پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اميد ترابي، قائم‌مقام شرکت توسن و مديرعامل شرکت IDCORP مالزي که در زمينه نرم‌افزارهاي بانکي فعاليت مي‌کند توجه به موضوع نرم‌افزارهاي بانکي و صادرات آن را در کشوري مانند ايران که داعيه داشتن بانکداري به شيوه اسلامي دارد بسيار حائز اهميت مي‌داند. وي با اشاره به وضعيت حاکم بر بازار نرم‌افزارهاي بانکي و مالي ايران و جهان در اين مورد که چگونه به شرايطي رسيده‌اند تا امروز پس از 4 سال از آغاز کار اين مجموعه در حوزه نرم‌افزار بانکداري با اطمينان کامل درباره توان صادر کردن نرم‌افزارهاي خود به کشورهاي خارجي سخن بگويند، گفت: ما از سال 85 يا 86 اين موضوع را در برنامه خود قرار داديم که شرکت توسن بايد بتواند جزو 14 شرکت کربنکينگ و بهترين شرکت در حوزه نرم‌افزاري بانکداري اسلامي باشد. زماني که محصول ما براي فروش در بازار خارجي آماده شد سعي در بررسي بازار و شناسايي کشورهاي مناسب کرديم و در سال 2010 بود که تشخيص داديم مالزي کشور مناسبي است بنابراين دفتري در اين کشور ايجاد کرديم و باوجود مالکيت صددرصدی شرکت به خاطر مسئله تحريم‌هايي که بر کشور ما تحمیل‌شده يک لايسنس به مالزي منتقل کرديم تا محدوديتي در فعاليت نداشته باشيم و شروع به شراکت در بازارهاي مختلف کرديم و تاکنون در مالزي، کشورهاي آفريقايي، ميانمار و نيز يکي دو کشور همسايه در منطقه فروش داشته‌ايم.
ترابي درباره انتخاب کشور مالزي براي محل دفتر مرکزي شرکت گفت: مالزي کشوري است که در حوزه بانکداري و تجارت اسلامي تلاش‌هاي بسيار کرده و تا حدي نيز موفق بوده و از طرفي همچنان روابط خوبي با کشور ايران دارد. از مزاياي بازار کار در مالزي براي ما آن است که وقتي وارد اين کشور شديم تا سه ماه بدون ويزاي کار و توريستي مي‌توانستيم نيور به اين کشور بفرستيم و مزاياي خوبي که دولت به فعالان اين حوزه مي‌دهد ازجمله 10 سال معافيت مالياتي براي توليدکنندگان نرم‌افزار، امکان استخدام نيروي کار خارجي استخدام، شرکت به هزينه دولت مالزي در کنفرانس‌های خارجي به نمايندگي از طرف اين دولت مشوق‌هاي بوند تا ما اين کشور را انتخاب کنيم.
وي با اشاره به فعاليت گسترده مالزي در حوزه مطالعاتي و بانکداري اسلامي ادامه داد: مالزي اکنون 18 بانک اسلامي دارد. بانک مرکزي مالزي حدود 4 يا 5 سازمان مختلف در حوزه تحقيق و توسعه بانکداري اسلامي دارد. دانشگاه بانکداري اسلامي اين کشور باوجود اساتيد خوب که حتي برخي ايراني هستند و نيز در سازمان ايسرا که مرکز پژوهشي بانکداري اسلامي است و سازمان‌هاي تخصصي ديگر در حوزه آموزش فعاليت قابل‌توجهی دارد. اکنون کشور عمان نيز که اکنون حدود سه سال است ورود به بانکداري اسلامي را آغاز کرده از امکانات مالزي در اين حوزه استفاده مي‌کند. نکته جالب آن است که در سال 65 گروهي از کشور مالزي به ايران آمدند و دانش اين کار را ز ما گرفتند و با پيگيري در توسعه و به‌روز کردن آن اکنون تا اين حد پيش رفته‌اند.
