پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به ماتریس اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران توسط رضا قربانی / تحریک بخش‌های مختلف اکوسیستم به پویایی
رضا قربانی، هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راهکار در رویداد ۹ ژانویه به صحبت درباره ماتریس اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران پرداخت. به گفته قربانی ماتریس اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران شامل چهار ردیف است که هر فرد می‌تواند یک یا چند مورد از این ۱۲ نقش را داشته باشد. در حال حاضر این ماتریس در حال توسعه است و اتفاقی که در دو روز رویداد ۹ ژانویه می‌افتد این است که بقیه بخش‌های ماتریس تحریک به فعال شدن، تحرک و توسعه می‌شوند. او در این رویداد هفت نفر را که در سالیان گذشته تلاش زیادی برای اکوسیستم دارایی دیجیتال کشور کرده‌اند، برگزید و به رسم یادبود به آنها تندیسی اعطا کرد.
او گفت: «واقعیت این است که من در سال‌های اخیر سعی داشته‌ام به تمام افراد فعال در حوزه فناوری مالی و به طور خاص در حوزه دارایی دیجیتال ایران، که تا حدودی قابل تطبیق با جهان است، این ماتریس را نشان دهم. به این نتیجه رسیدم که دست روی هر فردی بگذاریم، به نوعی در یک یا چند مورد از این ۱۲ نقش خلاصه می‌شود؛ البته اینها وحی منزل نیست و شاید نقش‌های دیگری هم وجود داشته باشد، پس ماتریس و دسته‌بندی را با اغماض می‌نگریم.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «به‌عنوان مثال، من نقش «آموزش» را در «پژوهش» دیده‌ام؛ در حالی که اینها با یکدیگر متفاوت هستند. همه کسانی که در سالن حضور دارند و افرادی که به صورت آنلاین برنامه را می‌بینند، یک یا چند مورد از این ۱۲ نقش را در خود می‌بینند؛ یا کارآفرین هستند یا سرمایه‌گذار، یا تریدر یا پژوهشگر، یا رسانه یا زیرساخت، یا صرافی یا فعال حوزه پرداخت، یا پذیرنده یا متولی کیف پول، یا توسعه‌دهنده یا نهایتاً ماینر.»
ماتریس اکوسیستم دارایی دیجیتال
رضا قربانی در مورد ماتریس اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران توضیح داد: «این ماتریس شامل چهار ردیف می‌شود؛ هر کس که یک یا چند مورد از این ۱۲ نقش را داشته باشد در یکی از این لایه‌ها قرار دارد و ممکن است در دو یا به ندرت در سه لایه فعالیت کند: یعنی همه ما قاعدتاً در لایه اول هستیم: بخشی از مردم در این لایه، نه کسب‌وکار هستیم، نه در جانب حاکمیت. به‌عنوان یک عضو جامعه می‌توانیم یکی از این ۱۲ نقش را داشته باشیم. یا در لایه پایین‌تر، کسب‌وکار هستیم و البته سطح سوم هم از جنس کسب‌وکار به شمار می‌رود ولی به نهاد مالی تأکید می‌کند، چون نهادهای مالی پیشروتر از دیگر کسبوکارها در بازار سرمایه و دارایی به شمار می‌روند. لایه چهارم را «تنظیم‌گر» می‌خوانیم که می‌توان با نام دولت، حاکمیت، قانون‌گذار یا مجری قانون نیز از آن یاد کرد.»
او در ادامه بیان کرد: «با اطلاعاتی که طی سال‌ها به دست آوردیم، بعضی قسمت‌های ماتریس نسبت به بقیه برجسته‌تر شده‌اند که با چند دایره نشان داده‌ایم. دایره کوچک‌تر نشانگر اتفاقات و تأثیرگذاری کمتر و دایره بزرگ‌تر حاکی از تأثیرگذاری بیشتر است. هر جا دایره‌ای نباشد، یعنی فعالیت در آن بخش ناچیز به نظر می‌رسد و تقریباً می‌توان از آن صرف نظر کرد. در ماتریس اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران، یک ستون به نام تریدر یا معامله‌گرها داریم. اینها کسانی هستند که می‌خرند، می‌فروشند و تمایل دارند در این فضا بدانند که برای سهم گرفتن از آینده و سرمایه‌گذاری چه فعالیتی باید انجام دهند. بیشتر مردم در همین قسمت از ماتریس قرار می‌گیرند.»
