوزه زیرساخت‌های ابری، ابزارهای یادگیری ماشین، تحلیل داده، امنیت سایبری و… هستیم. اما تحریم‌ها این دسترسی را برای ما محدود کرده، یا دست‌کم به‌شدت سخت و پرهزینه کرده است. وقتی شما به ابزارهای اصلی توسعه فناوری دسترسی محدود دارید، طبیعتاً سرعت رشدتان کم می‌شود و احتمالاً از رقابت جهانی عقب می‌مانید. این موضوع در بلندمدت نه‌تنها بر شرکت‌های لندتک، بلکه بر کیفیت خدمات مالی که مردم دریافت می‌کنند هم اثر می‌گذارد.»
او معتقد است تحریم‌ها به طور غیرمستقیم نیز بر روحیه نوآوری و سرمایه‌گذاری در این صنعت تأثیر منفی می‌گذارند: «وقتی فضای کلان کشور در حوزه بین‌الملل ناامن و غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، سرمایه‌گذار ریسک نمی‌کند. در نتیجه، اکوسیستم نوآوری از درون تحلیل می‌رود، چون سرمایه انسانی هم به دنبال ثبات و آینده روشن‌تر است. تحریم‌ها هم در لایه مالی و هم در لایه فنی به صنعت لندتک آسیب می‌زنند و اگرچه ما به‌عنوان بازیگران این صنعت تلاش می‌کنیم با راه‌حل‌های خلاقانه این چالش‌ها را مدیریت کنیم، اما واقعیت این است که تا زمانی که تحریم‌ها پابرجاست، لندتک‌ها نمی‌توانند با تمام ظرفیت خودشان رشد کنند و توسعه پایدار داشته باشند.»
اثرات خدمات اقساطی بر افزایش قدرت خرید خانوارها
آراسته اشاره می‌کند که تمایل افراد برای استفاده از خدمات اقساطی و اعتباری به طور روزافزونی در حال افزایش است. او می‌گوید: «همان‌طور که در این چند سال اخیر مشاهده می‌کنیم، رشد بازیگرانی که در صنعت لندتک یا بازارهای خردتر مانند بی‌ام‌پی‌ال فعالیت می‌کنند، بسیار بیشتر شده و تمایل افراد برای استفاده از این خدمات نیز روزبه‌روز بیشتر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که بازار نیاز خود را شناخته و برای رفع آن در حال تلاش است. اگر این بازیگران در صنعت لندتک نمی‌توانستند به کشور در ارائه خدمات اقتصادی کمک کنند، قطعاً شاهد چنین رشدی نبودیم. صنعت و بازار به نظرم مسیر خود را پیدا کرده‌اند و اگر لندتک‌ها نتوانند به رفع نیازهای اقتصادی کمک کنند، رشد این بازار نیز ممکن نمی‌شود.»
یکی از ویژگی‌های برجسته خدمات ارائه‌شده توسط لندتک‌ها و BNPLها، کاهش زمان مورد نیاز برای دریافت اعتبار است. او دراین‌خصوص توضیح می‌دهد: «در کشوری که تورم وجود دارد، زمان بسیار اهمیت پیدا می‌کند. اگر شما بخواهید کالایی خریداری کنید یا از خدمتی استفاده کنید، احتمالاً نمی‌توانید صبر کنید؛ چون از تورم عقب می‌افتید. اینجا است که لندتک‌ها با ارائه خدمات سریع و مؤثر به کمک می‌آیند. آنها این مشکل را حل می‌کنند و تأثیرشان در بهبود شرایط اقتصادی، به‌ویژه در بحث فراگیری مالی، بسیار مثبت بوده است.»
دررابطه‌با نقش دیجی‌شهر در این صنعت، آراسته اشاره می‌کند که بیشتر خدمات این شرکت در بخش B2C متمرکز است و این شرکت در حال حاضر فعالیتی در تأمین مالی یا زنجیره تأمین ندارد. او می‌گوید: «ما در دیجی‌شهر بیشتر بر خدمات B2C تمرکز داریم و در زمینه تأمین مالی یا تأمین مالی زنجیره تأمین فعالیتی نداریم؛ بنابراین نمی‌توانم نظر دقیقی درباره کسب‌وکارهای کوچک و متوسط بدهم. بااین‌حال، ما در آینده به سمت تأمین مالی برای بخش زنجیره تأمین حرکت خواهیم کرد.»