مديرعامل شرکت IDCORP مالزي درباره مشخصه‌هاي بانکداري اسلامي گفت: «بانکداري اسلامي مبتني بر اين دين و نسبت به شرايطي حساس است؛ مثلاً مسئله ربا، قمار و کمک به توليد محصولاتي که از ديدگاه شريعت حرام هستند. بانکداري اسلامي سعي در حذف اين‌ها از فعاليت بانکي دارد. ربا مفهومي قديمي دارد اما درواقع موضوعي است که در دنياي نيز مدرن معنا دارد و تعبير آن اين است که درآمد بدون ريسک و فعاليت ازنظر اسلام حرام است و درواقع شما بايد در فعاليت‌هاي سازنده اقتصادي مشارکت کرده و با پذيرش ريسک اين مسئله ايجاد درآمد کنيد. بانکداري اسلامي خود را بر اين زيرساخت مي‌گذارد و پيش مي‌رود که اين مسئله بايد در نرم‌افزارهاي بانکداري اسلامي نيز پیاده‌سازی شود.»
وي گستردگي و پراکندگي بازار بانکداري اسلامي در دنيا را جالب‌توجه دانست و در اين مورد گفت: «اکنون حداقل 400 تا 500 موسسه مالي اسلامي در دنيا وجود دارد که از اين تعداد 200 موسسه بانکداري اسلامي هستند و در حدود 37 کشور دنيا که برخي حتي اسلامي نيستند، فعاليت دارند. در 10 سال گذشته رشد متوسط دارايي بانک‌هاي اسلامي در هرسال 20 درصد بوده و حتي در سال 2008 و 2009 که دارايي 100 بانک عمده دنيا به نصف رسيد در ميزان رشد دارايي رشد در اين بانک‌ها متوقف نشد. مسئله جالب آن است که باوجوداین رقم رشد و برآورد 2 هزار میلیارد دلاري دارايي بانکداري اسلامي دنيا حدود 75 درصد مسلمانان دنيا به ابزار بانکداري اسلامي دسترسي ندارند.»
ترابي ادامه داد: «ما تقريباً اولين کشوري هستيم که بانکداري اسلامي را به‌درستي در کشور شروع و اجرا کرده‌ايم و داعيه آن را داريم که اين شيوه را به‌طور کامل در کشور اجرا مي‌کنيم اما متأسفانه از اين ويژگي و بستر در جهت توسعه تجارت و صادرات نرم‌افزارهاي مربوطه استفاده نکرده‌ايم. کشورهايي مانند پاکستان نيز زماني اين روند را شروع کردند و بعد از چند سال از اين تصميم برگشتند ولي ما به اين راه ادامه داديم و موانعي که ما در اين مسير رفع کرديم از جنسي است که دنيا تا چند سال ديگر به آن مي‌رسد اما از آن تجربيات بهره‌اي نبرده‌ايم. کشورهايي مثل مالزي، لبنان، کويت و اندونزي شروع به صادرات ساير محصولات اين حوزه کرده‌اند و اکنون تعداد دانشجويان بانکداري مالزي خيلي زياد است درحالی‌که ما واقعاً در کشورمان اين ميزان دانشجوي خارجي يا حتي داخلي بانکداري اسلامي و فعاليت پژوهشي در اين زمينه نداريم.»
قائم‌مقام شرکت توسن درباره اصول حاکم بر سيستم بانکداري اسلامي گفت: «مدل بانکداري اسلامي در ايران تنها به ورژن از اين نظام مالي است و وقتی‌که وارد بازارهاي خارجي مي‌شويم بايد نرم‌افزاري مبتني بر نسخه‌هاي ديگر بانکداري اسلامي و قابل‌تأیید در تمام دنيا داشته باشيم و امروز در دنيا موسسه‌هايي هستند که به محصولات و خدمات ارائه‌شده گواهي‌نامه تطبيق با شريعت مي‌دهند که ما چنين گواهي‌نامه‌اي را از ايسرا در مالزي گرفته‌ايم و باوجودآن فروش و پذيرش خوبي به دست آورديم.»
