پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عکاس: نسیم اعتمادی
نگاهی به «نوا کپیتال» و اهمیت پروژه «آنیزر» در گفت‌وگو با امید ترابی / تبدیل گلدتک به یکی از روندهای پرطرفدار کشور
«نوا» یکی از شرکت‌های تازه‌تأسیس سرمایه‌گذاری در کشور است که در همکاری با کسب‌وکارهای بالغی که نیاز به کمک دارند، به توسعه پروژه‌های آنها کمک می‌کند و در سال ۱۴۰۲ سراغ جی‌اس‌اس رفته تا در به سرانجام رساندن پروژه «آنیزر» و فراگیر شدن دستگاه‌های خودپرداز طلا در کشور کمک کند؛ پروژه‌ای که به باور امید ترابی به حفظ ثروت و افزایش قدرت خرید مردم منتهی می‌شود. این در حالی است که بانکداری مبتنی بر طلا و گلدتک در ایران آن‌طور که باید توسعه پیدا نکرده و حتی برای خیلی‌ها ناشناخته است. در نتیجه، هدف اصلی شرکت نوا در این پروژه این است که گلدتک و بانکداری مبتنی بر طلا را در ایران رواج دهد و آن را به یکی از روندهای روز کشور تبدیل کند. در گفت‌وگویی که با امید ترابی، مدیرعامل شرکت نوا داشتیم، درباره چیستی و اهمیت پروژه آنیزر، لزوم توسعه بانکداری مبتنی بر طلا در ایران و چالش‌های پیش روی این شرکت صحبت کردیم.
نوا؛ بازوی سرمایه‌گذاری جی‌اس‌اس و تکوست
امید ترابی، مدیرعامل نوا است؛ شرکتی که به‌عنوان بازوی سرمایه‌گذاری شرکت‌های جی‌اس‌اس و تکوست در سال ۱۴۰۲ پروژههایی را اجرایی کرده که یکی از آنها به حوزه بانکداری مبتنی بر طلا مرتبط می‌شود. او درباره این شرکت و پروژههایی که با جی‌اس‌اس دارند، می‌گوید: «من از مهرماه ۱۴۰۲ مدیرعامل شرکت نوا هستم. نوا یک شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی در زمینه اقتصاد دیجیتال است و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خود را با تکیه بر مجموعه‌‌های GP و LP انجام می‌دهد. کار اصلی ما این است که با شناسایی کسب‌وکارهای بالغی که نیازهای مالی یا مدیریتی دارند، به توسعه اقتصاد دیجیتال کشور کمک کنیم. ما بعد از سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای مختلف و به نتیجه رسیدن پروژه‌هایمان از آن کسبوکار خارج می‌شویم و من هم فعالیت خودم در نوا را بر همین اساس آغاز کردم. جی‌اس‌اس و تکوست یکی از GPهای اصلی مجموعه ما هستند که در سال ۱۴۰۲ روی برخی پروژه‌ها سرمایه‌گذاری کردند و قرار است از این به بعد از نوا به‌عنوان بازوی سرمایه‌گذاری خودشان استفاده کنند.»
خلق اولین نئوگلدبانک در ایران
بنا بر صحبت‌های ترابی، آنها در سال ۱۴۰۲ در نوا روی تعدادی پروژه وقت گذاشته‌اند و سرمایه‌گذاری کرده‌اند که برخی از آنها متعلق به خود شرکت جی‌اس‌اس نبوده و نوا به‌عنوان سرمایه‌گذار و شریک جدید وارد آنها شده است و دو الی سه پروژه نیز وجود دارد که در گذشته روی آنها در جی‌اس‌اس کارهای تحقیقاتی و تولیدی انجام شده بود و در سال ۱۴۰۲ با هدف بزرگ شدن این پروژه‌ها و به سرانجام رسیدن‌شان به نوا سپرده شده‌اند. او درباره مختصات این پروژه‌ها بیان می‌کند: «یکی از پروژه‌های مشترک نوا و جی‌اس‌اس، آنیزر است که در واقع متعلق به حوزه گلدتک است و به بانکداری مبتنی بر طلا مربوط می‌شود. ما در تلاشیم با تمرکز بر این حوزه، گلدتک را به یکی از روندهای پرطرفدار در کشور تبدیل کنیم و از فناوری برای افزایش قدرت خرید مردم استفاده کنیم. پروژه «آنیزر» همه شاخص‌ها و ابعادی را که یک پروژه گلدتکی باید داشته باشد، دارد و از امکاناتی نظیر خریدوفروش آنلاین و ۷ در ۲۴ طلا، تحویل مکانیزه، اینترنت اشیاء، استفاده از فناوری برای جلوگیری از تقلب و شناسایی اصالت طلا، احراز هویت دیجیتال، خواندن کارت ملی هوشمند و Open API برخوردار است تا در مسیر خلق یک نئوگلدبانک قدم بگذارد. ما شاید اولین نئوگلدبانک ایران باشیم که در حوزه طلای فیزیکی با تکیه بر گلدتک کار می‌کنیم.»
