پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
گزارش آماری راه پرداخت از وضعیت تسهیلاتدهی به دانشبنیانها / دست خالی شبکه بانکی برای شرکتهای آیتی دانشبنیان
احتمالاً شما هم این روزها از مزایا و تسهیلات اعطایی به دانشبنیانها بسیار میشنوید. بانک مرکزی با اشاره به نرخ بیش از ۱۰۰درصدی تسهیلات بانکی به دانشبنیانها، این رشد را نشانه توجه به دانشبنیانها میداند. اما آیا حجم ریالی تخصیصی به دانشبنیانها برای توسعه این بخش کافی است؟ سهم بخش آیتی در میان این تسهیلات چیست؟ آیا در همین حجم تسهیلات اعطایی توزیع عادلانهای برقرار است؟ چقدر از این وامها برای همه فعالان این بخش بهخصوص کسبوکارهای دور از پایتخت در دسترس است؟ برای پاسخ به این پرسشها آمار ششماهه ابتدایی امسال بانک مرکزی از وامهای اعطایی به شرکتهای دانشبنیان را بررسی کردیم و با فرشاد خونجوش، رئیس هیئتمدیره شرکت دانشبنیان ابر دراک و محمد رضايی، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری استان گلستان گفتوگویی داشتیم.
بر اساس آمار بانک مرکزی، در ششماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲، ۲۴۳۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات کل اعطایی بانکها بوده که ۱۰۴ هزار میلیارد تومان از آن به دانشبنیانها پرداخت شده؛ به عبارتی دانشبنیانها ۴.۲ درصد از کل حجم تسهیلات شبکه بانکی را به خود اختصاص دادهاند. طبق گزارش بانک مرکزی، حجم تسهیلات اعطایی به دانشبنیانها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ با رشد ۷۹درصدی همراه بوده است.
تعداد شرکت | تعداد تسهیلات | مبلغ اصل تسهیلات | |
تسهیلات پرداختی طی شش ماه ابتدایی ۱۴۰۱ | ۱۴۰۴ | ۷۶۱۲ | ۵۸۴۷۸۲ |
تسهیلات پرداختی طی شش ماه ابتدایی ۱۴۰۲ | ۱۹۷۰ | ۱۰۲۵۵ | ۱۰۴۶۴۹۷ |
آمارها نشان میدهد که ۱۰۴ هزار میلیارد تومان به ۱۹۷۰ شرکت دانشبنیان در قالب ۱۰۲۵۵ تسهیلات اعطا شده که به عبارتی به طور میانگین ارزش هر وام ۱۰ میلیارد تومان است و ممکن است شرکتی حتی تا پنج بار این تسهیلات را دریافت کرده باشد. آمار حجم این تسهیلات در ششماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱، ۵۸ میلیارد تومان بوده که در قالب ۷۶۱۲ وام به ۱۴۰۴ شرکت پرداخت شده است. بیشترین تعداد و حجم تسهیلات توسط بانکهای غیردولتی پرداخت شده است.
بانک مرکزی سه سالی است که آمار مربوط به وامهای اعطایی به دانشبنیانها را منتشر میکند گرچه آمار این تسهیلات در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به صورت نامنظم منتشر شده، اما آمار سال ۱۴۰۲ تا به اینجا منظم منتشر شده است. با این حال جای خالی آماری چون نحوه توزیع این وامها در استانها خالی است.
کدام شرکتها دانشبنیان هستند؟
حتماً تاکنون خصوصاً در سالهای اخیر واژه دانشبنیان زیاد به گوشتان خورده است. به شرکتهایی دانشبنیان گفته میشود که دانش و فناوری، جزئی جداییناپذیر از دارایی آنهاست. این شرکتها اغلب سرمایه چندانی ندارند و بخش عمده ارزش و داراییهای شرکتهای دانشبنیان در زمره داراییهای نامشهود ازجمله مالکیت فکری، سرمایههای فکری و… است.
قانون تعریف خاصی از شرکت دانشبنیان دارد؛ از نگاه قانون و طبق ماده ۱ قانون حمایت از شرکتها و مؤسسههای دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات که در سال ۱۳۸۹ تصویب شد، شرکت و مؤسسه دانشبنیان، شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که بهمنظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی – شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری، تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوریهای برتر و با ارزشافزوده فراوان بهویژه در تولید نرمافزارهای مربوط تشکیل میشود.
