پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تجربه رشد استارتاپ‌های رمزارز الگویی برای کل اکوسیستم نوآوری است
رضا جمیلی، مدیر توسعه کسب‌وکار راه‌کار در رویداد ۹ ژانویه، دستاوردهای زیست‌بوم دارایی دیجیتال ایران را بررسی کرد
چهارمین رویداد ۹ ژانویه با حضور فعالان و متخصصان حوزه دارایی دیجیتال ایران توسط کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار برگزار شد. در بخش افتتاحیه این رویداد، رضا جمیلی، مدیر توسعه کسب‌وکار کارخانه نوآوری راه‌کار، به مهم‌ترین چالش‌ها و دستاوردهای این زیست‌بوم اشاره کرد. او با بیان اینکه ۶۲۲ ساعت از مسدودشدن درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارز گذشته است، تأکید کرد که باوجود چالش‌های موجود، این زیست‌بوم به‌خاطر نوآوری‌ها و دستاوردهایش قابل‌احترام است.
جمیلی همچنین از رشد سریع این صنعت در مقایسه با دیگر بخش‌های استارتاپی گفت. به اعتقاد او، اگرچه این رشد باعث شوک در برخی نهادها شده است؛ اما اکنون زمان آن رسیده که از این دستاوردها برای توسعه اقتصادی کشور استفاده کنیم، و با محدودیت‌های غیرمنطقی، این فرصت را از دست ندهیم. متن کامل صحبت‌های مدیر توسعه کسب‌وکار راه‌کار را در ادامه می‌خوانید.
آینده زیست‌بوم دارایی‌های دیجیتال به کدام سمت می‌رود؟
اکنون که در افتتاحیه چهارمین رویداد ۹ ژانویه هستیم، حدود ۶۲۲ ساعت از مسدودی درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارز گذشته و اتفاقات عجیبی در این یکی دو هفته اخیر رخ‌داده است اما این دلیل نمی‌شود که امروز در کنار هم جمع نشویم و درباره اکوسیستمی صحبت نکنیم که در پنج، شش سال گذشته با تلاش، نوآوری و زحمت جمع زیادی از فعالان کسب‌وکار در کشور ساخته شده است. باید دغدغه‌هایمان را مطرح کنیم، از بایدها و چالش‌ها بگوییم و اگر فرصتی وجود دارد، همچنان درباره فرصت‌های پیش روی این زیست‌بوم گفت‌وگو کنیم.
دوره اول ۹ ژانویه را که برگزار کردیم، رویدادی کوچک و مختصر بود که جمعی حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ نفر دور هم جمع شدیم. اولین رویداد ۹ ژانویه بر این محور می‌چرخید که فضای رمزارز و بلاکچین در کشور باید به رسمیت شناخته شود. در آن زمان، بسیاری از کسب‌وکارهای این حوزه نه‌تنها بخشی از اقتصاد خاکستری محسوب می‌شدند، بلکه حتی گاهی در دسته اقتصاد سیاه قرار می‌گرفتند و به برخی از آنها، کسب‌وکارهای زیرزمینی نیز می‌گفتند. در آن برهه تهمت‌ها و برچسب‌هایی که به این فضا زده می‌شد، شایسته زیست‌بومی که مبتنی بر لبه فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند بلاکچین، قراردادهای هوشمند و فناوری‌های غیرمتمرکز بود، نبود. رویداد نخست با استقبال خوبی مواجه شد و سال بعد از آن، درباره موضوع تنظیم‌گری و رگولاتوری این حوزه صحبت کردیم. اکنون که یک سال گذشته و کم‌کم کسب‌وکارهای این حوزه در حال شناخته‌شدن هستند، زمان آن رسیده که از قانون‌گذاری و چارچوب‌های مشخص برای این صنعت صحبت کنیم.
در آن زمان بسیار امیدوار بودیم که این موضوع به‌سرعت و به‌درستی پیش برود، اما متأسفانه روند آن بسیار طولانی شد و هنوز هم در میانه این مسیر قرار داریم. حتی همین حالا که در اینجا جمع شده‌ایم، نامه‌ای روی میز بسیاری از مدیران کسب‌وکارهای حوزه رمزارز و دارایی دیجیتال کشور قرار دارد که برخی آن را به معنای پایان کار این صنعت در ایران تلقی می‌کنند. دوره سوم رویداد ۹ ژانویه را سال گذشته در کتابخانه ملی برگزار کردیم و تمرکز اصلی‌مان بر فناوری‌های این حوزه بود. این رویداد در دو روز، در سه سالن مجزا، بیش از ۸۰ ارائه، کارگاه و گفت‌وگو برگزار شد که خروجی ارزشمندی از دانش، تجربه و آگاهی‌های انباشته‌شده این حوزه را گرد هم آورد. حالا در چهارمین دوره رویداد ۹ ژانویه هستیم و همچنان این پرسش مطرح است؛ آینده این زیست‌بوم به کدام سمت خواهد رفت؟
امسال هم مانند سال‌های گذشته، قرار بود درباره فرصت‌های این حوزه برای اقتصاد کشور صحبت کنیم، بررسی کنیم که چه کسب‌وکارهای جدیدی می‌توانند به این زیست‌بوم بپیوندند و چگونه می‌توان مسیر توسعه را هموارتر کرد. اما اتفاقاتی که رخ داد، باعث شد بار دیگر به یکی از موضوعات کلیدی رویداد دوم بازگردیم؛ یعنی تنظیم‌گری. بااین‌حال، این به معنای نادیده‌گرفتن دستاوردهای این صنعت نیست. نباید فراموش کنیم که حوزه دارایی دیجیتال با سرعتی چشمگیر رشد کرد. من این پدیده را «واکنش به یک شوک» می‌نامم، زیرا برخلاف سایر بخش‌های استارتاپی که سال‌ها طول کشید تا جایگاهی پیدا کنند، این صنعت در کوتاه‌ترین زمان ممکن به موفقیت رسید.