در جست‌وجوی تأمین‌کننده مالی
دستگاه خودپرداز طلا، محصولی است که در پروژه «آنیزر» ایجاد شده و شبیه دستگاه‌های خودپرداز پول نقدی است که در دهه 1370 شمسی وارد ایران شده بودند، با این تفاوت که فناوری‌هایی که در این دستگاه استفاده شده، به‌مراتب هوشمندتر است. مدیرعامل نوا، با اشاره به این موضوع درباره وضعیت فعلی این دستگاه‌ها اظهار می‌کند: «تا به امروز تعدادی از بانک‌ها وارد این حوزه شده‌اند، اما هیچ‌کدام‌شان نتوانسته‌اند راهکاری جامع و کامل یا یک پلتفرم هوشمند بانکداری مبتنی بر طلا طراحی کنند و در برساخت فرهنگ استفاده از گلدتک در کشور هم ناتوان بوده‌اند. با این حال، امیدواریم بتوانیم در سال جدید با همکاری تعدادی از بانک‌های کشور استفاده از این تکنولوژی جدید را جابیندازیم. فاز اول و آزمایشی این پروژه شروع شده و با تعدادی دستگاه در حال محک زدن آن هستیم و به‌زودی با همکاری شرکای جدید، وارد فازهای بعدی پروژه می‌شویم. مردم در سال‌های اخیر نگرانی‌های زیادی درباره حفظ ارزش پول خود دارند و چنین پروژههایی به نحوی به حفظ ارزش پول به روش‌های قانونی و فراگیری مالی و افزایش قدرت خرید آنها کمک می‌کند. این روزها طلا به یکی از کالاهای سرمایه‌گذاری تبدیل شده که بیش از پیش مورد توجه مردم است و رونق گرفتن حوزه گلدتک می‌تواند از پتانسیل‌‌‌های آن استفاده کند.»
توثیق طلا در فازهای بعدی پروژه آنیزر
او معتقد است که مأموریت اصلی آنیزر، حفظ و افزایش ارزش پول و دارایی مردم است و در این راستا یک نرم‌افزار هم طراحی و تولید کرده‌اند که در برخی از نرم‌افزارهای نئوبانکی در دسترس است و به افراد این امکان را می‌دهد که به صورت آنلاین طلای مد نظرشان را بخرند یا بفروشند. ترابی در این‌باره می‌گوید: «افراد با استفاده از این نرم‌افزار می‌توانند حتی یک سوت طلا هم بخرند و فرصت خوبی در اختیار افراد قرار داده شده تا ذره‌ذره پول‌شان را تبدیل به طلا کنند و آن را نگه دارند. این طلا اگر به صورت امانی نزد بانک بماند، هزینه انبارداری در پی دارد، اما اگر بخواهند طلای خود را تحویل بگیرند، می‌توانند از دستگاه‌های خودپرداز طلای آنیزر استفاده کنند. در فاز بعدی پروژه، دستگاه امکان خرید طلای فیزیکی را هم از افراد پیدا می‌کند. علاوه‌بر این، افراد می‌توانند طلای خود را توثیق کنند و نوعی BNPL هم حول آن شکل بگیرد. قابلیت‌های دیگری هم برای آن در نظر گرفته شده که در فازهای بعدی روی آنها متمرکز خواهیم شد. همچنین لازم به ذکر است که گلدبانکینگ در کشورهای اطراف ما سال‌هاست که رونق گرفته و از طرفی کشورهای همسایه نیز از لحاظ فرهنگی شباهت زیادی به ما دارند. برای مثال ترکیه چند سال است که وارد بانکداری مبتنی بر طلا شده و ما هنوز آن‌طور که باید این حوزه را در ایران جدی نگرفته‌ایم. اقتصاد ایران و ترکیه کم‌شباهت به یکدیگر نیستند و اگر گلدتک و بانکداری مبتنی بر طلا در ترکیه موفق بوده، در ایران هم می‌تواند موفق باشد.»