۱۰ هزار شرکت دانشبنیان
معمولاً شرکتهای دانشبنیان در حیطههای فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی، ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرمافزارهای رایانهای، دارو و فراوردههای پیشرفته، برق و الکترونیک، فوتونیک و مخابرات فعالیت میکنند. در حال حاضر ۹۲۵۷ شرکت دانشبنیان وجود دارد که ۷۲ درصد از آنها نوپا هستند و بیشترین شرکتهای دانشبنیانی در حوزه برق، الکترونیک، فوتونیک و مخابرات قرار دارند. فهرست شرکتهای دانشبنیان و حوزه فعالیت آنها را از اینجا میتوانید مشاهده کنید.
بر اساس قانون جهش تولید دانشبنیان ماده سه، بهمنظور حمایت از صنعت ماشینسازی کشور، قانون امور گمرکی حذف میشود و واردات ماشینآلات و تجهیزات خدمات تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی مشمول حقوق ورودی است. جالب است بدانید که ۱۹۱۸ شرکت دانشبنیان در حوزه ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته وجود دارد. شاید به همین دلیل است که سومین رتبه در تعداد شرکتهای دانشبنیان متعلق به گروه ماشینآلات است.
شرکتهای فعال در حوزه آیتی (فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرمافزارهای رایانهای) در سال ۱۴۰۲، رتبه دوم را در تعداد شرکتهای دانشبنیان دارند. در آمار بانک مرکزی سهم تسهیلات اعطایی به تفکیک حوزهها وجود ندارد و تنها آمار تجمیعی تسهیلات اعطایی به کل حوزهها آورده شده، اما با توجه به گزارش صندوق نوآوری در سال ۱۴۰۱ میتوان برآورد کرد که آیتیها سهم چندانی از حجم کل تسهیلات اعطایی ندارند. طبق آمار صندوق نوآوری در سال ۱۴۰۱، بخش آیتی در دریافت تسهیلات، رتبه پنجم را در میان گروههای فعالیتی دانشبنیانها دارد و سهم زیادی از اعتبار تخصیصی ندارند.
همچنین براساس نتایج مطالعه شرکت اعتبارسنجی شرکتهای دانشبنیان (مربوط به سال ۱۴۰۱) ۱۴ درصد از کل تسهیلات اعطایی به دانشبنیانها به شرکتهای دانشبنیان فعال در حوزه نرمافزار و فناوری اطلاعات اختصاص پیدا کرده است.
شرکتهای دانشبنیان بهصورت کلی بر اساس مزایا و فعالیت به دو دسته اصلی تقسیم میشوند. دستهبندی اول شرکتهایی هستند که بر اساس مزایایی که به آنها تعلق میگیرد، معین میشوند:
دانشبنیان نوپا نوع یک؛ این شرکتها فاقد اظهارنامه مالیاتی بوده و درآمدی ندارند. این شرکتها باید محصولاتی در حد نمونه آزمایشگاهی و با فناوری بسیار بالا داشته باشند تا شامل فهرست کالا و خدمات دانشبنیان سطح یک شوند.
دانشبنیان نوپا نوع دوم؛ این نوع شرکتها نیز فاقد اظهارنامه مالیاتی و درآمد بوده و تنها تفاوتشان با نوع یک، در سطح فناوری آنهاست. در نوع دوم سطح فناوری محصولات باید نسبتاً بالا باشد.
دانشبنیان تولیدی نوع یک؛ در اظهارنامه مالیاتی این شرکتها، باید حداقل ۲۵ درصد از درآمدشان ناشی از فروش محصولات تولیدی مجموعه آنها باشد. نکته مهم دیگر این است که فناوری شرکتهای تولیدی نوع یک باید بسیار بالا باشد.
دانشبنیان تولیدی نوع دو (صنعتی)؛ محصولات این گروه به نمونه آزمایشگاهی رسیده و علاوه بر داشتن طراحی مبتنی بر تحقیق و پژوهش، سطح فناوری نسبتاً بالایی باید داشته باشد.