او همچنین به اهمیت تأمین مالی در صنعت اشاره می‌کند و می‌گوید: «با تأمین اعتبار می‌توان سرمایه‌گذاری بر زنجیره تأمین انجام داد که این امر می‌تواند به تولید محصولات باکیفیت و قیمت بهتر برای مصرف‌کننده نهایی منجر شود. در نهایت، این امر به نفع مصرف‌کننده نهایی خواهد بود و می‌تواند به پیشرفت و چرخش بهتر صنعت کمک کند.»
آراسته تأکید می‌کند که خدمات لندتک‌ها نقش مهمی در تسهیل شرایط خرید و بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها دارند و به نظر می‌رسد در آینده با افزایش توجه به این خدمات، تأثیرات مثبت آنها بر قدرت خرید خانوارها بیشتر نمایان خواهد شد.
برنامه‌های دیجی‌شهر برای آینده
قائم‌مقام مدیرعامل دیجی‌شهر سپس درباره برنامه‌های این شرکت در حوزه لندتک و ایکامرس توضیح می‌دهد که دیجی‌شهر در تلاش است تا فرایندهای تأمین اعتبار را ساده‌تر و کاربرپسندتر کند. او می‌گوید: «در بخش لندتک، در چند سال اخیر تمرکز ما بر این بوده که فرایند وام‌دهی را تسهیل کنیم. با پیشرفت سیستم‌های تحلیل‌گر و استفاده از داده‌ها، توانسته‌ایم رفتار کاربران را بهتر شناسایی کنیم و ارزیابی دقیق‌تری از رفتار مالی آنها داشته باشیم. این بهبودهای سیستماتیک به این معنی است که کاربران خوش‌حساب می‌توانند فرایند تأمین اعتبار را با سهولت بیشتری طی کنند. هر چه بیشتر بتوانیم این ارزیابی‌ها را دقیق‌تر انجام دهیم، فرایند برای کاربران خوش‌حساب ساده‌تر و ساده‌تر می‌شود و در نهایت به نقطه‌ای می‌رسیم که آنها تنها با چند کلیک ساده می‌توانند اعتبار دریافت کنند و این رویکرد دیجی‌شهر به دنبال حفظ کیفیت خدمات و توجه به نیازهای مشتریان است. هدف ما این است که مشتری را در بالاترین نقطه قرار دهیم و تمام نیازهایش را برآورده کنیم، تا جایی که این فرصت را داشته باشیم و بتوانیم با کنترل ریسک، فرایندها را ساده‌تر کنیم.»
در کنار بخش لندتک، دیجی‌شهر در حوزه ایکامرس نیز برنامه‌های جدیدی دارد. او می‌گوید: «ما در بخش ایکامرس هم در حال تکمیل این چرخه تأمین اعتبار هستیم. همان‌طور که پیشرفت فروشگاه آنلاین دیجی‌شهر در دو سال گذشته به‌وضوح مشخص است، تیم بازرگانی ما در حال گسترش تنوع کالاها و ارائه قیمت‌های مناسب‌تر هستند. این روند به همراه افزایش خدمات و مدل‌های جدید وام‌دهی، جزء برنامه‌های آینده دیجی‌شهر است. افزایش مدل‌های وام‌دهی جدید در مسیر دیجی‌شهر قرار دارد تا بتوانیم نیازهای گسترده‌تری از کاربران خود را پوشش دهیم و خدمات بیشتری به آنها ارائه دهیم. دیجی‌شهر در تلاش است تا هم در زمینه لندتک و هم در ایکامرس، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و نوآوری‌های مستمر، تجربه‌ای، بهتر و کاربرپسندتر برای مشتریان خود فراهم کند.»
