پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بررسی ضیا صدر از چرایی استخوانی‌تر شدن بیت‌کوین / نگاهی به وضعیت فعلی بیت‌کوین و آینده پیش روی آن
ضیا صدر، کارشناس و مدرس بلاکچین در سومین رویداد ۹ ژانویه سخنرانی‌ای در خصوص اینکه چرا بیت‌کوین به لحاظ کارکردی از این جلوتر نمی‌رود، داشت و بیان کرد که تکنولوژی‌های آینده و پیشرفت‌های بیت‌کوین به کدام سو می‌روند. به گفته صدر، رویکرد ارتقا دادن بیت‌کوین مثل رد کردن نخ از سوزن است و کار حساس و دقیقی به شمار می‌رود. همین حساسیت باعث می‌شود بیت‌کوین استخوانی‌تر شود. نهایتاً به همین دلایل و کلی دلیل دیگر، جلوی اسیفیکیشن را نمی‌توان گرفت.
او در ابتدای ارائه خود گفت: «افرادی که من را می‌شناسند می‌دانند که من «بیت‌کوینر» هستم و خیلی‌ها معتقدند که Bitcoiner Maximalist هستم و برای پروژه‌های دیگر اعتبار چندانی قائل نیستم. عده زیادی از من می‌پرسند که چرا بیت‌کوین خیلی پیشرفت نمی‌کند و خیلی جلو نمی‌رود.»
صدر معتقد است خیلی‌ها در مورد بیت‌کوین اصلاً اطلاع ندارند که چه اتفاق‌هایی داخلش می‌افتد. اصلاً چرا نیازی به پیشرفت در بیت‌کوین داریم؟ بعضی بیت‌کوینرها معتقدند که اصلاً نباید به بیت‌کوین توجه نشان داد و همین که هست، کافی و خوب است. ولی چرا باید در این فضا پیشرفت داشته باشیم؟
او برای پاسخ به این سؤال‌ها بیان کرد: «ما یک مشکل داریم که درباره‌اش در ارائه‌های مختلف زیاد صحبت شد: «تریلِما» یک بازی شبیه «دیلما» است. یک‌جور سه‌راهی یا مثلث داریم که بین «امنیت، عدم تمرکز و مقیاس‌پذیری» بردارهایی را در نظر می‌گیرد. هر قسمت را افزایش دهیم، دو قسمت دیگر را کاهش می‌دهد. پس همه‌چیز را با هم نمی‌توانیم داشته باشیم. تفکر کوتاه‌مدت نمی‌تواند این وضعیت را بپذیرد. به قول معروف «هم خدا را می‌خواهیم، هم خرما را». این اصطلاح از کجا آمده؟ از همین «تریلماها» که نشان می‌دهد همه‌چیز را با هم نمی‌توان داشت.»
عدم تمرکز؛ تأکید اصلی بیت‌کوین
صدر ادامه داد: «تأکید و تمایل اصلی در بیت‌کوین بر عدم تمرکز است. بعد از عدم تمرکز هم امنیت حائز اهمیت است و مقیاس‌پذیری در اولویت آخر قرار می‌گیرد. مقیاس‌پذیری به هر شکل ممکن نباید اتفاق بیفتد و باید محدود باشد. نمی‌توانیم شبکه بیت‌کوین را همین‌طور بزرگ‌تر کنیم تا تبدیل به شبکه خیلی عظیم با تعداد تراکنش‌های گسترده شود. مثل سولانا و پالیگان، امکان گسترش بیش از حد نداریم، چون در این صورت «عدم تمرکز» را از دست می‌دهیم. به نظر من به همین دلیل بوده که تا امروز بیت‌کوین در صدر جدول مانده است.
نکته دیگر اینکه از هیچ ابرراهکاری نمی‌توانیم استفاده کنیم که همه‌چیز را دربرگیرد. به قول انگلیسی‌ها یک پدیده one-size fits all وجود ندارد؛ یک لباس free-size در اینجا نداریم که به تن همه آدم‌ها برود و ضمناً راهکاری نیامده که مقیاس‌پذیری و تمام مزایای مورد انتظار به صورت یکجا ارائه شوند.»