دستهبندی دوم بر اساس فعالیت شرکتهاست و شامل انواع زیر میشود:
دانشبنیان تجاریسازی: ارائه خدمات در راستای تسهیل فعالیت، تولید و رونق کسبوکار سایر شرکتهای دانشبنیان.
دانشبنیان فرایندی و خدماتی: داشتن همان تجهیزات و فرایندهای متعلق به شرایط آییننامه ارزیابی و تشخیص شرکتهای دانشبنیان، اما تولید محصولات غیردانشبنیان.
دانشبنیان نرم و هویتساز: یکی از جدیدترین دستهبندیها که فعالیت اصلی آنها در حوزه کسبوکار خلاق و فرهنگی است و محصولات تولیدشده باید فناوری بسیار بالایی داشته باشند.
دانشبنیان حوزه EPC :EPC مخفف Procurement ،Engineering و Construction است و شامل پروژههای مهندسی، تدارکات و اجرا بوده و حداقل ۱۰ درصد از این پروژهها باید معیارهای دانشبنیان داشته باشند.
چه مزایایی به شرکتهای دانشبنیان اعطا میشود؟
- معافیت از پرداخت برخی از مهمترین مبالغ تعیینشده برای شرکتهای عمومی مثل مالیات، عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی تا ۱۵ سال.
- اعطای مبالغ مالی و حمایتی مثل تأمین تمام یا بخشی از هزینههای تولید و عرضه با استفاده از تسهیلات کمبهره یا بدون بهره بلندمدت یا کوتاهمدت.
- داشتن اولویت برای استقرار در برخی از مناطق ویژه علم و فناوری مانند پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد یا مناطق ویژه اقتصادی.
- بیمهشدن کامل برای کاهش خطرپذیری محصولات و دستاوردهای دانش، نوآوری و فناوری در مراحل مختلف مثل تولید، عرضه و بهکارگیری.
- تسهیلات نظاموظیفه و کسری خدمت برای مؤسسان و کارکنان انواع شرکتهای دانشبنیان و اعطای امریه سربازی به آنها.
- ارتقای رتبه اعضای هیئتعلمی فعال در این شرکتها.
- پخش آگهیهای تشویقی در صداوسیما.
- حمایت سازمان بورس از این شرکتها برای تسهیل ورود آنها به بازار بورس.
- تخفیفات خدمات آزمایشگاهی، ثبت علامت تجاری و حمایت از ثبت حق اختراع در این شرکتها
- تسهیلات مختلف مثل تأمین محل کار، حمایت از حضور در مناقصات بینالمللی، حمایت از حضور در نمایشگاههای خارجی و….
- اخذ استانداردها و مجوزهای مختلف بینالمللی و برخی حمایتهای دیگر بر اساس برنامه جامع توسعه کسبوکار دانشبنیان.
همانطور که مشاهده کردید دانشبنیان شدن مزایای زیادی برای شرکتها به دنبال دارد. به همین سبب بسیاری از شرکتها در پی آن هستند که بتوانند مجموعهشان را بهعنوان شرکت دانشبنیان ثبت کنند تا بتوانند از این مزایا بهره ببرند. با این حال آمارهای بانک مرکزی خبر از آن میدهد که حتی برای شرکتهایی که دانشبنیان شدهاند هم تأمین مالی کافی صورت نگرفته است.
مدیرعامل صندوق نوآوری و پژوهش استان گلستان معتقد است که دانشبنیانها نیاز به منابع مالی بیش از ارقام فعلی دارند و انتظار میرود باتوجهبه اینکه مصوب قانونی شده که سرمایه ثبتی صندوق نوآوری و شکوفایی افزایش پیدا کند، این منابع به صندوق تزریق شوند تا صندوق نوآوری بتواند این منابع را به شرکتهای دانشبنیان اختصاص دهد و شرکتها هم بتوانند رشد کنند. تأمین مالی تنها بخشی از مزایای مربوط به دانشبنیانهاست و حمایتها تنها به این نقطه ختم نمیشود؛ با این حال نظرات و دادهها خبر از رضایت چندانی از سایر مزایا نمیدهد.