وي درباره دليل ورود کشورهاي غيرمسلمان دنيا به اين بازار گفت: «جمعيت مسلمانان در تمام دنيا گسترده است و بسياري از اين مسلمانان پولدار هستند و در بازارهاي مالي جهان حضور دارند بنابراين بسياري از کشورهاي جهان خواهان جذب سرمايه از طريق بازار اين حوزه هستند و سعي دارند ابزار بازار اسلامي را در بازار خود پياده کنند تا بازار منطبق بر شريعت اسلامي داشته باشند و حجم قابل‌توجهی سرمايه از بازارهاي کشورهاي اسلامي را جذب کنند. اکنون برخي شرکت‌ها در کنار ساير نرم‌افزارها و محصولات خود به توليد نرم‌افزارهاي حوزه بانکداري اسلامي مي‌پردازند و برخي نيز به‌طور تخصصي در اين حوزه فعال‌اند و رقابت شديدي وجود دارد.»
ترابي درباره چرايي تلاش بيشتر در به دست آوردن بازار خارجي و از طرفي ميزان تمايل به استفاده از محصولات خارجي در بازار داخلي گفت: صادرات کيفيت مي‌آورد و رقباي ما کشورهاي خارجي هستند. عرضه محصولات فني و مهندسي در بازارهاي جهاني باعث ايجاد رقابت مي‌شود و اين رقابت کيفيت به دنبال دارد. در 4 سال گذشته با تعداد زيادي مشاور آشنا شدم که تعدادي از آن‌ها به ايران نيز آمدند و وضعيت بانکداري ما را ديدند. ما به‌عنوان توسن از وجود رقباي خارجي استقبال مي‌کنيم. حقيقت اين است که هميشه بازار داخلي فکر می‌کند که نرم‌افزار خارجي بهتر از نرم‌افزار ايراني است و البته اين امر در مجموع به نفع بازار است اما عامل مهم در بازار نرم‌افزار اين است که توليد نرم‌افزار در ايران در مقايسه با دنيا بسيار ارزان است که اين امر براي شرکت‌هاي مختلفي مثل توسن اين انگيزه را ايجاد مي‌کند و مشوق خوبي براي همه شرکت‌هاي آی تي است که وقتي قيمت‌هاي داخلي را باقیمت‌های خارجي مقايسه مي‌کنند تمايل پيدا مي‌کنند که وارد اين بازار شوند.
وي ادامه داد: «البته براي ورود به بازار خارجي رعايت يک‌سري مسائل کيفي و استانداردها يک الزام و محرک است و اين‌ها شايد در ايران جا نيفتاده باشد اما وقتي شما خود را در معرض اين قضيه قرار مي‌دهيد که گواهي‌نامه از فلان شرکت معتبر بین‌المللی بگيريد قطعاً اين باعث بالا رفتن کيفيت مي‌شود. براي به دست آوردن بازار جهاني بايد خود را بر روي پروتکل‌هاي جديد امنيت قرار دهيد و اين امر باعث رشد مي‌شود. اين يعني تغيير در ديد، کيفيت و معماري. ما نيز با نگاه وارد بازار شديم اما هنگام ورود با حجم عظيمي از تغييرات و نيازمندي‌ها مواجه شديم و تا 2 سال فقط در حال انطباق خود بوديم و تمام‌وقت کار مي‌کرديم؛ مثلاً به‌عنوان يک نمونه ساده اگر ما واژه وام را به Loan ترجمه کنيم در بانکداري اسلامي جاهاي ديگر مفهوم قانوني ندارد و حتماً بايد به Finance ترجمه شود. درهرحال ما 4 سال پيش فکر مي‌کرديم که آمادگي ورود به اين بخش از بازار را داريم اما وقتی‌که وارد شديم ديديم فاصله بسياري از استانداردهاي موجود داريم اما بسيار هم تلاش کرديم تا اين روند را بهبود ببخشيم و خود را تطبيق دهيم.»
ترابي نرم‌افزار را محصولي هميشه در حال تغيير که همواره بتواند با تکنولوژي روز دنيا منطبق باشد، خواند و با اشاره به لزوم توجه به نياز مشتريان داخلي گفت: ما امروز رقبا و روندها را خيلي خوب مي‌شناسيم و تعداد زيادي محصول داريم که براي بازار بین‌المللی طراحي کرده‌ايم که اين‌ها قابل‌ارائه در داخل نيز هستند و ما در حال مذاکره هستيم تا اين‌ها را براي استفاده مشتريان داخلي، بهبود و ارتقاي کيفيت بانکداري داخلي به کار ببريم.