پیشرفت بیت‌کوین ناگزیر است
صدر معتقد است ما دلایلی مبتنی بر بازار داریم که پیشرفت بیت‌کوین را ناگزیر میکند. او در این خصوص گفت: «بالأخره ما می‌خواهیم که بازار بیت‌کوین تکه‌تکه و جزیره‌ای نشود. می‌خواهیم فضای همبسته‌ای داشته باشد که همه پروژه‌ها در آن باشند و آدم‌ها با کاربردهای مختلف آن سروکار پیدا کنند. امروز تکنولوژی‌ها و دارایی‌های زیادی وجود دارد که از ابتدای طراحی بیت‌کوین در ذهن «ساتوشی» نبود؛ مثلاً پیش‌بینی نمی‌کرد که ما می‌توانیم در شبکه بلاکچین یوزرنیم داشته باشیم، توکن بیاوریم، هوش مصنوعی را فعال کنیم و… . قطعاً هیچ‌یک از اینها از روز اول در ذهن ساتوشی نبود و مدتی گذشت تا چنین اتفاق‌هایی بیفتد.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «مسئله دیگر اینکه تکنولوژی‌های جدید با زیرساخت قدیمی چندان سازگار نیستند؛ برهم‌زننده‌اند و می‌خواهند همه‌چیز را تغییر دهند، پس برای هر پیشرفتی باید صف‌شکنی داشته باشیم. در شعر آقای «رابرت فراست» عبارت The Road Not Taken یادآوری می‌شود. ما مسیر خیلی واضحی برای به‌روز کردن و پیشرفت دادن بیت‌کوین نداریم. هر سری که می‌خواهیم بیت‌کوین را به‌روز کنیم باید سراغ روش دیگری برویم؛ روش یکسانی در کار نیست. زمان ساتوشی با «هارد فورک» کار ارتقای بیت‌کوین انجام می‌شد. بعداً مفاهیم اولیه‌ای از «سافت‌فورک» معرفی شد و هر بار سافت‌فورک را با یک روش انجام دادیم و در هر سری کلی دعوا و بحث و حمله پیش آمد. هر کدام از اینها اتفاق جدیدی بود. مسیری که هرگز نرفته‌ایم و نمی‌دانیم در آینده چطور خواهد بود، مسیر سختی به حساب می‌آید. باید ابداع و نوآوری زیادی در آن داشته باشیم.»
بیت‌کوین استخوان‌سازی میکند
صدر در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: «در فضای بیت‌کوین پدیده‌ای وجود دارد که اسمش را «اسیفیکیشن» می‌گذارند. بخصوص کسانی که طرفدار تغییر نکردن بیت‌کوین هستند، می‌گویند که «بیت‌کوین اسیفای می‌شود» یعنی استخوان‌سازی میکند. مثل نوزاد یا جنینی که به‌تدریج استخوان‌هایش شکل می‌گیرد و سفت‌تر و بزرگ‌تر و محکم‌تر می‌شود، بیت‌کوین نیز به استحکام می‌رسد. اساساً همه سیستم‌ها به چنین سمتی میل دارند که کم‌کم به ثبات برسند و زیاد دست نخورند. در فضای بیت‌کوین خیلی‌ها طرفدار همین شرایط هستند. می‌گویند بیت‌کوین همین است که هست. باید همین بماند و دلایل معقولی هم می‌آورند.»
او در ادامه توضیح داد: «یکی از مهم‌ترین دلایل پشت اسیفیکیشن، انگیزه‌های اقتصادی سالم موجود در سیستم است. خود سیستم به چنین سمتی میل می‌یابد. همیشه به دوستان می‌گویم که اگر یک چیز باشد که من بخواهم کامیونیتی کریپتوکارنسی دنیا را با آن توصیف کنم این است که عمده افراد دید کوتاه‌مدت را ترجیح می‌دهند، زیرا چندان پیگیر نیستند که پیچیدگی و محدودیت سیستم را بشناسند. بعضی‌ها می‌پرسند چرا بیت‌کوین هیچ پیشرفتی نمی‌کند؟ چرا کاری انجام نمی‌دهد و چرا اصلاً اسمارت‌کانترکت ندارد؟ باید برای آنها از اول توضیح دهیم که این سیستم طوری نیست که به راحتی بتوان دست به چنین کارهایی زد؛ خیلی خطرناک است. اغلب افراد دیدگاه بلندمدت نسبت به چنین پروژه‌هایی ندارند؛ در حالی که پدیده‌های بزرگ نیاز به دید بلندمدت دارند.»