معمولاً وقتی این شرکتها از بانکها درخواست وام میکنند باید ضمانت یا وثیقه در اختیار بانک قرار دهند. این وثیقه باید از جنس داراییهایی مانند سند زمین یا ساختمان و غیره باشد. از طرفی، معمولاً شرکتهای نوپا دارایی کمی دارند و ممکن است نتوانند ضمانت درخواستی بانک را تأمین کنند. در این زمان شرکت دانشبنیان متقاضی وام باید نشان دهد که زیرساخت مناسبی فراهم کرده و میتواند وام را بازپس دهد.
شرایط استفاده از مزایای مختلف دانشبنیانها و تأمین مالی شرکت در شهرستانها نیز به دلیل دوری از مرکز و کارشناسان دشوارتر است. نقش دوری از پایتخت و کارشناس آنجایی پررنگ میشود که شرکتها برای دریافت وام باید نشاندهند زیرساخت مناسبی دارند و برای تأیید این موضوع به کارشناسان مستقر در تهران نیاز است. برای اینکه بتوانیم این موضوع را دقیقتر بررسی کنیم با فرشاد خونجوش، رئیس هیئتمدیره ابردراک گفتوگویی داشتیم.
جای آمار توزیع وام در شهرستانها خالی است
ابردراک شرکتی دانشبنیان مستقر در شیراز است که سرویسهای مختلفی مانند شبکه توزیع محتوا (CDN)، سرور ابری، فضای ذخیرهسازی، آنالیز داده، پلتفرم لایو و VoD، حریم شخصی و امنیت ابری؛ زیرساختی پایدار، هوشمند را در محیط اینترنت ایجاد میکند.
فرشاد خونجوش، رئیس هیئتمدیره ابر دراک معتقد است موضوع تسهیلات و نیازهای اصناف صنعت آیتی، برای مثال اغلب تسهیلاتی که تعریف شدهاند ازجمله استفاده از منازل شخصی برای شرکتها یا بحث مالیات شرکتهای دانشبنیان و موضوعات بیمهای که وجود دارد عملاً در شهرستان تعریف نشدهاند و فردی که بتواند این دست از مشکلات را حل کند وجود ندارد یا حتی در مورد تسهیلات حوزه وام که برای کمک به شرکتهای دانشبنیان در نظر گرفته شده به علت دوری از مرکز و نبود امکان برگزاری جلسات با کارشناسانی که تعیینکننده اعطای این وام هستند بهسختی وجود دارد.
خونجوش در گفتوگو با «راه پرداخت» درباره وضعیت دسترسی به وامهایی که در اختیار شرکتهای دانشبنیان در شهرستان قرار دادهاند گفت: «من در شهرستانها تفاوتی احساس نمیکنم. بگذریم از این موضوع که این وامها سود بالایی دارند و مراحل تأیید و دریافتشان هم بسیار سخت است.»
شرکت اعتبارسنجی ارزشآفرین اعتماد در سال ۱۴۰۰ گزارش سالانهای منتشر کرد و به بررسی وضعیت اکوسیستم دانشبنیان کشور پرداخت. بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۰، ۶۶۳۲ شرکت دانشبنیان در کشور وجود داشته که ۵۳ درصد آنها در تهران مستقر بودهاند و ۴۰ درصد از حجم کل تسهیلات را به خود اختصاص دادهاند و این در حالی است که استان قزوین با در اختیارداشتن تنها یک درصد از شرکتهای دانشبنیان، هشت درصد از حجم کل تسهیلات را از آن خود کرده است. به طور کلی شرکتهای دانشبنیان در مناطقی توسعه مییابند که منابع مالی، دانش فنی و نیروی کار خبره فراهم باشد.
حمایت از دانشبنیانها فقط مالی نیست
او ادامه داد: «اعتمادکردن به شرکت و اعطای وام با اینکه ممکن است آن شرکت قبلاً خودش را اثبات کرده باشد و جذب سرمایه انجام داده باشد بسیار سخت است و کارشناسان به دنبال آن هستند که تسهیلاتی که قبلاً شرکت گرفته است، صرف چه چیزی شده و الان این تسهیلات کجاست.»