سرعت رشد اکوسیستم رمزارز به نهادها شک وارد کرده است
زیست‌بوم دارایی دیجیتال در سال‌های اخیر، برخلاف بسیاری از صنایع، با سرعتی کم‌نظیر رشد کرده است. درحالی‌که دیگر حوزه‌های استارتاپی برای رسیدن به بلوغ و جذب کاربران میلیونی، سال‌ها زمان صرف کردند، این صنعت در کمتر از چهار سال به جایگاهی تثبیت‌شده دست‌یافت، اما به‌جای آنکه این رشد سریع به‌عنوان فرصتی برای توسعه اقتصادی کشور دیده شود، شاهد هستیم که با مجموعه‌ای از محدودیت‌ها و چالش‌های تنظیم‌گری مواجه شده است.
برای مقایسه، صنعت خرده‌فروشی آنلاین در ایران بیش از یک دهه زمان برد تا به کاربران میلیونی دست پیدا کند. حوزه سلامت هنوز در مسیر رشد است، لجستیک تازه آغاز به کارکرده و حتی صنعت بازی‌های دیجیتال هم برای رسیدن به موفقیت، ۵ تا ۱۰ سال زمان صرف کرده است. اما تمام مراحل مذکور برای حوزه چهارسال به طول انجامید. سرعت رشد اکوسیستم به نهادها شک وارد کرده است. آنها انتظار نداشتند که یک بخش از اکوسیستم استارتاپی ایران، با چنین سرعتی پیش برود، میلیونی کاربر جذب کند و مهم‌تر از همه، در حوزه فناوری فاصله‌ای با دنیا نداشته باشد.
این کسب‌وکارها نه‌تنها همگام با روندهای جهانی پیش رفتند، بلکه در برخی بخش‌ها حتی از نمونه‌های بین‌المللی جلوتر بودند. اما به‌جای آنکه این موفقیت مورد حمایت قرار گیرد، با موجی از محدودیت‌ها و برخوردهای سخت‌گیرانه مواجه شد؛ واکنشی که بیش از آنکه منطقی باشد، شبیه به شوکی ناگهانی بود. گاهی به فعالان این حوزه می‌گفتیم که کمی آهسته‌تر پیش بروید، چون حتی در سطح جهانی هم هنوز NFT و برخی دیگر از فناوری‌های مرتبط به این میزان جدی گرفته نشده‌اند. اما بچه‌های این زیست‌بوم بی‌وقفه در حال خلق کسب‌وکارهای جدید بودند، شرکت‌های نوپا شکل می‌گرفتند و بازار در حال گسترش بود.
ما فکر می‌کردیم که این سطح از نوآوری و رشد شایسته تشویق است، اما متأسفانه در سمت تنظیم‌گری، واکنش‌ها بیشتر از جنس محدودیت و برخورد قهری بود تا حمایت. این اتفاق تأسف‌برانگیز است، چون ما قبلاً در حوزه‌های دیگر هم فرصت‌های بزرگی را از دست داده‌ایم. در پیام‌رسان‌ها، بازی را باختیم. اگر در خرده‌فروشی آنلاین و لجستیک، محدودیت‌ها بیشتر می‌شد، آن بازار را هم از دست می‌دادیم. در حوزه استریم، اگر فضا بسته بود، هرگز به این نقطه نمی‌رسیدیم. اما اینجا، در دنیای دارایی دیجیتال، باوجود همه فشارها، کسب‌وکارها توانستند یک مسیر موفقیت‌آمیز را طی کنند.
دو، سه سال پیش که این رویداد را برگزار می‌کردیم، شاهد بودیم که استارتاپ‌های این حوزه در حال خلق داستان‌های موفقیتی بودند که در سایر بخش‌های فناوری ایران بی‌سابقه بود. اما امروز، به‌جای آنکه از این دستاوردها حمایت شود، شاهد محدودیت‌هایی هستیم که می‌تواند رشد این صنعت را متوقف کند. سؤال اینجاست: چرا به‌جای مقابله با این پیشرفت، از آن برای توسعه اقتصادی کشور استفاده نکنیم؟