ضیا صدر بیان کرد: «شبکه‌ها به مرور دستخوش network effect می‌شوند و روند رشد تصاعدی کاربران آنها، هزینه‌های استفاده و طراحی سیستم را کاهش می‌دهد و به مرور مرچنت‌های مختلف در آنها فعال می‌شود و به adaption می‌رسد؛ طوری که دیگر نمی‌توان به راحتی کل سیستم را بر هم زد. نمونه‌های تاریخی بسیار زیادی را می‌توان مثال زد که اگر کاری را با عجله زیاد انجام دهیم خرابکاری می‌شود.»
رویکرد ارتقا دادن بیت‌کوین مانند رد کردن نخ از سوزن است
صدر در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به رویکردهای ارتقای بیت‌کوین گفت: «رویکرد ارتقا دادن بیت‌کوین مثل رد کردن نخ از سوزن است و کار حساس و دقیقی به شمار می‌رود. همین حساسیت باعث می‌شود بیت‌کوین استخوانی‌تر شود. نهایتاً به همین دلایل و کلی دلیل دیگر، جلوی اسیفیکیشن را نمی‌توان گرفت. خود به خود اتفاق می‌افتد و شبکه‌ها به ثبات می‌رسند. تکنولوژی‌های فراوانی مرتبط با بیت‌کوین هستند. شاید از صحبت‌های من این‌طور برداشت شود که بیت‌کوین یک شبکه کاملاً منجمد است؛ در حالی که شبکه اتریوم هم خیلی کند پیش می‌رود.»
او در ادامه عنوان کرد: «بیت‌کوین نیز از ابتدا همین طور بود، اما این دلیل نمی‌شود که تصور کنیم اتفاق تازه‌ای در بیت‌کوین نمی‌افتد. اتفاق‌های زیادی در بیت‌کوین رخ خواهد داد. برای مثال الان تعداد زیادی پروپوزال در مبحث «کاوننت‌ها» وجود دارد که به‌عنوان «تعهدات» ترجمه می‌شود. با اینها می‌توان کارهای عجیب و غریب و جالبی انجام داد. احتمال اینکه در یکی دو سال آینده چنین چیزی به بیت‌کوین اضافه شود خیلی بالاست. چیزی شبیه اسمارت‌کانترکت خواهد بود، ولی اسمارت‌کانترکت نیست. اینها به اندازه اسمارت‌کانترکت‌ها اختصاصی نیستند و حالت محدودتری دارند و در عین حال کارهای زیادی انجام می‌دهند. به‌عنوان مثال زبان برنامه‌نویسی خاص خودشان را با شبکه‌های جانبی و یکسری side-chain شکل می‌دهند. می‌توانیم یکسری سیستم ماینینگ پولِ trustless و decentralized را با آن بسازیم. همچنین قادریم سیستم‌های لاگینگ را به ورژن‌های 2 و 3 ارتقا دهیم و Channel factory داشته باشیم.»
او در بخش پایانی صحبت‌های خود بیان کرد: «کاوننت می‌توانند پدیده‌های جالب زیادی را رقم بزنند. یکی از جدیدترین پدیده‌های مرتبط با کاوننت را می‌توان Bit BM دانست؛ بقیه چیزها از گذشته وجود داشته و فقط کامل‌تر شده است؛ اما مقاله بیت بی‌ام در همین یکی دو ماه اخیر به انتشار رسیده و خیلی جالب است. یک جور زبان یا بهتر بگویم امکان برنامه‌نویسی و تکمیل بیت‌کوین را بدون نیاز به هیچ تغییری فراهم می‌سازد. الان این پدیده در مرحله نوزادی و ابتدایی است ولی با درخت‌های تپ‌روتی (tap-root) امکان یکسری تراکنش‌ها فراهم می‌شود که بتوانیم لاجیک دیتای معماری کامپیوتری را به شکل آبسترکت در شبکه بیت‌کوین پیاده‌سازی کنیم. این کار خیلی هیجان‌انگیز است و خبر مرتبط با بیت بی‌ام بسیار دیده شده؛ ضمناً یک راهکار از جنس اسیفیکیشن است و هیچ کاری به شبکه بیت‌کوین ندارد. جدا از آن شبکه به زندگی و هدف خودش ادامه می‌دهد.»