فناوری آمده تا ریسک‌های سیستم را کاهش دهد
معمولاً هرچه حوزه‌ای تازه‌تر باشد، چالش‌های خلق و توسعه آن هم بیشتر می‌شود. بانکداری مبتنی بر طلا و گلدتک هم در ایران همین‌طور است. ترابی با اشاره به این مسئله درباره چالش‌هایی که در اجرای این پروژه داشته‌اند، می‌گوید: «هرچه حوزه کسب‌وکاری که قرار است تکنولوژی‌های ساختارشکن در آن ایجاد تحول کنند سنتی‌تر باشد، طبیعتاً ورود تکنولوژی به آن عرصه می‌تواند سخت‌تر باشد، کسبوکار طلا نیز در ایران حوزه‌ای سنتی بوده که فناوری در آن کمتر از حوزه‌های دیگر ورود داشته است، با این حال، ما به ساختارشکنی در این کسبوکار امیدواریم و با توجه به اینکه فاز اول این پروژه با استقبال خوب مردم هم روبه‌رو شده، تمام تلاش‌مان را خواهیم کرد که خودمان را با انتظارات رگولاتور وفق دهیم و در چهارچوب‌های آن عمل کنیم. بیشتر نگرانی‌های رگولاتور به مسائل امنیت سرمایه‌گذاری و ریسک سیستم برمی‌گردد. به نظر من، فناوری آمده که اتفاقاً همین ریسک‌ها را کم کند و رگولاتور باید در برابر پذیرش شاخه‌های جدید فین‌تکی منعطف باشد. مردم امروز ترجیح می‌دهند خریدهای خودشان را از طریق نرم‌افزارهای دیجیتال انجام دهند، خدماتی را که لازم دارند به صورت آنلاین دریافت کنند و احتمالاً اگر بدانند بستر دیجیتالی فراهم شده که می‌توانند با خیال راحت و بدون نگرانی از اصالت خریدوفروش طلا انجام دهند، از آن استقبال خواهند کرد. ایرانی‌ها در سال‌های اخیر نسبت به پذیرش فناوری خیلی منعطف بوده‌اند و به نظر می‌رسد آنچه رگولاتور آن را دغدغه مردم می‌داند، دغدغه خودش است نه مردم، اما به هر حال ما موظف به رفع این دغدغه‌ها هستیم.»
به عقیده ترابی، شکل‌گیری و توسعه گلدتک در ایران هم به نفع کسب‌وکارها و اقتصاد کشور و هم به نفع مردمی است که نگران از دست رفتن قدرت خریدشان یا اصالت طلایی که می‌خرند، هستند.
۱۴۰۳؛ سرمایه‌گذاری در حوزه‌های جدید
قطعاً سال 1403 نیز مانند سال 1402 سخت خواهد بود. در حوزه سرمایه‌گذاری، نوا با توجه به ماهیت PE خود مجبور است شرایط تورمی کشور را در نظر بگیرد و در حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری کند که در شرایط سخت و تورمی فعلی قابلیت حفظ و افزایش سرمایه سرمایه‌گذارانش را داشته باشد. بر این اساس حوزه‌هایی از جنس Proptech ،Goldtech ،Tourismtech و البته چند پروژه در حوزه فین‌تک در اولویت پروژه‌های سال 1403 نوا خواهند بود.