کسب‌وکارهای اکوسیستم دارایی دیجیتال
هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راهکار با اشاره به اینکه یک لایه که پایین‌تر می‌آییم با کسبوکارها مواجه می‌شویم که همان صرافی‌های رمزارز هستند، گفت: «خیلی خوشحالیم که در سال‌های گذشته کسب‌وکارهای رمزارز در ایران شکل گرفته‌اند. این اتفاق بزرگی است و می‌توان انتظار داشت که در بقیه ستون‌های ماتریس نیز همین اتفاق بیفتد. در انتها، تنظیم‌گران را می‌بینیم. من لایه «نهاد مالی» را تشریح نکردم، چون طبق مصوبات کشور ما، نهادهای مالی از حضور در این فضا منع شده‌اند، پس بانک‌ها، بورسی‌ها و بیمه‌ها در فضای رسمی بلاکچین حضور ندارند.»
او در ادامه عنوان کرد: «امروز درباره مزدکس و کاریزما صحبت شد که در حال حرکت به سمت فضای سندباکس هستند تا تجربه بسیار کنترل‌شده‌ای داشته باشند. این را می‌توان اولین حضور یک نهاد مالی در فضای بلاکچین تلقی کرد. در عین حال، تنظیم‌گر به این حوزه بیش از هر حوزه دیگری توجه دارد. دیدگاه هر کس در هر لایه متفاوت است. مردم در لایه اول، شاید اهمیت زیادی به مسائلی از قبیل پول‌شویی، تأمین مالی تروریسم و خیلی اتفاق‌های دیگر نمی‌دهند؛ در حالی که رگولاتور یا تنظیم‌گر به این موضوعات اهمیت می‌دهد که پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم و خیلی مسائل دیگر اتفاق نیفتد.»
ابزارهایی که کمتر به کار گرفته می‌شوند
رضا قربانی با اشاره به اینکه ما بنا به اطلاعاتی که داشتیم به این ماتریس تقریبی رسیدیم و در آینده می‌توان آن را توسعه داد، اظهار کرد: «اتفاقی که در دو روز رویداد ۹ ژانویه می‌افتد این است که بقیه بخش‌های ماتریس را نیز تحریک به فعال شدن کنیم؛ مثلاً حوزه پرداخت، پذیرنده و کیف پول اساساً خالی هستند، زیرا مصوباتی در این زمینه وجود دارد که افراد را از آن بخش منع می‌کند. ما به قوانین احترام می‌گذاریم ولی می‌توان به این فکر کرد که وقتی ابزاری به وجود آمده که در فضای سرمایه‌گذاری قابل استفاده است و در فضای پرداخت نیز کاربرد دارد به آنها فکر کنیم.»
او در ادامه بیان کرد: «قاعدتاً در سال‌های گذشته، حوزه ترید و صرافی‌های رمزارز بیش از هر حوزه دیگری مورد توجه رگولاتور قرار گرفته‌اند، ولی می‌شود به دیگر حوزه‌ها نیز فکر و دیگر کارکردهای بلاکچین را نیز بیان کرد. حالا می‌خواهیم کاری انجام دهیم که معمولاً ترسناک و سخت است و آدم‌ها ترجیح می‌دهند از آن بپرهیزند: انتخاب کردن.
در سوم ژانویه ۲۰۰۹، هنوز خیلی‌ها در جریان ماجرا نبودند و عده زیادی دو، سه سال بعد در جریان قرار گرفتند و انتخاب کردند که به سمت بیت‌کوین و دارایی دیجیتال به‌عنوان بخشی از سبد دارایی خود بروند.»
هم‌بنیان‌گذار کارخانه نوآوری راهکار در پایان گفت: «ما امروز می‌خواهیم کاری انجام دهیم که نیاز به قدری جرئت و جسارت دارد؛ قصد داریم هفت نفر را از ماتریس برگزینیم. البته اگر حتی ۷۰ نفر را هم انتخاب می‌کردیم، باز هم یک نفر هفتادویکم بود که از بیرون ماندنش ناراحت می‌شدیم، ولی هفت نفر را انتخاب کرده‌ایم که فعال‌ترین افراد در ماتریس بوده‌اند. خیلی‌ها را از ماتریس بیرون گذاشته‌ایم، پس این انتخاب به هیچ وجه به معنای آن نیست که سایرین تأثیرگذار نبوده‌اند یا چیزی از ارزش‌هایشان کم می‌شود، ولی در تحریریه رمزارز، تحریریه رسانه‌های راهکار و… به دلیل اینکه سال‌ها با فعالان آن حوزه تعامل جدی داشته‌ایم، هفت نفر را برگزیدیم که در سالیان گذشته تلاش زیادی برای این اکوسیستم کرده‌اند تا یک قدم به جلو برود؛ چه در لایه مردم، چه لایه کسبوکارها، چه نهاد مالی و چه لایه تنظیم‌گر.»