پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امسال، وقتی مذاکرات ایالات متحده درباره پرداخت‌های آنی مطرح شد، بحث‌های حول این مبحث به صورت قابل توجهی بالا گرفت. با توجه به گزارشی از Celent، درباره پرداخت‌های آنی، بیشتر این بحث‌ها، برمبنای افسانه‌ها و درک نادرست افراد بود. این یعنی ممکن است مردم به نتایج نادرستی برسند.
جورج لاج، تحلیلگر حوزه پرداخت‌ها در Celent، و نویسنده آن گزارش می‌گوید: «هرگونه بحثی که در آن حقایق کمی مطرح شده باشد، نیز ممکن است به نظر درست بیاید. بعضی از این افسانه‌ها در بعضی از جزئیات اشتباه نیستند. بلکه کاملا غلط هستند. بانک‌ها باید موضوع پرداخت‌های آنی را به صورت عمیق مورد بررسی قرار دهند.»
.
چهار تفکر افسانه‌ای
لاج چهار تفکر افسانه‌ای رایج را این گونه عنوان می‌کند:
- سرویس آنی محدود به چند کشور مخصوص است
- سرویس آنی یکی از نوآوری‌های اخیر است
- توسعه سرویس آنی تحت فشارهای نظارتی است
- توسعه سرویس آنی باعث بوجود آمدن مشکلاتی برای سایر جریان‌های مالی می‌شود
پروژه‌های «پرداخت سریع‌تر» در انگلستان، «سریع» در سنگاپور، تحقیقات استرالیایی‌ها درباره سیستم‌های آنی و مذاکرات ایالات متحده، از پروژه‌هایی هستند که در این حوزه مردم بیشتر از آن‌ها یاد می‌کنند. اما واقعیت این است که بنابه گزارش Celent، در زمان اجرای آن تحقیقات، بیش از ۳۵ مورد تحقیقات بین المللی دیگر در حال اجرا بود. از آن زمان به بعد، چندین کشور دیگر نیز برنامه‌هایی برای ایجاد سرویس پرداخت‌های آنی ارائه کرده‌اند.
عملکرد افراد مربوط به پروژه «پرداخت‌های سریع» در انگلستان، باعث شد مردم گمان کنند این اولین پروژه در حال انجام در این حوزه در سراسر جهان است. اما لاج (که قبلا در سیستم‌های سنگاپور مشغول به کار بوده است) می‌گوید: «تعداد سیستم‌های مطالعاتی شناخته شده نشان می‌دهد این موضوع حقیقت ندارد و در تحقیق مذکور مشاهده می‌شود که تعدادی از آن‌ها کار خود را از ابتدای همین پروژه آغاز کرده اما به این اندازه مورد توجه قرار نگرفته‌اند. تحقیقات ما نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین سیستم، زنگین (Zengin) در ژاپن است که بیش از ۴۰ سال سابقه دارد. این یعنی سیستم زنگین حتی از سوئیفت (swift) هم قدیمی‌تر است. از زمان شروع فعالیت‌های مربوط به اکثر این سیستم‌ها بیش از یک دهه می‌گذرد.»
بخشی از این افسانه که می‌گویند؛ ایجاد سیستم‌های پرداخت آنی فقط نتیجه تقاضای بخش‌های نظارتی تا حدی درست است: این مورد در استرالیا و انگلستان و در مذاکرات ایالات متحده مطرح شده است و آن‌ها تقاضا داشته‌اند؛ قدرت‌های این سیستم‌های آنی تا حد ممکن افزایش یابند. در بعضی از کشور‌ها مانند سوئد و لهستان موسسات غیربانکی هم سیستم‌های پرداخت آنی را راه اندازی کرده‌اند و فشاری رقابتی برای بانک‌ها ایجاد شده است. این برای جامعه‌ای مانند ایالات متحده، که حداقل دو شبکه پرداخت آنی به صورت خصوصی در حال اجرا دارد، قابل توجه است.
آخرین افسانه که می‌گویند: «توسعه سرویس آنی باعث بوجود آمدن مشکلاتی برای سایر جریان‌های مالی می‌شود.»، قابل درک است اما در آن به نکته‌ای بی‌توجهی شده است. انتقال با کابل برای انتقال حجم بسیار زیاد داده طراحی شده است، اما پرداخت‌های آنی، مبتنی بر انتقال اطلاعات کم حجم و سریع هستند. در اینجا به نظر می‌آید مقداری همپوشانی مشاهده شود اما در واقع نوع داده‌های در حال حمل، روی کابل اثری ندارند. فقط ممکن است روی بعضی از پرداخت‌ها مثلا جابه جایی همه محتویات کارت‌ها موثر باشد. اما در نگاه کلی، یک جریان درآمدزایی اضافی به وجود می‌آید.
طبق بررسی انجام شده توسط سلنت، به نظر می‌رسد توسعه سیستم‌های آنی بسیار سریع است. با تحلیل برنامه‌های کشورهایی که شناسایی کرده است و در این جهت حرکت می‌کنند، به این نتیجه می‌رسد که «در ۵ سال آینده، حداقل ده سیستم جدید معرفی خواهند شد و بیش از نیمی از کشور‌ها سیستم‌های پرداخت آنی خواهند داشت. از زمانی که تحقیقات کامل شده است، حداقل یک کشور -فنلاند- چنین سیستمی را معرفی کرده و به نظر می‌رسد؛ سه کشور دیگر در حال بهبود کیفیت سیستم‌های خود هستند.»
گسترش تکنولوژی جدید، چالش‌های متعددی برای بانک‌ها ایجاد کرده است، حداقل چالش ایجاد شده عبارت است از: «بنابه عقیده بخش‌های نظارتی، توانایی استفاده از سیستم‌های پرداخت آنی و ابداع آن، کلیدی برای عامل تمایز بانک‌ها و ایجاد رقابت بین آن هاست.» در بازاری که پرداخت‌ها بدون درنگ انجام شوند، حتما چنین موقعیتی به وجود خواهد آمد.
لاج معتقد است: «این موقعیت، مشکلات بانک‌ها را افزایش داده، زیرا ضمینی وجود ندارد که همه انتقال وجوه آن روز به صورت آنی انجام شده باشند. اثر سیستم‌های پرداخت آنی، بسیار گسترده و واقعی است. به نظر می‌رسد در آینده، موفقیت بانک‌ها به این وابسته است که بانک‌ها چگونه و با چه کیفیتی پاسخگو خواهند بود.»
هم‌چنین لاج اعلام کرد که قرار است در ماه آینده گزارش‌هایی تفصیلی و گزارش‌هایی مختصر به صورت مجزا، از اجرای این سیستم در ۷ کشور تهیه شود.
منبع: بانکداری الکترونیک / bankingtech.com