وي درباره چرايي انتخاب کشورهاي درجه دوم و سوم به‌عنوان بازار محصولات گفت: «مسئله اينجاست که ما هم دوست داريم به کشورهاي بزرگ نرم‌افزار صادر کنيم اما زيرساخت‌هاي بازار نرم‌افزار در کشورهاي پيشرفته از مدت‌ها پيش ایجادشده‌اند و نيازي به خريد از ما ندارند ولي از طرفي اين کشورهاي پيشرفته در کسب بازار کشورهاي درجه 2 و 3 رقباي ما هستند و ما با اين برندهاي برتر در فروش محصولات خود به اين کشورها به رقابت مي‌پردازيم. در همين ميانمار که اخيراً سعي در راه‌اندازی و بهبود زيرساخت‌هاي آي تي خود دارد، شرکت‌هاي مختلف و بزرگي در حال ورود به بازار هستند و ما هم با این برندها نظير اوراکل در مناقضات براي کسب اين بازارها رقابت داريم.»
قائم‌مقام شرکت توسن افزود: «رقابت در این بازار و در کنار اين نام‌ها بسيار دشوار است اما بازار خيلي بزرگ وجود دارد. درست است که ايران يک کشور بزرگ است اما در فضاي صد برابري اين کشور، فرصت‌ها هم بيشتر مي‌شوند. برندهاي رقيب گاهي حاضر به شکستن قيمت نمي‌شوند و ما به‌عنوان کشورهاي کوچک‌تر چون علاقه و انگيزه براي فروش داريم در شرايط سخت‌تر باقي مي‌مانيم. بر فرض همين حالا به خاطر بحران شيوع بيماري آبولا در افريقا ما مردديم که وارد اين بازار شويم و به فعاليت ادامه دهيم يا خير اما اين شرکت‌هاي بزرگ اصلاً وارد نمي‌شوند. حقيقت اين است که پارامترهاي اکنوني بازار زيادند و هر شرکتي نقشه راه خود را پيدا مي‌کند. شرکت‌هاي بزرگ چابکي کمتر و قيمت بيشتري دارند که مي‌تواند براي ما فرصت باشد. کشورهاي درحال‌توسعه به برند ارزان‌تر هم راضي مي‌شود و اين قطعاً کار پيچيده‌اي نيست.»
ترابي درباره نقش و جايگاه دولت در حمايت از بازار نرم‌افزار داخلي گفت: «قطعاً جاي خرسندي بسياري بود اگر مشوق داخلي ما داشتيم اما در اين شرايط يک ماليات سنگين به حوزه آي تي تحميل مي‌شود درحالي‌که دولت مالزي 10 سال معافيت به شرکت‌هاي اين حوزه مي‌دهد يا مثلاً سازمان وزارت خارجي مالزي هرساله براي تعداد مشخصي از شرکت‌ها و تحت يک بودجه مشخص امکان حضور در حدود 150 نمايشگاه صادراتي در کشورهاي مختلف دنيا را ايجاد مي‌کند. اين ناشي از تفاوت ديدگاهي است که در دولت‌ها وجود دارد. کاش ما نيز حداقل‌هايي شبيه اين در کشورمان داشتيم تا بستر کسب‌وکارهای نوپاي حوزه آي تي در کشور که بستري براي اشتغال‌زايي است، فراهم شود.»
وي در پايان گفت: «باوجود تمام مشکلات انسان‌ها با چشم‌اندازي که براي خود ترسيم مي‌کنند، به زندگي‌شان معنا مي‌دهند و به شرکت‌هاي ديگر نيز پيشنهاد مي‌کنم که بدون واهمه وارد اين فضا شوند. بزرگي اين بازار اين‌قدر هست تا ما را به افق بهتري در عرصه کسب بازار نرم‌افزاري در جهان برسانند.»
منبع: ماهنامه دیده‌بان فناوری