بررسی محورهای کلیدی حکمرانی داده در کنفرانس ملی دانشگاه تهران

اولین کنفرانس ملی حکمرانی داده و هوش مصنوعی در دانشگاه تهران در حالی برگزار شد که حمیدرضا معیری، معاون راهکار و فناوری آستان، عضو اپراتور مرکز ملی تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات، با سه مقاله علمی پذیرفته شده در این کنفرانس حضور داشت.

به گزارش روابط عمومی آستان، دو ارائه از ۹ ارائه شفاهی کنفرانس نیز توسط او به‌عنوان یکی از اعضای مرکز ملی تبادل اطلاعات و معاون فناوری و راهکار نشان‌دهنده اهمیت به کارگیری رویکردهای آکادمیک و دانشگاهی در شرکت نوآوران توسن است.
به گفته حمیدرضا معیری، آنچه در آیین افتتاح این کنفرانس بیش از هر چیز خود را نشان می‌داد کنسل‌شدن سخنرانی سخنرانان کلیدی دعوت شده از دولت و مجلس بود.

او بیان کرد: «مجلس و دولت دو رکن مهم در حکمرانی داده هستند اگرچه انتظار نمی‌رود صاحب‌منصبان دولتی و مجلس در کنفرانس‌های علمی به‌عنوان نگارنده مقالات علمی شرکت کنند؛ اما انتظار می‌رود در آیین افتتاحیه که فرصت مناسبی برای ایجاد ارتباط میان دست‌اندرکاران اجرایی و پژوهشگران آکادمیک است حضور ولو تشریفاتی داشته باشند تا موجب دلگرمی پژوهشگران جهت ارائه پژوهش‌های کاربردی‌تر باشند.»

در این کنفرانس که محورهای «چارچوب‌ها و مدل‌های عملیاتی حکمرانی داده»، «استانداردها و مدل‌های عملیاتی حکمرانی و مدیریت داده»، «تجربیات و بهروش‌های حکمرانی داده»، «معماری داده و الگوهای عملیاتی آن»، «هوش تجاری و هوشمندسازی کسب‌وکارها بر مبنای داده»، «سازمان‌های داده‌محور»، «مدیریت داده‌های پایه و مرجع»، «کیفیت داده، روش‌ها، ابزارها و چارچوب‌ها»، «مدیریت فراداده، استانداردها و تجربیات اجرایی»، «یکپارچگی و تبادل داده بین سازمان‌ها، راهکارها و چالش‌ها»، «امنیت و محرمانگی داده و اطلاعات خصوصی افراد»، «استانداردها و الزامات ذخیره‌سازی داده‌ها و مراکز داده»، «ریسک‌های مرتبط با داده و طرح مدیریت بحران» و «بازارهای داده و داده‌های باز» بالاخص هوش مصنوعی و حکمرانی داده را هدف گرفته است، تلاش شده مسائل مبتلا به «داده» در کشور از منظر آکادمیک بررسی شود با این امید که حاصل پژوهش‌های به ثبت رسیده به‌منظور بهبود وضعیت داده در کشور توسط دست‌اندرکاران این حوزه به کار گرفته شود.

در این کنفرانس که مقالات آن در مجله isc دانشگاه تهران منتشر می‌شود، حمیدرضا معیری در سه مقاله علمی پژوهشی خود به دنبال ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت داده و تبادل داده در کشور در سه محور زیر است:

• «حکمرانی در سطح ساختار تبادل داده
• حکمرانی داده در سطح تقنین
• حکمرانی داده در مرکز ملی تبادل اطلاعات»

هنگامی که صحبت از حکمرانی داده می‌شود جذاب‌ترین بخش آن برای صاحب‌منصبان حکومت قانون‌گذاری و ایجاد محدودیت برای کسب‌وکارها و به‌تبع آن برای مردم در استفاده از داده‌هاست. درحالی‌که بخش مهمی از حکمرانی داده به مقوله‌های حوزه فناوری و مهندسی داده می‌پردازد مسائلی چون ساختارهای تبادل داده در شاه‌راه‌های تبادل داده؛ مانند مرکز ملی تبادل اطلاعات که شرکت نوآوران توسن اپراتور این مرکز است، و همچنین استانداردهای مبهم‌سازی اطلاعات حفظ محرمانگی و خوش‌فرم بودن اطلاعات جهت تبادل.

مفهوم حکمرانی در اینجا با مفهوم حکومت‌کردن متفاوت است و در واقع حکمرانی داده به مجموعه قوانین دستورالعمل‌ها روش‌ها و چهارچوب‌هایی می‌پردازد که قرار است امر ذخیره‌سازی تبادل و پردازش داده را انجام دهند.

اگرچه حکمرانی داده در ساختارهای داده و تبادل و استانداردها دلالت می‌کند؛ اما بنا به اقتضا جامعه مدنی نیاز است قوانینی مدنیِ مصوبِ مجراهای ذی‌صلاح به‌منظور حمایت کنترل و مجازات فعالان این حوزه نیز تصویب شود.

ازاین‌رو دو حوزه قضایی آمریکا فدرال و اروپا متحد و تطبیق آن با طرح پیشنهادی «حفاظت از داده‌های شخصی» نمایندگان مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از مقالات مورد پژوهش این پژوهشگر بوده. در آمریکا، ایالات متحد زیر یک پرچم تمایل دارند از تکثر قانونی برخوردار باشد و در اروپا کشورها با پرچم‌های مختلف تمایل دارند از یک قانون تبعیت کنند.

مقاله سوم نیز به چهارچوبی برای حکمرانی داده در مرکز ملی تبادل داده کشور پرداخته شده است. رویکرد تمرکز گرای مرکز ملی تبادل اطلاعات درصورتی‌که از چهارچوب مدیریت و حکمرانی داده مناسبی بهره‌برداری نکند دیر یا زود تبدیل به نقطه شکست بزرگی در حوزه دولت خواهد شد.

در تدوین این مقالات طیفی از معاونین وزیر تا هیئت‌علمی دانشگاه‌های تهران همکار و دخیل بوده‌اند تا این پژوهش‌ها کاربردی و منطبق بر نیاز واقعی تبادل داده و مسائل مبتلا به فعالان صنعت تبادل باشد.