خونجوش بیان کرد: «برای مثال بخشی از تسهیلات شرکت ابر دراک در دیتاسنتر است، حالا ما چگونه باید به این افراد ثابت کنیم که این تسهیلات داخل دیتاسنتر در حال سرویس دادن است؟ اثبات مواردی که از جنس زیرساختی است و برای وام لازم است بسیار دشوار است. مراحل برای دریافت وام در شهرستانها بسیار سخت است و چون کارشناسان در تهران مستقر هستند پیمودن این مسیر بعضاً شاید شش یا هفت ماه زمان ببرد.»
به گفته خونجوش عدم ارتباط با کارشناسانی که باید زیرساختها را تأیید کنند کار را بسیار پیچیده میکند و این موضوع وامها را در شهرستان به تأخیر میاندازد و حتی جایی هم وجود ندارد که بتوان این موضوع را پیگیری و تسهیل کرد. شاید هم وجود دارد و ما دستمان به آن نمیرسد: «باتوجهبه شرایط تورم این ارقام برای شرکتهای دانشبنیان کافی نیست، برای مثال شرکت ابر دراک که شرکتی زیرساختی است، برای رشد به عددی معادل ۱۰ تا ۲۰ میلیارد تومان پول نیاز دارد. وامی که شرکتهای مختلف میگیرند طبق نیازشان متفاوت است. این ارقام در حوزه زیرساختی بسیار کم است و مؤثر نیست، اما در حوزههای دیگر شاید شرکتها با مبالغی حدود یک یا دو میلیارد تومان بتوانند محصولاتشان را بالغ کنند و به فروش برسانند. از طرفی نحوه توزیع وام به دانشبنیانها در استانها مشخص نیست که بتوان اظهار کرد که آیا آن رقم برای آن استان کافی است یا خیر.»
او در پایان متذکر شد که حمایت و کمک به دانشبنیانها فقط مالی نیست. با توجه به روند موجود، بسیاری از بحث دانشبنیان ناامید شدهاند که فکر میکنم این مشکلات همهگیر است و موضوعاتی که مطرح میشود در حد شعار باقی میمانند.
صندوق نوآوری و شکوفایی، بهعنوان بزرگترین نهاد حامی شرکتهای دانشبنیان، بهمنظور کمک به توسعه فناوری و نیز ایفای نقشی مؤثر در تحقق اقتصاد دانشبنیان، خدمات مالی متنوعی برای مراحل مختلف دوره عمر شرکتها توسعه داده است.
یونس حمیدی، مدیر دبیرخانه کارگروه تخصصی صندوقهای پژوهش و فناوری کشور معتقد است در ششماهه گذشته حجم وامی که از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکتها تعلق گرفته نسبتاً افزایش چشمگیری نداشته؛ به این دلیل که در گذشته صندوق نوآوری و شکوفایی به صورت مستقیم به شرکتها وام پرداخت میکرد اما اکنون این شرکتها توسط صندوق به بانکها معرفی میشوند و در صورت داشتن شرایط لازم، وام به آنها تعلق میگیرد و تنها بخش کوچکی از وامها توسط صندوق پرداخت میشود. همچنین وجود شرکتهای تأمین مالی جمعی و سوقدادن شرکتهای دانشبنیان به سوی این مجموعهها روی این موضوع تأثیر گذاشته است.
سال گذشته حدود دو همت تسهیلات از طریق صندوق پژوهش و فناوری کشور به دانشبنیانها اعطا شد و از آنجا که آمارهای صندوق نوآوری و شکوفایی سالانه اعلام میشود، اکنون جزئیاتی از وامهایی که توسط صندوق به دانشبنیانها در ششماهه ابتدایی امسال داده شده در دست نیست.
منابع مالی بیشتری برای دانشبنیانها باید در نظر گرفته شود
برای اینکه بتوانیم نقش صندوق نوآوری و پژوهشها را بهخصوص در شهرستانها بهتر بررسی کنیم با محمد رضايی، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری استان گلستان گفتوگویی در این خصوص داشتیم. او با بیان اینکه اگر بخواهیم در حوزه دانشبنیان اقداماتی عملیاتی انجام شود باید مراکز نوآوری و رشد دانشگاهها را تقویت کنیم، با اشاره به آمار تسهیلات بانک مرکزی به دانشبنیانها گفت: «صندوق نوآوری استان گلستان در ششماهه ابتدایی امسال، ۵۷ مورد تسهیلات به ارزش حدود ۹ میلیارد تومان به شرکتهای دانشبنیان پرداخت کرده است.»
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری استان گلستان معتقد است دانشبنیانها نیاز به منابع مالی بیش از ارقام فعلی دارند و انتظار میرود با توجه به اینکه قانونی مصوب شده که سرمایه ثبتی صندوق نوآوری و شکوفایی افزایش پیدا کند، این منابع به صندوق تزریق شوند تا صندوق نوآوری بتواند این منابع را به شرکتهای دانشبنیان اختصاص دهد تا شرکتها بتوانند رشد کنند.
او با اشاره به رشد فضاهای تأمین مالی جمعی در چند وقت اخیر گفت: «شرکتها با نرخ بالاتر حاضر هستند که تأمین مالی کنند، تنها به این دلیل که نیاز به نقدینگی دارند تا بتوانند کسبوکارشان را زنده نگه دارند. منابع مالی و بانکی بیشتری باید برای دانشبنیانها در نظر گرفته شود.»
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری استان گلستان معتقد است در قانون جهش تولید دانشبنیان بندهایی وجود دارد که بسیار قابل تحسین است. رضايی با اشاره به ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانشبنیان که در خصوص مالیات است، توضیح داد: «اگر مجموعهای اقتصادی، بورسی باشد یا سرمایه ثبتی آن یک سیام سرمایه ثبتی صندوق نوآوری باشد (سرمایه ثبتی صندوق نوآوری و شکوفایی سه هزار میلیارد تومان است) میتواند در حوزه دانشبنیان سرمایهگذاری کند. این مجموعهها هر مبلغی که سرمایهگذاری کنند در شورا تصویب میشود و بهعنوان اعتبار مالیاتی آنها به سالهای آتی قابل انتقال است. به عبارتی در عمل شرکتی که سرمایهگذاری انجام داده، مالیات پرداخت نمیکند و منابع مالی خود را سرمایهگذاری کرده است.»
او ادامه داد: «شرکتهای دانشبنیانی که واحد تحقیق و توسعه دارند، اگر در راستای محصول دانشبنیانشان فعالیتی انجام دهند میتوانند مستندات را برای شورای معاونت علمی ارسال کنند و پس از تصویب هزینههای تحقیقاتشان را بهعنوان اعتبار مالیاتی بگیرند.»
نگاه سرمایهگذاری باید جایگزین نگاه اعطای تسهیلات شود
رضایی معتقد است در شرکتهای دانشبنیان نگاه سرمایهگذاری باید جایگزین نگاه اعطای تسهیلات شود. مدیرعامل صندوق نوآوری و پژوهش استان گلستان در خصوص نگاه سرمایهگذاری تشریح کرد: «در صندوق پژوهش و نوآوری نگاه ما از ابتدا بهجای اعطای تسهیلات، سرمایهگذاری روی شرکتها بوده است.»
او همچنین در خصوص عدالت در اعطای تسهیلات در شهرستانها و تهران گفت: «استقرار یک شرکت دانشبنیان در تهران یا شهرستان از منظر برخورداری از تسهیلات تفاوتی ندارد و این موضوع به نبود آگاهی افراد و شرکتها برمیگردد. در حال حاضر شرکتهای دانشبنیان تسهیلات و خدمات متنوعی را از سامانه غزال (سامانه صندوق نوآوری و شکوفایی) میتوانند دریافت کنند. همچنین این شرکتها باید زیرساختهای خود را تکمیل و توسعه دهند، زیرا وقتی حداقلهای بانکی را نداشته باشند نمیتوانند تسهیلاتی دریافت کنند و این موضوع ارتباطی با موقعیت جغرافیایی آنها ندارد.»
همانطور که گفته شد دانشبنیانبودن در حالت تئوری مزایای زیاد و متنوعی دارد، اما اینکه رگولاتوری تا چه اندازه بتواند در عمل، وعدهها و آنچه گفته است را پیاده کند بحث دیگری است. فعالان این بخش امیدوار هستند در سالهای آینده با بهبود وضعیت، رگولاتوری در این بخش اثربخشی بیشتری از خود نشان دهد و شرایط بهتری برای فعالیت شرکتهای نوپا فراهم شود.